Κατάρ: Τι κρύβεται πίσω από τη μπάλα

Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου που πραγματοποιείται στο Κατάρ προκαλεί ενδιαφέρουσες αντιπαραθέσεις.

Πολλοί θεωρούν ότι το ποδόσφαιρο το οποίο είναι το δημοφιλέστερο ομαδικό σπορ χρησιμοποιείται για το λεγόμενο sportwashing, δηλαδή το «ξέπλυμα» δυσάρεστων κοινωνικών ή πολιτικών καταστάσεων μέσω του αθλητισμού.

Άλλοι αναφέρονται στη διαφθορά της FIFA η οποία δέχθηκε τη μεταφορά της διεξαγωγής του Παγκόσμιου Κυπέλλου από τον Ιούλιο στον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο για να διευκολυνθεί το Κατάρ όπου η θερμοκρασία ξεπερνά το καλοκαίρι τους 50 βαθμούς Κελσίου.

Τίθενται και ζητήματα κόστους της διοργάνωσης, καταπίεσης των ξένων εργατών στους οποίους στηρίχθηκε η προετοιμασία, ακόμη και κοινωνικής οργάνωσης της χώρας εφόσον ο ρόλος των γυναικών είναι υποδεέστερος απ’ ότι στις δυτικές κοινωνίες.

Η διαμάχη γύρω από τη διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου είναι αρκετά… παραδοσιακή εφόσον ανάλογες ή και πιο έντονες συζητήσεις είχαν γίνει το 1978 όταν διοργανώθηκε το Παγκόσμιο Κύπελλο στην Αργεντινή με τη στρατιωτική χούντα να διοργανώνει τη μαζική εξόντωση των αντιπάλων της ή το 2018 στη Ρωσία με τον Πούτιν να έχει προχωρήσει, το 2014, στην αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας και στην προσάρτηση της Κριμαίας.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι όσο ενισχύεται η ποδοσφαιρική δυναμική, τόσο θα υποβαθμίζεται η πολιτική διάσταση. Έτσι γίνεται πάντα.

Ενδιαφέρουσα περίπτωση

Η διαμάχη για το Κατάρ έφτασε και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το οποίο υιοθέτησε ένα ιδιαίτερα αυστηρό ψήφισμα για τη FIFA και τους οικονομικούς, κοινωνικούς όρους της διοργάνωσης του Παγκόσμιου Κυπέλλου. Ενδεικτικό των αντιφάσεων της σύγχρονης κοινωνίας είναι ότι στη διάρκεια της ψηφοφορίας για το Κατάρ, στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, ορισμένοι ευρωβουλευτές κρυφοκοίταζαν στα iPads τους την εξέλιξη των ποδοσφαιρικών αγώνων.

Το Κατάρ πάντως αποτελεί μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περίπτωση ενδεικτική των δυνατοτήτων και των αντιφάσεων του σύγχρονου κόσμου.

Στα μέσα του 19^ου αιώνα πέρασε από την οθωμανική κυριαρχία στην επιρροή της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Η ανεξαρτησία του αναγνωρίστηκε από τους Βρετανούς μόλις το 1971, οπότε πήρε την πρωτοβουλία να κινηθεί αυτόνομα και να μην ενταχθεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), όπως για παράδειγμα το Μπαχρέιν, το Ντουμπάι και το Άμπου Ντάμπι. 

