Π. Λιαργκόβας: «Η ανάπτυξη το 2021 εξαρτάται από τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων και το εμβόλιο» - Free Sunday
Π. Λιαργκόβας: «Η ανάπτυξη το 2021 εξαρτάται από τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων και το εμβόλιο»

Π. Λιαργκόβας: «Η ανάπτυξη το 2021 εξαρτάται από τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων και το εμβόλιο»

Την εκτίμηση ότι στον προϋπολογισμό του 2021 δεν έχουν υιοθετηθεί υποθέσεις που απέχουν από την πραγματικότητα, όπως είχε συμβεί στην προηγούμενη, δεκαετή οικονομική κρίση, κάνει ο καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και πρόεδρος του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), Παναγιώτης Λιαργκόβας.

Ο καθηγητής Λιαργκόβας, ο οποίος έχει διατελέσει πρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμού της Βουλής την περίοδο 2014-2019, θεωρεί γενναία και σωστή την οικονομική στήριξη από το κράτος και την Ε.Ε. και εκφράζει την άποψη ότι η σύσταση του Ταμείου Ανάκαμψης σημαίνει ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής. Παράλληλα, καλεί την κυβέρνηση να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις στη μετα-κορονοϊό εποχή, να μειώσει τη φορολογία και τις ασφαλιστικές εισφορές και να βελτιώσει το επενδυτικό κλίμα με βάση την έκθεση Πισσαρίδη και τα κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Πώς προσεγγίζετε επιστημονικά έναν προϋπολογισμό για τον οποίο όλοι συμφωνούν ότι η τήρησή του δεν είναι βέβαιη;

Οι προϋπολογισμοί προσεγγίζονται με βάση τις υποθέσεις τις οποίες κάνουν. Όσο πιο κοντά στην πραγματικότητα είναι αυτές οι υποθέσεις, τόσο πιο έγκυρος καθίσταται ο προϋπολογισμός. Στην προηγούμενη, δεκαετή οικονομική κρίση υιοθετούσαμε υποθέσεις που απείχαν πολύ από την πραγματικότητα (π.χ. αναφορικά με τον ρυθμό ανάπτυξης), όπως άλλωστε φάνηκε εκ των υστέρων. Στον τρέχοντα προϋπολογισμό δεν βλέπω κάτι τέτοιο.

Πόσο συγκεκριμένη μπορεί να είναι η πολιτική συζήτηση σε ένα τέτοιο σχέδιο;

Δυστυχώς, η πολιτική συζήτηση πολλές φορές αποκλίνει από τη θεματολογία του προϋπολογισμού και αναλώνεται σε άλλα, δευτερεύοντα ζητήματα. Σε ιδανικές συνθήκες, η συζήτηση θα πρέπει να είναι συγκεκριμένη και εποικοδομητική και να οδηγεί σε ολοένα πιο βελτιωμένες προβλέψεις για το καλό της χώρας.

Ποια νομίζετε ότι είναι τα πιο επίφοβα προς διάψευση στοιχεία;

Το ακριβές ύψος της ανάπτυξης το 2021. Αυτό θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια ισχύος των περιοριστικών μέτρων και τη διανομή του εμβολίου. Ο αποτελεσματικός εμβολιασμός μιας κρίσιμης μάζας του πληθυσμού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πλήρη αποκατάσταση της οικονομικής δραστηριότητας.

Ποιες προβλέψεις θεωρείτε ότι δεν υπάρχει πολιτικό περιθώριο να μην υλοποιηθούν;

Αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι στη μάχη του ανθρώπου με την πανδημία νικητής θα είναι ο άνθρωπος. Όταν με το καλό γίνει αυτό, θα πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα από κει που το αφήσαμε στις αρχές του 2020.

Θεωρείτε επαρκή, υπερβολικά ή λίγα τα ύψους 31,5 δισ. ευρώ μέτρα στήριξης της οικονομίας, όσα δηλαδή και τα έσοδα από το Ταμείο Ανάκαμψης;

Τα θεωρώ απαραίτητα. Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Η ελληνική οικονομία είναι πολύπαθη. Βγήκε πρόσφατα από μια δεκαετή οικονομική κρίση. Εργαζόμενοι και επιχειρήσεις δεν θα μπορούσαν να αντέξουν ένα δεύτερο κύμα οικονομικής ύφεσης χωρίς γενναία στήριξη από το κράτος και την Ε.Ε. Δεν είμαι οπαδός του κρατισμού, αλλά, όταν αυτό χρειάζεται, πρέπει να είναι εκεί και να είναι και αποτελεσματικό.

