Γιάννης Σκάλκος: «Η δημοσιογραφία προϋποθέτει γνώσεις, έχει όρια, κανόνες και δεοντολογία»

Τον παρακολουθούμε τα πρωινά του Σαββατοκύριακου από τη δημόσια τηλεόραση. Ο δημοσιογράφος Γιάννης Σκάλκος παρουσιάζει με την Ευρυδίκη Χάντζιου την τρίωρη ενημερωτική εκπομπή «Μαζί το Σαββατοκύριακο». Ο κ. Σκάλκος μίλησε στη Free Sunday για τις απαιτήσεις που έχει μια πρωινή τηλεοπτική εκπομπή, την επαναλειτουργία της ΕΡΤ και την κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, στα media.

Κατ’ αρχάς θα ήθελα να μιλήσουμε για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ. Πώς κρίνετε ότι βαίνει μέχρι στιγμής το εγχείρημα;

Απ’ όλες τις οικοσκευές, η τηλεόραση εκπέμπει δουλειά και μόχθο εργαζομένων σε πραγματικό χρόνο. Ακόμη και στην επανάληψη προγράμματος. Η ΕΡΤ, αλλά και κάθε ραδιοτηλεοπτικός δημοσιογραφικός οργανισμός, δεν είναι σαν τον φούρνο της κουζίνας. Όταν κλείνεις τον διακόπτη ξαφνικά και, το χειρότερο, τραβάς τα καλώδια των πομπών για να πέσει μαύρο στον τηλεοπτικό δέκτη, έχεις προκαλέσει καταστροφικό ντόμινο. Με ένα πάτημα του κουμπιού, έτσι απλά, δεν το ξαναβάζεις σε λειτουργία. Από μια άλλη οπτική γωνία, δείτε τον πολύμηνο αγώνα των συναδέλφων στο MEGA. Με επαγγελματισμό και αυταπάρνηση να διατηρήσουν το κανάλι ανοιχτό, επειδή αν κλείσει, δεν ξαναεκπέμπει εύκολα. Όσο για το εγχείρημα της επαναλειτουργίας της ΕΡΤ, πρωτίστως οι τηλεθεατές που καταβάλουν το ανταποδοτικό τέλος αξιολογούν και κρίνουν. Προσωπικά, πιστεύω ότι μετά την πρώτη φάση της επαναλειτουργίας, που κύλησε ομαλά, από το περασμένο καλοκαίρι μπήκαμε δυνατά στην επόμενη φάση, της ανάπτυξης όλων των δομών, όπως, για παράδειγμα, της υβριδικής, και η ΕΡΤ θα εντυπωσιάσει.

Τα Σαββατοκύριακα έχετε αναλάβει την ευθύνη της πρωινής ενημέρωσης μαζί με την Ευρυδίκη Χάντζιου. Θα μας πείτε λίγα λόγια γι’ αυτή τη συνεργασία;

Η πρωινή ενημέρωση το Σαββατοκύριακο έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις. Να είναι στιβαρή και ταυτόχρονα εκλαϊκευμένη. Κατατοπιστική και χρήσιμη για τα προβλήματα της καθημερινότητας, χωρίς όμως να ψυχοπλακώνει τον τηλεθεατή πρωί πρωί. Στην εκπομπή μας, «Μαζί το Σαββατοκύριακο», η δημοσιογραφική ομάδα προχώρησε σε γερή μεταγραφή από τις ειδήσεις. Η Ευρυδίκη δεν χρειάζεται συστάσεις και δεν χρειάστηκε η ίδια χρόνο συμμετοχής για να συμπράξει. Έχουμε εξαιρετική χημεία στο επιτελείο του «Μαζί το ΣΚ». Από την παραγωγή της εκπομπής μέχρι τον μάχιμο σκηνοθέτη μας. Η εκπομπή άλλωστε μιλάει από μόνη της…

Πού πιστεύετε ότι υπερέχει η δημόσια ραδιοτηλεόραση έναντι των ιδιωτικών ΜΜΕ και πού υστερεί;

Επειδή άνοιξα την επαγγελματική μου διαδρομή σε κραταιό ιδιωτικό ραδιοφωνικό σταθμό και συνέχισα στα μεγάλα ιδιωτικά κανάλια, έχω την πεποίθηση ότι ΕΡΤ και ιδιωτικά ΜΜΕ διακρίνονται σε διαφορετικά πεδία. Η δημόσια ραδιοτηλεόραση υπηρετεί τον πολιτικό πλουραλισμό και οι ειδήσεις ή οι εκπομπές που μεταδίδει δεν στοχεύουν το λεγόμενο «δυναμικό κοινό» των μετρήσεων τηλεθέασης. Επιπροσθέτως, έχει παιδευτικό ρόλο, για παράδειγμα στο πεδίο των γραμμάτων, των τεχνών, γενικότερα του πολιτισμού. Το στοίχημα όμως που πρέπει να κερδίσει η δημόσια συχνότητα είναι το αντίστοιχο που κατάφεραν τα δημόσια μέσα της Εσπερίας: την απόλυτη πολιτική χειραφέτηση από την εκάστοτε διακυβέρνηση, ιδιαίτερα μετά την απολυταρχική απόφαση του 2013 για μαύρο. Έχουν γίνει ήδη βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, γι’ αυτό και αισιοδοξώ.