Εθνικός ηγέτης της χώρας θεωρείται ο σεΐχης Τζασίμ μπιν Μοχάμεντ Αλ Θάνι, ο οποίος ανέβηκε στον θρόνο στις 18 Δεκεμβρίου 1878 και μέχρι τον θάνατό του το 1913 προετοίμασε τη μελλοντική πορεία της χώρας του. Η 18^η Δεκεμβρίου είναι ημέρα εθνικής εορτής και γι’ αυτό αποφασίστηκε να είναι η ημερομηνία της διεξαγωγής του μεγάλου τελικού του Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Στη σύγχρονη εποχή αναμορφωτής του Κατάρ θεωρείται ο Χαμάντ μπιν Χαλίφα Αλ Θάνι, ο οποίος ηγήθηκε της χώρας από το 1995 μέχρι το 2013. Κινήθηκε πραξικοπηματικά κατά του πατέρα του θεωρώντας ότι μπορούσε να δώσει μια νέα δυναμική στη χώρα. Αφού συνέβαλε στην εντυπωσιακή ανάπτυξή της πήρε την απόφαση το 2013, σε ηλικία 61 ετών, να παραιτηθεί υπέρ του δευτερότοκου γιού του Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι. Ο τελευταίος θεωρείται πιο συντηρητικός από τον πατέρα του αλλά αποδεικνύεται εξίσου δημοφιλής και αποτελεσματικός. Το Κατάρ είναι μία χώρα με μέγεθος μόλις το ένα δέκατο της Ελλάδας. Γεωγραφικά είναι μία χερσόνησος προέκταση της Σαουδικής Αραβίας. Οι κάτοικοι του Κατάρ υπολογίζονται σε 2,7 εκατομμύρια εκ των οποίων μόλις 300.000 είναι Καταριανοί με τους υπόλοιπους να είναι εργαζόμενοι που προέρχονται από πάνω από 100 διαφορετικές χώρες.

Οι Καταριανοί θεωρούνται οι πιο πλούσιοι στον κόσμο και το Δημόσιο καλύπτει όλες τις ανάγκες τους, από το σχολείο των παιδιών τους μέχρι την οικογενειακή στέγη.

Το Κατάρ ακολουθεί τον Ουαχαμπιτισμό της Σαουδικής Αραβίας, ένα είδος ορθόδοξου, δογματικού Ισλάμ αλλά το εφαρμόζει με πιο ήπιο τρόπο. Η κοινωνική του οργάνωση είναι εντελώς διαφορετική από τη δική μας με τις γυναίκες να έχουν θεωρητικά ίσα δικαιώματα και να ψηφίζουν, στην πράξη όμως να χρειάζονται έναν άνδρα-κηδεμόνα σε όλη τη ζωή τους.

Ο σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι, μόλις 42 ετών, έχει τρεις συζύγους και δεκατρία παιδιά και δεν εμφανίζει δημόσια τις συζύγους του.

Η μεγάλη δύναμη

Το Κατάρ ήταν μια πάμπτωχη χώρα η οποία αναδείχθηκε σε μεγάλη οικονομική δύναμη εξαιτίας του πετρελαίου και κυρίως του φυσικού αερίου.

Έρχεται 14^ο στον κόσμο σε κοιτάσματα πετρελαίου, που αναλογούν στο 1,5% των παγκοσμίων κοιτασμάτων με παραγωγή 850.000 βαρέλια την ημέρα.

Το μεγάλο πλεονέκτημα του Κατάρ είναι τα τεράστια υποθαλάσσια κοιτάσματα στα βόρεια της χώρας και σε έκταση 6.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Η περιοχή των κοιτασμάτων ονομάζεται North Field και συνορεύει με κοιτάσματα του Ιράν στην περιοχή South Pars. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το Κατάρ διαθέτει τα δεύτερα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου στον κόσμο τα οποία προβλέπεται να διαρκέσουν 200-300 χρόνια.

Τις τελευταίες δεκαετίες έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και από το 2006 είναι στους δύο μεγαλύτερους εξαγωγείς υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία για τις ετήσιες εξαγωγές σε εκατομμύρια μετρικούς τόνους, το Κατάρ έρχεται δεύτερο με 77,4 εκατομμύρια μετρικούς τόνους με πρώτη την Αυστραλία (87,6 εκατομμύρια), τρίτες τις ΗΠΑ (73,9), τέταρτη τη Μαλαισία (31,5), πέμπτη την Αλγερία (29,3) και έκτη τη Ρωσία (28,9).

Οι μεγάλοι πελάτες

Η κριτική που ασκείται στην Ε.Ε. για τις οικονομικές επιλογές και τα εργασιακά δικαιώματα στο Κατάρ δεν επηρεάζει καταστάσεις.

Μεγαλύτεροι πελάτες για το φυσικό αέριο του Κατάρ είναι η Νότια Κορέα, η Ινδία, η Ιαπωνία και η Κίνα. Οι Ευρωπαίοι διεκδικούν τώρα μερίδιο του φυσικού αερίου του Κατάρ για να απεξαρτηθούν από το ρωσικό φυσικό αέριο, το οποίο δεν μπορούν να προμηθευτούν όπως στο παρελθόν εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.

Η γερμανική διπλωματία κινείται δραστήρια για να καλύψει τις ανάγκες της γερμανικής οικονομίας, εμποδίζεται όμως από την έλλειψη βασικής υποδομής για την υποδοχή υγροποιημένου φυσικού αερίου. Αντίθετα, οι Κινέζοι οι οποίοι έχουν αναπτύξει τη συνεργασία τους με το Κατάρ αξιοποίησαν το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου για να υπογράψουν γιγαντιαία συμφωνία προμήθειας φυσικού αερίου από την QatarEnergy στην κινεζική Sinopec, η οποία φτάνει τα 4 εκατομμύρια μετρικούς τόνους τον χρόνο και θα έχει 27ετή διάρκεια.

Η τιμή του υγροποιημένου φυσικού αερίου συνδέεται με την τιμή του πετρελαίου και περιλαμβάνει τη μεταφορά και την παράδοση από το Κατάρ στην Κίνα.

Και στο θέμα των εργασιακών δικαιωμάτων η ευρωπαϊκή κριτική μοιάζει λίγο αφ’ υψηλού εφόσον δεν συνδέεται άμεσα με αυτούς που πληρώνουν τον λογαριασμό. Υπολογίζεται ότι από τους εργαζόμενους στο Κατάρ το 21,8% προέρχονται από την Ινδία, το 12,5% από το Νεπάλ, ένα άλλο 12,5% από το Μπαγκλαντές, το 9,3% από την Αίγυπτο, το 7,3% από τις Φιλιππίνες και το 4,3% από τη Σρι Λάνκα.

Οι δεκάδες χιλιάδες Ευρωπαίοι που βρίσκονται στο Κατάρ έχουν κατά κανόνα θέσεις ευθύνης με εξαιρετικά υψηλές αποδοχές. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Κατάρ δεν υπάρχουν ασφαλιστικές και φορολογικές κρατήσεις στις αποδοχές των εργαζομένων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις ΜΚΟ, η φοβερή ζέστη, οι πτώσεις απ’ τα κατασκευαστικά έργα και τα καρδιακά λόγω της φοβερής έντασης κόστισαν τη ζωή σε περισσότερα από 6.000 άτομα κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της υποδομής και των έργων για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Στις περιόδους αιχμής απασχολήθηκαν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι για την προετοιμασία η οποία είχε κόστος της τάξης των 200 δισ. δολαρίων.

Τα 8 από αυτά αντιστοιχούν στα ποδοσφαιρικά γήπεδα, τα 20 στο υπερσύγχρονο αεροδρόμιο της Ντόχα και τα 45 στην ανάπτυξη μιας νέας υπερσύγχρονης πόλης που δίνει άλλες δυνατότητες στην περιοχή της πρωτεύουσας.

Μόνο το 2018 οι ξένοι εργαζόμενοι έστειλαν στις οικογένειές τους συνάλλαγμα 11,5 δισ. δολαρίων.

Οι συνθήκες απασχόλησης και διαβίωσης είναι συχνά πολύ σκληρές. Υπό διεθνή πίεση το Κατάρ προχώρησε σε δύο βελτιώσεις στο εργασιακό καθεστώς.

Πρώτον, απάλλαξε τους ξένους εργαζόμενους από την υποχρέωση να έχουν «κηδεμόνα», γεγονός που τους μετέτρεπε σε σύγχρονους σκλάβους.

