Πως να μιλήσω για το πρόσφατο φαινόμενο της πυρκαγιάς με το παιδί μου;

Οι καταστροφές μπορεί να προκαλέσουν στα παιδιά και στους εφήβους συναισθήματα φόβου, σύγχυσης και ανασφάλειας, ακόμα και αν δεν ήταν άμεσα εμπλεκόμενα στην πυρκαγιά. Οι αντιδράσεις των παιδιών μπορεί να ποικίλουν. Είναι σημαντικό όχι μόνο να αναγνωρίσουμε αυτές τις αντιδράσεις, αλλά και να βοηθήσουμε τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματά τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα παιδιά βασίζονται σε εμάς για να τα φροντίσουμε και να μεριμνήσουμε για την ψυχική τους υγεία.

Εμείς οι ενήλικοι, πόσο μάλιστα οι γονείς, είμαστε η μεγαλύτερη επιρροή τους. Είναι πολύ σημαντικό να φροντίσουμε τον εαυτό μας και να μεριμνήσουμε για την σωματική και ψυχική μας ευεξία. Όταν πλέον είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε οι ίδιοι τα συναισθήματά μας, μπορούμε να κάνουμε τις καταστροφές λιγότερο τραυματικές για τα παιδιά μας.

Με ποιούς τρόπους μπορεί να γίνει αυτό;

• • Ενθαρρύνοντας το διάλογο. Ακούστε τα παιδιά σας. Ρωτήστε τα για τα συναισθήματά τους, χωρίς να γίνεστε πιεστικοί. Καθυσυχάστε τα. Διαβεβαιώστε τα πως οι πιθανότητες να συμβεί σε εκείνα είναι πολύ μικρές.
• • Δίνοντας απαντήσεις στις ερωτήσεις τους. Δώστε μόνο τις πληροφορίες που θεωρείτε ότι το παιδί σας χρειάζεται και είναι αναπτυξιακά κατάλληλες. Απαντήστε με ειλικρίνεια αλλά χωρίς υπερβολικές λεπτομέρειες. Αποσαφηνίστε τυχόν παρανοήσεις σχετικά με τον κίνδυνο. Μη διστάσετε να παραδεχτείτε ότι δε γνωρίζετε την απάντηση σε κάποια ερώτηση τους. Απλά διαβεβαιώστε τα πως θα το διερευνήσετε και θα επανέλθετε με την απάντηση.
• • Εμπλέκοντας τα παιδιά σε συζητήσεις για συγκεκριμένα οικογενειακά σχέδια ετοιμότητας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, στο σημείο που επιτρέπει το αναπτυξιακό τους επίπεδο.
• • Όπως έχει ειπωθεί και πολύ σωστά, η κάλυψη ειδήσεων για την πυρκαγιά δύναται να δημιουργήσει σύγχυση και άγχος. Ειδικά σε παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορεί να δημιουργηθεί η εντύπωση πως το φαινόμενο επαναλαμβάνεται. Ακόμα και σε μεγαλύτερα παιδιά όμως μπορεί να δημιουργηθεί η εσφαλμένη εντύπωση πως το φαινόμενο είναι πιο συχνό απ ‘ότι πραγματικά είναι. Εάν τα παιδιά σας παρακολουθούν τηλεόραση ή χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και δυσκολεύεστε να περιορίσετε την έκθεση, βεβαιωθείτε πως είστε δίπλα τους ώστε να διαχειριστείτε και να επεξηγήσετε την πληροφορία.
• • Βοηθώντας τα παιδιά να εντοπίσουν τα θετικά συμβάντα μέσα στην τραγωδία. Για παράδειγμα, όταν οι άνθρωποι βοηθούν ο ένας τον άλλο, όταν δωρίζουν φάρμακα και τρόφιμα στους πληγέντες.
• • Αναδεικνύοντας το ρόλο της επιστήμης στην πρόγνωση, πρόληψη και αντιμετώπιση των φυσικών φαινομένων που προκαλούν καταστροφές.

Σε κάθε περίπτωση εάν ανησυχείτε για τις αντιδράσεις του παιδιού σας στην πυρκαγιά, μη διστάσετε να συμβουλευτείτε κάποιον ψυχολόγο ή επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Δρ Σπέη Φοίβη

Εργοθεραπεύτρια-Ψυχολόγος

Εισηγήτρια στο ΠΜΣ Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.