Μόνος με τους «κοριούς»

Πριν από δύο εβδομάδες, το Μαξίμου προσπαθούσε να περάσει, μέσω φιλικών ΜΜΕ, την άποψη ότι η υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών είχε ουσιαστικά λήξει από πολιτική και επικοινωνιακή άποψη.

Χαρακτηριστικό πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Τα Νέα»: «Υποκλοπές τέλος», που περνούσε το μήνυμα ότι οι «κοριοί» δεν ενδιέφεραν την κοινή γνώμη, εφόσον οι πολίτες είχαν άλλες προτεραιότητες όπως η αντιμετώπιση της ακρίβειας. Είχα υποστηρίξει ότι το θέμα των τηλεφωνικών υποκλοπών είχε τεράστια επικοινωνιακή και πολιτική σημασία, γιατί προσδιόριζε, σε μεγάλο βαθμό, το ηγετικό «προφίλ» του κ. Μητσοτάκη.

Είναι βέβαιο ότι τους πολίτες απασχολούν πρώτα απ’ όλα τα οικονομικά ζητήματα. Έχει μεγάλη πολιτική σημασία όμως αν ο πολίτης θεωρεί ότι ο πρωθυπουργός που τα διαχειρίζεται έχει «καθαρή» εικόνα ή είναι βουτηγμένος στη συνωμοσία και στο παρασκήνιο. Στη δεύτερη περίπτωση θα κρίνει πολύ πιο αυστηρά τους χειρισμούς του στην οικονομία και σε κάθε άλλο ζήτημα μεγάλης σημασίας.

Η διάσπαση του πυρήνα

Τα «Νέα» και το «Βήμα», έντυπα του ομίλου Μαρινάκη, από εκεί που πρωταγωνιστούσαν στην προσπάθεια να πειστεί ο κόσμος ότι «υποκλοπές τέλος», τώρα ασκούν μεγάλη πίεση στον πρωθυπουργό ζητώντας του να ξεκαθαρίσει την κατάσταση σε ό,τι αφορά τις υποκλοπές.

Η στροφή 180 μοιρών των δύο εφημερίδων οφείλεται, σύμφωνα με τις ενδείξεις, στη διάσπαση του πυρήνα των συμφερόντων που στηρίζουν την οικογένεια Μητσοτάκη.

Ο Βαγγέλης Μαρινάκης, από τους ισχυρότερους Έλληνες εφοπλιστές με διεθνή αναγνώριση, ακολουθούσε μέχρι πριν από λίγες ημέρες την οικογενειακή παράδοση. Στήριζε την οικογένεια Μητσοτάκη όπως ακριβώς ο πατέρας του στήριζε πολιτικά –σαν βουλευτής της ΝΔ– και επιχειρηματικά, με τα οικονομικά μέσα που διέθετε, τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.

Ο Βαγγέλης Μαρινάκης είχε κατά περιόδους επαγγελματική συνεργασία με τον Ισίδωρο Κούβελο στα ναυτιλιακά, ήταν πάντα πολύ κοντά στην Ντόρα Μπακογιάννη και είχε καλές σχέσεις με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Αν σκεφτούμε ότι ο Βαγγέλης Μαρινάκης έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ναυτιλία, ασκεί μεγάλη επιρροή στον Δήμο Πειραιά, ελέγχει ένα ισχυρό μιντιακό συγκρότημα που περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων το Mega, το «Βήμα» και τα «Νέα», είναι ιδιοκτήτης του Ολυμπιακού και της Νότιγχαμ Φόρεστ, καταλαβαίνουμε τι υποστήριξη μπορεί να προσφέρει στον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Η σχέση όμως των δύο ανδρών φαίνεται να περνάει κρίση εξαιτίας των «κοριών». Σε κάποια φάση, λίγο πριν από τη δημοσίευση από το «Documento» της λίστας των παραγόντων που όπως υποστηρίζει η εφημερίδα είχαν πέσει θύματα παρακολουθήσεων, ο Μαρινάκης είχε αρχίσει να αντιδρά μέσω των εφημερίδων του. Περνούσε το μήνυμα ότι δεν ήταν μόνο αντίπαλοι της κυβέρνησης Μητσοτάκη που παρακολουθούνταν συστηματικά αλλά και άνθρωποι που ήταν κοντά στον πρωθυπουργό, όπως συγκεκριμένος υπουργός. Τα έντυπα του ομίλου Μαρινάκη άρχισαν να ζητάνε από το Μαξίμου διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση του συστήματος των παρακολουθήσεων.

