Μ.Ανδρούτσου: Η απλή αναλογική το δικαιότερο εκλογικό σύστημα
Τον κίνδυνο αποπροσανατολισμού των πολιτών από τη σχεδόν παράλληλη πραγματοποίηση των αυτοδιοικητικών εκλογών, των ευρωεκλογών και των εθνικών εκλογών επισημαίνει η δήμαρχος Αγίου Δημητρίου, Μαρία Ανδρούτσου, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη οι δήμοι να έχουν πρωτίστως οικονομική αυτοτέλεια, για να μπορέσουν να παίξουν τον ρόλο τους.
Θα ήθελα να μου πείτε ποιο θεωρείτε ότι είναι το διακύβευμα των φετινών αυτοδιοικητικών εκλογών.
Κατ’ αρχάς, δεδομένου ότι έχουμε ήδη μπει σε μια προεκλογική περίοδο κατά την οποία ευρωεκλογές, εθνικές και αυτοδιοικητικές εκλογές γίνονται σχεδόν παράλληλα, υπάρχει ο κίνδυνος οι τελευταίες να αποπροσανατολιστούν από τον αυτοδιοικητικό τους χαρακτήρα. Βασικό διακύβευμα είναι η σταθερότητα των δημοτικών αρχών και των δημοτικών συμβουλίων, που εξασφάλιζε το μέχρι τώρα ισχύον εκλογικό σύστημα, να διατηρηθεί και με την εφαρμογή της απλής αναλογικής.
Οι φετινές αυτοδιοικητικές εκλογές θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής. Το σχόλιό σας για την αλλαγή του συστήματος;
Η καθιέρωση της απλής αναλογικής στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης διαμορφώνει ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας των δημοτικών συμβουλίων και απαιτεί ένα άλλο πνεύμα από το οποίο πρέπει να εμφορούνται οι αιρετοί/-ές. Η απόλυτη διαφάνεια από την πλευρά της διοίκησης, η ανάγκη για περαιτέρω συγκλίσεις από αυτές που έχουμε βιώσει μέχρι τώρα, ο σεβασμός στη διαφορετική άποψη, ο εμπεριστατωμένος διάλογος, η επί της ουσίας αντιπαράθεση, η κατανόηση της αναγκαιότητας διατήρησης της κυβερνητικής επάρκειας των δήμων, είναι μερικές από τις προκλήσεις που θα κληθούν να ξεπεράσουν τα νέα δημοτικά συμβούλια που θα προκύψουν από τις εκλογές του Μαΐου του 2019. Η απλή αναλογική είναι το δικαιότερο εκλογικό σύστημα για τη λειτουργία της δημοκρατίας και πρέπει να πετύχει. Την υποχρέωση αυτή αναλαμβάνουν τα παλαιά και νέα πρόσωπα που θα εκλεγούν στο δημοτικό συμβούλιο το 2019.
Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο δήμος σας και τι κάνετε για την αντιμετώπισή τους;
Παρατηρώντας τη συνολική εικόνα του δήμου μας, η μεγαλύτερη πρόκληση για εμάς είναι η απόκτηση και η αξιοποίηση κοινόχρηστων χώρων για τη δημιουργία χώρων πρασίνου. Ο Άγιος Δημήτριος, όπως και πολλές άλλες περιοχές του Νομού Αττικής, είναι ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένος, ρυμοτομικά δύσκολος και έντονα αστικοποιημένος, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η εξεύρεση ανοιχτών, ελεύθερων χώρων οι οποίοι θα μπορούσαν να μετατραπούν σε πράσινους. Ωστόσο, οι προσπάθειές μας παραμένουν αμείωτες και όπου μπορούμε παρεμβαίνουμε επιτυχώς προκειμένου να αυξήσουμε τους χώρους αυτούς και κατ’ επέκταση να επιτρέψουμε στους πολίτες (κατοίκους και επισκέπτες) να απολαμβάνουν περισσότερο την πόλη τους.
