Κουραστική επανάληψη

Όλα κινούνται σε slow motion: Καθυστερούν η εκπλήρωση των προαπαιτούμενων, η εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ, η πραγματοποίηση της δεύτερης αξιολόγησης, η έναρξη της συζήτησης για την απομείωση του χρέους και για την ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Τα περισσότερα έχουν ξανασυμβεί: Η κυβέρνηση εκπέμπει αισιοδοξία (όλα θα πάνε καλά και θα γίνουν στην ώρα τους), η αντιπολίτευση τα βλέπει όλα μαύρα, από τις Βρυξέλλες έρχονται επιτιμητικά μηνύματα που προοιωνίζονται πίεση, ενώ το ευρωπαϊκό και διεθνές οικονομικό περιβάλλον γίνεται όλο και πιο βαρύ, δυσκολεύοντας κάθε προοπτική ανάκαμψης.

Το πολιτικό και οικονομικό φθινόπωρο ξεκινά με την επιστροφή των τεχνικών κλιμακίων του κουαρτέτου που θα ελέγξουν την εφαρμογή του τρίτου μνημονίου και θα ξεσκονίσουν τα στοιχεία του προϋπολογισμού. Το προσχέδιό του για το 2017 θα κατατεθεί στη Βουλή αρχές Οκτωβρίου μαζί με το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, που θα προβλέπει, με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% μέχρι το 2020.

Στο μεταξύ, πρέπει να αντιμετωπιστούν εκρηκτικές εκκρεμότητες, όπως είναι οι ρυθμίσεις των κόκκινων δανείων, οι αλλαγές στις διοικήσεις τραπεζών, οι παρεμβάσεις στα εργασιακά του ιδιωτικού τομέα – ζητήματα καθόλου εύκολα, παρόλο που δεν απασχολούν τη δημόσια συζήτηση των ημερών.

Η ελληνική πολιτική παράδοση θέλει τη ΔΕΘ να αποτελεί ορόσημο για την πορεία κυβερνήσεων, πρωθυπουργών και αρχηγών της αξιωματικής αντιπολίτευσης. 

Ο Αλέξης Τσίπρας, που βρίσκεται αυτό το Σαββατοκύριακο στη Θεσσαλονίκη, έχει πια περιορισμένα περιθώρια υποσχέσεων. Αναμένεται να προαναγγείλει την κατάθεση του αναπτυξιακού νόμου, να αναφερθεί σε επενδυτικές προοπτικές, να δώσει έναν οδικό χάρτη εξόδου από την κρίση, ίσως να φτάσει μέχρι και στην πρόβλεψη για σύντομη επιστροφή στις αγορές. Σε σύγκριση με όσα έλεγε από το ίδιο βήμα τα προηγούμενα χρόνια, θα πρόκειται για άμυνα και στο Μέγαρο Μαξίμου θα είναι ικανοποιημένοι χωρίς να σκοράρουν, μόνο αν δεν φάνε γκολ και δεν χάσουν τη μάχη των εντυπώσεων.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προβάλλει ως πλεονέκτημά του την απόσταση από τον λαϊκισμό και επομένως ότι δεν θα μοιράσει υποσχέσεις. Η αλήθεια είναι ότι καταναλώνουμε ήδη ένα θαύμα δικής του παρασκευής, το οποίο ανακοίνωσε στον ΣΚΑΪ: θα μας μειώσει τον ΕΝΦΙΑ κατά 30% μέσα σε δύο χρόνια κόβοντας κρατικές δαπάνες χωρίς απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων. Θα είναι η πρώτη του παρουσία ως προέδρου της ΝΔ στη ΔΕΘ και γι’ αυτό υπάρχει μεγάλο εσωκομματικό ενδιαφέρον για τις εντυπώσεις που θα αφήσει.

Το γεγονός ότι απεργούν το Σάββατο οι εργαζόμενοι στα κανάλια για τον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές συχνότητες και την ανεργία που φέρνει είναι μία από τις λεπτομέρειες που θυμίζουν ότι το μη αναμενόμενο είναι δομικό στοιχείο της ελληνικής μη κανονικότητας στα χρόνια της ύφεσης και των μνημονίων.

Η Σύνοδος Ευρωμεσογειακών Χωρών που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα την Παρασκευή ήταν μια θετική και επιτυχημένη πρωτοβουλία της κυβέρνησης και προσωπικά του πρωθυπουργού, που επενδύει στη διπλωματία κορυφής. Θα συμμετάσχει στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στην Μπρατισλάβα στα μέσα Σεπτεμβρίου έχοντας πια κοινή θέση με τον Γάλλο Πρόεδρο Ολάντ, τους πρωθυπουργούς της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, Ρέντσι και Κόστα, ενώ μετά τις 20 Σεπτεμβρίου θα ταξιδέψει στις ΗΠΑ για τη Γ.Σ. του ΟΗΕ, όπου πιθανώς θα συναντηθεί με τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν (προσφυγικό), την επικεφαλής του ΔΝΤ Κρ. Λαγκάρντ (χρέος), τον Αμερικανό ΥΠΟΙΚ Τζακ Λιου.

Αρκούν όλα αυτά για να λυθεί ο ελληνικός κόμπος; Η γενική εικόνα είναι πως η υπόθεσή μας δεν απασχολεί πια σοβαρά τους μεγάλους παίκτες στην Ε.Ε. και στον πλανήτη, έχουν αφήσει τα πράγματα στον αυτόματο πιλότο και αναζητούν την ισορροπία ανάμεσα στην επιδίωξη αποφυγής του ατυχήματος και επιμονής στην ανάγκη προσαρμογής.

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση δεν έχει κρυφή ατζέντα ρήξης με τους πιστωτές, παρά τις καθυστερήσεις που καταγράφονται. Κάνουν επιδείξεις ανυπακοής, μήπως και φέρουν πιο μπροστά μια κουβέντα για το χρέος, αλλά δεν υπάρχει διάθεση ηρωικής εξόδου μετά από μια σύγκρουση με το ΔΝΤ ή και το Βερολίνο.

Η ρήξη στις σχέσεις ΠΑΣΟΚ-Ποταμιού, που υποτίθεται ότι αναζητούσαν δρόμο εκλογικής συνεργασίας, διευκολύνει το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για κυριαρχία στον χώρο της κεντροαριστεράς και πάντως ενισχύει τον δικομματισμό, την πόλωση, τη δυναμική της αποχής.

Όπως όλα δείχνουν, δεν υπάρχει μακροπρόθεσμος σχεδιασμός ούτε στην κυβέρνηση ούτε στην αντιπολίτευση. Οι τακτικές αναπροσαρμόζονται διαρκώς και επηρεάζονται από τις δημοσκοπήσεις και από το κλίμα, όπως κάθε πλευρά το αντιλαμβάνεται. Η περιρρέουσα αίσθηση είναι ότι βρισκόμαστε στο έλεος του τυχαίου. Τίποτα δεν λειτουργεί σωστά (δημόσια υγεία και παιδεία, διοίκηση, σύστημα απονομής δικαιοσύνης κ.λπ.), τίποτα δεν είναι προβλέψιμο (η τελική έκβαση της διαμόρφωσης νέου τηλεοπτικού τοπίου, η πορεία των εσόδων), ενώ το πολιτικό σύστημα δείχνει απολύτως ανίκανο να δώσει απαντήσεις στα αδιέξοδα της ελληνικής κοινωνίας. 

Κάλπες δεν διαφαίνονται στον ορίζοντα, ούτε μια οριστική εξέλιξη σε σχέση με το ελληνικό ζήτημα, σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας επίσης, οι έξω δεν έχουν βούληση και δυνατότητα για τελικά ξεκαθαρίσματα, μέσα γίνεται το λιγότερο δυνατό – και το σύρσιμο συνεχίζεται. Κάτι τέτοια γράφαμε και πέρυσι και πρόπερσι και ίσως ακόμη πιο πριν…

1. Ανεξαρτητοποίηση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων
2. Υιοθέτηση μέτρων για την εξασφάλιση της είσπραξης φόρων (καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καυσίμων και της αλυσιδωτής απάτης (τύπου carrousel)
3. Αποφάσεις για την εφαρμογή του claw back στα νοσοκομεία και για τη μείωση των τιμών των διαγνώσεων από ιδιώτες γιατρούς
4. Ενεργοποίηση της ομάδας επιλογής στελεχών από το ΤΧΣ, καθορισμός αμοιβών των μελών της, ολοκλήρωση των διορισμών έως τα τέλη Δεκεμβρίου
5. Δημιουργία περιουσιολογίου
6. Ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια
7. Υιοθέτηση 10 μέτρων από το toolkit II (εργαλειοθήκη) του ΟΟΣΑ
8. Αποφάσεις για κλειστά επαγγέλματα
9. Ρυθμίσεις για τα διαρθρωτικά ταμεία
10. Χωροταξικός σχεδιασμός και δασική νομοθεσία
11. Ενέργεια (ΑΔΜΗΕ)
12. Ιδιωτικοποιήσεις. Σχέδιο για το νέο ταμείο
13. Μισθολόγιο στο Δημόσιο