Ο Μητσοτάκης προσπάθησε να βγει από τη δύσκολη θέση δηλώνοντας ότι δεν πιέζεται, ούτε εκβιάζεται από επιχειρηματίες και ο Μαρινάκης επέμεινε στη θέση των συστηματικών παρακολουθήσεων σε βάρος «εχθρών» αλλά και «φίλων».

Πολιτική διάσπαση

Το ρήγμα στον πυρήνα των επιχειρηματικών συμφερόντων που στηρίζουν τον Μητσοτάκη απασχολεί την επικαιρότητα. Πιο σημαντικό όμως είναι το ρήγμα που ανοίγει σιγά-σιγά στο εσωτερικό της ΝΔ.

Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής κράτησε αποστάσεις από τη γραμμή Μητσοτάκη, δηλώνοντας ότι πρέπει να υπάρξει διαφάνεια και κάθαρση στην περίπτωση των υποκλοπών σε βάρος του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ και ευρωβουλευτή Νίκου Ανδρουλάκη.

Σε αυτήν τη γραμμή κινήθηκε, πιο διακριτικά, η Όλγα Κεφαλογιάννη.

Ο πρώην πρόεδρος της ΝΔ και επικεφαλής της ομάδας των ευρωβουλευτών της, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, φρόντισε από την πλευρά του να κρατηθεί μακριά από τη διαμάχη που ξέσπασε μεταξύ ευρωβουλευτών για τις υποκλοπές στην Ελλάδα.

Της καραμανλικής σχολής πολιτικής σκέψης, δεν ήθελε να σπαταλήσει πολιτικό κεφάλαιο υπερασπιζόμενος μια απαράδεκτη και χαμένη υπόθεση όπως οι υποκλοπές.

Ο Μητσοτάκης υποχρεώθηκε να αναθέσει την υπεράσπισή του στο θέμα των «κοριών», στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην ευρωβουλευτή της ΝΔ, Α.Μ. Ασημακοπούλου. Η τελευταία είχε προωθηθεί και με τη βοήθεια του Γρηγόρη Δημητριάδη, στη θέση της εκπροσώπου Τύπου της ευρωομάδας της ΝΔ. Με αυτόν τον τρόπο το Μαξίμου της ανέθετε τις «αποστολές» που απέφευγαν να αναλάβουν ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης και άλλοι «γαλάζιοι» ευρωβουλευτές, από τη σύγκρουση μαζί μου στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) μέχρι την υπεράσπιση Μητσοτάκη σε θέματα περιορισμού της ελευθερίας των ΜΜΕ ή τηλεφωνικών υποκλοπών.

 Όσοι ανήκουν στην καραμανλική σχολή πολιτικής σκέψης κρατάνε, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αποστάσεις ασφαλείας από τις επιλογές Μητσοτάκη και πιθανότατα ετοιμάζονται για τη σύγκρουση, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες.

Αρνητική εικόνα

Ο Μητσοτάκης μπήκε στο 2022 με ιδιαίτερα θετική εικόνα στην Ελλάδα και κυρίως διεθνώς και φτάνει στο τέλος του χρόνου έχοντας καταστρέψει τη δημόσια εικόνα του. Το θέμα των παρακολουθήσεων έπαιξε σημαντικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση. Διεθνή ΜΜΕ άρχισαν να επικρίνουν συστηματικά τον Μητσοτάκη για τους «κοριούς». Είχε ήδη χαλάσει το κλίμα εξαιτίας του περιορισμού της ελευθερίας των ΜΜΕ στην Ελλάδα και της αρνητικής αντίδρασης Μητσοτάκη στους ξένους δημοσιογράφους και τα ΜΜΕ που αναδείκνυαν το θέμα.

Ενδεικτική της δραστικής επιδείνωσης της διεθνούς δημόσιας εικόνας του Μητσοτάκη ήταν η ανάλυση που δημοσίευσαν την περασμένη Πέμπτη οι «Financial Times».