Δεύτερον, θεσπίστηκε ελάχιστος μηνιαίος μισθός 250 δολαρίων.

Διεθνής θρίαμβος

Αξιοποιώντας τα κοιτάσματα πετρελαίου και κυρίως φυσικού αερίου το Κατάρ έφθασε σε έναν διεθνή οικονομικό θρίαμβο χωρίς προηγούμενο.

Οι εξαγωγές του εξασφαλίζουν ένα ετήσιο εμπορικό πλεόνασμα που ξεπερνάει τα 60 δισ. δολάρια.

Έχει το ένατο Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο στον κόσμο, με περιουσιακά στοιχεία που ξεπερνούν τα 450 δισ. δολάρια.  Το Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο είναι το τρίτο στην περιοχή μετά του Κουβέιτ (737 δισ. δολάρια) και των ΗΑΕ (697 δισ. δολάρια). Η διαφορά είναι ότι ο πλούτος του Κατάρ αφορά μόλις 300 χιλιάδες πολίτες, ενώ τα ΗΑΕ έχουν ένα εκατομμύριο πολίτες, το Κουβέιτ 1,4 εκατομμύρια και η Σαουδική Αραβία πάνω από 20 εκατομμύρια.

Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πρώτο στις επενδυτικές προτιμήσεις του Κατάρ με περισσότερα από 45 δισ. δολάρια, ενώ ακολουθούν η Γαλλία και η Γερμανία με γύρω στα 25 δισ. δολάρια.

Το Κατάρ επένδυσε στο Ολυμπιακό Χωριό του Λονδίνου, για τους αγώνες του 2012, στα Chelsea Barracks (οικιστική ανάπτυξη του στρατοπέδου της περιοχής του Chelsea), ακόμη και στον χαρακτηριστικό ουρανοξύστη Shard.

Ελέγχει το 10% του χρηματιστηρίου του Λονδίνου, το 20% του αεροδρομίου του Heathrow, το 20% της αεροπορικής εταιρείας στην οποία είναι ενταγμένες η British Airways και η Iberia, το 12,7% της τράπεζας Barclays, τα γνωστά καταστήματα Harrods, είναι βασικός μέτοχος και στην αλυσίδα σουπερμάρκετ Sainsbury’s.

Οι επενδύσεις του Κατάρ στη Γερμανία αφορούν κυρίως τις αυτοκινητοβιομηχανίες Volkswagen και Porsche, τη Siemens, την κατασκευαστική Hochtief, τη SolarWorld στην ενέργεια και την τράπεζα Deutsche Bank.

Στη Γαλλία η παρουσία του Κατάρ περιλαμβάνει την ποδοσφαιρική ομάδα Paris Saint-Germain, ορισμένα από τα καλύτερα ξενοδοχεία και ακίνητα, όπως το Peninsula και το Hotel de La Paix στο Παρίσι και το Carlton στις Κάννες. Οίκους μόδας, πως ο οίκος Balmain, το 5% της TotalEnergies, το 12% του ομίλου Lagardère, το 17% των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων Accord. Το Κατάρ είναι από τους καλύτερους πελάτες της Airbus αν και το τελευταίο διάστημα παρατηρούνται τριβές μεταξύ της Qatar Airways και της Airbus τις οποίες αξιοποιεί με το παραπάνω η αμερικανική Boeing. Εμπιστεύεται επίσης τα Rafale και γενικότερα τα γαλλικά οπλικά συστήματα. Σημαντική ήταν επίσης η παρουσία των γαλλικών κατασκευαστικών εταιρειών στην προετοιμασία του Παγκοσμίου Κυπέλλου, όπως για παράδειγμα στην κατασκευή του μετρό της Ντόχα.

Επομένως, η ευρωπαϊκή κριτική έρχεται 12 χρόνια μετά την ανάθεση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022 από τη FIFA στο Κατάρ και αφού έχει μεσολαβήσει η ανάπτυξη της οικονομικής συνεργασίας σε όλους τους τομείς.

