Η παράσταση συνεχίζεται

Την ώρα που ο πρωθυπουργός βρισκόταν στην Αβάνα, ο μοναδικός Ευρωπαίος ηγέτης που βρέθηκε στο νησί του Κάστρο για να τον αποχαιρετήσει, ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, στην Αθήνα, του έπλεκε το εγκώμιο μιλώντας σε πολιτικό αρχηγό της αντιπολίτευσης που ζήτησε να τον συναντήσει. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, του προανήγγειλε ότι μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου θα έχει βρεθεί λύση σε όλα: θα κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση, θα ανακοινωθούν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για τη ρύθμιση του χρέους που έχει προετοιμάσει ο ESM, θα δηλωθεί ότι το ΔΝΤ θα συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα υπό σκληρούς όρους που όμως δεν θα περιγράφονται με ένα πακέτο μέτρων και κάπως έτσι θα ανοίξει ο δρόμος για την ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, ενώ οι δύσκολες αποφάσεις για το ασφαλιστικό και για το Δημόσιο θα μετατεθούν για την άνοιξη – και βλέπουμε.

Ο Γάλλος σοσιαλδημοκράτης Π. Μοσκοβισί έχει συμβεί να πέσει έξω στο παρελθόν στις εκτιμήσεις του, επειδή την τελευταία λέξη την έχει πάντα ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ Β. Σόιμπλε, ο ταμίας, που κάνει μια ριζικά διαφορετική ανάγνωση του ελληνικού ζητήματος και της ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Ο επίτροπος Μοσκοβισί, πάντως, εμφανίστηκε στον συνομιλητή του αισιόδοξος ότι το Βερολίνο δεν θα δυναμιτίσει τη συμφωνία, για να αποφευχθούν ελληνικοί κραδασμοί στην Ευρωζώνη μέσα στο εκλογικό έτος 2017, οπότε θα στηθούν κάλπες στην Ολλανδία, στη Γαλλία και στη Γερμανία.

Αν έχουν βάση όσα είπε ο Π. Μοσκοβισί στον συνομιλητή του στην Αθήνα, τότε αυτό που παρακολουθούμε το τελευταίο διάστημα είναι μια πρόχειρα στημένη παντομίμα για τη δραματοποίηση μιας διαπραγμάτευσης της οποίας το πραγματικό περιεχόμενο δεν είναι γνωστό. Υποτίθεται ότι το κεντρικό ζήτημα της δεύτερης αξιολόγησης είναι η ρύθμιση των κόκκινων δανείων, που όμως έχει αποσυρθεί από το προσκήνιο, ενώ δύο από τις συστημικές τράπεζες δεν έχουν ακόμη διοικήσεις.

Υποτίθεται επίσης ότι το ασφαλιστικό δεν περιλαμβανόταν στην τωρινή διαπραγμάτευση, όμως στις συναντήσεις της υπουργού Εργασίας Έφης Αχτσιόγλου με το κουαρτέτο μπαινοβγαίνει ο υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων Θ. Πετρόπουλος. Υποτίθεται, τέλος, ότι αναμένεται κόπωση εσόδων το επόμενο τρίμηνο λόγω εξάντλησης της φοροδοτικής ικανότητας της πλειοψηφίας, παρ’ όλα αυτά έχουν ήδη δρομολογηθεί ρυθμίσεις για αύξηση των εισφορών που θα φέρουν μείωση εισοδημάτων σε ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες, εμπόρους, ενώ παράλληλα θα αυξηθούν οι έμμεσοι φόροι (στην κινητή τηλεφωνία κ.λπ.) και θα μειωθούν επιδόματα.

Το πολιτικό συμπέρασμα που συνάγεται από τα σκετσάκια που παρακολουθούμε στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης κυβέρνησης-πιστωτών είναι ότι υπάρχει πολιτική απόφαση για συμφωνία λόγω του δημοψηφίσματος στην Ιταλία και των αυστριακών προεδρικών εκλογών την Κυριακή, αλλά κυρίως λόγω των εκλογών που έπονται στην Ε.Ε., και γι’ αυτό γίνεται το μεγάλο κουκούλωμα, ώστε να συρθούμε λίγους μήνες ακόμη στο τέλμα.

Στο Μέγαρο Μαξίμου δεν σχεδιάζουν εκλογές. Είπαν μια κουβέντα παραπάνω για να θυμηθούν οι εταίροι/θεσμικοί πιστωτές ότι αυτή η κυβέρνηση παίρνει ρίσκα (όπως απέδειξε με το δημοψήφισμα του Ιουλίου 2015) αλλά και για να πάρει το μήνυμα η αξιωματική αντιπολίτευση ότι η προσφυγή στις κάλπες που τόσο επίμονα ζητά θα μπορούσε να γίνει χωρίς να έχει κλείσει η αξιολόγηση και με το δημόσιο ταμείο άδειο. 

Η αλήθεια είναι ότι ο πρωθυπουργός δεν εξετάζει σενάριο εξόδου, παρ’ όλα αυτά η καρέκλα του γίνεται όλο και πιο άβολη. Όχι μόνο γιατί οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πολύ άσχημα πράγματα για τον ίδιο και το κόμμα του αλλά επίσης επειδή οι έξω ζητούν να αποφασιστούν τώρα μέτρα για την περίοδο 2018-2020. Μπορεί, δηλαδή, να αποφύγει μειώσεις κύριων συντάξεων (μέσω της κατάργησης της λεγόμενης προσωπικής διαφοράς) και το μαχαίρι στο Δημόσιο στη διάρκεια του 2017 λόγω των εκλογών στη Γαλλία και στη Γερμανία, τον Μάιο και τον Σεπτέμβριο, όμως αμέσως μετά θα βρει το πρόβλημα μπροστά του.

Το πιθανότερο είναι ότι αν οι πιστωτές επιμείνουν θα ζητήσει τη συναίνεση της αντιπολίτευσης, αφού θα πρόκειται για μέτρα που θα δεσμεύουν και την επόμενη κυβέρνηση. Η ΝΔ, με βάση όσα είναι ορατά, δεν πρόκειται να κάνει βήματα προς την κατεύθυνση της εθνικής συνεννόησης εμμένοντας στην απαίτησή της για εκλογές και κάπως έτσι θα συνεχίζεται η άγονη βαβούρα για το νέο μνημόνιο, τέταρτο, συμπληρωματικό, plus ή όπως αλλιώς ονομαστεί.

Βουλευτές φεύγουν από την Ένωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη για να τακτοποιηθούν στη ΝΔ, πρώην υπουργοί του ΠΑΣΟΚ (Διαμαντοπούλου, Φλωρίδης, Ραγκούσης κ.ά.) συνομιλούν με το Ποτάμι για τη δημιουργία νέου κόμματος στον ενδιάμεσο χώρο, πολιτικοί αρχηγοί (Κ. Μητσοτάκης, Στ. Θεοδωράκης, Φ. Γεννηματά) κάνουν περιοδείες, στα πολιτικά γραφεία γίνονται συζητήσεις για τη σύνθεση των ψηφοδελτίων, ενώ οι δημοσκοπήσεις διαδέχονται η μία την άλλη. 

Όλη αυτή η κινητικότητα δείχνει ότι, παρά τη διαφαινόμενη συμφωνία κυβέρνησης-πιστωτών, δεν έχει εμπεδωθεί η αίσθηση ότι έρχεται πολιτική και οικονομική σταθερότητα αλλά, αντίθετα, επιτείνεται η αίσθηση της αβεβαιότητας. Ο λόγος είναι ότι, όπως όλα δείχνουν, ακόμη και αν τραβηχτούν στις Βρυξέλλες φωτογραφίες δηλωτικές επιτυχίας, ακόμη και αν γίνουν χωρίς απώλειες οι επόμενες κρίσιμες ψηφοφορίες στη Βουλή, γεγονός είναι ότι η καθημερινότητα δυσκολεύει για τους περισσότερους και τα προσωπικά αδιέξοδα πληθαίνουν. 

Τα νέα μέτρα που θα πλήξουν ευθέως το εισόδημα (μειώσεις μισθών και συντάξεων) είναι αυτονόητα για τη λογική των πιστωτών και απλώς ψάχνουν τον χρόνο ανακοίνωσής τους. Επομένως, δεν φαίνεται ότι θα τελειώσει η προεκλογική περίοδος που ήδη διανύουμε, αν κρίνει κανείς από την πόλωση, παρά μόνο όταν γίνουν εκλογές και εφόσον σχηματιστεί κυβέρνηση αμέσως μετά.

Η διεθνής επικαιρότητα παράγει περισσότερες ανατροπές απ’ όσες μπορούμε να καταναλώσουμε. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ο Ντ. Τραμπ στελεχώνει την κυβέρνησή του με πρόσωπα από την πιο σκληροπυρηνική πτέρυγα των Ρεπουμπλικάνων. 

Και στη δική μας ήπειρο οι ευρωπαϊκές ηγεσίες προγραμματίζουν τις χριστουγεννιάτικες διακοπές τους, όπως πάντα, συνεχίζουν τη γραφειοκρατική διαχείριση της κρίσης, όπως έκαναν από την αρχή, ενώ αφήνουν την απόσταση των κοινωνιών από τις ελίτ να μεγαλώνει. Η Τουρκία, που φοβάται όλο και περισσότερο τη δημιουργία κουρδικού κράτους, εξάγει τον εκνευρισμό της στο Αιγαίο και στην Κύπρο, με τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν να απειλεί με αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης, να αφήνει τον ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου να περιγράφει ως τουρκικό έδαφος τα Ίμια και να απαιτεί παραμονή του κατοχικού στρατού στην Κύπρο ακόμη και μετά από ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού. 

Η Λευκωσία προσπαθεί για την επανεκκίνηση της διαδικασίας συνομιλιών, γιατί γνωρίζει ότι το διεθνές περιβάλλον γίνεται όλο και πιο βαρύ και το ενδεχόμενο προσάρτησης των κατεχομένων στην Τουρκία έρχεται όλο και πιο κοντά. Ο ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς εμφανίζεται σκληρός και έχει την υποστήριξη του ΥΠΑΜ Π. Καμμένου, κάτι που προμηνύει μεγάλες πολιτικές εντάσεις στο εσωτερικό, αν φτάσουμε σε ένα νέο Σχέδιο Ανάν (ο προγραμματισμός συνομιλιών Αναστασιάδη-Ακιντζί στη Γενεύη και πολυμερούς διάσκεψης με συμμετοχή των εγγυητριών δυνάμεων στις 12/01/2017 φέρνει κοντά την ώρα των δύσκολων αποφάσεων).

Οι τουρκικές προκλήσεις αντιμετωπίζονται με αμηχανία και ανησυχία από την Αθήνα και είναι κατανοητό, από τη στιγμή που κάθε ρήξη μπορεί να σημαίνει αύξηση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών από τα τουρκικά στα ελληνικά παράλια. 

Η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας καρκινοβατεί, στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου έχουν εγκλωβιστεί χιλιάδες άνθρωποι των οποίων τα δικαιώματα προσβάλλονται βάναυσα και δεν φαίνεται να υπάρχει κανένα σχέδιο και ίχνος διαφάνειας στη διαχείριση των κοινοτικών πόρων, με αποτέλεσμα μια κατάσταση που αποτελεί ντροπή για τον πολιτισμό μας – όσον έχουμε. 

Αλήθεια, τι θα κάναμε αν ήταν το δικό μας παιδί εκτεθειμένο στο κρύο σε έναν καταυλισμό με τρύπιες σκηνές;