Πρόκειται για εφημερίδα με πρωταγωνιστικό ρόλο στην ενημέρωση και τη διαμόρφωση των απόψεων διεθνών οικονομικών και επιχειρηματικών κύκλων. Η συγκεκριμένη εφημερίδα έχει θετική άποψη για τον Μητσοτάκη θεωρώντας ότι είναι ένας μεταρρυθμιστής ηγέτης, ο οποίος κάνει σωστές οικονομικές επιλογές.

Στο θέμα όμως των «κοριών» υπήρξε ιδιαίτερα αυστηρή απέναντί του. Θύμισε τη δίωξη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη πριν 30 χρόνια για τις υποκλοπές της περιόδου εκείνης για να θέσει το ερώτημα αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει την ίδια εξέλιξη με τον πατέρα του.

Επιπλέον, η εφημερίδα υπογράμμισε σε άρθρο γνώμης που δημοσίευσε ότι όσο αργεί ο Μητσοτάκης να δώσει τις αναγκαίες εξηγήσεις για το σκάνδαλο των υποκλοπών, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ζημιά για τη δημόσια εικόνα της κυβέρνησης.

Η επιτροπή PEGA

Τεράστια ζημιά προσωπικά στον Μητσοτάκη κάνει η Επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η οποία διερευνά, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τη λειτουργία των παράνομων λογισμικών. Ο Μητσοτάκης δεν καταδέχθηκε να καταθέσει σε αυτήν, ούτε επέτρεψε στον Δημητριάδη και τους φίλους του που εμπορεύονταν τα παράνομα λογισμικά στην Ελλάδα να καταθέσουν στην Επιτροπή PEGA και να δώσουν τις αναγκαίες εξηγήσεις.

Όμως η εσωτερική δυναμική της Επιτροπής PEGA δεν ευνοεί τον Μητσοτάκη. Δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της πολιτικής ομάδας του Renew Europe και τα περισσότερα μέλη της δείχνουν αποφασισμένα να εξηγήσουν ποιος ακριβώς είναι ο κίνδυνος για τα δημοκρατικά μας δικαιώματα και τι πρέπει να γίνει σε επίπεδο Ε.Ε. για να τα προστατεύσουμε.

Στην Επιτροπή δεσπόζει με την προσωπικότητά της η Σόφι ιντ Βελντ, Ολλανδή ευρωβουλευτής του Renew Europe. Πήρε την πρωτοβουλία για την οργάνωση της αποστολής της Επιτροπής PEGA στην Ελλάδα και παρουσίασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το προσχέδιο της έκθεσης της Επιτροπής, εφόσον είναι η εισηγήτρια.

Η έκθεση της Επιτροπής PEGA είναι εξαιρετικά αναλυτική και τεκμηριωμένη, καλύπτει τα ζητήματα των παρακολουθήσεων σε όλη την Ε.Ε. και είναι γύρω στις 150 σελίδες. Υπάρχει ειδικό κεφάλαιο 20 σελίδων για την Ελλάδα και οι εκτιμήσεις και τα στοιχεία που παραθέτει η εισηγήτρια αποτελούν ένα σκληρό «κατηγορώ» για την πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη και προσωπικά για τον πρωθυπουργό.

Το περιεχόμενο της έκθεσης

Στη σελίδα 37 της έκθεσης τεκμηριώνεται η ανάπτυξη των παράνομων λογισμικών στην Ελλάδα ως εξής: «Οι επιπτώσεις της μεγάλης κλίμακας χρησιμοποίησης των κατασκοπευτικών λογισμικών είναι πολύ μεγαλύτερη από τη λίστα των ονομάτων που έχουν τεθεί υπό παρακολούθηση εφόσον όλες οι επαφές τους και οι διασυνδέσεις τους εγκλωβίζονται στην κατασκοπευτική λειτουργία, συμπεριλαμβανομένων και αυτών με τους οποίους έχουν σχέσεις στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η ανάπτυξη των κατασκοπευτικών λογισμικών ήταν ήδη ορατή στην έκθεση της Meta για το 2021, η οποία αναφέρει 310 fake συνδέσεις στο διαδίκτυο συνδεδεμένες με την εταιρεία κατασκοπευτικού λογισμικού Cytrox, εκ των οποίων οι 42 είχαν διαδικτυακούς στόχους στην Ελλάδα».

Στην ίδια σελίδα περιγράφεται ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Μητσοτάκη στο σκάνδαλο με τον ακόλουθο τρόπο: «Στις 8 Αυγούστου 2022, ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης έκανε με βιντεοσκοπημένο μήνυμά του τη διφορούμενη δήλωση ότι η παρακολούθηση του Ανδρουλάκη ήταν “νόμιμη” αλλά “πολιτικά απαράδεκτη”. Δεν έκανε καμία αναφορά στην παρακολούθηση του Κουκάκη, ούτε σε άλλες περιπτώσεις που καταγγέλθηκαν. Δήλωσε επίσης ότι δεν γνώριζε την παρακολούθηση και πως, αν την γνώριζε, δεν θα την επέτρεπε. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ΕΥΠ είναι υπό τον άμεσο έλεγχο του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ύστερα από νομοθετική τροπολογία που πέρασε το κόμμα του μόλις ήρθε στην εξουσία το 2019».

Στη σελίδα 38 περιγράφεται ο πολιτικός στόχος της κυβέρνησης: «Η κατασκοπία για πολιτικούς λόγους δεν είναι νέα στην Ελλάδα αλλά οι νέες τεχνολογίες κατασκοπίας (spyware technology) κάνουν την παράνομη παρακολούθηση πολύ πιο εύκολη, ιδιαίτερα σε ένα πλαίσιο εξαιρετικά εξασθενημένων εγγυήσεων. Σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις, όπως της Πολωνίας, η κατάχρηση του κατασκοπευτικού λογισμικού δεν φαίνεται να είναι μέρος μιας αυταρχικής στρατηγικής αλλά ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται κατά περίπτωση για πολιτικά και οικονομικά κέρδη. Διαβρώνει όμως εξίσου τη Δημοκρατία και το κράτος δικαίου και δημιουργεί μεγάλο χώρο για διαφθορά, ενώ σε αυτούς τους γεμάτους αναταράξεις καιρούς χρειαζόμαστε αξιόπιστη και υπεύθυνη ηγεσία.

Με το βλέμμα στις γενικές εκλογές της άνοιξης του 2023, επιβάλλεται να ξεκαθαριστεί επειγόντως η κατάσταση για να μην υπάρχουν αμφιβολίες για την ακεραιότητα των εκλογών του 2023».

Στη σελίδα 39 του προσχεδίου της έκθεσης περιγράφεται ο μηχανισμός που στήθηκε: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπήρχαν στενές διασυνδέσεις και αλληλεξαρτήσεις μεταξύ ορισμένων προσώπων και γεγονότων που σχετίζονται με την κυβέρνηση, την ΕΥΠ και τους προμηθευτές του κατασκοπευτικού λογισμικού, ειδικά την εταιρεία KRIKEL η οποία ήταν προτιμητέος προμηθευτής για εξοπλισμό επικοινωνίας και παρακολούθησης της Αστυνομίας και της ΕΥΠ. Η KRIKEL είναι στενά δεμένη με πρόσωπα από το περιβάλλον του πρωθυπουργού Μητσοτάκη. (…) Ο Δημητριάδης ήταν στενά συνδεδεμένος με διάφορους τρόπους με τον Φέλιξ Μπίτζιο και τον Γιάννη Λαβράνο. Και οι τρεις είχαν προσωπικούς δεσμούς. Ο Δημητριάδης και ο Λαβράνος είναι κουμπάροι και ο Λαβράνος είναι νονός του δεύτερου παιδιού του Δημητριάδη. Επίσης, ο Δημητριάδης ήταν έμμεσα συνδεδεμένος με τον Μπίτζιο μέσω επιχειρηματικών δοσοληψιών με τον αδελφό του Μπίτζιου.

Αυτό τον βάζει στην καρδιά ενός δικτύου που τον συνδέει επαγγελματικά και προσωπικά με πρόσωπα-κλειδιά στην Intellexa και στην KRIKEL και στην ΕΥΠ».

Σε κάθε σελίδα του κεφαλαίου που αναφέρεται στην Ελλάδα του προσχεδίου της έκθεσης της Επιτροπής PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, βρίσκουμε στοιχεία που συνδέουν τους πρωταγωνιστές της εμπορίας των παράνομων λογισμικών με το Μαξίμου και αναδεικνύουν τον συντονιστικό ρόλο του Δημητριάδη υπό την άμεση εποπτεία του Μητσοτάκη.