Η σημασία των συμβόλων

Το Κατάρ ανέπτυξε στη διάρκεια της τελευταίας 25ετίας εταιρείες-σύμβολα, που προβάλλουν την οικονομική ισχύ και επιρροή τους σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στα τέλη του προηγούμενου αιώνα δημιούργησε το τηλεοπτικό δίκτυο Al Jazeera, που σημαίνει νησί στα αραβικά. Το δίκτυο απέκτησε διεθνή επιρροή και έπαιξε ρόλο σε διάφορες κρίσιμες φάσεις, όπως μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11^ης Σεπτεμβρίου 2011 στις ΗΠΑ ή κατά τη διάρκεια της λεγόμενης Αραβικής Άνοιξης το 2011-2013.

Το Al Jazeera είναι συχνά στόχος διεθνούς κριτικής, άλλοτε επειδή θεωρείται ότι μεταδίδει τα επιχειρήματα των Ταλιμπάν και άλλοτε γιατί αντιμετωπίζεται σαν παράγοντας αποσταθεροποίησης από καθεστώτα αραβικών χωρών.

Το Al Jazeera ήταν μόνο η αρχή εφόσον έχει αναπτυχθεί με το AJ+, έχει παρουσία στην Τουρκία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στα Βαλκάνια και έχει αναπτύξει ειδικά κανάλια, όπως και το αραβικό Huffington Post.

Εντυπωσιακή είναι η ανάπτυξη του Κατάρ και στον χώρο των αθλητικών μεταδόσεων, δικαιωμάτων, συνδρομητικών καναλιών. Όλα αυτά αναπτύσσονται κάτω από την ομπρέλα beIN Sports. Για παράδειγμα, έχει αποκτήσει τα δικαιώματα μετάδοσης της γερμανικής Bundesliga μέχρι το 2025, της ισπανικής Liga μέχρι το 2024 και της ιταλικής Serie A μέχρι το 2024.

Μετά τα δικαιώματα μετάδοσης των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου το 2022 έχει ήδη εξασφαλίσει τα δικαιώματα μετάδοσης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2028 και των Χειμερινών του 2026.

Άλλη εταιρεία-σύμβολο είναι η Qatar Airways, η οποία έχει έναν στόλο 230 υπερσύγχρονων αεροσκαφών που το 2021 μετέφερε 18,5 εκατομμύρια επιβάτες και υποστηρίζει ότι έχει εξελιχθεί στη μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία του κόσμου.

Από το 2017 είναι πρώτη και στη μεταφορά εμπορευμάτων. Το οικονομικό έτος 2021-2022 είχε κύκλο εργασιών 15 δισ. δολάρια και κέρδη 1,54 δισ. δολάρια.

Αξιοποιώντας τη γεωγραφική θέση του Κατάρ μεταξύ Ευρώπης και Ασίας η Qatar Airways μετέτρεψε τη Ντόχα σε βασικό κόμβο ανάπτυξης της παγκόσμιας στρατηγικής της.

Έχει γύρω στις 50.000 εργαζόμενους, μεταξύ των οποίων 25.000 αεροσυνοδούς.

Πριν την πανδημία είχε 4.000 πιλότους από τους οποίους χρειάστηκε να απολύσει χίλιους. Στη συνέχεια όμως αύξησε κι άλλο τον αριθμό των πιλότων, ενώ η διεύθυνση της εταιρείας υπερηφανεύεται ότι 9.000 πιλότοι είχαν υποβάλλει αίτηση για να ενταχθούν στο δυναμικό της.

Στα αεροπλάνα της Qatar Airways συναντιούνται εργαζόμενοι από 150 διαφορετικές εθνικότητες. Έχω ταξιδέψει με την εταιρεία και έχω εντυπωσιαστεί από την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και τον καλό συντονισμό των πληρωμάτων παρά την τόσο διαφορετική προέλευση των εργαζομένων.

Η εταιρεία είναι ένα σύμβολο επιτυχημένης παγκοσμιοποίησης.

