Θα λογαριαστούμε μετά - Free Sunday
Θα λογαριαστούμε μετά

Θα λογαριαστούμε μετά

Ευτυχήσαμε να είμαστε μία από τις ελάχιστες χώρες που έδρασαν εγκαίρως και αποφασιστικά και περιόρισαν την ως τώρα επίδραση της πανδημίας στο ελάχιστο δυνατό. Ελάχιστο, σε σχέση με ό,τι είδαμε να συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο. Ως τώρα, διότι όλοι εκτιμούν ότι θα υπάρξει και συνέχεια.

Η κυβέρνηση έλαβε γρήγορες και δραστικές αποφάσεις, η αντιπολίτευση συναίνεσε. Πιστώνονται αμφότερες το μερίδιο που τους αναλογεί. Τούτο δεν πρέπει να συγχέεται με τις αντιδράσεις που ήρθαν «από κάτω», από πολίτες, ακόμη κι αν αυτοί ήταν οργανωμένα μέλη κομμάτων ή φορέων. Η κατάσταση έδειξε ότι όταν οι επίσημοι φορείς εκδηλώνονται επισήμως ορθολογικά, οι αντιδράσεις των ατόμων μπορεί να δημιουργούν θέματα, αλλά δεν μπορούν να κάνουν τη ζημιά.

Είναι στοιχείο της δημοκρατίας να μπορούν να εκδηλώνονται οι αντίθετες απόψεις, είναι στοιχείο της δημοκρατίας να ανταλλάσσονται απόψεις, κάποτε και με οξύ τρόπο. Στα σοβαρά κράτη, όμως, κάποια στιγμή λαμβάνονται οι αποφάσεις και εκτελούνται με τρόπο συντεταγμένο και αταλάντευτο. Στην πανδημία, η χώρα έδειξε ότι μπορεί να είναι σοβαρό κράτος. Τούτο το πιστώνεται η πολιτική ηγεσία, στο σύνολό της, το πιστώνεται και ο κρατικός μηχανισμός. Κρατικός μηχανισμός είναι και ο κ. Τσιόδρας και οι καθηγητές της Ιατρικής και το σύνολο των υγειονομικών της χώρας και τα σώματα ασφαλείας. Αυτοί βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης, αυτοί πέτυχαν, αυτοί πιστώνονται την επιτυχία. Οι υπόλοιποι ακολουθήσαμε και καλά κάναμε!

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στο παρελθόν που κυβερνητικές αποφάσεις αμφισβητήθηκαν οργανωμένα από την αντιπολίτευση, τους φορείς και τους πολίτες και κατέρρευσαν υπό το βάρος των αντιδράσεων. Δεν επρόκειτο βέβαια για πανδημία, αλλά για σημαντικά, ωστόσο, θέματα, για τα οποία οι κυβερνητικές αποφάσεις αντιμετωπίστηκαν απλώς ως μισητές κομματικές. Ίσως ένα μάθημα που λαμβάνουμε αυτόν τον καιρό να είναι και το ότι το να μη σηκώνουμε ανορθολογική επανάσταση για το παραμικρό βοηθά στο να προχωρούμε στο μέλλον συντεταγμένα και είναι καλύτερο από τις άναρχες και σπασμωδικές αντιδράσεις.

Στα δημοκρατικά πολιτεύματα οι κυβερνήσεις εκλέγονται για συγκεκριμένο διάστημα και για να έχουν την ευθύνη των αποφάσεων και των ενεργειών. Η αντιπολίτευση, αντίστοιχα, έχει την ευθύνη της κριτικής, όχι της επανάστασης. Στο τέλος της περιόδου γίνεται ο απολογισμός και η νέα εκλογή (πρέπει να) «διορθώνει» την πορεία με ορθολογικά κριτήρια. Οποιαδήποτε συντεταγμένη πορεία είναι πάντοτε καλύτερη από την αναρχία, ακόμη και αν η πορεία που χαράχτηκε έχει σφάλματα. Δύσκολα μια ορθή πολιτική μπορεί να επιτύχει εν μέσω οχλοβοής και οχλοκρατίας. Εύκολα μια εσφαλμένη πορεία μπορεί να διορθωθεί, εφόσον η κριτική που ασκείται εντάσσεται στα πλαίσια των κανόνων και του σεβασμού της δημοκρατικής αρχής. Τούτο αφορά τα κόμματα, αφορά, ιδίως, τους πολίτες, οι οποίοι δεν πρέπει να ακολουθούν εύκολα τις κραυγές, ούτε φυσικά τις θεωρίες συνωμοσίας.

Η πανδημία δοκίμασε τις προσωπικές αντοχές όλων μας, πρώτα στο υγειονομικό πεδίο. Ως τέτοιο δεν πρέπει να εννοήσουμε μόνο τον φόβο του κορονοϊού αλλά και τη δοκιμασία της καραντίνας, του περιορισμού των κινήσεων, της συνολικής ψυχολογικής πίεσης που εκδηλώθηκε, συν τον φόβο της οικονομικής επιβίωσης που αναπόφευκτα συνυπήρξε.

Δοκίμασε ωστόσο και ένα μεγάλο (αν όχι όλο το) μέρος των στρεβλών αντιλήψεων που είχαμε αναπτύξει τα τελευταία πολλά χρόνια της ευδαιμονίας και της προόδου. Το αντιεμβολιαστικό κίνημα δεν ήταν θέμα υγειονομικό, αλλά βαθιά πολιτισμικό. Στην εποχή της υπερπληροφόρησης και της ευλογίας της ύπαρξης απεριόριστων πηγών ενημέρωσης και γνώσης, η κοινωνία ξέχασε ότι η παρούσα ακόμη γενιά των παππούδων μας ξεκληριζόταν κυριολεκτικά από ασθένειες όπως η γρίπη, η ευλογιά, η ιλαρά, ο τύφος, η ελονοσία. Ότι όλα αυτά αντιμετωπίστηκαν με επιστημονικό τρόπο, ο οποίος εξαφάνισε τους κινδύνους και αύξησε το προσδόκιμο ζωής.

Αποδείχθηκε ότι δεν χρειάζονται μόνο χρήματα για να επιτευχθεί ένα άριστο αποτέλεσμα. Συχνά αρκεί η αξιοποίηση της γνώσης και η συνετή διοίκηση, με την έννοια της αξιοποίησης των υφιστάμενων πόρων.

Η παγκοσμιοποίηση, λεγόταν από παλιά, θα έφερνε (και) πανδημίες. Το ότι η πανδημία ήρθε δεν σημαίνει ότι οι θεωρίες συνωμοσίας επαληθεύτηκαν. Επιβεβαιώθηκε, για άλλη μια φορά, η επιστημονική γνώση – η οποία με τη σειρά της εξελίσσεται, διορθώνεται και βελτιώνεται. Η παγκοσμιοποίηση δεν πρόκειται να αντιστραφεί εξαιτίας της πανδημίας. Μόνο να εξορθολογιστεί μπορεί, και τούτο και ως αποτέλεσμα της εμπειρίας που (πρέπει να) αποκτούμε και από αυτό που ζούμε τώρα. Στον μικρόκοσμό μας, ο τουρισμός της παγκοσμιοποίησης αναμένουμε να μειώσει τη ζημιά της καραντίνας. Ταυτόχρονα, όμως, αρχίζουμε να σκεφτόμαστε ότι πρέπει να αναπτύξουμε και άλλου είδους δράσεις, οι οποίες βέβαια πολύ απέχουν από το να κλείσουμε τα σύνορα και να τα κάνουμε όλα μόνοι μας.

Το κράτος, που στη χώρα μας καθημερινά κατηγορούσαμε ότι δεν υπήρχε, ήταν αυτό που μας έσωσε αυτή τη φορά. Αλλά το κράτος είμαστε και εμείς. Αυτοί τους οποίους εκλέξαμε για να έχουν το «κουμάντο» έκαναν αυτό που έπρεπε. Αλλά δεν μπορούν να έχουν κι έναν αστυνομικό πάνω από το κεφάλι μας για να μας επιβάλλει το «σωστό».

Τα πράγματα εξελίχθηκαν, μεγάλο μέρος γνώσης διαχύθηκε στην κοινωνία, η απόλυτη καραντίνα είναι, αυτονόητα, αδύνατο να διαρκέσει επ’ αόριστον. Πήραμε, όλοι, τις απαιτούμενες πληροφορίες και (πρέπει να) αποκτήσαμε τη γνώση που επιβάλλουν οι περιστάσεις ώστε να πάμε παρακάτω. Ο κίνδυνος δεν έχει περάσει, σχεδόν όλοι θεωρούν ότι θα ξαναγίνει σημαντικός, η ζωή μας όμως είναι αδύνατο να παγώσει. Πρέπει, οφείλουμε, να προχωρήσουμε και να εξελιχθούμε. Οι παλιότερες γενιές το έκαναν με πολύ χειρότερες συνθήκες, με πολύ λιγότερα μέσα και με θηριώδεις απώλειες.

Έχουμε την ευτυχία να υπάρχει τεράστιο απόθεμα γνώσης πίσω μας, το οποίο μας επιτρέπει να ξεπεράσουμε την πανδημία, μόνο με οικονομικές απώλειες και χωρίς αχρείαστα θύματα. Αρκεί να αξιοποιήσουμε και την τρέχουσα εμπειρία, να προχωρήσουμε συντεταγμένοι, με ατομική υπευθυνότητα, μακριά από θεωρίες συνωμοσίας και αχρείαστες επαναστάσεις.

Θα λογαριαστούμε μετά. Με τους εαυτούς μας και μόνον, εφόσον μετρηθούμε και βρεθούμε όλοι παρόντες: προσαρμοσμένοι στη νέα συνθήκη, φτωχότεροι σίγουρα, ωριμότεροι το πιθανότερο, και πάντως όλοι.