Στο Πέραμα δοκιμάζονται όλοι

Ομάδες δικυκλιστών της αστυνομίας καταδίωξαν αυτοκίνητο που δεν σταμάτησε σε σήμα για έλεγχο. Το αυτοκίνητο εγκλωβίστηκε, επιχείρησε να απεγκλωβιστεί συγκρουόμενο με τις μηχανές, οι αστυνομικοί πυροβόλησαν με αποτέλεσμα ένας επιβάτης να σκοτωθεί και ένας να τραυματιστεί. Ένας τρίτος επιβάτης διέφυγε και παραδόθηκε αργότερα.

Γράφτηκε στη συνέχεια ότι ρίχτηκαν περίπου τριάντα πέντε σφαίρες, γεγονός εκ των πραγμάτων πρωτοφανές για την ελληνική αστυνομία, η οποία σπανίως κάνει χρήση των υπηρεσιακών όπλων. Παρά τα κατά καιρούς διαδιδόμενα, η Ελληνική Αστυνομία δεν είναι σκληρή αστυνομία. Δεν πυροβολεί με το παραμικρό και αυτός είναι ο προφανής λόγος για τον οποίον, όποτε πυροβολεί, δημιουργείται θέμα συζήτησης στην κοινή γνώμη. Δεν είμαστε συνηθισμένοι να ακούμε στις ειδήσεις ότι αστυνομικοί πυροβόλησαν και σκότωσαν ή τραυμάτισαν. Οι καταδιωκόμενοι ήταν Ρομά και άοπλοι, ωστόσο φαίνεται ότι πράγματι χτύπησαν τις μηχανές με το αυτοκίνητο, προσπαθώντας να απεγκλωβιστούν. Γράφτηκε επίσης ότι οι αστυνομικοί είχαν παραβιάσει εντολή να παύσουν την καταδίωξη.

Το δίκαιο, γράφαμε με αφορμή την πανδημία και τα μέτρα πρόληψης, είναι «σύστημα καταναγκαστικών κανόνων που ρυθμίζουν τις σχέσεις των ανθρώπων σε ορισμένη κοινωνική συμβίωση και που την τήρησή τους επιβάλλει και εξασφαλίζει με κυρώσεις η κρατική εξουσία». Κράτος χωρίς δίκαιο δεν υπάρχει, καθώς οργανωμένη συμβίωση χωρίς κανόνες δε νοείται, αλλά και αντίστροφα, δίκαιο χωρίς κράτος δε νοείται, διότι δεν υπάρχει όργανο να το επιβάλλει. Οι κανόνες που ρυθμίζουν την οργανωμένη συμβίωση είναι καταναγκαστικοί, δεν είναι απλές προτροπές, και για το λόγο αυτό περιέχουν και κυρώσεις.

Στην αδιέξοδη, και εν πολλοίς αέναη στην Ελλάδα, συζήτηση περί αστυνομικού ή αυταρχικού κράτους, η απάντηση βρίσκεται στα παραπάνω. Κράτος χωρίς αστυνομία δεν νοείται. Διαφορετικά, αν έπρεπε ο καθένας να αυτοδικεί, θα ήμασταν ζούγκλα και θα ζούσαμε δυστυχισμένοι. Ο πολιτισμός μας και η πρόοδός μας συναρτάται και με την ύπαρξη αστυνομίας. Αυτονόητο είναι ότι και η αστυνομία ελέγχεται, με βάση τους ίδιους κανόνες. Υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη δράση της, υπάρχουν τα πειθαρχικά όργανα, υπάρχει και η Ελληνική Δικαιοσύνη, ως υπέρτατος και τελικός κριτής. Όλοι οι υπόλοιποι περισσεύουμε και η εύκολη έκφραση γνώμης είναι απλώς απαράδεκτη.

Η Ελληνική Δικαιοσύνη άσκησε άμεσα ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο σε βαθμό κακουργήματος για τους αστυνομικούς, γεγονός που αυτόματα συνεπάγεται την κράτησή τους. Έτσι θα έπραττε για τον οποιονδήποτε πολίτη, έτσι έπραξε και για τους αστυνομικούς. Η ενέργεια μοιάζει αυστηρή. Θεωρητικά θα μπορούσε να διαταχθεί έρευνα, χωρίς άμεση δίωξη, αλλά θα φαινόταν ως μια τεράστια διάκριση υπέρ των αστυνομικών, σε σχέση με τα συνήθως συμβαίνοντα. Τούτο, στην ελληνική πραγματικότητα, δεν θα ωφελούσε το Σώμα. Το ίδιο ισχύει και για τις χειροπέδες με τις οποίες προσήχθησαν στην Ανακρίτρια. Οι συνάδελφοί τους δεν έδειξαν μεροληψία και έπραξαν ότι κάνουν και με τους λοιπούς πολίτες.