Η κρίση έπληξε πολλούς πολίτες και η τοπική αυτοδιοίκηση κλήθηκε να βάλει πλάτη. Ως δήμαρχος Αγίου Δημητρίου τι κάνατε;
Τα χρόνια πριν από την κρίση οι ΟΤΑ απέκτησαν αρμοδιότητες σε θέματα κοινωνικής πολιτικής και κυρίως μέσα από ευρωπαϊκές και κρατικές χρηματοδοτήσεις ανέπτυξαν ένα αρκετά ευρύ πλέγμα κοινωνικών υπηρεσιών. Πολλοί δήμοι μέχρι τότε ανέπτυσσαν δράσεις και δομές που αφορούσαν τη φτώχεια ή την πρόληψη της υγείας, χωρίς όμως συντονισμό μεταξύ τους, χωρίς προγραμματισμό, ξεκάθαρους στόχους και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Πόσο μάλλον όταν το εκάστοτε κεντρικό κράτος δεν ανέπτυξε ποτέ μια στρατηγική για την κοινωνική πολιτική που θα ασκούσαν οι –εξαρτημένοι οικονομικά– ΟΤΑ, καταφέρνοντας να ξεπεράσει τις γραφειοκρατικές αντιλήψεις. Με τον «Καλλικράτη» το 2010 μεταφέρθηκαν στους δήμους κοινωνικές αρμοδιότητες, όπως η καταβολή των κοινωνικών επιδομάτων, αλλά προστίθενται και άλλες στις κλασικές αρμοδιότητες κοινωνικής αλληλεγγύης, όπως η υλοποίηση προγραμμάτων πρόληψης της υγείας και άσκησης κοινωνικής πολιτικής, προγράμματα ΕΣΠΑ για την καταπολέμηση της φτώχειας, ως ανάγκη μπροστά στη σφοδρή φτωχοποίηση μεγάλης μερίδας συμπολιτών μας. Το γεγονός αυτό μετέτρεψε τις έκτακτες κοινωνικές ανάγκες σε επιτακτικές. Στον Δήμο Αγίου Δημητρίου πολύ έγκαιρα τα αντανακλαστικά μας σε σχέση με τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας ήταν άμεσα. Αναπτύξαμε πρωτοβουλίες και δράσεις προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις της κρίσης σε σημαντικές ομάδες πληθυσμού, παρά τις δραματικές περικοπές των κρατικών επιχορηγήσεων και τις καταρρέουσες κρατικές κοινωνικές δομές. Μέσα από τις κοινωνικές δομές που αναπτύξαμε στόχος μας ήταν η άσκηση ολοκληρωμένης κοινωνικής πολιτικής και μπορώ να πω πως καταφέραμε να προσεγγίσουμε τις περισσότερες κοινωνικές καταστάσεις πολύπλευρα και ολοκληρωμένα με δομές όπως: Κοινωνικό Συσσίτιο, Κοινωνικό Παντοπωλείο, Δημοτικοί Λαχανόκηποι, Κοινωνικό Φαρμακείο, Κοινωνικό Φροντιστήριο κ.ά.
Διαχρονικά οι κεντρικές κυβερνήσεις υπογραμμίζουν τον ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης σε διάφορους τομείς της καθημερινότητας. Ωστόσο, βοηθούν τους ΟΤΑ να παίξουν αυτόν τον ρόλο;
Η διαμάχη του κεντρικού κράτους με την τοπική αυτοδιοίκηση είναι διαχρονική και σήμερα ακόμη καλά κρατεί. Όλες ανεξαιρέτως οι κυβερνήσεις προεκλογικά διατείνονταν πως η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι οικονομικά και διοικητικά αυτοτελής, στις κρίσιμες όμως στιγμές, ίσως για λόγους ελέγχου των μαζών ή ευρύτερων πολιτικών συμφερόντων από τις τοπικές κοινωνίες, οι καίριες αποφάσεις ουσιαστικών αλλαγών υπήρξαν από περιορισμένες έως ανύπαρκτες. Οι δήμοι δεν μπορούν να είναι παραρτήματα της εκάστοτε κεντρικής διοίκησης ή των κομμάτων. Πρέπει να είναι αυτοτελείς, πολιτικοποιημένοι σίγουρα, κομματικοποιημένοι, όμως, όχι. Η αυτοτέλεια φυσικά θα πρέπει να είναι κυρίως οικονομική, διότι πώς οι δήμοι θα καταστούν μοχλοί βιώσιμης ανάπτυξης και δημοκρατίας, όταν ουσιαστικά δεν έχουν τον τρόπο να το κάνουν; Για παράδειγμα, είδαμε με το προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο του «Καλλικράτη» να μεταφέρονται στους ΟΤΑ πλήθος αρμοδιοτήτων, μέχρι εδώ καλώς, πώς όμως μπορούν οι δήμοι να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες των πολιτών με ποιότητα και ταχύτητα, όταν πέρα από την αύξηση των αρμοδιοτήτων δεν επήλθε η αντίστοιχη αύξηση στους οικονομικούς πόρους ( αντιθέτως μειώθηκαν) ή το ανθρώπινο δυναμικό;
Από την άλλη, διάφοροι ελεγκτικοί φορείς, όπως π.χ. ο Συνήγορος του Πολίτη, κατηγορούν τους ΟΤΑ ως «εστίες» κακοδιοίκησης και φαινομένων διαφθοράς. Το σχόλιό σας;
Δεν μπορώ να διαφωνήσω πως, ειδικά στο παρελθόν, υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις κακοδιαχείρισης και διαφθοράς σε δήμους. Αυτό όμως εμάς δεν μας αφορά, καθώς η φιλοσοφία της δικής μας διοίκησης αφορά μόνο τη χρηστή διακυβέρνηση και τη βιωσιμότητα της πόλης σε όλους τους πυλώνες, οικονομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό, έχοντας λάβει επίσημα δεσμεύσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Η πρακτική μας αυτή εξάλλου οδήγησε σε σειρά βραβεύσεων που αφορούν και την προσήλωσή μας στη βιώσιμη ανάπτυξη αλλά και την προώθηση των θεμάτων της χρηστής διακυβέρνησης και της διαφάνειας.
Φτάνοντας στο τέλος της τρέχουσας θητείας σας, αν σας ζητούσε κάποιος να κάνετε έναν μικρό απολογισμό του έργου της δημοτικής αρχής, τι θα του λέγατε;
Αυτό που μπορώ με σιγουριά να πω είναι πως τα τελευταία χρόνια ανοίξαμε όλα τα μέτωπα των ζητημάτων που απασχολούσαν διαχρονικά την πόλη του Αγίου Δημητρίου. Παραχωρήθηκε ο Ασύρματος στον λαό του Αγίου Δημητρίου και με την ολοκλήρωση του ρυμοτομικού είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε τις διαδικασίες για τη βιοκλιματική του ανάπλαση, δημοπρατήθηκε επιτέλους η ανάπλαση της λεωφόρου Αγίου Δημητρίου, σε δύσκολους δρόμους της πόλης πραγματοποιήσαμε με θάρρος διαπλάτυνση πεζοδρομίων δίνοντας προτεραιότητα στους πεζούς και στα εμποδιζόμενα άτομα. Στηρίξαμε όλες τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες με την ανάπτυξη κοινωνικών δομών, σταθήκαμε πλάι στην οικογένεια με δομές εντελώς δωρεάν για το παιδί σχολικής και προσχολικής ηλικίας και μαχόμαστε καθημερινά ενάντια σε οποιαδήποτε διάκριση φύλου, μειονότητας, ηλικίας κ.λπ. Να προσθέσω, τέλος, ότι θα ήθελα να προσκαλέσω τους πολίτες στη διημερίδα που διοργανώνει η δημοτική μας κίνηση «ΑλλάΖΟΥΜΕ την πόλη» την Κυριακή 10 και τη Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου, όπου, εκτός από τον απολογισμό της πενταετίας, θα έχουμε την ευκαιρία να αναλύσουμε τις σύγχρονες προκλήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης με τρεις πολύ ενδιαφέροντες ομιλητές.
