Ζέστη από Κομισιόν, πάγος από ΔΝΤ

Υπέρ της Ελλάδας έχει αρχίσει να γέρνει πλέον η πλάστιγγα, καθώς η αλλαγή κυβέρνησης φαίνεται να άλλαξε το κλίμα τόσο στην ελληνική οικονομία όσο και στις Βρυξέλλες.

Οι Ευρωπαίοι φαίνεται να εμπιστεύονται περισσότερο την κυβέρνηση της ΝΔ και ανάβουν –σε πρώτη φάση τουλάχιστον– το πράσινο φως για τον προϋπολογισμό του 2020. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρώτη αποτίμηση των ευρωπαϊκών θεσμών συμφωνεί με τις εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ η τελική αποτίμηση θα ανακοινωθεί στις 20 Νοεμβρίου.

Ειδικότερα, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που έχει αποσταλεί στην Κομισιόν προβλέπεται πρωτογενές πλεόνασμα 3,7% φέτος, το οποίο αφήνει περιθώριο για πρόσθετα θετικά μέτρα, και 3,6% το 2020, συμπεριλαμβανομένων όλων των κοινωνικών και αναπτυξιακών μέτρων ύψους 1,2 δισ. ευρώ που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση. Οι προβλέψεις αυτές ουσιαστικά είναι ίδιες (με μικρή στρογγυλοποίηση μόνο) με εκείνες του προσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή.

Το προσχέδιο, όπως και αυτό που κατατέθηκε στη Βουλή, επιμένει στην πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,8% το 2020, ρυθμός σημαντικά υψηλότερος από τη φετινή εκτίμηση για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2%.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει προχωρήσει στο νέο προσχέδιο στην αναπροσαρμογή ορισμένων επιμέρους προβλέψεων για το εκτιμώμενο όφελος από τα δημοσιονομικά ισοδύναμα μέτρα (παρεμβάσεις βελτίωσης του δημοσιονομικού αποτελέσματος). Στο πλαίσιο αυτό, περιορίζει τα προβλεπόμενα έσοδα από την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών από τα 642 εκατ. ευρώ στα 557 εκατ. ευρώ, ενώ προβλέπει πρόσθετα έσοδα 73 εκατ. ευρώ από τις άδειες για το διαδικτυακό στοίχημα και τα διαδικτυακά τυχερά παίγνια.

Οι φοροελαφρύνσεις

Στο προσχέδιο που έχει στα χέρια της η Κομισιόν περιλαμβάνεται και όλο το πακέτο αναπτυξιακών και κοινωνικών παρεμβάσεων που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση για το 2020. Συγκεκριμένα, πρόκειται για:

1. Χορήγηση επιδόματος ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που θα γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2020, με εξαιρετικά διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια που καλύπτουν το 90% των οικογενειών. Το κόστος για τον προϋπολογισμό ανέρχεται στα 123 εκατ. ευρώ.
2. Μετάπτωση στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13% των ειδών βρεφικής ηλικίας και των κρανών ασφαλείας, με δημοσιονομικό κόστος 12 εκατ. ευρώ.
3. Μείωση του εισαγωγικού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα στο 9% από 22% σήμερα και αύξηση του αφορολόγητου ορίου για κάθε παιδί, με δημοσιονομικό κόστος 281 εκατ. ευρώ.
4. Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης κατά περίπου μία μονάδα βάσης από την 1η Ιουλίου 2020, με δημοσιονομικό κόστος 123 εκατ. ευρώ.
5. Μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από το 28% στο 24% από τη χρήση του 2019, με δημοσιονομικό κόστος 541 εκατ. ευρώ (έναντι πρόβλεψης για 566 εκατ. ευρώ στο προσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή).
6. Μείωση της φορολογίας των κερδών που θα διανεμηθούν το 2020 από 10% σε 5%, με δημοσιονομικό κόστος 75 εκατ. ευρώ (έναντι πρόβλεψης για 69 εκατ. ευρώ στο προσχέδιο της περασμένης εβδομάδας).
7. Αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές για 3 έτη, με δημοσιονομικό κόστος 26 εκατ. ευρώ.
8. Αναστολή του φόρου υπεραξίας ακινήτων για 3 έτη, με μηδενικό δημοσιονομικό κόστος.
9. Επιστροφή μέρους των δαπανών για ανακαινίσεις, ενεργειακή και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων που εξοφλούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, η οποία εκτιμάται ότι δεν θα επιφέρει επιπλέον δημοσιονομική επιβάρυνση στον προϋπολογισμό.

Προσδοκίες για κοινωνικό μέρισμα

Την ίδια στιγμή έχουν ενισχυθεί οι προσδοκίες για κοινωνικό μέρισμα, καθώς το πρωτογενές πλεόνασμα στο εννεάμηνο του 2019 είναι τριπλάσιο από τον στόχο και διπλάσιο σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Συγκεκριμένα, διαμορφώθηκε στα 4,479 δισ. ευρώ, έναντι στόχου 1,467 δισ. ευρώ, καταγράφοντας υπέρβαση 3,012 δισ. ευρώ, ενώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα το πρωτογενές πλεόνασμα είχε διαμορφωθεί στα 2,523 δισ. ευρώ.

Παράλληλα, διευρύνθηκε η υπέρβαση στόχου στο πεδίο των φορολογικών εσόδων, καθώς ξεπέρασαν τον στόχο κατά 616 εκατ. ευρώ.

Στον αντίποδα…

Στον απόηχο της συμφωνίας κυβέρνησης και ευρωπαϊκών θεσμών για τα μεγέθη του προσχεδίου προϋπολογισμού του 2020, το ΔΝΤ εκτιμά ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 θα είναι στο 3,3% και του 2020 στο 2,6% ή σχεδόν μία μονάδα κάτω από την εν ισχύ δέσμευση για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Επίσης, προβλέπει για την ελληνική οικονομία ανάπτυξη μόλις στο 2% φέτος και στο 2,2% το 2020, χαμηλότερα από τον πήχη στον προϋπολογισμό, ενώ για το 2024 βλέπει ανάπτυξη μόλις 0,9%.

Μάλιστα, το Ταμείο παραμένει πιστό και στο μοτίβο του «μη βιώσιμου χρέους μακροπρόθεσμα», όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία τα οποία δημοσιοποιεί στην έκθεση «Δημοσιονομικό Παρατηρητήριο» (Fiscal Monitor). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ δεν έχει ειδική αναφορά για τη χώρα, αλλά οι εκτιμήσεις του καταγράφονται σε μια σειρά από στοιχεία που δημοσιοποιεί και αφορούν το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας και όχι μόνο την Ελλάδα.

Σε κάθε περίπτωση, οι προβλέψεις αυτές έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά εσφαλμένων εκτιμήσεων τα προηγούμενα χρόνια, που κόστισαν ακριβά σε όρους λιτότητας στη διάρκεια των μνημονίων.