Με "τερατογένεση" απειλεί τον Ερντογάν η τουρκική αντιπολίτευση

Τη διαθεσιμότητά του να είναι ο υποψήφιος της ενιαίας αντιπολίτευσης απέναντι στον πρόεδρο Ερντογάν, στις προεδρικές εκλογές του 2023, ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της Τουρκίας, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, όταν ρωτήθηκε σχετικά.

Όταν ο κ. Κιλιντσάρογλου αναφέρεται σε ενιαία αντιπολίτευση, εννοεί το «τραπέζι των 6», στο οποίο συμμετέχουν τρία κοινοβουλευτικά κόμματα και τρία κόμματα που δεν εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο, και συγκεκριμένα:

1. Το CHP.
2. Το Καλό Κόμμα της Μεράλ Ακσενέρ.
3. Το Κόμμα της Ευδαιμονίας με επικεφαλής τον Τεμέρ Καραμολάογλου.
4. Το Δημοκρατικό Κόμμα του Γκιουλτεκίν Ουισάλ.
5. Το Κόμμα του Μέλλοντος του Αχμέτ Νταβούτογλου.
6. Το Κόμμα Δημοκρατία και Πρόοδος του Αλί Μπαμπατζάν.

Σύμφωνα με τις μετρήσεις, για τον Ερντογάν είναι η πιο δυσμενής περίοδος στην 20ετή παρουσία του στην ηγεσία της Τουρκίας, όπου με διάφορες ιδιότητες κυριαρχεί τα τελευταία 20 χρόνια.

Όμως, για το κόμμα του κ. Κιλνιτσάρογλου, το οποίο γενικά εντάσσεται στην Αριστερά και το 2023 θα κλείσει έναν αιώνα ζωής, η εξουσία είναι κάτι το οποίο έχει ξεχάσει.

Κυβέρνησε μονοκομματικά μέχρι το 1950 κι αφού έχασε τις εκλογές, ξαναείδε κυβέρνηση επί ηγεσίας του Μπουλέντ Ετσεβίτ στη δεκαετία του 1970. Όταν ο Ετσεβίτ ανατράπηκε το 1979, το κόμμα οδηγήθηκε στην αντιπολίτευση, όπου και παραμένει ακόμη, αν και ο Ετσεβίτ έγινε μία φορά ακόμη πρωθυπουργός την περίοδο 1999-2002, αλλά ως ηγέτης του τέταρτου σε κοινοβουλευτική τάξη Δημοκρατικού Κόμματος της Αριστεράς, το οποίο είχε διασπαστεί από το CHP.

Για την Τουρκία, όπου δύο στους τρεις ψηφοφόρους δηλώνουν εθνικιστές και μουσουλμάνοι και μόνο το 13% σοσιαλιστές, η εκλογή και η παραμονή του Ετσεβίτ, ο οποίος δήλωνε σοσιαλδημοκράτης, στην εξουσία, είναι απορίας άξιον. Όπως επίσης ότι κατέγραψε ποσοστό 41%, που το κόμμα δεν είδε ποτέ ξανά.

Όμως, ο Ετσεβίτ, ο οποίος ποτέ δεν έκρυβε την αριστερή του πολιτική ταυτότητα, σε όλες τις θητείες του στην πρωθυπουργία, είχε εταίρους από κόμματα δεξιά ή θρησκευτικά. Ακόμη και στην εισβολή στην Κύπρο, ο Ετσεβίτ είχε ως αντιπρόεδρο τον Νετζμεντίν Ερμπακάν.

Ο Κιλιντσάρογλου και οι σύμμαχοί του

Αντίθετα με τον Ετσεβίτ, ο Κιλιντσάρογλου υποβαθμίζει την διαίρεση Δεξιάς - Αριστεράς, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχουν πλέον δεξιές και αριστερές πολιτικές αλλά «εκείνοι που είναι υπέρ της δημοκρατίας και εκείνοι που είναι υπέρ ενός αυταρχικού καθεστώτος».

Στο πλαίσιο αυτό και στην προσπάθειά του να κάνει πολιτικά ανοίγματα προς τα δεξιά, στις δημοτικές εκλογές του 2019 επέλεξε τον κεντροδεξιό Εκρέμ Ιμάμογλου, ως υποψήφιο δήμαρχο στην Κωνσταντινούπολη, και τον δεξιό εθνικιστή Μανσούρ Γιαβάς, ως υποψήφιο δήμαρχο στην Άγκυρα, σε μια στρατηγική που του απέδωσε δύο νίκες.

