Το τέλος της Μεταπολίτευσης - Free Sunday
Το τέλος της Μεταπολίτευσης

Το τέλος της Μεταπολίτευσης

Ως Μεταπολίτευση εννοούμε την περίοδο που άρχισε με την πτώση της δικτατορίας το 1974, αλλά οι παλιότεροι, τουλάχιστον, εννοούμε και μια συγκεκριμένη νοοτροπία που επικράτησε έκτοτε και, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, οδήγησε στον εκφυλισμό της χώρας και εν τέλει στη χρεοκοπία.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αποκατέστησε μια ισχυρή, όπως έδειξαν στη συνέχεια τα πράγματα, δημοκρατία, η οποία θωρακίστηκε, όπως επίσης έδειξαν τα γεγονότα της τελευταίας δεκαετίας, από την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Μεταπολίτευση σηματοδοτήθηκε από τη νομιμοποίηση του Kομμουνιστικού Kόμματος. Οι φυσικοί πρωταγωνιστές και ηττημένοι του Εμφυλίου επέστρεψαν ισότιμοι στην πολιτική ζωή. Η κίνηση συνδυάστηκε με αποφυγή εκτεταμένων διώξεων των χουντικών, και η Μεταπολίτευση ξεκίνησε με καλούς οιωνούς και χωρίς εσωτερικό διχασμό.

Η δικτατορία έπεσε κυρίως λόγω της δικής της ανικανότητας και όχι γιατί συνάντησε ευρεία λαϊκή αντίδραση, συνδυαζόμενη με την καταστροφή της εισβολής των Τούρκων στην Κύπρο και τη διχοτόμηση του νησιού. Η ελληνική κοινή γνώμη ελάχιστα ταράχτηκε από την εισβολή, όπως ελάχιστα ταράχτηκε αργότερα από την κρίση του «Σισμίκ» το 1987 και την κρίση στα Ίμια το 1996. Από το 1974 και μετά, οι Έλληνες απόλαυσαν την «ελευθερία» τους και τη δημοκρατία, συνδυάζοντάς την εν μέρει και με την αδιαφορία για θεμελιώδη ζητήματα λειτουργίας της χώρας.

Από το 1974 και μετά, η μεν Αριστερά βρήκε πεδίο ελεύθερο να αναδείξει τις «αδικίες» που υπέστη από τη λήξη του Εμφυλίου και έπειτα, ένα μεγάλο δε κομμάτι της κοινωνίας άκουσε με ευχαρίστηση τον Ανδρέα Παπανδρέου να υπόσχεται ενίσχυση των «μη προνομιούχων» και αποξήλωση του «κράτους της Δεξιάς». Όλα αυτά συνοδεύτηκαν από πολύ χρήμα, κοινοτικό και δανεικό, σκορπισμένο προς όλες τις κατευθύνσεις, το οποίο άμβλυνε τις αντιστάσεις και τυχόν προβληματισμούς. Ευδαιμονία παντού και χαρά στο «ΠΑΣΟΚ και τις λοιπές προοδευτικές δυνάμεις».

Το ΠΑΣΟΚ κυριάρχησε στη Μεταπολίτευση. Στα πρώτα χρόνια του μεγαλούργησαν οι πρασινοφρουροί, τα μέλη των τοπικών και κλαδικών οργανώσεών του, τα οποία διεκδίκησαν και ανέλαβαν ισχυρό μερίδιο στην άσκηση της εξουσίας, και εκ των πραγμάτων οι συνδικαλιστές. Εμβληματικά νομοθετήματα της πρώτης περιόδου του ΠΑΣΟΚ, ο νόμος-πλαίσιο για την Παιδεία και ο συνδικαλιστικός νόμος. Εξακολουθούν να μας ταλαιπωρούν μέχρι σήμερα. Εμβληματική και η υποχώρηση του «ύστερου» ΠΑΣΟΚ, επί Γεωργίου Α. Παπανδρέου, από τη διαδικασία αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος προκειμένου να επιτραπούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Η απαγόρευση υπάρχει μέχρι σήμερα και θα υπάρχει για μια οκταετία τουλάχιστον.

Επιχειρώντας να αλλάξει τα θέματα της Παιδείας, η κα Μαριέττα Γιαννάκου, απλά δεν βρήκε την ψήφο της στις εκλογές που ακολούθησαν. Δεν στηρίχθηκε ούτε από το ίδιο της το κόμμα, αν δεν υπονομεύτηκε κιόλας. Ακολούθησε, στα ίδια βήματα, ο νόμος Διαμαντοπούλου, ο οποίος ψηφίστηκε μεν με ευρύτατη πλειοψηφία, δεν στηρίχθηκε από τη ΝΔ και ξηλώθηκε απροκάλυπτα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Χρειάστηκε να έρθει η παρούσα κυβέρνηση, προκειμένου κάποια πράγματα να επανατοποθετηθούν. Κατάργηση του ασύλου, βάση εισαγωγής, απομάκρυνση των φοιτητών από τη διοίκηση, εξορθολογισμός, πανεπιστημιακή αστυνομία, αξιολόγηση. Προηγήθηκε σαφής προεκλογική τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, η οποία και τον νομιμοποιεί τώρα στις κινήσεις του. Προηγήθηκε η ατολμία ή η υποταγή όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, της ΝΔ συμπεριλαμβανομένης, στη νοοτροπία του «ΠΑΣΟΚ και λοιπές προοδευτικές δυνάμεις», αργότερα του «ΣΥΡΙΖΑ και λοιπές αντισυστημικές δυνάμεις». Μεσολάβησε το σάπισμα της ίδιας της κοινωνίας, η οποία, με βαρύτατο λογαριασμό, άρχισε να αντιλαμβάνεται στην πράξη το μάταιο και το άχρηστο των σπουδών σε υποβαθμισμένα ΑΕΙ και ΤΕΙ στις εσχατιές της χώρας, προκειμένου και να στηριχθούν οι τοπικές κοινωνίες, αλλά και να μοριοδοτηθούν οι προσλήψεις του Δημοσίου. Καθόλου τυχαίο το ότι η χρεοκοπία έκοψε και τις προσλήψεις «ανειδίκευτων πτυχιούχων» στο Δημόσιο. Η σκληρή πραγματικότητα μάς άνοιξε τα μάτια.

Αναλόγως κινήθηκαν τα πράγματα και στο συνδικαλιστικό πεδίο. Πρωτοβάθμιες, δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις, ουσιαστικά κρατικοποιημένες, επιδοτούμενες, με θεσμοθετημένη τη μη εργασία και τις υψηλές αμοιβές για τους συνδικαλιστές. Οι οποίοι μετατράπηκαν σε «εργατοπατέρες» μιας χώρας, πρακτικά, χωρίς εργατικό δυναμικό. Όχι, τουλάχιστον, με την έννοια του βιομηχανικού (που είναι άραγε οι βιομηχανίες της χώρας;) ή του ανειδίκευτου εργάτη. Οι οποίοι αντάλλαξαν τη συνδικαλιστική ισχύ με πολιτικές καριέρες και κατέληξαν να είναι ένα ανατροφοδοτούμενο κλειστό κύκλωμα προστασίας ιδίων προνομίων. Το πόσο ξέφτισε όλο αυτό το μαρτυρά η αδιαφορία της κοινωνίας απέναντι στις κραυγές της αντιπολίτευσης για τον νόμο Χατζηδάκη. Εδώ και έναν μήνα, από τότε που παρουσιάστηκε το νομοσχέδιο, η κοινωνία πρακτικά αδιαφορεί για τις καταστροφολογίες περί καταργήσεως του οκταώρου και τα λοιπά γλαφυρά. Ίσως, αν η προεκλογική εκστρατεία του ΣΥΡΙΖΑ το 2019 δεν επέμενε ότι ο Μητσοτάκης θα μας βάλει να δουλεύουμε επτά ημέρες την εβδομάδα, οι σημερινές φωνές να είχαν μια κάποια αξιοπιστία. Το πιθανότερο είναι ότι ο κόσμος σκέφτεται «μας τα ξανάπατε», πέραν του ότι έχει αηδιάσει με τους Φωτόπουλους.

Εκτός από την οικονομική ασυδοσία της Μεταπολίτευσης, η οποία χαρακτήρισε όλες ανεξαιρέτως τις προ της χρεοκοπίας κυβερνήσεις, με εξαίρεση αυτή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το ’90-’93, ο νόμος πλαίσιο για την Παιδεία και ο αντίστοιχος συνδικαλιστικός, αμφότεροι του 1982, αποτέλεσαν τα ιερά σύμβολα της μεταπολιτευτικής νοοτροπίας. Η νοοτροπία αυτή δεν ξηλώθηκε με την κήρυξη της χρεοκοπίας το 2010, έδειξε να επανακάμπτει το 2015 και μοιάζει να ξέφτισε το 2019, όταν εξελέγη η ΝΔ με θετική προεκλογική εκστρατεία.

Η παρούσα κυβέρνηση νομοθετεί το ξήλωμα των παραλογισμών της Μεταπολίτευσης, αλλά δεν σπεύδει να το επιβάλει δυναμικά. Αναμένει μάλλον από την κοινωνία να εμπεδώσει καλύτερα τα μηνύματα. Λίγο πονηρά, αφήνει και τον λεγόμενο «κοινωνικό αυτοματισμό» να κάνει τη δουλειά του. Και όταν σιγουρευτεί ότι η κοινωνία είναι έτοιμη, ίσως επιβάλλει πιο δυναμικά τους νέους κανόνες.

Υπάρχει ένα ανέκδοτο για το ΚΚΕ, που λέει ότι στις εκλογές του 2254 μ.Χ., στην αποικία της Ελλάδας στον Άρη, έλαβε 5%. Η αντίδραση του κόσμου απέναντι στους ακροαριστερούς καταληψίες στο λιμάνι του Πειραιά αποτελεί το ασφαλές σημάδι ότι η κοινωνία άλλαξε. Θα ήταν αφελές στο εξής για τον ΣΥΡΙΖΑ και για οποιονδήποτε άλλον σχηματισμό να συνεχίσει να διαγκωνίζεται με την ακραία Αριστερά και το ΚΚΕ για τα πρωτεία της αριστεροσύνης και της προοδευτικότητας.

Στο λιμάνι του Πειραιά σημειώθηκε η αρχή του τέλους της νοοτροπίας της Μεταπολίτευσης. «Πάτε να βρείτε μια δουλειά».