Σταφύλι, το κόσμημα της Ελληνικής υπαίθρου

Μετά το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου και περιδιαβαίνοντας σαν ταξιδιώτης την Ελλάδα, μόλις εγκαταλείψεις τις κύριες οδικές αρτηρίες και μπεις στην ενδοχώρα, θα αντικρίσεις το κόσμημα της Ελληνικής υπαίθρου, την άμπελο. Η  λαϊκή σοφία λέει «τζίτζικας ελάλησε μαύρη ρόγα γυάλισε».

Το σταφύλι έχει ξεχωριστή θέση στην ελληνική ιστορία από την αρχαιότητα έως σήμερα.

Ο Όμηρος περιγράφει γλαφυρά στην Ιλιάδα την ασπίδα του Αχιλλέα να κοσμείται από μια σκηνή τρύγου. Στην μυθολογία μας ο Διόνυσος και η Σεμέλη αποκτούν δυο γιούς τον Στάφυλλο και τον Οινοποίωνα που διαδίδουν την αμπελουργία στην Ελλάδα.

Η κατανάλωση των ελληνικών σταφυλιών αρχίζει τις πρώτες μέρες του Αυγούστου καθώς οι επιτραπέζιες ποικιλίες έχουν ωριμάσει αρκετά.

Το σταφύλι αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες και μεγαλύτερες παγκόσμιες  σοδειές και καλλιεργείται είτε για να καταναλωθεί ως φρέσκο φρούτο είτε για τα παράγωγα του όπως το κρασί, η σταφίδα κι ο μούστος.

Οι περισσότερο επικρατούσες επιτραπέζιες ποικιλίες σταφυλιών της Ελλάδος είναι: Ραζακί  (Κέρινο), Σουλτανίνα, Φράουλα λευκή και έγχρωμη, Αετονύχι, Σιδερίτης, Αυγουλάτο, Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Μοσχάτο Αμβούργου, Τσαούσι, Ραζακί μαύρο, Όψιμο Εδέσσης, Όψιμο Σουφλίου, Kορίθι, Σαββατιανό. Φυσικά κατά τόπους θα συναντήσουμε και άλλες εγχώριες ή από το εξωτερικό.

Τα σταφύλια έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό, περίπου 80% και μας δίνουν από 57-69 θερμίδες ανά 100 γρ ανάλογα με την ποικιλία. Περιέχουν πολλά ωφέλιμα για την υγεία μας συστατικά με την μορφή φυτοχημικών. Τα κύρια σάκχαρα που υπάρχουν στα σταφύλια είναι η γλυκόζη και η φρουκτόζη και σε αυτά οφείλεται η γλυκιά τους γεύση.

Επιπλέον περιέχουν διάφορα οξέα, αμινοξέα και μέταλλα ,φλαβονοειδή, πολυφαινόλες και αντιοξειδωτικές ουσίες με σημαντικότερη από όλες την ρεσβερατρόλη. Τα κυριότερα οξέα του σταφυλιού είναι το τρυγικό οξύ, το μηλικό οξύ και το κιτρικό οξύ.

Ο καρπός του σταφυλιού, η φλούδα του, ο χυμός του, ακόμα και το εκχύλισμα από τα κουκούτσια του, είναι πολύτιμα για την υγεία της καρδιάς μας, τα λιπίδια του αίματος και το κυκλοφορικό μας σύστημα. Οι φλαβανόλες που περιέχονται στα κουκούτσια του σταφυλιού βοηθούν στο έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και προστατεύουν το τοίχωμα των αγγείων μας από τις φλεγμονές.

Ο χυμός από κόκκινα σταφύλια έχει δείξει ότι βοηθά στο να βελτιωθεί η HDL «καλή» χοληστερίνη.

Με τα σταφύλια μπορούμε να φτιάξουμε γλυκό και νόστιμες φρουτοσαλάτες ή να τα καταναλώσουμε μόνα τους σαν μικρογεύμα. Τα σταφύλια έχουν μέτριο γλυκαιμικό δείκτη καθώς καταναλώνονται μαζί με την φλούδα τους. Οι διαβητικοί μπορούν να καταναλώνουν σταφύλια ως μικρογεύμα σε ποσότητα μιας κούπας του τσαγιού αφού φυσικά πρώτα ελέγξουν το σάκχαρο του αίματος τους.

Τα σταφύλια όπως όλα τα φρούτα ανεβάζουν το σάκχαρο του αίματος και πρέπει να καταναλώνονται με προσοχή. Όταν επιλέγουμε σταφύλια από την αγορά κοιτάζουμε οι ρόγες να μην είναι ζαρωμένες και στις λευκές ποικιλίες να έχουν ένα χρυσοκίτρινο χρώμα ενώ οι σκουρόχρωμες να μην καφετίζουν. Οι ρόγες πρέπει να είναι σταθερές πάνω στο τσαμπί και να μην πέφτουν μόλις το ανακινήσουμε καθώς και να είναι σε πυκνή διάταξη. Αν είναι αραιές σημαίνει ότι πιθανόν κάποιος να έχει καθαρίσει τις παραγινωμένες.

Το σταφύλι είναι δώρο της Ελληνικής γης και του Αυγούστου, απολαύστε το λοιπόν στον καιρό του.