Soloúp: «Ο “Συλλέκτης” είναι μια ιστορία με πολλά γκρίζα συναισθήματα και ψυχικές σκιές» - Free Sunday
Soloúp: «Ο “Συλλέκτης” είναι μια ιστορία με πολλά γκρίζα συναισθήματα και ψυχικές σκιές»

Soloúp: «Ο “Συλλέκτης” είναι μια ιστορία με πολλά γκρίζα συναισθήματα και ψυχικές σκιές»

Μετά το βραβευμένο βιβλίο «Αϊβαλί» ο πολιτικός γελοιογράφος και δημιουργός κόμικς Soloúp, κατά κόσμον Αντώνης Νικολόπουλος, πριν από λίγες ημέρες παρουσίασε τον «Συλλέκτη», έξι ιστορίες που τις συνδέει το νήμα μιας οικογενειακής διάλυσης και ένας… κακός λύκος. Ο δημιουργός μίλησε στην FS για τη θεματολογία του «Συλλέκτη», για τα κόμικς στην Ελλάδα και για το πόσο κακός τελικά είναι ο κακός λύκος.

Soloup book

Κατ’ αρχάς, τι συλλέγει ο «Συλλέκτης» του τίτλου και ποιος είναι ο κακός λύκος του υπότιτλου του βιβλίου σας;

Η συλλογή πραγμάτων είναι κάτι που συμβαίνει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στον καθέναν μας. Πολλές φορές χωρίς καν να νιώθουμε συλλέκτες ή να το επιδιώκουμε. Τα ’φερε έτσι λοιπόν στον Διονύση, τον κεντρικό χαρακτήρα του βιβλίου, να μαζεύει στο μπλοκάκι του αριθμούς ταξί. Των ταξί που πηγαίνουν, αντί γι’ αυτόν –και παρά τις αποφάσεις του δικαστηρίου–, το παιδί του στο σχολείο. Ο λύκος, πάλι, είναι βγαλμένος από το παραμύθι της Κοκκινοσκουφίτσας. Αντί όμως να μαζεύει –όπως πραγματικά θα ήθελε– πρωινές «καλημέρες» από την ηρωίδα του παραμυθιού, φορτώθηκε στα μάτια της τον ρόλο του «κακού».

Έξι ιστορίες ή μία ιστορία «σπασμένη» σε έξι κομμάτια;

Πράγματι, το βιβλίο χωρίζεται σε έξι αφηγήσεις. Κάθε ιστορία διατηρεί την αυτονομία της, όμως όλες μαζί συμπληρώνουν, σαν σε παζλ, την κεντρική ιστορία του Διονύση, φωτισμένη κάθε φορά από διαφορετική οπτική γωνία.

Μετανάστες που καταλαβαίνουν τα πουλιά, γείτονες που παρακολουθούν τα πάντα, φιλίες που καταρρέουν για μια παρεξήγηση, οικογένειες που σήμερα υπάρχουν και αύριο όχι… Ποιο είναι για εσάς το «νήμα» που ενώνει όλα αυτά τα στοιχεία;

Η σιωπηλή φιγούρα του Διονύση είναι εκείνη που διατρέχει όλες τις ιστορίες. Μια βασανισμένη ύπαρξη που αναζητά την επαφή με το παιδί του μπροστά στα μάτια των γειτόνων και των περαστικών. Ένας χαρακτήρας, όμως, που στον μονόλογο του τελευταίου κεφαλαίου βλέπουμε αυτές ακριβώς τις βουβές σκέψεις του να μετατρέπονται σε κραυγή απόγνωσης.

Ο «Συλλέκτης» είναι αποτέλεσμα έρευνας και μελέτης τρίτων ή προσωπικών σας εμπειριών;

Δυστυχώς, τα προβλήματα της αποξένωσης που δημιουργούνται από διαζύγια ανάμεσα σε γονείς και παιδιά βρίσκονται παντού γύρω μας. Όλοι έχουν δει, ζήσει ή ακούσει παρόμοιες τραυματικές ιστορίες, για τις οποίες ουσιαστικά κανείς δεν μιλάει ανοιχτά: για παράλογα εκδικητικές συμπεριφορές, για παιδιά που χρησιμοποιούνται ως όπλο ενάντια στον άλλον γονέα, για καφκικές δίκες, για προκάτ αποφάσεις. Δεν χρειάζεται να ψάξεις πολύ γι’ αυτό. Η ελληνική Δικαιοσύνη με τις παραλήψεις και τους γραφειοκρατικούς της ρυθμούς δίνει μια χαρά σενάρια για όσους ενδιαφέρονται.

Το προηγούμενό σας graphic novel, το «Αϊβαλί», έτυχε θερμής υποδοχής από το κοινό. Ποιες είναι οι πρώτες αντιδράσεις για τον «Συλλέκτη»;

Το «Αϊβαλί» πράγματι είχε μια πολύ καλή αποδοχή, τόσο από το κοινό όσο και από πανεπιστημιακούς και εκπαιδευτικούς. Έχει μεταφραστεί και συνεχίζει να μεταφράζεται σε άλλες γλώσσες. Ο «Συλλέκτης», από την άλλη, μόλις τώρα κάνει τα πρώτα του βήματα. Αυτά όμως που ήδη έρχονται πίσω, οι κριτικές και τα σχόλια, θυμίζουν αρκετά τις πρώτες αντιδράσεις για το «Αϊβαλί». Ας ελπίσουμε πως θα έχει κάποια αντίστοιχη υποδοχή.

