Εκτρέφοντας το κτήνος

Η είδηση έλεγε ότι δεκατετράχρονος μαθητής συνελήφθη και κρατήθηκε διότι συμμετείχε σε πορεία και ρίψη μολότοφ.

Και μόνο το ενδεχόμενο ένας δεκατετράχρονος να ενεπλάκη σε τέτοια πράξη θα έπρεπε να μας κάνει να ανατριχιάσουμε, να αναρωτηθούμε τι είναι αυτό που έσπρωξε έναν αδιαμόρφωτο ακόμη χαρακτήρα σε βαριά παραβατική συμπεριφορά. Θα αποτελέσει χαρμόσυνη εξέλιξη η ενδεχόμενη απόδειξη, εν καιρώ, ότι ο έφηβος δεν έριξε μολότοφ, αλλά η πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του σχολείου όπου φοιτά ο συλληφθείς δήλωσε στις κάμερες ότι είναι απαράδεκτη η σύλληψη, κράτηση και παραπομπή στον ανακριτή του μαθητή για κακουργηματικές πράξεις. Δήλωσε επίσης ότι δεν επιτρεπόταν η επικοινωνία με τον μαθητή, κάτι που αργότερα διαψεύστηκε πανηγυρικά. Η ίδια πρόεδρος δεν έκρινε σκόπιμο να θεωρήσει απαράδεκτη τη ρίψη μολότοφ, τη συμμετοχή ανηλίκων σε πορεία, πολύ περισσότερο τη συμμετοχή σε πορεία στην οποία ρίπτονταν μολότοφ, έστω και από άλλους. Υποτίθεται ότι αποστολή των συλλόγων γονέων είναι να υποστηρίζουν το σχολείο και την εκπαίδευση.

«Βρισκόταν εκεί εκπροσωπώντας το σχολείο του στα δίκαια αιτήματα που έχει θέσει το κίνημα των μαθητικών καταλήψεων» ανακοίνωσε ο δήμος Χαλανδρίου (ως αναρμόδιος). Το δημοτικό συμβούλιο εξέφρασε την αντίθεσή του στην «ποινικοποίηση των αγώνων». Θα έλεγε το ίδιο άραγε και για τη Χρυσή Αυγή; Το «δίκαιο» (ποιος το ορίζει;) των αιτημάτων καθαγιάζει τις παράνομες πράξεις; Να το σκεφτούμε και για τη 17 Νοέμβρη. Κι αυτοί για τον άνθρωπο πάλευαν, υποτίθεται. «Καταγγέλλουμε την επιχείρηση τρομοκρατίας και εκφοβισμού από την κυβέρνηση» δήλωσε η «Ένωση Γονέων». Το ότι ο μαθητής συνελήφθη και κρατήθηκε με εντολή της Δικαιοσύνης δεν τους απασχόλησε.

Γέλιο πικρό θα καταλάβει ορισμένους από εμάς, όχι τόσο μεγάλους σε ηλικία, όταν θυμηθούμε ότι στα νιάτα μας ίσχυε απαγόρευση κυκλοφορίας μαθητών χωρίς τον κηδεμόνα μετά τη δύση του ηλίου, όπως επίσης και το μάλωμα που εισπράτταμε όταν οι γονείς μας δεν ενέκριναν τις παρέες μας, κοινώς «μην κάνεις παρέα με τους «αληταράδες». Αληταράς ήταν τότε κάποιος που έριχνε καμιά βρισιά, έσπρωχνε τον συμμαθητή του στο τρέξιμο και κάποιες φορές γυρνούσε στον δρόμο τις μεσημεριανές ώρες κοινής ησυχίας. Λίγο αργότερα ανακαλύφθηκαν τα σφαιριστήρια και τα ηλεκτρονικά. Τα ηλεκτρονικά, ως «αλητεία», βρίσκονται πλέον στα κινητά των παιδιών μας. Δεν είχαν ανακαλυφθεί ακόμη ούτε οι πορείες ούτε οι μολότοφ ως εγκεκριμένη δραστηριότητα των εφήβων.

Η διατύπωση μπορεί να είναι και πιο ωμή: γιατί απαγορεύεται στον χρυσαυγίτη να δέρνει τον αντίπαλο και δεν (πρέπει να) απαγορεύεται στον «νέο» να πετάει μολότοφ; Έχει χρώμα η βία; Έχει χρώμα η παραβατική συμπεριφορά; Υπάρχει δικαιολογία στην παρανομία; Υπάρχει πολιτική κάλυψη στην παρανομία;

Τυπικά μιλώντας, ο άνθρωπος ενηλικιώνεται στα δεκαοκτώ. Τότε αποκτά πλήρη ευθύνη των πράξεών του. Ειδικά στο ποινικό δίκαιο, μέχρι τα είκοσι ένα ως πέρυσι και ήδη με τον νέο ποινικό κώδικα ως τα είκοσι πέντε δικαιούται το ελαφρυντικό της μετεφηβικής ηλικίας. Θεωρεί η έννομη τάξη μας πως ακόμη τα «μυαλά δεν έχουν πήξει». Μέχρι τα δεκαοκτώ την εκπροσώπηση και την ευθύνη του ανηλίκου φέρουν οι γονείς.