Καλώς ή κακώς, μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης διάκειται εχθρικά στο αστυνομικό σώμα, αλλά η αντίδραση της Πολιτείας στο σύνολό της αφαίρεσε από κάθε κακόβουλο τη δυνατότητα να ισχυριστεί ότι επέρχεται ευνοϊκή μεταχείριση ή συγκάλυψη. Υπό αυτή την έννοια, σφάλλουν όσοι θεωρούν ότι δικαιώθηκαν «οι εγκληματίες» ή ότι χαϊδεύτηκαν πάλι οι «γύφτοι». Εφόσον οι αστυνομικοί απαλλαγούν, θα έχουν απαλλαγεί καθαρά, χωρίς διακρίσεις και χωρίς υποψία εύνοιας. Όσοι δε καταριούνται τους «γύφτους» επειδή είναι «γύφτοι», απλά συντηρούν, από την αντίθετη πλευρά, τις ιδεοληψίες κατά των αστυνομικών. Δεν είναι όλοι οι Ρομά εγκληματίες. Σε κάθε περίπτωση, κρίνεται κάθε φορά η πράξη του καθενός και όχι η καταγωγή του.

Οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι δεν είναι η δίωξη ή οι χειροπέδες το πρόβλημα, ούτε βέβαια η φυλετική καταγωγή των καταδιωκόμενων. Ως πρόβλημά μας πρέπει να θεωρούμε την ανάγκη να αποκτήσει το Κράτος μας αυστηρούς και δίκαιους μηχανισμούς που θα ελέγχουν σε εύλογο χρόνο, με σοβαρότητα, πιστότητα και καθαρό αποτέλεσμα και τους εγκληματίες και τους διώκτες τους. Η εμπέδωση τέτοιων διαδικασιών θα καταστήσει πιο αποτελεσματική και πιο ποιοτική την διωκτική αρχή και θα μειώσει τις παρεκτροπές. Είναι επικίνδυνο το να αθωώνουμε ή να καταδικάζουμε προκαταβολικά κάποιους είτε λόγω της ιδιότητάς τους είτε λόγω της καταγωγής τους.

Αναλόγως ισχύουν, ως προς το πειθαρχικό σκέλος, και για όσα ενδεχομένως εξεταστούν ως προς την εκδοχή της ανυπακοής στην εντολή διακοπής παρακολούθησης. Το ζήτημα είναι αυτόνομο και κατά κανόνα άσχετο, με την επακολουθήσασα συμπλοκή. Σώμα ασφαλείας χωρίς σιδηρά πειθαρχία δε νοείται. Αντίκειται στη φύση του πράγματος. Κι εδώ, οι αρμόδιοι οφείλουν να επιδείξουν εύλογη ταχύτητα και καθαρό αποτέλεσμα.

Όλοι εμείς, οι υπόλοιποι, οφείλουμε κάποια στιγμή (επιτέλους!) να σιωπήσουμε μια φορά μπροστά σε δύσκολα και τραγικά περιστατικά. Να πάψουμε να βγάζουμε «ακλόνητα» συμπεράσματα με βάση τις ελάχιστες πληροφορίες των πρώτων ωρών. Στην πραγματικότητα, οφείλουμε να πάψουμε να διαφημίζουμε τη γνώμη μας ως θέσφατο και κανόνα λειτουργίας των αρμοδίων οργάνων. Ας αποδεχθούμε (για να μη φαινόμαστε και φερόμαστε ως ηλίθιοι) ότι οι αρμόδιοι γνωρίζουν και κάνουν καλά τη δουλειά τους. Και πάντως καλύτερα από ό,τι αυθαιρέτως νομίζουμε εμείς. Αν πιστεύουμε ότι η Δικαιοσύνη και η ηγεσία της Αστυνομίας είναι τόσο «άχρηστη» και αδίκησε τους αστυνομικούς (βιαζόμαστε βέβαια) τότε γιατί να μην πιστεύει και ο αντιεμβολιαστής ότι οι γιατροί είναι εξίσου άχρηστοι και πουλημένοι, όπως διατυμπανίζουν οι ψεκασμένοι.

Δεν έχει κανένα νόημα να ασχοληθούμε αυτή τη στιγμή με τις κραυγές της αντιπολίτευσης για αστυνομικό και αυταρχικό κράτος. Τα έλεγε και πριν το περιστατικό θα τα λέει και μετά. Άλλωστε, όταν κυβέρνησε την αστυνομία δεν την κατάργησε.

Έχει νόημα να αντιληφθούμε ότι τις αυθαίρετες επικρίσεις τις αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά μόνο απαιτώντας να λειτουργεί άμεσα και αποτελεσματικά το κράτος δικαίου με ελέγχους προς πάσα κατεύθυνση. Στην αριστερή ιδεοληψία δεν απαντάμε με αίτημα ακαταδίωκτου των αρχών, αλλά με αίτημα πιστοποίησης της ορθότητας της δράσης τους.