Υπέρ του λαού και του έθνους… - Free Sunday
Υπέρ του λαού και του έθνους…

Υπέρ του λαού και του έθνους…

«Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από τον Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα».

Για το καλό του λαού, λοιπόν, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ διαπραγματεύτηκε επί ένα έτος με το κράτος των Σκοπίων χωρίς να ενημερώσει ποτέ κανέναν. Μετά βίας μαθαίναμε κάποια πράγματα από δηλώσεις Σκοπιανών αξιωματούχων. Μάθαμε ότι βρισκόμαστε κοντά σε συμφωνία κυρίως από δηλώσεις ξένων παραγόντων.

Όταν τα πράγματα έφτασαν σε τελικό στάδιο, η πλευρά της γείτονος έκανε συσκέψεις πολιτικών αρχηγών και πολιτειακών παραγόντων, τήρησε πρακτικά. Από δω μεριά, τίποτα. Η εκεί κυβέρνηση προσπάθησε, έστω και προσχηματικά, αν θέλετε, να πείσει την αντιπολίτευση. Από δω πλευρά, τίποτα.

Στη σύγχρονη δημοκρατία ο λαός εκπροσωπείται από τα κόμματα. Η κυβέρνηση τα αγνόησε πλήρως. Υπέγραψε, χωρίς να λάβει υπόψη τη γνώμη τους. Στην πραγματικότητα, υπέγραψε το ένα από τα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης καταχρώμενο την ανοχή του κυβερνητικού εταίρου.

Το Σύνταγμα, εν προκειμένω, δεν φέρνει εμπόδια. Ο υπουργός των Εξωτερικών υπογράφει ό,τι θέλει.

Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου δεν προηγήθηκε, απόφαση της Βουλής δεν προηγήθηκε. Αμφότερα δεν επιβάλλονται από το Σύνταγμα.

Η δομή της συμφωνίας που υπογράφηκε είναι τέτοια που παράγει αποτελέσματα αμέσως και σε κάθε περίπτωση δεσμεύει τη χώρα. Ακόμη χειρότερα, η πρωτοβουλία των κινήσεων και ο βαθμός δέσμευσης της χώρας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις των γειτόνων.

Είναι φανερά τα κενά ισορροπίας που αναδεικνύονται στο πολίτευμά μας. Τμήμα της κυβέρνησης, κοινοβουλευτική μειοψηφία, χωρίς κανένα θεσμικό αντίβαρο, δέσμευσε τη χώρα.

Εκ παραλλήλου, είναι σαφές πως ο λαός, η συντριπτική πλειοψηφία του, αντιτίθεται στη συμφωνία. Το σύνολο του λαού, ωστόσο, φαίνεται να συμφωνεί πως η υπογραφή της συμφωνίας ικανοποίησε πρωτίστως τον διεθνή παράγοντα.

Γνωρίζουμε από παλιά πως το Σύνταγμά μας έχει σοβαρά κενά στο ζήτημα των επιβαλλόμενων ισορροπιών μεταξύ των τριών βασικών εξουσιών. Η κυβέρνηση, μέσω της κομματικής πειθαρχίας, ελέγχει απολύτως τη Βουλή και, μέσω του διορισμού της ηγεσίας, επηρεάζει σημαντικά και τη Δικαιοσύνη. Αν αυτά συνδυαστούν με τη σοβαρή έλλειψη δημοκρατικών διαδικασιών μέσα στα κόμματα, το αποτέλεσμα είναι κάτι σαν τη «Συμφωνία των Πρεσπών» (ασχέτως του αν αυτή θα αποδειχθεί στη συνέχεια «καλή» ή «κακή»). Μηχανισμοί αντιστάθμισης και συγκερασμού απόψεων, συμφερόντων, εξουσιών, απλά δεν υπάρχουν. Ο εκάστοτε πρωθυπουργός λειτουργεί ως μονοκράτωρ ορισμένου χρόνου. Ουσιαστικό θεσμικό αντίβαρο σε τυχόν καταχρήσεις του δεν υπάρχει.

Ο βουλευτής αντιμετωπίζεται (πρέπει άραγε;) μόνο ως πιστός στρατιώτης του κόμματος και όχι ως εκπρόσωπος του λαού.

Μέχρι να συμμαζευτούν όλα αυτά (ναι, δεν είναι η ασυλία των υπουργών το βασικό συνταγματικό μας πρόβλημα…), η μόνη διέξοδος είναι, με ευπρέπεια και σεβασμό προς την άλλη άποψη, οι εκάστοτε δρώντες να επιχειρούν να ακούσουν και να αξιοποιήσουν τις απόψεις της άλλης πλευράς. Να εντάσσουν στη δράση τους και στοιχεία από τις θέσεις της άλλης πλευράς. Να τοποθετούνται δημόσια με ευπρέπεια, με επιχειρήματα και χωρίς χαρακτηρισμούς.

Είναι ζήτημα δημοκρατικού ήθους και προσωπικής ηθικής.

Όποιος δεν το έχει, περιορίζεται στο να επικαλείται τη νομιμότητα, να υβρίζει τον πολιτικό αντίπαλο και να συκοφαντεί την αντίθετη γνώμη, για να μπορέσει να σταθεί.

Ο υπέρ ου λαός βέβαια, σε κάποιο επόμενο στάδιο, βίαιης και επώδυνης πια, ωρίμανσής του, ίσως αποφασίσει να εντάξει και κάποια ηθικά και ποιοτικά στοιχεία στα κριτήρια της ψήφου του.