Τα απαραίτητα για τις υποτροφίες

Οι υποτροφίες είναι ο κατεξοχήν τρόπος με τον οποίο πολλοί άνθρωποι χρηματοδοτούν τις σπουδές τους σε προπτυχιακό, μεταπτυχιακό, διδακτορικό ή μεταδιδακτορικό/ερευνητικό επίπεδο.

Οι υποτροφίες για τις οποίες έχει τη δυνατότητα να κάνει αίτηση ένας μαθητής ή σπουδαστής που έχει αποφοιτήσει από εκπαιδευτικό ίδρυμα αναγνωρισμένο από το ελληνικό κράτος χωρίζονται σε δύο ευρύτερες κατηγορίες: τις υποτροφίες και τα κληροδοτήματα από φορείς της Ελλάδας και αυτές που παρέχονται από φορείς του εξωτερικού, σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος γίνει δεκτός από ίδρυμα άλλης χώρας. 

Ενώ για την πρώτη περίπτωση οι πηγές χρηματοδότησης είναι σε μεγάλο βαθμό γνωστές, στην περίπτωση των σπουδών στο εξωτερικό θα πρέπει κάποιος να αναζητήσει πληροφορίες μέσω ενδιάμεσων φορέων στη χώρα που τον ενδιαφέρει, αλλά και μέσω προσωπικής επικοινωνίας με τα αρμόδια γραφεία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για των οποίων τα προγράμματα προτίθεται να κάνει αίτηση.

Τα βασικά κριτήρια επιλογής υποτρόφων είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο βαθμός πτυχίου/διπλώματος, οι επιδόσεις σε μαθήματα σχετικά με τον τομέα εξειδίκευσης για τον οποίο προκηρύσσεται η υποτροφία, η καλή γνώση της ξένης γλώσσας του τόπου σπουδών, η οικονομική κατάσταση του αιτούντος και, ορισμένες φορές, η καταγωγή από συγκεκριμένο τόπο.

Κατ’ αρχάς απαιτείται επισταμένη έρευνα στις ιστοσελίδες των αρμόδιων οργανισμών και ιδρυμάτων, παράλληλα με την έρευνα για τα προγράμματα σπουδών που σας ενδιαφέρουν, αλλά και προσεκτική μελέτη των όρων χορήγησης της κάθε υποτροφίας που σας ενδιαφέρει. Και αυτό διότι πολλές φορές η αποδοχή μιας υποτροφίας αποκλείει τη χορήγηση άλλων. Είναι πολύ σημαντικό να μη διστάζετε να επικοινωνείτε με τα διάφορα ιδρύματα, είτε είναι τα πανεπιστήμια που σας ενδιαφέρουν είτε οι φορείς που χορηγούν τις υποτροφίες, ώστε να αντλήσετε τις απαραίτητες πληροφορίες.

Όπως είναι γνωστό, τον δρόμο των υποτροφιών ανοίγει το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών που, σε προπτυχιακό επίπεδο, χορηγεί υποτροφίες σε όσους αριστεύουν στα τεχνικά επαγγελματικά εκπαιδευτήρια, στους σπουδαστές πανεπιστημίων και σε όσους πρωτεύουν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Σε μεταπτυχιακό επίπεδο, στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ε.Ε. (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο), χορηγεί υποτροφίες για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ τα χρήματα προέρχονται και από εθνικούς πόρους, ακολουθώντας μια διαδικασία εξατομικευμένης αξιολόγησης.

Τη βάση των δράσεων διασύνδεσης με την αγορά εργασίας αποτελεί το γνωστό σε όλους πρόγραμμα «Erasmus» που επιδοτείται από την Ε.Ε. και χρηματοδοτεί την κινητικότητα φοιτητών για σπουδές και πρακτική άσκηση, την κινητικότητα καθηγητών για διδασκαλία, καθώς και την επιμόρφωση διοικητικού και διδακτικού προσωπικού.

Μεταξύ των φορέων που χορηγούν υποτροφίες είναι και το υπουργείο Παιδείας, μέσω του Γραφείου Κληροδοτημάτων. Επίσης, υπάρχουν κληροδοτήματα τα οποία χορηγούν υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές, τρία για την Ελλάδα και άλλα τρία για το εξωτερικό. Ο «Δημόκριτος» μέσω του ΕΚΕΦΕ χορηγεί υποτροφίες για ερευνητές.

Κάθε χρόνο προκηρύσσεται μεγάλος αριθμός θέσεων υποτροφιών για την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ειδικότερα, για το εξωτερικό προκηρύσσονται περίπου 100 θέσεις υποτροφιών για 60 γνωστικά πεδία για χώρες όπως οι ευρωπαϊκές, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Για την Ελλάδα προκηρύσσονται περίπου 200 θέσεις υποτροφιών για 100 γνωστικά πεδία. Επίσης, προκηρύσσονται 50 θέσεις υποτροφιών για 16 τομείς επιστημών και αφορούν τους υποψηφίους που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν μεταδιδακτορική έρευνα στην Ελλάδα.