Στόχος οι Ολυμπιακοί Αγώνες

Η ανάθεση από τη FIFA του Παγκόσμιου Κυπέλλου του 2018 στη Ρωσία και του 2022 στο Κατάρ προκάλεσε διεθνή κρίση και τη σύλληψη πολλών μελών της διοίκησής της με πρωτοβουλία των αμερικανικών αρχών.

Ο πρόεδρος της FIFA Σεπ Μπλάτερ υποχρεώθηκε στη συνέχεια σε παραίτηση έχοντας πρωταγωνιστήσει στην ανάπτυξη της FIFA στη διάρκεια δεκαετιών. Η διαφθορά στη FIFA διευκολύνεται από το γεγονός ότι όλες οι ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες έχουν από μία ψήφο. Παρατηρείται λοιπόν το φαινόμενο ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες μικρών χωρών, ιδιαίτερα της Κεντρικής Αμερικής και της Καραϊβικής, να διαπραγματεύονται την ψήφο τους στο παγκόσμιο χρηματιστήριο του ποδοσφαίρου.

Κάθε σχετική απόφαση της FIFA συνοδεύεται από καταγγελίες για διαφθορά και μια εικόνα άγριου παρασκηνίου. Τα ίδια περίπου ακούστηκαν όταν ο ίδιος ο Μαντέλα διεκδίκησε με επιτυχία τη διεξαγωγή του Παγκοσμίου Κυπέλλου στη Νότια Αφρική και όταν ο σεΐχης του Κατάρ και οι συνεργάτες του διεκδίκησαν με επιτυχία το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022.

Το Κατάρ πάντως έχει μεγαλύτερες φιλοδοξίες στον χώρο του αθλητισμού. Διεκδικεί τους  Ολυμπιακούς Αγώνες του 2036. Άσκησε μεγάλη πίεση στον επικεφαλής της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής Γερμανό Τόμας Μπαχ να υποστηρίξει το αίτημά του. Ο Μπαχ κράτησε τελικά αποστάσεις γιατί θα πρέπει οι Ολυμπιακοί να διεξαχθούν όχι τον Αύγουστο - όπως θέλει η παράδοση - αλλά τον Δεκέμβριο, όπως υπαγορεύει το κλίμα του Κατάρ.

Θεωρείται ότι αν δεν επανεκλεγεί ο Μπαχ το 2025 στην προεδρία της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, οι Καταριανοί θα επανέλθουν δριμύτεροι για να πείσουν τον διάδοχό του. Προς το παρόν, το Εμιράτο έχει ήδη εξασφαλίσει τους Ασιατικούς Αγώνες του 2030, ενώ ο πρόεδρος της FIFA Gianni Infantino, ο οποίος ζει με την οικογένειά του στη Ντόχα, θεωρείται ότι επηρεάζεται από τον σεΐχη του Κατάρ και τους συνεργάτες του.

Η ευελιξία των Καταριανών είναι εντυπωσιακή εφόσον συνεργάστηκαν στενά με τον πρόεδρο Σαρκοζί και τον Μισέλ Πλατινί στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022. Ο Πλατινί, που θεωρείτο βέβαιος διάδοχος του Μπλάτερ, αδειάστηκε εντυπωσιακά - με τη βοήθεια των κατάλληλων αποκαλύψεων - υπέρ του Gianni Infantino αλλά και αυτός έχει αναδειχθεί σε παράγοντα που επηρεάζεται από τη Ντόχα.

Ο παράγοντας Τουρκία

Ένα ζήτημα που απασχολεί την Ελλάδα είναι οι ιδιαίτερα στενές σχέσεις του Κατάρ με την Τουρκία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ασφάλεια στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου στηρίζεται και σε 3.000 ειδικά εκπαιδευμένους Τούρκους που έχει στείλει ο Ερντογάν στη Ντόχα.

Τον Ερντογάν και τον σεΐχη Χαμάντ μπιν Χαλίφα Αλ Θάνι ένωσε η υποστήριξή τους στους Αδελφούς Μουσουλμάνους και η κοινή προσπάθεια υπέρ της λεγόμενης Αραβικής Άνοιξης.

