Δημήτρης Παπαστεργίου: Η μόνη λύση είναι να πάμε μπροστά - Free Sunday
Δημήτρης Παπαστεργίου: Η μόνη λύση είναι να πάμε μπροστά

Δημήτρης Παπαστεργίου: Η μόνη λύση είναι να πάμε μπροστά

Το «μυστικό» για το πώς ο Δήμος Τρικκαίων θεωρείται εντός αλλά και εκτός χώρας ένας δήμος-πρότυπο, που διαρκώς καινοτομεί και δίνει νέες δυνατότητες στους πολίτες του, εξηγεί ο δήμαρχος, Δημήτρης Παπαστεργίου, παρουσιάζοντας παράλληλα και τις νέες καινοτομίες που ο δήμος προωθεί.

Ποια είναι κατά την άποψή σας η σημασία των φετινών αυτοδιοικητικών εκλογών;

Η σημασία αυτή προσδιορίζεται σε δύο επίπεδα. Το ένα, για την αυτοδιοίκηση συνολικά στη χώρα μας. Το δεύτερο, για τον Δήμο Τρικκαίων ειδικότερα. Αλλά και στις δύο περιπτώσεις η μόνη λύση είναι «να πάμε μπροστά». Να βγούμε από τέλματα και αντιλήψεις της προ κρίσης εποχής, να δούμε τι μας ενώνει σε επίπεδο κοινών λύσεων και να προχωρήσουμε με λογική και σύνεση. Δεν χρειαζόμαστε επιβαλλόμενες λύσεις, αλλά λύσεις που οι ίδιες οι κοινωνίες θα εκφράσουν με την ψήφο τους.

Οι εκλογές φέτος διεξάγονται με το σύστημα της απλής αναλογικής. Τι σημαίνει αυτό για την αυτοδιοίκηση;

Παρουσιάστηκε ως η μέγιστη αλλαγή, αλλά δεν φαίνεται να προωθεί λύσεις. Εξάλλου, για τα βασικά προβλήματα στους δήμους, λείπουν πρόσθετες νομοθετήσεις σε κομβικά ζητήματα. Σε γενικό επίπεδο, ουδείς διαφωνεί με την απλή αναλογική. Στην πράξη, όμως, δημιουργούνται προβλήματα. Σκέφτεστε έναν δήμο με δήμαρχο «όμηρο» συμβούλων; Πώς θα λαμβάνονται οι αποφάσεις; Εκτός αν θεωρούμε ότι θα υπάρχουν μίνιμουμ συμφωνίες για απλά ζητήματα, όπως, για παράδειγμα, η αποκομιδή απορριμμάτων. Αλλά και σε αυτό υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις. Επομένως, για να αναφερθώ στην ουσία των αλλαγών, η συνεργασία που τόσο προβάλλεται ότι θα προωθηθεί από την καθιέρωση της απλής αναλογικής είναι κουλτούρα. Δεν επιβάλλεται με νόμο, δεν προωθείται «από τα πάνω». Είναι τρόπος συνεννόησης της κοινωνίας, τρόπος ζωής μέσα στις πόλεις και τα χωριά. Αυτό θα έπρεπε να είναι ο στόχος μας.

Πώς κρίνετε τη σχέση που έχει διαμορφωθεί μεταξύ τοπικής αυτοδιοίκησης και κεντρικού κράτους;

Σαν τη σχέση πατέρα προς ενήλικο παιδί, όταν αυτό είναι άνεργο. Η αυτοδιοίκηση έχει ενηλικιωθεί, αλλά η κεντρική διοίκηση παραμένει αγκυλωμένη σε πρακτικές και νοοτροπίες δεκάδων ετών πριν. Κονδύλια και δραστηριότητες που ελέγχονται από το κράτος οδεύουν στους δήμους μετά από μήνες. Πρόσφατα στον δήμο μας πήραμε ομόφωνα μια γενναία απόφαση: να πληρώσουμε τις συμβασιούχους καθαρίστριες των σχολείων, επειδή το κράτος δεν έχει στείλει τα χρήματα εδώ και τέσσερις μήνες. Μας μετέφεραν αρμοδιότητες και μας παρακράτησαν τους πόρους. Υπολογίσαμε ότι από το 2010 μέχρι τώρα οι δήμοι έλαβαν 65% λιγότερα χρήματα. Πώς να κλείσεις τη λακκούβα, πώς να δημιουργήσεις κάτι νέο, όταν δεν μπορείς να κινηθείς για τα βασικά; Μας παραπέμπουν στα πρόσθετα χρηματοδοτικά εργαλεία (που ορθώς υπάρχουν), αλλά το ΕΣΠΑ 2014-2020 «άνοιξε» το… 2018. Ευτυχώς, με εργαλεία σαν τον «Φιλόδημο» βρήκαμε έναν βηματισμό. Αρκούν αυτά; Όχι βέβαια. Το ερώτημα είναι υπαρκτό και απλό: θα παραμείνουμε διοίκηση ή θα γίνουμε πραγματική «αυτοδιοίκηση»;

Ο δήμος σας αναφέρεται πολύ συχνά ως δήμος-πρότυπο, που καινοτομεί διαρκώς υπέρ των πολιτών. Κατ’ αρχάς, ποιες θεωρείτε εσείς ότι είναι οι βασικές αυτές καινοτομίες;

Η αλλαγή του τρόπου σκέψης, η συνεργασία, η παιδεία. Κοινότυπα φαίνονται; Κι όμως, αυτό είναι, τελικά, η καινοτομία: να μπορείς να κάνεις το απλό και λογικό, που όμως είναι ταυτόχρονα τρομερά δύσκολο και –ουσιαστικά– παράλογο. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η εφαρμογή του νόμου για το κάπνισμα. Κάναμε το αυτονόητο και γίναμε viral, ενώ viral θα έπρεπε να γίνει αυτός που δεν εφαρμόζει τον νόμο, που δεν σέβεται τον συνάνθρωπό του, που δεν θεωρεί ως στοιχείο πολιτισμού την υγεία των άλλων. Καινοτομία, επίσης, δεν είναι από μόνη της η τεχνολογία. Φέραμε για πρώτη φορά παγκοσμίως το Λεωφορείο Χωρίς Οδηγό. Δημιουργήσαμε σύστημα εξυπηρέτησης πολιτών για να φύγει από τη μέση το «μέσον», υλοποιούμε πλήθος πιλοτικών προγραμμάτων για την intelligent city: φωτισμός, στάθμευση, κάδοι απορριμμάτων, φανάρια. Αλλά και προγράμματα ουσίας: smart farming, μέτρηση κατανάλωσης ενέργειας, έλεγχος αντλιοστασίων, τηλε-έλεγχος δικτύων ύδρευσης. Και όχι μόνο. Το Activage φέρνει 150 οικίες αυτόνομης διαβίωσης για άτομα με προβλήματα άνοιας, το Avint και το Elviten ξαναβάζουν οχήματα χωρίς οδηγό και ηλεκτροκίνητα οχήματα στην καθημερινότητα των Τρικαλινών, μαζί με επέκταση ποδηλατοδρόμων για τα περίπου 40.000 ποδήλατα της πόλης. Καινοτόμο, όμως, είναι και το ότι αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε κόμβο καινοτομίας με το όνομα GiSeMi ενάντια στο brain drain, σε συνδυασμό με τη δωρεά 200 κιτ ρομποτικής στα σχολεία του δήμου μας. Σχεδιάζουμε, επί της ουσίας, με στόχο το μέλλον. Σημαντικό θεωρώ και το ότι ξαναφέρνουμε τον Ασκληπιό στην επικαιρότητα, με πρόγραμμα Ψηφιακού Ασκληπιείου, Βοτανικού Κήπου και εναλλακτικών διαδρομών «Στα ίχνη του Ασκληπιού», μαζί με αναγνώριση Ιαματικού Πόρου της περιοχής μας, επενδύοντας στην ευεξία. Εξάλλου, ήδη το brand name «Τρίκαλα» υπάρχει. Και υπάρχει λόγω και του Μύλου των Ξωτικών με 1.200.000 επισκέψεις το 2019. Επομένως, η καινοτομία είναι ο συνδυασμός όλων: η δουλειά (η σκληρή δουλειά), η εξωστρέφεια, η χρήση της τεχνολογίας ως μέσου και όχι ως αυτοσκοπού.