Για την ελληνική κοινωνία, όπου ο θεσμός της οικογένειας καλά (και καλώς) ακόμη κρατεί, ο νέος «ενηλικιώνεται» όταν μπορέσει να αποκατασταθεί επαγγελματικά, να συντηρήσει μόνος του τον εαυτό του, να κάνει καριέρα και οικογένεια, να ενταχθεί στην κοινωνία. Αυτή η χαριτωμένη ατάκα «ζακέτα να βάλεις» περιγράφει ένα ουσιώδες χαρακτηριστικό της νοοτροπίας μας. Η καλή πορεία του παιδιού στις δραστηριότητές του αποτελούσε και αποτελεί την κύρια αιτία περηφάνιας των γονέων και στοιχείο της εικόνας τους στην κοινωνία. Θυμηθείτε λίγο τον αυτοθαυμασμό που πλημμυρίζει την ελληνική κοινωνία κάθε φορά που ανακοινώνονται τα αποτελέσματα των Πανελληνίων. Θεωρεί κανείς ότι η ρίψη μολότοφ βοηθά στην ένταξη στην κοινωνία; Υπάρχει κανείς που βγαίνει περήφανος στην κοινωνία να διατυμπανίσει ότι το παιδί του «τα καίει»;

Κάποια στιγμή πρέπει να κατανοήσουμε ότι δημοκρατία δεν σημαίνει ασυδοσία. Ότι οι μη έχοντες ευθύνη των πράξεών τους, οι ανήλικοι, δεν μπορούν και δεν πρέπει να φέρονται ανεξέλεγκτα. Έχουμε κάκιστα εθιστεί στην καθημερινή ρίψη μολότοφ και σε «ήπιες» (τρομάρα μας) μορφές καθημερινής παραβατικής συμπεριφοράς, ώστε χάσαμε το μέτρο. Παραβατική συμπεριφορά είναι και οι καταλήψεις και τα επεισόδια στις πορείες και οι ίδιες οι πορείες, όταν γίνονται χωρίς συμμόρφωση προς τους κανόνες της πολιτείας. Τα κάνουν ενήλικοι και είναι τραγικό το ότι, αντί να τους συμμαζέψουμε, τα μαθαίνουμε και στους ανηλίκους ως δήθεν αγώνες για καλύτερο μέλλον. Ειρωνικά μιλώντας, αν κάποιος, ενήλικος ή ανήλικος, θέλει καλύτερο μέλλον, ας πάει να κάψει το σπίτι των γονιών του πρώτα, για να δούμε τι θα του πουν.

Στην παρούσα συγκυρία, είναι η Αριστερά που επενδύει στο αφήγημα της ακροδεξιάς κυβέρνησης, την οποία «τσιγκλάει» με τη διαρκή ευλογία των επεισοδίων και των μολότοφ. Δεν το λέει βέβαια ευθέως, αλλά καταγγέλλει πονηρά ως κρατική ή κυβερνητική βία την αντίδραση σε αυτά. Αντιστροφή της πραγματικότητας και της λογικής. Ωστόσο, είναι πρόσφατα τα γεγονότα κατά τα οποία η Δεξιά βγήκε στους δρόμους και προπηλάκισε τους παράγοντες της Αριστεράς, όταν αυτή κυβερνούσε, και «ψάχτηκε» να συγκρουστεί με τις δυνάμεις της τάξης. Ήταν εθνικό θέμα βέβαια, η Συμφωνία των Πρεσπών, άρα μπορούσαν να φωνάζουν «προδότες» και να απειλούν έξω από τα σπίτια πολιτικών αντιπάλων. Όχι;

Επανάσταση δεν είναι το σπάσιμο και το κάψιμο, σε καμία συνθήκη και με καμία δικαιολογία. Επανάσταση είναι η σωστή μόρφωση, η ευπρέπεια και ο αγώνας του ορθού λόγου και των επιχειρημάτων για ένα καλύτερο μέλλον. Οτιδήποτε εμπεριέχει βία ή καταναγκασμό συνιστά απόπειρα επιβολής αυταρχικών και ολοκληρωτικών καταστάσεων, εκ μέρους μετρίων και ανικάνων. Οι πιο επικίνδυνοι από αυτούς επιχειρούν να στρατολογήσουν ανηλίκους στις μεθόδους αυτές, διότι εξ ορισμού οι ανήλικοι είναι ευκολότερα θύματα.

Είμαστε χώρα που γερνάει και ταυτόχρονα χάνει μεγάλο κομμάτι του ενεργού δυναμικού της από τη μετανάστευση. Ήδη εξελίσσεται και ένα ισχυρό κύμα φοιτητικής μετανάστευσης, από αυτούς που μπορούν και δεν αρκούνται στη «δωρεάν» παιδεία των καταλήψεων. Οι σπουδές στο εξωτερικό δεν στοιχίζουν πολύ περισσότερο από τις σπουδές σε άλλη ελληνική πόλη. Η ανάποδη και χωρίς κριτήρια πυραμίδα αξιών που διαμορφώσαμε με αυτού του είδους τους «αγώνες» έχει γείρει επικίνδυνα και σε λίγο θα μας πλακώσει. Μετά θα αναρωτιόμαστε (ξανά!) πού βρέθηκαν τόσοι αυταρχικοί, ολοκληρωτικοί και βίαιοι τύποι στην κοινωνία μας. Και δεν θα έχει καμία σημασία το χρώμα τους.