Ο Γιαβάς, πριν ενταχθεί στο CHP, είχε διατελέσει στέλεχος του Εθνικιστικού Κόμματος MHP, περίοδος που του δίνει τη δυνατότητα να απευθύνεται σε ακροατήρια που το CHR δεν έχει κι ενδεχομένως να τα αφαιρέσει από τη συμμαχία που το ΜΗΡ έχει με τον Ερντογάν.

Αυτή τη στόχευση δείχνουν και οι υπόλοιπες επιλογές στο «τραπέζι των 6», καθώς Νταβούτογλου και Μπαμπατζάν διετέλεσαν στενοί συνεργάτες του Ερντογάν.

Ο πρώτος, μάλιστα, διαδέχτηκε τον Ερντογάν και στην πρωθυπουργία και στην ηγεσία του κόμματος, όταν εκλέχτηκε πρόεδρος, ενώ ο δεύτερος διετέλεσε επί 15ετία υπουργός του σε καίρια κυβερνητικά πόστα.

O Γκιουλτεκίν Οϊσάλ προέρχεται από το κεντροδεξιό κόμμα του Ορθού Δρόμου, του Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, ενώ μάλλον δεξιά του κέντρου θεωρείται ότι κινείται η Μεράλ Ακσενέρ.

Το Κόμμα της Ευδαιμονίας αποτελεί συνέχεια του Κόμματος της Ευημερίας, το οποίο στα τέλη της δεκαετίας του 1990 διαλύθηκε με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, ενώ ο αρχηγός του, Νετζεντίν Ερμπακάν, ήταν πρωθυπουργός, καθώς το Δικαστήριο έκρινε ότι το καταστατικό του κόμματος ήταν ασύμβατο με το Σύνταγμα.

Ουσιαστικά, δηλαδή, ο Κιλιντσάρογλου, αρχηγός του κόμματος από το 2010, ευελπιστεί στα 74 του το 2023 να είναι ο υποψήφιος που θα υποδείξουν στον τουρκικό λαό μια σειρά πολίτικων που προέρχονται από μια Δεξιά που απεχθάνεται τον Ερντογάν.

Η Κουρδική αναστάτωση

Από το «τραπέζι των 6» λείπει ο προηγούμενος υποψήφιος πρόεδρος του CHP, Μουαρέν Ιντζέ, ο οποίος ως υποψήφιος πρόεδρος πήρε 30%, την ώρα που ο Κιλιντσάρογλου, ως επικεφαλής του κόμματος, πήρε 22% στις βουλευτικές εκλογές.

Αλλά, παράλληλα, λείπει και η πολιτική εκπροσώπηση των Κούρδων, το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP), ο αρχηγός του οποίου, Σουλεϊμάν Ντεμιρτάς, είχε πάρει 8,7% στις εκλογές του 2019, αν και ήταν στη φυλακή.

Στελέχη του CHP εισηγούνται τη συμπερίληψη του HDP στην ενιαία αντιπολίτευση και τον ορισμό υπουργού από το κόμμα, αν κερδηθεί η εκλογική μάχη.

Ο Κιλιντσάρογλου απέφυγε να μπει στη συζήτηση, η οποία απειλεί ουσιαστικά να διαλύσει το «τραπέζι των έξι» πριν καλά-καλά στείλει το μήνυμα στην τουρκική κοινωνία.

Κι αυτό γιατί η κυρία Ακσενέρ έχει καταστήσει σαφές ότι διαφωνεί με την πολυεθνική Τουρκία και το άνοιγμα μιας συζήτησης για τους Κούρδους.

Σε μια τέτοια περίπτωση, το Καλό Κόμμα δεν θα στηρίξει τον πρόεδρο του CHP αλλά προσανατολίζεται στην υποστήριξη του δημάρχου της Άγκυρας για το προεδρικό αξίωμα.

Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα μετρήσεις, ο κ. Γιαβάς, ο οποίος έχει πολύ υψηλά ποσοστά αποδοχής για το έργο του ως δήμαρχος, κερδίζει τον πρόεδρο Ερντογάν.

Χωρίς το «τραπέζι των 6» πλήρες, όμως, είναι πολύ αμφίβολο εάν σε αυτό θα παραμείνουν τα άλλα μικρότερα κόμματα και δεν θα επιλέξουν αυτόνομη παρουσία στις κάλπες.