Πώς καταφέρατε να καινοτομήσετε σε μια περίοδο κρίσης για τη χώρα;

Πιστεύω ότι και χρήματα να υπήρχαν, τα ίδια θα κάναμε. Τα χρήματα, εξάλλου, είναι των πολιτών, οπότε δεν πρέπει να λειτουργούμε ως παραγωγοί ιδεών και υλοποιητές δράσεων μόνο όταν βρισκόμαστε στην ανάγκη. Απλώς, αυτή την περίοδο, μαζί με τις ευτυχείς συγκυρίες της ύπαρξης πλήθους επιστημόνων, νέων ανθρώπων με όραμα και μεράκι, με συνεργάτες δημιουργικούς σε μια ανοιχτή κοινωνία, τολμήσαμε. Και τολμήσαμε να ξεκολλήσουμε, επειδή δεν θέλαμε άλλο να είμαστε κολλημένοι. Τώρα, πάμε για τη δεύτερη φάση: να προχωρήσουμε μερικά βήματα πιο πέρα, βάζοντας, για παράδειγμα, το ήδη έτοιμο ΑΤΜ Πιστοποιητικών –μοναδικό στην Ελλάδα– να λειτουργήσει. Ξέρετε, θεωρώ σημαντικό ο πολίτης να παίρνει ένα πιστοποιητικό με την Κάρτα Δημότη, που ετοιμάσαμε, σε μόλις 22 δευτερόλεπτα.

Από την άλλη, συχνά οι δήμοι βρίσκονται στο στόχαστρο φορέων όπως ο Συνήγορος του Πολίτη, ως εστίες διαφθοράς. Το σχόλιό σας;

Οι δήμοι δεν είναι κάτι άλλο από την ίδια την κοινωνία. Κάθε δήμος, εξάλλου, είναι μια μεγάλη οικογένεια ή μια πολύ μεγάλη οικογένεια. Έχει εντός της όλες τις αντιφάσεις και όλες τις πραγματικότητες που συναντούμε και στην κοινωνία. «Νησίδα ευτυχίας» στον δήμο δεν υπάρχει. Αντιθέτως, υπάρχει προσπάθεια να μειώσουμε τη γραφειοκρατία, το γρηγορόσημο, το μέσον, με τη χρήση της τεχνολογίας. Θα γίνει άμεσα αυτό; Όχι. Διότι χρειαζόμαστε και αλλαγή συνήθειας και αλλαγή νοοτροπίας. Δηλαδή χρειαζόμαστε καινοτομία σε όλα.

Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι σας για τον δήμο, αν επανεκλεγείτε δήμαρχος;

Να αλλάξουμε την περιοχή μας, να συνεχίσουμε να δίνουμε ευκαιρίες για ανάπτυξη, να ολοκληρώσουμε τα έργα στον πολιτισμό και στον αθλητισμό (είμαι υπερήφανος γι’ αυτά), να βελτιώσουμε την καθημερινότητα, να δώσουμε έμφαση στην ποιότητα ζωής. Ξέρω ότι τα ίδια μπορεί με ένα copy paste να πει ο καθένας, ακόμη κι αν θέτει υποψηφιότητα για βουλευτής! Οπότε σας απαντώ όπως το αισθάνομαι: να συνεχίσουμε να παλεύουμε για την κοινωνία μας, μαζί με την κοινωνία μας. Και, ναι, είμαι υπερήφανος που εκπροσωπώ τους Τρικαλινούς και τις Τρικαλινές. Μου έδωσαν χαρά, συνεχίζουμε μαζί, για να προσφέρουμε ακόμη περισσότερα.