Θύμιος Κούκιος: «Όσο μεγαλώνω, το πατρικό ένστικτο ισχυροποιείται»

H ελεύθερη διασκευή από την Ιόλη Ανδρεάδη και τον Άρη Ασπρούλη του εμβληματικού «Βασιλιά Ληρ» μεταφέρει το σαιξπηρικό δράμα στον προθάλαμο ενός νοσοκομείου, εκεί όπου με την προοπτική του θανάτου μια οικογένεια διαλύεται με φόντο την πατρική περιουσία.

Μιλήστε μας για το «Young Lear».

Ο «Young Lear» είναι μια διασκευή του γνωστού έργου του Σαίξπηρ «Βασιλιάς Ληρ» και πραγματεύεται τις σχέσεις ανάμεσα στον πατέρα και τα παιδιά του – με αφορμή το μοίρασμα της περιουσίας του, οι σχέσεις δοκιμάζονται και οι έννοιες της αγάπης και της αφοσίωσης κλονίζονται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνεχώς, και εκ νέου, σχέσεις που άλλοτε συσπειρώνουν και άλλοτε απομακρύνουν τα μέλη της οικογένειας. Όπως στο κείμενο του Σαίξπηρ, έτσι κι εδώ η εμβληματική φιγούρα του Πατέρα βρίσκεται σε μια οριακή κατάσταση. Στον «Βασιλιά Ληρ» παλεύει για την πνευματική του υγεία και στον σύγχρονό μας «Young Lear» παλεύει για την ίδια του τη ζωή, μια και ο χώρος στον οποίο λαμβάνει δράση η παράστασή μας είναι η αίθουσα αναμονής ενός νοσοκομείου, όπου τα αδέρφια περιμένουν, ενώ ο πατέρας τους υποβάλλεται σε μια δύσκολη χειρουργική επέμβαση. Βρισκόμαστε, λοιπόν, σε μια διαρκή αναμονή, κατά την οποία ο χρόνος διαστέλλεται και τα συναισθήματα αμβλύνονται, μιας και η απώλεια του Πατέρα κλονίζει τις δομές της οικογένειας.

Το να διασκευάζει κάποιος ένα κλασικό κείμενο χωρίς να έχει κάτι να πει δεν με φοβίζει, απλώς εκθέτει αυτόν που το κάνει, αν δεν έχει να πει κάτι τόσο μεγάλο όσο τα θέματα του έργου. Αυτά τα κείμενα έχουν τόσο ισχυρή δομή και πραγματεύονται θέματα τόσο αρχετυπικά και υπαρξιακά, που προσφέρονται μέσα στα χρόνια για πολλαπλές αναγνώσεις. Για μένα, η έννοια της διασκευής, αν δεν έχει την προσωπική κατάθεση και ματιά αυτού που το τολμά, είναι απλώς μια διασκευή. Αν όμως η πρόταση πάνω σε κάτι τόσο μεγάλο εμπεριέχει μια εμπλοκή πιο προσωπική –και στην περίπτωσή μας νομίζω ότι η πρόταση της Ιόλης Ανδρεάδη και του Άρη Ασπρούλη είναι πολύ ισχυρή–, τότε το κλασικό κείμενο με το σύγχρονο μπορούν να πορευτούν παράλληλα και το αποτέλεσμα να είναι μαγικό.

Νομίζω ότι τα συμπτώματα και η παθογένεια ξεκινούν όταν το παιδί επηρεάζεται σε τέτοιο βαθμό, που στο τέλος αποζητά στις ενήλικες σχέσεις του τον εξουσιαστή.

Λένε πως αν το παιδί αισθανθεί ένοχο απέναντι στον γονιό, μπορεί να είναι καθοριστικός παράγοντας για το αν θα μπορεί στην ενήλικη ζωή του να βιώσει τη χαρά και την ηδονή. Οπότε νομίζω πως είναι πολύ δύσκολος ο ρόλος του γονιού, όσον αφορά την επίπληξη και την τιμωρία που πρέπει να επιβάλει στο παιδί, χωρίς όμως να το κάνει να αισθανθεί ένοχο απέναντι σε αυτό που του έδωσε χαρά.

Νομίζω ότι όσο μεγαλώνω, ασχέτως αν βιολογικά δεν έχω αποκτήσει παιδιά, το πατρικό ένστικτο ισχυροποιείται συνεχώς, με αποτέλεσμα πολλές φορές να βλέπω τον εαυτό μου να υιοθετεί τον ρόλο του πατέρα απέναντι στους φίλους μου, στη σχέση μου, ακόμη και απέναντι στους ίδιους τους γονείς μου.

Κάθε καινούργια συνεργασία ξεκινάει με τους καλύτερους οιωνούς. Το θέμα είναι αν καταλήγει και καλά. Ευτυχώς, με την Ιόλη η συνεργασία ήταν από τις καλύτερες. Με αρκετή συγκέντρωση στη δουλειά και με μια έγνοια από την πλευρά της για τον ηθοποιό και κατά πόσο αυτός αισθανόταν άνετα σε αυτό που του πρότεινε κάθε φορά. Ήταν πολύ όμορφα, γιατί μέσα στο πλαίσιο που μας πρότεινε μας άφηνε ελευθερίες τέτοιες που πολλές φορές αισθανόμασταν συνδημιουργοί της παράστασης. Γενικά, η αίσθηση που μου έχει αφήσει είναι μια αίσθηση φροντίδας, ασφάλειας και αρκετής δουλειάς χωρίς άγχος. Λειτούργησε λίγο σαν μπαμπάς.

Σύλληψη - Σκηνοθεσία - Μετάφραση - Κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη

Διασκευή: Ιόλη Ανδρεάδη, Άρης Ασπρούλης

Ερμηνεύουν (αλφαβητικά): Χρηστίνα Γαρμπή, Ελεάνα Καυκαλά, Θύμιος Κούκιος, Μαρία Προϊστάκη, Νεκτάριος Σμυρνάκης, Μιλτιάδης Φιορέντζης

Ελληνικό Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου

Πειραιώς 260 | Κτήριο Ε΄

17 & 18 Ιουλίου