Είναι από τις ελάχιστες φορές που Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρουσιάζει αναλυτικά παράνομες δραστηριότητες πρωθυπουργού κράτους-μέλους.

Είναι φανερό ότι αν το προσχέδιο υιοθετηθεί, όπως όλα δείχνουν, από την πλειοψηφία της Επιτροπής PEGA και μετατραπεί σε επίσημη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα έχουμε επίσημο έγγραφο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ανάπτυξη των «κοριών» στην Ελλάδα, με ευθύνη Μητσοτάκη.

Επιχείρηση διάσωσης

Μπροστά σε αυτόν τον κίνδυνο επιχειρείται, σε δύσκολες συνθήκες, η πολιτική διάσωση Μητσοτάκη.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής PEGA ανήκει στο ΕΛΚ και έχει αναλάβει μια προσπάθεια μείωσης του κύρους της εισηγήτριας, η οποία ανήκει στο Renew Europe.

Αναπτύσσεται λοιπόν μία σκληρή πολιτική σύγκρουση μεταξύ εκπροσώπων πολιτικών ομάδων στην οποία το Renew Europe φαίνεται να έχει το πλεονέκτημα.

Η μεγάλη πλειονότητα των ευρωβουλευτών είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε ζητήματα υποκλοπών και παρακολουθήσεων εφόσον υπονομεύουν το κράτος δικαίου στην Ε.Ε. Θέλουν λοιπόν την επιβολή διαφάνειας για να διαμορφωθούν στη συνέχεια ευρωπαϊκοί κανόνες που θα περιορίζουν τη χρήση των παράνομων κατασκοπευτικών λογισμικών.

Άλλωστε, η ευρωπαϊκή εικόνα του Μητσοτάκη είναι πλέον μέτρια έως κακή και αυτό δυσκολεύει τη συσπείρωση ευρωβουλευτών διαφορετικών πολιτικών ομάδων υπέρ του. Στην Ολομέλεια του Ιουλίου στο Στρασβούργο δέχθηκε πυρά από όλες σχεδόν τις πολιτικές κατευθύνσεις για τον περιορισμό της ελευθερίας των ΜΜΕ στην Ελλάδα. Στην Ολομέλεια του Σεπτεμβρίου 2022, όπου συζητήθηκε η παρακολούθηση Ανδρουλάκη με εντολή ΕΥΠ και γνώση Μαξίμου, εκφράστηκε μια ευρύτατη πλειοψηφία υπέρ του Ανδρουλάκη και σε βάρος της κυβέρνησης Μητσοτάκη και των μεθοδεύσεών της. Το γεγονός ότι στόχος των «κοριών» ήταν ευρωβουλευτής θέτει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε τροχιά σύγκρουσης με την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Το ΕΛΚ, του οποίου ηγείται ο Βέμπερ που έχει πολύ στενές πολιτικές σχέσεις με τον Μητσοτάκη, κάνει ό,τι μπορεί για να τροποποιηθεί το προσχέδιο της έκθεσης και να πέσει ο Μητσοτάκης στα μαλακά. Υπάρχουν δυνατότητες ελιγμών, εφόσον δεν είναι μόνο η κυβέρνηση Μητσοτάκη η οποία εμφανίζεται δυσαρεστημένη με το περιεχόμενο του προσχεδίου της έκθεσης.

Οι Συντηρητικές κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας απορρίπτουν την ανάλυση και την τεκμηρίωση του προσχεδίου της έκθεσης, όπως και η κεντροδεξιά και στη συνέχεια Σοσιαλιστική κυβέρνηση της Ισπανίας, οι οποίες κατηγορούνται ότι παρακολουθούσαν παράνομα τους αυτονομιστές της Καταλονίας.

Επομένως, υπάρχουν πολιτικά περιθώρια για αναζήτηση συμμαχιών με στόχο το γενικό κουκούλωμα. Οι χειρισμοί όμως είναι σύνθετοι και δύσκολα θα αλλάξουν το προσχέδιο της Επιτροπής PEGA σε βαθμό που να προστατεύεται πολιτικά ο Μητσοτάκης.