Για αυτό αναζητείται η κοινή βάση της θέσης των «6» στο θέμα, από τη στιγμή που τόσο η Λαϊκή Συμμαχία του Ερντογάν, όσο και η Εθνική Συμμαχία της αντιπολίτευσης δείχνουν να συμφωνούν ότι απόλυτη πλειοψηφία χωρίς τους Κούρδους δεν είναι πιθανή.

Απλώς, για τον Ερντογάν το πρόβλημα είναι η επανάληψη του φαινομένου των εκλογών του 2016, όταν οι συντηρητικοί πληθυσμοί στις κατοικούμενες από Κούρδους περιοχές ψήφισαν το HDP, ενώ οι «6» ψάχνουν τρόπο επικοινωνίας με το HDP χωρίς να δώσουν στην κυβέρνηση περιθώριο να τους κατηγορήσει για υπόγεια συνεργασία με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, το γνωστό PKK, ενόπλους πυρήνες του οποίου ο Ερντογάν καταγγέλλει ότι υποθάλπει η Ελλάδα στο Λαύριο. Λέγεται ότι πολλοί βουλευτές του CHP ανησυχούν για το ενδεχόμενο να ενταχθούν σε διώξεις για παλαιότερες δηλώσεις τους για τους Κούρδους, αλλά η κοινή βάση των «6» παραμένει μέχρι στιγμής το πλαίσιο της δήλωσης Κιλιντσάρογλου, ο οποίος το 2021 είχε αναγνωρίσει τη νομιμότητα του HDP χαρακτηρίζοντάς το ως «νόμιμο παράγοντα στο πολιτικό παιχνίδι». Στο ίδιο κλίμα κινούνται και η Ακσενέρ και ο Μπαμπατσάν και ο Καραμολάογλου και ο Νταβούτογλου.

Πάντως, το ενδεχόμενο συμμετοχής στο «τραπέζι των έξι», δεν ενθουσιάζει ούτε τα στελέχη του HDP, κάποια από τα οποία όμως δεν αποκλείουν τη στήριξη στον κοινό προεδρικό υποψήφιο της Εθνικής Συμμαχίας, αλλά τρομάζει τους «6», οι οποίοι θα το συζητήσουν εκτάκτως την άλλη εβδομάδα.

Τα ελληνοτουρκικά

Πάντως, το θέμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων δεν απασχολεί το «τραπέζι», το οποίο δεν έχει πάρει συνολική θέση.

Ο Κιλιντσάρογλου σε ανάρτησή του στο Twitter κατηγόρησε Μητσοτάκη κι Ερντογάν ότι είναι δύο λαϊκιστές που παίζουν πολεμικά χαρτιά επειδή βλέπουν «τις ψήφους τους να μειώνονται», καλώντας παράλληλα τον Ερντογάν να σταματήσει να απειλεί ότι θα πάει ένα βράδυ στην Ελλάδα και να ακολουθήσει το παράδειγμα του Ετσεβίτ, προφανώς στην Κύπρο.

Σε ό,τι αφορά τον εξοπλισμό των νησιών, προανήγγειλε ότι θα λύσει το πρόβλημα όταν αναλάβει την εξουσία, άρα δεν προβλέπει κινήσεις Ερντογάν μέχρι τις εκλογές. Σε παρόμοιο κλίμα κινήθηκε κι ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος, Γκιουλτεκίν Ουισάλ, ο οποίος υπαινίχθηκε σύμπτωση συμφερόντων με τον Μητσοτάκη:

«Εάν σχεδιάζετε ένα τέχνασμα, εάν σχεδιάζετε μια “ελεγχόμενη” ένταση με την απέναντι όχθη του Αιγαίου για να χαρακτηρίσετε την αντιπολίτευση ως “προδότη” πριν από τις εκλογές, να φιμώσετε τη φωνή τους και για να εδραιώσετε τη δύναμή σας, δεν θα το φάμε!».

Η Μεράλ Ακσενέρ κάλεσε τον κ. Ερντογάν «να κάνει αυτό που πρέπει», χωρίς να διευκρινίσει ποιο είναι αυτό.

«Θα αντιμετωπίσεις τα ελληνικά F-35 με το τραγούδι “θα έλθουμε ξαφνικά ένα βράδυ”», ρώτησε ρητορικά τον Ερντογάν ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος προειδοποίησε ότι με τα νέα F-35 θα έλθουν οι Έλληνες ξαφνικά ένα βράδυ.

Από το «τραπέζι» παρενέβη στο θέμα κι ο Αλί Μπαμπατζάν, ο οποίος είπε ότι «η Ελλάδα έκανε πολλά βήματα που παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας».