Μ.Ευθυμιόπουλος, π. κοσμήτορας Πανεπιστημίου Εμιράτων: «Η πολιτική στο Κατάρ δεν είναι συλλογική» - Free Sunday
Μ.Ευθυμιόπουλος, π. κοσμήτορας Πανεπιστημίου Εμιράτων: «Η πολιτική στο Κατάρ δεν είναι συλλογική»

Μ.Ευθυμιόπουλος, π. κοσμήτορας Πανεπιστημίου Εμιράτων: «Η πολιτική στο Κατάρ δεν είναι συλλογική»

Το Μουντιάλ στο Κατάρ δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσουμε τα ήθη και τα έθιμα, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις των Αράβων της συγκεκριμένης χώρας, αλλά και να γνωρίσει η υφήλιος τον Αραβικό κόσμο. Είναι μια ευκαιρία να γνωρίσει κανείς τις πραγματικές διαφορές που υπάρχουν με τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και τον υπόλοιπο Αραβικό κόσμο, αναφέρει ο Δρ. Μάριος Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής και πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας, Πολιτικής και Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος, ο οποίος έχει διατελέσει κοσμήτορας Πανεπιστημίου των Εμιράτων στο Ντουμπάι και στο ομοσπονδιακό κέντρο για στρατηγική και ασφάλεια και έρευνα (ECSSR) στο Άμπου Ντάμπι.

Ποιες είναι οι προσδοκίες των Καταριανών για την επομένη του τελικού του Μουντιάλ;

Είναι προφανές πως το Κατάρ έχει διαμορφώσει μια διαχρονική συνδυαστική πολιτική σχετικά με την εικόνα και την πολιτική της χώρας με τη διεθνή κοινότητα. Είναι διαφοροποιημένη από αυτή του συνόλου των χωρών του Κόλπου σχετικά με τους στόχους και τους σκοπούς. Δεν ήταν τυχαία η επιλογή να ποντάρουν ως κράτος που θα οργάνωνε το Μουντιάλ το 2022, όταν ταυτόχρονα τελεί ρόλο διαμεσολαβητή στο θέμα του Αφγανιστάν και βεβαίως να έχει ποντάρει, μεταξύ άλλων, και στα διεθνή μέσα ενημέρωσης και χρήσης αυτών προς όφελος των ιδίων και των συμμάχων τους. Και, βεβαίως, να μην ξεχνάμε ότι από το 2016 μέχρι και τα μέσα του 2020, λόγω του τρόπου που χειρίστηκαν τον πόλεμο στην Υεμένη, που είχε ως συνέπεια την αποπομπή από το Συμβουλίου Συνεργασίας των χωρών του Κόλπου μέχρι τη συνάντηση στη Σαουδική Αραβία το 2020, φάνηκε σε πολύ πρώιμο στάδιο πως η πολιτική της χώρας δεν είναι συλλογική. Είναι ιδιόμορφα ατομικιστική. Έτσι, ενώ επανήλθαν οι σχέσεις με τις χώρες του Κόλπου, διατηρούν προσδοκίες ενός τοπικού περιφερειακού παράγοντα τόσο με το Ιράν όσο και την Τουρκία και με τον Αραβικό Κόλπο. Έτσι, στις προσδοκίες του να διεθνοποιήσει την ισχύ του σε θέματα που ήδη έχουν «παραδοσιακά» όπως τα ενεργειακά αλλά και τα στρατηγικά, τώρα επιθυμεί τον ρόλο ως «λιμάνι» πολιτικής και στρατιωτικής παρουσίας ξένων δυνάμεων που να ενισχύουν τον ρόλο τους και μιας χώρας διεθνοποιημένης στα μέτρα και τα σταθμά, ωστόσο, τα δικά της, όπως τα φαντάζεται.

Δεν διακινδυνεύουν με τις χιλιάδες ξένων φιλάθλων το αυστηρό κοινωνικό τους πρωτόκολλο; Η μήπως δεν υπάρχει αυτό;

Είναι μια πρώτης ευκαιρίας αθλητικό - εμπορικό γεγονός. Δίνει το δικαίωμα σε πολλούς να γνωρίσουν τα ήθη και τα έθιμα, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις των Αράβων του Κατάρ. Από την άλλη, ήταν μια ευκαιρία να γνωρίσει η υφήλιος τον Αραβικό κόσμο, ειδικά το Κατάρ. Είναι μια ευκαιρία να γνωρίσει κανείς τις πραγματικές διαφορές που υπάρχουν με τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και τον υπόλοιπο Αραβικό κόσμο, συμπεριλαμβανομένων και των κρατών του Κόλπου. Από την άλλη, ενισχύει το εμπορικό ισοζύγιο και τις επιλογές στη μετεξέλιξή της σε μια πιο διεθνοποιημένη χώρα. Η αυστηρότητα έχει να κάνει με το θέμα πρωτοκόλλου και νόμων του κράτους, όχι παραδόσεων απαραιτήτως. Τις διαφορές αυτές τις αποκαλούν «πολιτιστικές διαφορές». Κάπου στη μέση είναι η αλήθεια, γιατί αφενός πρέπει να είναι πιο ανεκτοί και φιλόξενοι, αφετέρου πρέπει να αφουγκραζόμαστε και εμείς πάντα τον νόμο του κάθε κράτους που επισκεπτόμαστε. Υπάρχουν, συνεπώς, θέματα «φιλοσοφίας περί φιλοξενίας», τα οποία πρέπει να γεφυρωθούν.

Θα προκαλέσει το Μουντιάλ πολιτικές εξελίξεις στο Κατάρ και στις γειτονικές αραβικές χώρες;

Είναι μεγάλο βήμα η διεθνοποίηση της κοινωνίας τους, που συνεπάγεται συμμαχίες και αναμόρφωση συμμαχιών. Εξίσου σοβαρό ήταν το αποτέλεσμα διαμεσολάβησης για το θέμα στο Αφγανιστάν. Το Κατάρ είναι μια πολλά υποσχόμενη χώρα. Ωστόσο, πιστεύω πως εν συνεχεία θα αναμορφωθεί. Όχι πολιτικά, αλλά σε επίπεδο ελευθεριών και διαστάσεων συνεργασιών/συμμαχιών. Πολιτικές εξελίξεις ήδη τρέχουν. Και πιστεύω πως θα συμβαδίσει περισσότερο εντέλει με τους ορθούς περιφερειακούς οργανισμούς όσο και διμερώς, κυρίως λόγω της καθοδήγησης συλλογικά χωρών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου μεταξύ τους. Πολιτικά γεγονότα και ο πόλεμος στην Υεμένη σηματοδότησαν μια περίοδο σοβαρότατης κρίσης, που κράτησε από το 2016 έως το 2021. Πολλά ειπώθηκαν και τώρα επανήλθαν. Ωστόσο, εν μέρει. Γιατί η Τουρκία άδραξε την ευκαιρία και επηρεάζει. Βρίσκεται εκεί πλέον και στρατιωτικά αλλά κυρίως ως άμεσος εμπορικός σύμμαχος. Καθώς επίσης και η προσπάθεια συνεργασίας με το Ιράν με διάφορα προσχήματα. Αυτά χρειάζονται ακόμα απαντήσεις στα υπόλοιπα κράτη του Κόλπου, όπως και τη Δύση.

Μπορούμε να αποσυνδέσουμε το ποδόσφαιρο από τον αυταρχισμό και τους χιλιάδες νεκρούς εργάτες της κατασκευής των σταδίων;