Τι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια στον τρόπο ενημέρωσης του κόσμου;

Βρισκόμαστε στην απαρχή τεκτονικών αλλαγών στην ενημέρωση. Η πληροφορία διαχέεται μέσω των κοινωνικών δικτύων με εντυπωσιακή ταχύτητα. Είμαστε άραγε έτοιμοι να αφομοιώσουμε τις νέες ειδήσεις; Είναι οι πληροφορίες ειδήσεις ή fake news; Με ποια δεοντολογική βάση και ποιος τις υπηρετεί; Να συνεχίσω ή θα κουράσω τους αναγνώστες μας με τα ερωτήματα που ανακύπτουν;

Θυμάστε ποιο ήταν το πρώτο σας ρεπορτάζ;

Βεβαίως! Ήταν μια πολύ δυσάρεστη είδηση. Συνήθως οι ειδήσεις δεν είναι ευχάριστες. Πρέπει ο δημοσιογράφος να είναι οικογενειακά καλλιεργημένος και πηγαία αισιόδοξο άτομο για να αντεπεξέλθει. Νεόκοπος συντάκτης βούτηξα στο σχολείο του ελεύθερου ρεπορτάζ ανάμεσα σε σπουδαίους συναδέλφους στις αρχές του ’90. Επιτρέψτε μου μια βασική λεπτομέρεια: χωρίς κινητά τηλέφωνα τότε.

Οι δημοσιογράφοι, στο πλαίσιο της δουλειάς, έχουμε τουλάχιστον μια «ατυχή» στιγμή. Θα θέλατε να μας διηγηθείτε μια δική σας;

Εκτός ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού αέρα, όχι μία αλλά πληθώρα ατυχών στιγμών. Ιδίως όταν κυνηγάς την είδηση ή επιχειρείς να τη διασταυρώσεις. Στον αέρα, λοιπόν! Πολύ πίσω στον χρόνο, είχα μια αποκλειστική πληροφορία για την επικείμενη σύλληψη ενός ατόμου, υπόπτου μιας πολύκροτης υπόθεσης της εποχής. Τη στιγμή που φτάνω, αντιλαμβάνομαι την άφιξη συναδέλφου που είχε κι εκείνος την ίδια πληροφορία, άρα διαζευγμένοι και οι δυο με τη μοναδική αποκλειστικότητα. Περιμένοντας να φτάσουν εισαγγελείς και αστυνομία, βγάλαμε λογοπαίγνιο με το επίθετο του πρωταγωνιστή της υπόθεσης. Μόλις ξεκινά η επιχείρηση σύλληψης του φερόμενου ως δράστη, βγαίνω στον αέρα και από την ένταση της στιγμής μού ξεφεύγει και αποκαλώ τον άνθρωπο με το επίθετο «Κρυφτούλης». Από το λογοπαίγνιο.

Ως δημοσιογράφος, πώς κρίνετε την κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, στα media;

Ανακατατάξεις ελέω αδειών έχουμε στο τηλεοπτικό πεδίο. Η κατάσταση στα έντυπα εξακολουθεί να είναι δύσκολη και στους ραδιοφωνικούς σταθμούς χειρότερη. Συνάδελφοι απλήρωτοι επί μήνες ή μακροχρόνια άνεργοι. Αρκετοί με δελτίο παροχής υπηρεσιών υποαπασχολούνται ή εργάζονται με 390 ευρώ. Λοιπόν; Media ή medieval;

Πολλοί εκφράζουν την άποψη ότι η παραδοσιακή δημοσιογραφία αντικαθίσταται σταδιακά από τη δημοσιογραφία των πολιτών. Ποια είναι η άποψή σας;

Το επάγγελμα του δημοσιογράφου είναι ανοιχτό. Ίσως από τα ελάχιστα επαγγέλματα όπου οι δανειστές δεν είχαν απαίτηση. Πόσο πια να το ανοίξεις; Η δημοσιογραφία προϋποθέτει γνώσεις, έχει όρια, κανόνες και δεοντολογία. Δηλαδή η λεγόμενη «δημοσιογραφία των πολιτών» συμπυκνώνεται στο λαϊκίστικο πλαίσιο, δημοσιογραφία από τους πολίτες, για τους πολίτες, με τους πολίτες;

Τηλεόραση: ενημέρωση, ψυχαγωγία ή infotainment;

Λίγο τηλεόραση, περισσότερο διάβασμα. Κυκλοφορούν σπουδαίοι συγγραφείς ανάμεσά μας. Διάβασε τουλάχιστον την εφημερίδα που κρατάς! Λιγότερη ώρα απέναντι από την τηλεόραση, περισσότερη ώρα με τους αγαπημένους μας. Απόσταση από το κινητό, πιο κοντά στα παιδιά μας. Άσε το tablet να φορτιστεί και κουνήσου από τη θέση σου! Κάνει καλό στην υγεία!