Πλαστικό χρήμα παντού
Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη τι προτίθεται να κάνει σχετικά με το χτίσιμο του αφορολόγητου μέσω της χρήσης χρεωστικών και πιστωτικών καρτών, οι καταναλωτές όλο και περισσότερο χρησιμοποιούν τις κάρτες τους για τις καθημερινές συναλλαγές τους. Ειδικά την περίοδο αυτή, των γιορτινών ημερών, όταν οι καταναλωτές, παρά την κρίση, την ύφεση και τα capital controls, προβαίνουν σε αγορές, η χρήση των καρτών θεωρείται δεδομένη.
Στρατοσφαιρικές αυξήσεις
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της Visa Hellas, η αύξηση της χρήσης χρεωστικών καρτών το 2015 άγγιξε το 83%, σε σχέση με το 2014, από πλευράς τζίρου, φτάνοντας τα 2,2 δισ. ευρώ, ενώ όσον αφορά τον αριθμό των συναλλαγών μέσω χρεωστικών καρτών, η αύξηση το 2015, σε σχέση με το 2014, ξεπερνά το 85% και φτάνει τις 37 εκατομμύρια συναλλαγές. Παράλληλα, αυξητικές τάσεις καταγράφονται και στις αποκαλούμενες «ανέπαφες συναλλαγές», οι οποίες, μετά από μακρά περίοδο πιλοτικών εφαρμογών στην Ελλάδα, πλέον έχουν μπει στην καθημερινότητα σε μεγάλο αριθμό συναλλαγών, καθώς το 2015 οι κάρτες ανέπαφων πληρωμών Visa ξεπέρασαν τις 1,5 εκατομμύρια σε αριθμό και γίνονται αποδεκτές σε περισσότερα από 90.000 σημεία (τερματικά POS).
Παντού τερματικά
Από τα στοιχεία της Visa Hellas προκύπτει ότι πλέον υπάρχουν POS και σε περίπου 700 ταξί (ενώ αν υπολογιστούν και online πληρωμές μέσω ειδικών εφαρμογών, ο αριθμός ανεβαίνει κοντά στις 4.000), ενώ σημεία αποδοχής όπου αυξάνεται συνεχώς η χρήση καρτών είναι τα fast food και deliveries, τα εκδοτήρια εισιτηρίων του ΟΑΣΑ κ.λπ. Φαίνεται επίσης ότι τα capital controls ευνόησαν εμμέσως και το e-shopping, καθώς ο τζίρος στο ηλεκτρονικό εμπόριο αυξήθηκε κατά 11% και διαμορφώθηκε στα 782 εκατ. ευρώ. Ο συνολικός τζίρος όλων των καρτών διαμορφώθηκε το 2015 σε 4,7 δισ. ευρώ ή 25% αύξηση σε σχέση με το 2014, με τις συναλλαγές με χρεωστικές να αποτελούν το 46% του τζίρου.
Προβλέψεις και δυσκολίες
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με μελέτη της «Καθημερινής», τα τερματικά που υπάρχουν στην αγορά υπολογίζονται σε 220.000 και, παρά την άνοδο της ζήτησης που προκάλεσε η επιβολή των capital controls, μόλις που καλύπτουν τη μισή αγορά των εμπορικών καταστημάτων. Οι υπολογισμοί του υπουργείου Οικονομικών ανεβάζουν τον απαιτούμενο αριθμό τερματικών, προκειμένου να υπάρξει ικανοποιητική γεωγραφική κάλυψη σε βασικές κατηγορίες μικρών εμπορικών επιχειρήσεων και επαγγελματιών, στις 450.000-500.000, στόχος ο οποίος για την ώρα δεν φαίνεται να μπορεί να επιτευχθεί εντός του 2016. Ωστόσο, όσον αφορά τους καταναλωτές, σχεδόν καθολική είναι πλέον (ειδικά μετά τα capital controls) η κατοχή χρεωστικών καρτών, που στα τέλη του 2015 έφτασαν τα 10,7 εκατομμύρια, σχεδόν καλύπτοντας το σύνολο του πληθυσμού της χώρας. Στην ίδια μελέτη εκτιμάται ότι με ρυθμό 40% θα κινηθεί η αγορά των χρεωστικών και πιστωτικών καρτών το 2016, συνεχίζοντας την αυξητική τάση που καταγράφηκε το δεύτερο εξάμηνο του 2015, μετά την επιβολή των capital controls.
Νέα κίνητρα
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι τα κίνητρα για τη χρήση πλαστικού χρήματος από τους καταναλωτές διαρκώς αυξάνονται. Ο Συνήγορος του Καταναλωτή ανακοίνωσε στις αρχές του περασμένου Μαρτίου ότι καμία επιβάρυνση δεν θα έχουν πλέον οι καταναλωτές λόγω της χρήσης μέσων πληρωμής όπως η πιστωτική ή χρεωστική κάρτα, σύμφωνα με τροποποίηση του νόμου για την προστασία του καταναλωτή. Οι χρήστες καρτών θα πρέπει να γνωρίζουν ότι με τη νέα νομοθετική ρύθμιση, που ανακοίνωσε πρόσφατα το υπουργείο Οικονομίας και η οποία ισχύει από 7 Μαρτίου, καθίσταται σαφές ότι οι χρεώσεις αυτές απαγορεύονται, όπως επιτάσσει η σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία. Μάλιστα, η ανεξάρτητη αρχή υπογράμμισε ότι «για τυχόν παραβάσεις (σ.σ.: οι καταναλωτές) μπορούν να απευθύνονται στον Συνήγορο του Καταναλωτή, υποβάλλοντας σχετική αναφορά». Παράλληλα, φαίνεται ότι το υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζεται στο να συμπεριλάβει σε σχετικό νομοσχέδιο διάταξη η οποία θα προβλέπει ότι η διατραπεζική προμήθεια για συναλλαγές με χρεωστικές κάρτες θα περιοριστεί στο 0,1% από 0,2%, προκειμένου να περιοριστεί το κόστος για τις επιχειρήσεις και να αυξηθεί ακόμα περισσότερο η χρήση του πλαστικού χρήματος.
Ψηφιακές αγορές
Σημειώνεται ότι, παρά τα capital controls, η πραγματοποίηση συναλλαγών με πλαστικό χρήμα με ηλεκτρονικά καταστήματα του εξωτερικού επιτρέπεται κανονικά. Συγκεκριμένα, για αγορές μέσω διαδικτύου οι καταναλωτές μπορούν να χρησιμοποιούν τις κάρτες τους μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή τους με την τράπεζα, χωρίς περιορισμούς, εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα. Αν τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα του εξωτερικού, η χρήση καρτών επιτρέπεται μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβαση με την τράπεζα και εντός του ορίου ποσού το οποίο εγκρίνεται για κάθε τράπεζα ξεχωριστά από την Επιτροπή Εγκρίσεως Τραπεζικών Συναλλαγών. Φυσικά, υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί σε συναλλαγές μέσω internet εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα του εξωτερικού (π.χ. απαγορεύονται οι μεταφορές χρημάτων στο εξωτερικό, οι συναλλαγές με εταιρείες στοιχηματισμού, οι αγορές υπηρεσιών εστίασης κ.ά.). Επίσης, παρά τα capital controls, επιτρέπεται η χρήση της χρεωστικής κάρτας για αναλήψεις μετρητών στο εξωτερικό, σύμφωνα με το ημερήσιο ή και εβδομαδιαίο μέγιστο όριο ανάληψης ποσού που ισχύει στην Ελλάδα, ήτοι τα 420 ευρώ ανά εβδομάδα.
Στρατοσφαιρικές αυξήσεις
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της Visa Hellas, η αύξηση της χρήσης χρεωστικών καρτών το 2015 άγγιξε το 83%, σε σχέση με το 2014, από πλευράς τζίρου, φτάνοντας τα 2,2 δισ. ευρώ, ενώ όσον αφορά τον αριθμό των συναλλαγών μέσω χρεωστικών καρτών, η αύξηση το 2015, σε σχέση με το 2014, ξεπερνά το 85% και φτάνει τις 37 εκατομμύρια συναλλαγές. Παράλληλα, αυξητικές τάσεις καταγράφονται και στις αποκαλούμενες «ανέπαφες συναλλαγές», οι οποίες, μετά από μακρά περίοδο πιλοτικών εφαρμογών στην Ελλάδα, πλέον έχουν μπει στην καθημερινότητα σε μεγάλο αριθμό συναλλαγών, καθώς το 2015 οι κάρτες ανέπαφων πληρωμών Visa ξεπέρασαν τις 1,5 εκατομμύρια σε αριθμό και γίνονται αποδεκτές σε περισσότερα από 90.000 σημεία (τερματικά POS).
Παντού τερματικά
Από τα στοιχεία της Visa Hellas προκύπτει ότι πλέον υπάρχουν POS και σε περίπου 700 ταξί (ενώ αν υπολογιστούν και online πληρωμές μέσω ειδικών εφαρμογών, ο αριθμός ανεβαίνει κοντά στις 4.000), ενώ σημεία αποδοχής όπου αυξάνεται συνεχώς η χρήση καρτών είναι τα fast food και deliveries, τα εκδοτήρια εισιτηρίων του ΟΑΣΑ κ.λπ. Φαίνεται επίσης ότι τα capital controls ευνόησαν εμμέσως και το e-shopping, καθώς ο τζίρος στο ηλεκτρονικό εμπόριο αυξήθηκε κατά 11% και διαμορφώθηκε στα 782 εκατ. ευρώ. Ο συνολικός τζίρος όλων των καρτών διαμορφώθηκε το 2015 σε 4,7 δισ. ευρώ ή 25% αύξηση σε σχέση με το 2014, με τις συναλλαγές με χρεωστικές να αποτελούν το 46% του τζίρου.