Εδώ τίθενται δύο ζητήματα για το Κατάρ συγκεκριμένα. Το ένα αφορά τον κατασκευαστικό κλάδο, τα μέτρα, τη διατήρηση του εργατικού δυναμικού, την αποπληρωμή και πληρωμή, καθώς και τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία των θεμελιωδών θεμάτων των ανθρώπων. Δυστυχώς, αυτά δεν υπάρχουν εκεί στο επίπεδο που κατανοούμε εμείς. Είναι πολλά τα θέματα. Έχουν κάνει κάποια βήματα, αλλά μπορούν καλύτερα. Το δεύτερο θέμα είναι περί του αθλητισμού. Ο αθλητισμός δεν χρειάζεται τόσα δισεκατομμύρια. Μπορούσε να γίνει με το 1/5 και βεβαίως με τα υπόλοιπα λεφτά να βοηθηθεί η κοινότητα. Έτσι, στον βωμό του χρήματος δεν θα ενέπλεκα τον αθλητισμό ως πράξη, αλλά ως οργάνωση. Θα άφηνα το πρακτικό κομμάτι του αθλητισμού να δείξει τον ορθό δρόμο. Δυστυχώς, τα αθλήματα αυτά έχουν πάντα χρηματικό έμμεσο και άμεσο αντίκτυπο εμπορικό. Και σε αυτό πάνω στηρίζονται αντίστοιχες χώρες, όπως και στην ανακατασκευή και επένδυση.

Πάντως οι χώρες που δεν συμμετείχαν σε προηγούμενα μείζονα αθλητικά γεγονότα, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες, δεν έχασαν τίποτε.

Πάντα κερδίζεις από τον αθλητισμό. Στο σύνολο ο Αραβικός Κόλπος, με την ώθηση για άθληση και υγεία. Μείζονος σημασίας στην περιοχή του Κόλπου στο σύνολο. Θα περίμενε κανείς να δει, όπως και γίνεται, να ποντάρουν και άλλες χώρες σε νέα γεγονότα. Όπως πράττει η Σαουδική Αραβία με την Αίγυπτο και την Ελλάδα. Αλλά και Ολυμπιακούς, στους οποίους πιστεύω θα μπορούσαν να ποντάρουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα λόγω ήδη υπαρχόντων υποδομών και φιλοξενίας και πολιτισμού, που συνάδει πλήρως με τη διεθνή κοινότητα.

Θα μπορούσαμε να ξαναδούμε έναν αγώνα Ρωσίας - Ουκρανίας στο ποδόσφαιρο, όπως είδαμε τον αγώνα πόλο Σοβιετικής Ένωσης - Ουγγαρίας στους Ολυμπιακούς του 1956, αμέσως μετά την καταστολή της ουγγρικής εξέγερσης;

Ίσως. Αυτά είναι και θέμα αποτελεσμάτων. Αν μιλούμε για την αντίδραση σε περίπτωση αγώνα, θα ήταν εξαιρετικό, πραγματικά, να λύνονται οι διαφορές μόνο μέσω του αθλητισμού και όχι με πόλεμο, όπως γίνεται τώρα.

Πόσο κοντά στην αραβική χερσόνησο του Μουντιάλ είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία;

Οι κυρώσεις έχουν θετικό αντίκτυπο για την αναδόμηση της παγκόσμιας οικονομίας και στον Κόλπο στο σύνολο. Είναι προφανές πως υπάρχει σχέδιο και συνεργασία με όλα τα κράτη και την Ουκρανία και τη Ρωσία για επενδύσεις και πολλά άλλα έργα.

Θα αποδειχθεί σοκ για έναν Ευρωπαίο η πολιτική και η κοινωνία στο Κατάρ;

Είναι μια χώρα με πολιτισμό διαφορετικό σε θέματα, σε σχέση με την Ευρώπη. Υπάρχουν διαφορές σε θέματα που θεωρούνται ταμπού για τις κοινωνίες αυτές και σε περιπτώσεις κατ’ επιλογήν.

Είναι η διαφθορά στα καθεστώτα του Κόλπου και της χερσονήσου ενδημικό φαινόμενο;

Η διαφθορά είναι ποινικό θέμα για τις χώρες αυτές. Προσβάλλει τον πολιτισμό τους. Έχει αναλογικά πολύ πιο έντονη απάντηση όταν γίνεται και αποδεικνύεται. Αλλά, και πάλι, η διαφθορά πρέπει να έχει πλήρη ορισμό τι είναι, γιατί έγινε και αν υπάρχει δόλος, ή προς τι τέτοια πρακτική. Αν μου ζητάτε για τις κατηγορίες που έθεσαν τα διεθνή Μέσα, είναι πιο σύνθετο θέμα και σταδιακά θα αποσαφηνιστεί.