Θα πρέπει να αναζητηθεί η αναπλήρωση αυτού του κόστους ή θα πρέπει να τα ξεχάσουμε και να είμαστε ικανοποιημένοι ότι τα καταφέραμε;

Τα 31,5 δισ. ευρώ μπορούμε να τα αναπληρώσουμε. Αρκεί να θυμηθούμε ότι πριν από τη χρεοκοπία του 2010 ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου της Ελλάδας, δηλαδή οι επενδύσεις σε πάγιο κεφάλαιο, ξεπερνούσε τα 60 δισ. ευρώ ανά έτος. Την περασμένη δεκαετία πέσαμε κοντά στα 20-25 δισ. ευρώ ανά έτος και δεν ξεκολλήσαμε ποτέ από αυτό το επίπεδο. Είναι στο χέρι της κυβέρνησης να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις στη μετα-κορονοϊό εποχή, να μειώσει τη φορολογία και τις ασφαλιστικές εισφορές και να βελτιώσει το επενδυτικό κλίμα. Το σχέδιο (η έκθεση Πισσαρίδη) και τα αναγκαία αρχικά κεφάλαια (Ταμείο Ανάκαμψης) υπάρχουν.

Πού αποδίδετε τη θετική εικόνα που οι διεθνείς οίκοι έχουν για την ελληνική οικονομία;

Σε δύο γεγονότα. Το ένα έχει να κάνει με τους χειρισμούς της κυβέρνησης και το δεύτερο με τη στήριξη της Ε.Ε. Η κυβέρνηση τα πήγε πολύ καλά στην αντιμετώπιση του πρώτου κύματος της πανδημίας και λιγότερο καλά, αλλά πολύ καλύτερα από άλλες χώρες στην Ε.Ε., στο δεύτερο κύμα. Μίλησε με ειλικρίνεια στο κοινωνικό σύνολο και άκουσε τις συμβουλές των ειδικών. Βοήθησε, λοιπόν, στο να χτιστεί η χαμένη αξιοπιστία της πολιτικής. Η αλληλεγγύη της Ε.Ε. που εκφράζεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και από τις υπόλοιπες δράσεις βοήθησε στην ίδια κατεύθυνση.

Σημαίνει πολιτικά περισσότερη Ευρώπη ή οικονομικά περισσότερη επιτήρηση το Ταμείο Ανάκαμψης;

Σημαίνει περισσότερη Ευρώπη. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης θα προέλθουν από ομόλογα που θα εκδώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Δηλαδή η Ε.Ε. ασκεί την επιρροή της στις διεθνείς αγορές για να αντλήσει πόρους, τους οποίους στη συνέχεια διοχετεύει στα κράτη-μέλη που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Είναι εύλογο να υπάρχει ένα είδος επιτήρησης, καθώς πρόκειται για λεφτά από κοινό ταμείο.

Τι πρέπει να γίνει αμέσως μετά το ξεπέρασμα της πανδημίας;

Δεν πρέπει να χαθεί ούτε μία μέρα. Να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις στην παιδεία, στην υγεία και στη Δικαιοσύνη. Η έκθεση Πισσαρίδη παρέχει έναν οδικό χάρτη. Υιοθετεί βέλτιστες πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Δεν ανακαλύπτει τον τροχό, αλλά εντοπίζει τις περιπτώσεις εκείνες που με τις αντίστοιχες πολιτικές που εφαρμόστηκαν έδωσαν διέξοδο στα προβλήματα. Στόχος πρέπει να είναι η συστηματική αύξηση των εισοδημάτων μέσω της αύξησης του πλούτου και της διευκόλυνσης της πρόσβασης στην αγορά εργασίας σε σχετικά περιθωριοποιημένες ομάδες, αλλά και η ελάφρυνση όλων των πολιτών μέσω της μείωσης φόρων και εισφορών.

Με τι αποτελέσματα θα ήσασταν ευχαριστημένος στο τέλος του 2021;

Θα σας μιλήσω ρεαλιστικά: Θα είμαι ευχαριστημένος εάν δω έναν ρυθμό ανάπτυξης το 2021 που θα ξεπερνά το 4,5%. Θεωρώ ότι τα περιοριστικά μέτρα, άρα και τα μέτρα στήριξης της οικονομίας, θα συνεχιστούν μέχρι και τον Απρίλιο, οπότε και αναμένεται σοβαρή υποχώρηση της πανδημίας, δεδομένων των προβλέψεων για την κυκλοφορία του εμβολίου στο τέλος του έτους ή στις αρχές του επόμενου.