Προβλέψεις και δυσκολίες
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με μελέτη της «Καθημερινής», τα τερματικά που υπάρχουν στην αγορά υπολογίζονται σε 220.000 και, παρά την άνοδο της ζήτησης που προκάλεσε η επιβολή των capital controls, μόλις που καλύπτουν τη μισή αγορά των εμπορικών καταστημάτων. Οι υπολογισμοί του υπουργείου Οικονομικών ανεβάζουν τον απαιτούμενο αριθμό τερματικών, προκειμένου να υπάρξει ικανοποιητική γεωγραφική κάλυψη σε βασικές κατηγορίες μικρών εμπορικών επιχειρήσεων και επαγγελματιών, στις 450.000-500.000, στόχος ο οποίος για την ώρα δεν φαίνεται να μπορεί να επιτευχθεί εντός του 2016. Ωστόσο, όσον αφορά τους καταναλωτές, σχεδόν καθολική είναι πλέον (ειδικά μετά τα capital controls) η κατοχή χρεωστικών καρτών, που στα τέλη του 2015 έφτασαν τα 10,7 εκατομμύρια, σχεδόν καλύπτοντας το σύνολο του πληθυσμού της χώρας. Στην ίδια μελέτη εκτιμάται ότι με ρυθμό 40% θα κινηθεί η αγορά των χρεωστικών και πιστωτικών καρτών το 2016, συνεχίζοντας την αυξητική τάση που καταγράφηκε το δεύτερο εξάμηνο του 2015, μετά την επιβολή των capital controls.
Νέα κίνητρα
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι τα κίνητρα για τη χρήση πλαστικού χρήματος από τους καταναλωτές διαρκώς αυξάνονται. Ο Συνήγορος του Καταναλωτή ανακοίνωσε στις αρχές του περασμένου Μαρτίου ότι καμία επιβάρυνση δεν θα έχουν πλέον οι καταναλωτές λόγω της χρήσης μέσων πληρωμής όπως η πιστωτική ή χρεωστική κάρτα, σύμφωνα με τροποποίηση του νόμου για την προστασία του καταναλωτή. Οι χρήστες καρτών θα πρέπει να γνωρίζουν ότι με τη νέα νομοθετική ρύθμιση, που ανακοίνωσε πρόσφατα το υπουργείο Οικονομίας και η οποία ισχύει από 7 Μαρτίου, καθίσταται σαφές ότι οι χρεώσεις αυτές απαγορεύονται, όπως επιτάσσει η σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία. Μάλιστα, η ανεξάρτητη αρχή υπογράμμισε ότι «για τυχόν παραβάσεις (σ.σ.: οι καταναλωτές) μπορούν να απευθύνονται στον Συνήγορο του Καταναλωτή, υποβάλλοντας σχετική αναφορά». Παράλληλα, φαίνεται ότι το υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζεται στο να συμπεριλάβει σε σχετικό νομοσχέδιο διάταξη η οποία θα προβλέπει ότι η διατραπεζική προμήθεια για συναλλαγές με χρεωστικές κάρτες θα περιοριστεί στο 0,1% από 0,2%, προκειμένου να περιοριστεί το κόστος για τις επιχειρήσεις και να αυξηθεί ακόμα περισσότερο η χρήση του πλαστικού χρήματος.
Ψηφιακές αγορές
Σημειώνεται ότι, παρά τα capital controls, η πραγματοποίηση συναλλαγών με πλαστικό χρήμα με ηλεκτρονικά καταστήματα του εξωτερικού επιτρέπεται κανονικά. Συγκεκριμένα, για αγορές μέσω διαδικτύου οι καταναλωτές μπορούν να χρησιμοποιούν τις κάρτες τους μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή τους με την τράπεζα, χωρίς περιορισμούς, εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα. Αν τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα του εξωτερικού, η χρήση καρτών επιτρέπεται μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβαση με την τράπεζα και εντός του ορίου ποσού το οποίο εγκρίνεται για κάθε τράπεζα ξεχωριστά από την Επιτροπή Εγκρίσεως Τραπεζικών Συναλλαγών. Φυσικά, υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί σε συναλλαγές μέσω internet εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα του εξωτερικού (π.χ. απαγορεύονται οι μεταφορές χρημάτων στο εξωτερικό, οι συναλλαγές με εταιρείες στοιχηματισμού, οι αγορές υπηρεσιών εστίασης κ.ά.). Επίσης, παρά τα capital controls, επιτρέπεται η χρήση της χρεωστικής κάρτας για αναλήψεις μετρητών στο εξωτερικό, σύμφωνα με το ημερήσιο ή και εβδομαδιαίο μέγιστο όριο ανάληψης ποσού που ισχύει στην Ελλάδα, ήτοι τα 420 ευρώ ανά εβδομάδα.