Μέσα από την Αραβική Άνοιξη ο Ερντογάν επιχείρησε να αναδειχθεί σε πολιτικό εκπρόσωπο των σουνιτών μουσουλμάνων σε βάρος της Σαουδικής Αραβίας η οποία έχει ιστορικά αυτό τον ρόλο.

Και με τον σεΐχη Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι, ο οποίος διαδέχθηκε τον πατέρα του το 2013, η επιρροή του Ερντογάν αναπτύχθηκε εντυπωσιακά στο Κατάρ.

Το 2017 η Σαουδική Αραβία ηγήθηκε του αποκλεισμού που επιβλήθηκε στο Κατάρ από αραβικές χώρες που έκριναν ότι εξακολουθούσε να έχει στενές σχέσεις με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, λειτουργούσε αποσταθεροποιητικά σε βάρος των καθεστώτων τους και έδειχνε υπερβολή κατανόηση στην ηγεσία του σιιτικού Ιράν, που αντιμετωπίζεται σαν αντίπαλος από τη Σαουδική Αραβία.

Η Άγκυρα παρενέβη στην κρίση που δημιουργήθηκε υπέρ του Κατάρ. Φρόντισε να σπάσει το εμπορικό εμπάργκο - συμπληρώνοντας ανάλογες ενέργειες του Ιράν - και έστειλε σημαντική στρατιωτική δύναμη στο Κατάρ για να αποτρέψει το σενάριο της σαουδαραβικής εισβολής στη μικρή χώρα.

Από τότε ο σεΐχης του Κατάρ στηρίζει με κάθε τρόπο τον Ερντογάν και την πολιτική του.

Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η Τουρκία εξασφάλισε μεγάλη στρατιωτική βάση στο Κατάρ στην οποία σήμερα έχουν αναπτυχθεί 5.000 Τούρκοι στρατιωτικοί. Το 2019 έθεσε στη διάθεση της τουρκικής οικονομίας συνάλλαγμα ύψους 15 δισ. δολαρίων για να αποτραπεί η αποσταθεροποίησή της.

Στην κρίση της Λιβύης, η οποία συνεχίζεται, Τουρκία και Κατάρ είναι σταθερά με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Εκτιμάται ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης - η οποία συγκρούεται με τις δυνάμεις του Χάφταρ που υποστηρίζει η ελληνική πλευρά - στηρίζεται στον εξοπλισμό που προσφέρει το Κατάρ και μεταφέρεται από τουρκικά εμπορικά πλοία κατά παράβαση των αποφάσεων του ΟΗΕ.

Το χειρότερο για την Ελλάδα είναι ότι το Κατάρ χρηματοδοτεί με διάφορους τρόπους την πολεμική βιομηχανία της Τουρκίας. Προμηθεύεται τα drones Bayraktar, από το όνομα του γαμπρού του Ερντογάν, που συμμετέχει στην ανάπτυξη των νέων μοντέλων αυτού του υπερσύγχρονου οπλικού συστήματος.

Επίσης, το Κατάρ συμμετέχει με ποσοστό 49,9% στην τουρκική εταιρεία BMC η οποία αναπτύσσει το πρώτο τουρκικό άρμα μάχης Altay.

Κρύβονται πολλά λοιπόν πίσω από το Ποδοσφαιρικό Κύπελλο που διεξάγεται στο Κατάρ. Μια πολύ μικρή χώρα μπόρεσε να αξιοποιήσει τον φυσικό της πλούτο με υποδειγματικό τρόπο ξεπερνώντας τους περιορισμούς μιας αναχρονιστικής μορφής πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης και τεράστιους διεθνοπολιτικούς κινδύνους. Προς το παρόν, απολαύστε το ποδόσφαιρο. Τα υπόλοιπα - σύνθετα και σε περιπτώσεις δυσάρεστα - ήταν και θα παραμείνουν μαζί μας.