Όπως στο «Αϊβαλί» έτσι και στον «Συλλέκτη» επιλέξατε το ασπρόμαυρο σκίτσο. Γιατί;

Στο «Αϊβαλί» κατέληξα στο ασπρόμαυρο σκίτσο γιατί θεωρούσα πως σημειολογικά ταίριαζε με το θέμα και την εποχή. Με τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες με τις οποίες έχουμε συνηθίσει να φανταζόμαστε την καταστροφή της Σμύρνης το 1922. Ο «Συλλέκτης», πάλι, είναι μια ιστορία με πολλά γκρίζα συναισθήματα και ψυχικές σκιές. Περιγράφει τις μαύρες τρύπες των ανθρώπων. Τι καλύτερο λοιπόν κι εδώ από το ασπρόμαυρο σκίτσο. Στον «Συλλέκτη», όμως, υπάρχει μια εξαίρεση χρωμάτων –συγκεκριμένα δύο χρωμάτων, του πράσινου και του κόκκινου– στο 5ο κεφάλαιο, της Κοκκινοσκουφίτσας. Δύο χρώματα, όμως, που έχουν δουλευτεί με την ίδια μανιέρα που είχα χρησιμοποιήσει στους τόνους του γκρι και στο «Αϊβαλί».

Γελοιογραφία ή graphic novel; Ποιο είναι το πιο δύσκολο και γιατί;

Και στα δύο μιλάμε για σκίτσα, όμως σε αυτά είναι εντελώς διαφορετικές οι προσεγγίσεις της πραγματικότητας. Για κάποια πράγματα μπορείς να μιλήσεις με αστεία, σε άλλα πάλι να διατυπώσεις σοβαρά ερωτήματα. Η γελοιογραφία είναι η τέχνη της συμπύκνωσης. Το να τα πεις όλα με σάτιρα σε μια εικόνα. Είναι κατά κάποιον τρόπο το απόσταγμα ενός ολόκληρου πολιτικού ρεπορτάζ. Έχει αυτή την ομορφιά και αυτή τη δυσκολία. Από την άλλη, τα κόμικς και η επιμέρους φόρμα των graphic novels έχουν να κάνουν με την αφήγηση μιας ολόκληρης ιστορίας. Το σκίτσο είναι πιο περιγραφικό, υπάρχει σκηνοθεσία, το σενάριο είναι συμπαγές με κλιμακώσεις, κάτι μεταξύ μυθιστορήματος και κινηματογραφικής ταινίας. Άλλη κι εδώ η ομορφιά και άλλη η δυσκολία. Και τα δύο όμως με τα χρόνια έχουν μετατραπεί σε προσωπικά μου αντανακλαστικά για όσα συμβαίνουν γύρω μας.

Η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση στη γελοιογραφία και δη την πολιτική. Υπάρχει χώρος σήμερα για εγχειρήματα graphic novel όπως ο «Συλλέκτης»;

Νομίζω πως ναι. Μετά τα περιοδικά «Βαβέλ» και «Παρά Πέντε», τα κόμικς στην Ελλάδα αποτελούν πλέον ξεχωριστή μορφή τέχνης, παρά τα δάνεια από τη ζωγραφική, το θέατρο, τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία κ.λπ. Τα κόμικς μάλιστα με θέματα κοντύτερα στη λογοτεχνία ή στην ιστορία απολαμβάνουν στις μέρες μας ιδιαίτερη αποδοχή από ένα ευρύτερο, ενήλικο κοινό. Όμως νομίζω πως τα κόμικς και ειδικότερα τα graphic novels μπορούν να δώσουν ακόμη περισσότερα. Αυτόνομα έργα, ιστορίες πρωτότυπες, που δεν θα έχουν ανάγκη κάποιον αρχαίο ή νεότερο συγγραφέα για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των αναγνωστών.

Και τώρα ποια θα είναι η συνέχεια;

Ο «Συλλέκτης», όπως και πριν από τέσσερα χρόνια το «Αϊβαλί», ετοιμάζεται για μια μεγάλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Με συναυλία των Jazztronica στα εγκαίνια στις 23 Ιανουαρίου, με δύο ημερίδες (μία στις 9 Φεβρουαρίου για τα graphic novels και μία διεθνή στις 3 Μαρτίου για τις σχέσεις παιδιών και γονιών μετά το διαζύγιο), με εργαστήρια δημιουργικής γραφής, κόμικς, ξεναγήσεις και πολλά άλλα. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 17 Μαρτίου. Σύντομα θα υπάρχει αναλυτικό πρόγραμμα. Σας περιμένουμε.

INFO
Ο «Συλλέκτης – Έξι διηγήματα για έναν κακό λύκο» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος.