Άλωση του Twitter από τον Ντόναλντ Τραμπ

Ήταν 20 Ιανουαρίου 2017, ημέρα της ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ, όταν ο Αμερικανός Πρόεδρος τουιτάρισε στον λογαριασμό του: «Όλα ξεκινούν σήμερα. Το κίνημα συνεχίζεται, η δουλειά ξεκινά». Από εκείνη την ημέρα ακολούθησαν περί τα 11.000 tweets διά χειρός Τραμπ, καθιστώντας το προσωπικό του προφίλ ένα από τα πιο ισχυρά στον κόσμο των κοινωνικών δικτύων.

Διοίκηση μέσω Twitter

Σε πρόσφατη έρευνα των «New York Times» καταγράφεται με σαφήνεια η κυριαρχία του Ντόναλντ Τραμπ στο Twitter, γεγονός που αποτυπώνεται και στον τίτλο του άρθρου της εφημερίδας «Πώς ο Τραμπ επαναπροσδιορίζει τον θεσμό της προεδρίας μέσα από 11.000 tweets». Όταν ο Αμερικανός Πρόεδρος ανέλαβε τα επίσημα καθήκοντά του, το Twitter ήταν απλώς ένα επικοινωνιακό εργαλείο που τον είχε βοηθήσει στην εκλογή του, σταδιακά όμως μετατράπηκε σε μέσο δημιουργίας πολιτικής και έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της διακυβέρνησής του. «Έχει ανάγκη να τουιτάρει, όπως εμείς έχουμε την ανάγκη να φάμε» αναφέρει χαρακτηριστικά η Κελιάν Κόνγουεϊ, σύμβουλός του στον Λευκό Οίκο.

Αυτή τη στιγμή ο Πρόεδρος Τραμπ έχει στον λογαριασμό του 66,8 εκατομμύρια ακολούθους, εκ των οποίων υπολογίζεται πως περισσότεροι από 22 εκατομμύρια είναι ψηφοφόροι στις ΗΠΑ. Στην ανάλυση που πραγματοποίησαν οι «New York Times» επισημαίνουν πως από τα 11.000 tweets που έχει γράψει στη διάρκεια της προεδρίας του, τα 5.889 είχαν ως στόχο τη σπίλωση κάποιου προσώπου ή κάποιας κατάστασης, ενώ τα 4.876 αποσκοπούσαν στην επιβράβευση της πολιτικής του.

Εξωτερική πολιτική

Δεν είναι λίγα τα διεθνή θέματα που αναδείχθηκαν μέσα από τον προσωπικό λογαριασμό του Τραμπ στο Twitter, γεγονός που κατά καιρούς έχει εξοργίσει όχι μόνο τους πολιτικούς του αντιπάλους αλλά και τους συμβούλους του, οι οποίοι ακυρώνονται μέσα από τις γραπτές δηλώσεις του. Για παράδειγμα, μετά την εισβολή της Τουρκίας στο βόρειο τμήμα της Συρίας ο Ντόναλντ Τραμπ έγραψε μια σειρά από αντικρουόμενα tweets, αγνοώντας τις συμβουλές του επιτελείου του και πρακτικά ακυρώνοντας όλες τις συναντήσεις ανώτατων κυβερνητικών στελεχών στον Λευκό Οίκο επί του θέματος.

Ο Τραμπ έχει χρησιμοποιήσει το Twitter περισσότερες από 1.159 φορές για να ζητήσει ή να ανακοινώσει δράσεις κατά της μετανάστευσης, έχει επαινέσει περισσότερες από 100 φορές δικτατορικά καθεστώτα, ενώ έχει κατηγορήσει παραδοσιακούς συμμάχους των ΗΠΑ, δημιουργώντας μικρές ή μεγαλύτερες κρίσεις μεταξύ των συμβούλων που χειρίζονται τα διεθνή θέματα.

Επιπλέον, περισσότερες από 12 απολύσεις στελεχών του έχουν ανακοινωθεί μέσω Twitter και σε δύο περιπτώσεις ακόμα και οι απολυμένοι έμαθαν τα δυσάρεστα νέα από το κοινωνικό δίκτυο και το προφίλ του Τραμπ.

Το περασμένο φθινόπωρο ο Πρόεδρος των ΗΠΑ με ένα tweet του προκάλεσε τεράστια κρίση στο επιτελείο του. Αναφερόμενος στους Μεξικανούς μετανάστες έγραψε: «Θα ζητήσω από το Μεξικό να σταματήσει τις μεταναστευτικές ροές προς τις ΗΠΑ. Αν δεν το κάνει, θα καλέσω τον στρατό να αναλάβει και θα κλείσω τα σύνορα». Το επιτελείο του Τραμπ είχε επιχειρήσει να εμποδίσει μια τέτοια δήλωση του Προέδρου, ωστόσο δεν τα κατάφερε. Το εν λόγω tweet προκάλεσε απανωτές συναντήσεις στον Λευκό Οίκο και δραστηριοποίηση της ομάδας διαχείρισης κρίσεων. Η γενική γραμματέας της Υπηρεσίας Ασφάλειας, Κίρστεν Νίλσεν, προσπάθησε να μεταστρέψει το δραματικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί, δηλώνοντας ξεκάθαρα ότι δεν πρόκειται να κλείσουν τα σύνορα των ΗΠΑ. Η εναντίωσή της της βγήκε σε κακό, καθώς μετά από αυτό ο Τραμπ ανακοίνωσε, μέσω Twitter φυσικά, την απομάκρυνσή της.

Τον Οκτώβριο του 2017 o Ρεξ Τίλερσον, πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, βρισκόταν σε ταξίδι στην Κίνα μαζί με Αμερικανούς διπλωμάτες προκειμένου να διαπραγματευτεί ενδεχόμενες κυρώσεις σε βάρος του ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν, όταν ο Πρόεδρος Τραμπ έγραψε στο Twitter πως ο Τίλερσον «σπαταλούσε τον χρόνο του προσπαθώντας να διαπραγματευτεί με ένα μικρό ανθρωπάκι. Κράτα την ενέργειά σου, Ρεξ, θα κάνουμε ό,τι πρέπει» και με αυτόν τον τρόπο μείωσε ουσιαστικά τις ενέργειες του υπουργού του. Μερικούς μήνες αργότερα ο Τίλερσον απομακρύνθηκε από το αξίωμά του. Η ανακοίνωση έγινε μέσω Twitter.

Δίκοπο μαχαίρι

Όσο κι αν έχουν προσπαθήσει, οι σύμβουλοί του δεν μπορούν να τον περιορίσουν. Ο Πρόεδρος συνήθως τουιτάρει μεταξύ 06:00 και 10:00, ώρες κατά τις οποίες βρίσκεται μόνος του, παρακολουθώντας τηλεόραση, χωρίς τους βασικούς συνεργάτες του μαζί. Τις υπόλοιπες ώρες το επιτελείο σε πολλές περιπτώσεις προσπαθεί να διαχειριστεί τις διαδικτυακές κρίσεις που δημιουργεί ο πλανητάρχης, ο οποίος βλέποντας τα impressions και τα στατιστικά στοιχεία του λογαριασμού του ενισχυμένα, αρνείται να αυτοπεριοριστεί και συνεχίζει τις μονομερείς ενέργειες.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι η εκρηκτικότητα του Τραμπ μέσω Twitter μπορεί να του γυρίσει μπούμερανγκ και να του κοστίσει ακόμα και μια δεύτερη θητεία στις εκλογές του 2020. Τα υπεράριθμα views και τα impressions δεν αποτελούν κριτήριο αποδοχής της πολιτικής του, πολλές φορές τα tweets του προκαλούν αντιπαραθέσεις και διαμορφώνουν ένα αρνητικό κλίμα γύρω από την κυβέρνηση και την πολιτική των ΗΠΑ. Παρ’ όλα αυτά, αναδεικνύουν την κυριαρχία του Τραμπ στο εν λόγω κοινωνικό δίκτυο υπό το πρίσμα ότι ακόμα και η αρνητική διαφήμιση είναι διαφήμιση. Αυτό το γεγονός εξοργίζει το κόμμα των Δημοκρατικών, το οποίο μοιάζει ανίσχυρο στο κομμάτι των social media και προσπαθεί να διαμορφώσει την αντιπολίτευσή του σχολιάζοντας τα tweets του Προέδρου σε ένα δεύτερο επίπεδο.

Προεκλογικά τιτιβίσματα

Τους επόμενους μήνες ο άνθρωπος που έχει επιφορτιστεί με το δύσκολο έργο να εξασφαλίσει στον Ντόναλντ Τραμπ μια δεύτερη θητεία στην προεδρία των ΗΠΑ, ο Μπραντ Παρσκέιλ, υπεύθυνος προεκλογικής εκστρατείας, έχει ως κύριο στόχο να αξιοποιήσει τη δημοφιλία του Προέδρου στο Twitter. Μπορεί να δέχεται αρνητική κριτική, σύμφωνα με τον Παρσκέιλ, αλλά το Twitter είναι μεγάλο ατού για τον Πρόεδρο, εκεί φαίνεται ισχυρός, πρόθυμος να στηρίξει τη χώρα του, ερχόμενος σε αντιπαράθεση ακόμα και με κύρια στελέχη του κόμματος και του επιτελείου του. «Το Twitter αποτελεί το πιο δυναμικό μέσο του Προέδρου για να υπερκεράσει τους ισχυρούς των ΗΠΑ που ελέγχουν τις ειδήσεις» αναφέρει η κ. Κόνγουεϊ, ανώτατο στέλεχος της επικοινωνιακής καμπάνιας του Τραμπ, και συμπληρώνει: «Αυτός είναι ο εκδημοκρατισμός της πληροφορίας. Όλοι λαμβάνουν τα tweets του Προέδρου άμεσα, η νοικοκυρά, ο μάνατζερ, ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας, ο διαπιστευμένος δημοσιογράφος».

Είναι γεγονός ότι η είδηση μέσω Twitter είναι άμεση, δεν επιδέχεται αλλαγή ή σχολιασμό από κάποιον πολιτικό αναλυτή. Πόσο εύκολο ή θεμιτό, όμως, είναι για τον ψηφοφόρο να κρίνει ποιο είναι το σωστό και το λάθος μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα σε μια εποχή κατά την οποία τα fake news και η πολιτική προπαγάνδα κυριαρχούν στον ειδησεογραφικό τομέα; Και πόσο θεμιτό είναι μια κυβέρνηση να κάνει αλόγιστη χρήση των κοινωνικών δικτύων, που έχουν κατηγορηθεί ουκ ολίγες φορές για αδυναμία ελέγχου των ψευδών ειδήσεων και της κυριαρχίας των πληρωμένων τρολ; Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ το 2020 θα αποτελέσουν έναν καλό δείκτη αναφορικά με τη θετική ή αρνητική επιρροή των κοινωνικών δικτύων σε σημαντικά πολιτικά γεγονότα. Και είναι βέβαιο πως αν ο Τραμπ επανεκλεγεί, το Twitter θα έχει διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτή την ενδεχόμενη επιτυχία του.