Παναγιώτης Καρκατσούλης: «Θεωρώ ότι θέσεις-καβάτζα δεν υπάρχουν» - Free Sunday
Παναγιώτης Καρκατσούλης: «Θεωρώ ότι θέσεις-καβάτζα δεν υπάρχουν»

Παναγιώτης Καρκατσούλης: «Θεωρώ ότι θέσεις-καβάτζα δεν υπάρχουν»

Διευκρινίσεις σχετικά με το status των κληρικών στο ελληνικό Δημόσιο, αλλά και σχετικά με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού για διορισμούς, αν τελεσφορήσει η συμφωνία πολιτείας-Εκκλησίας, δίνει ο Παναγιώτης Καρκατσούλης, στέλεχος του ΚΙΝΑΛ και εμπειρογνώμων Δημόσιας Διοίκησης, αποδομώντας κάποιους «μύθους» που καλλιεργεί η κυβέρνηση.

Με αφορμή το προσχέδιο συμφωνίας μεταξύ του πρωθυπουργού και του αρχιεπισκόπου Αθηνών, θα ήθελα κατ’ αρχάς να μου πείτε σχετικά με το καθεστώς που διέπει τις σχέσεις των κληρικών με το κράτος.

To καθεστώς είναι περίπλοκο, παρωχημένο και υπόκειται σε ερμηνείες. Αυτές διαμορφώνονται, με τη σειρά τους, από τον βαθμό της έντασης που υπάρχει στις σχέσεις Εκκλησίας και κράτους. Μια παλιότερη, από τη δεκαετία του ’50, ρύθμιση προβλέπει την ύπαρξη μιας, παράλληλης προς την κρατική, εκκλησιαστικής πυραμίδας. Η σχέση των κληρικών με την κρατική πυραμίδα βρίσκεται ιδίως στο ότι αυτοί μισθοδοτούνται από το κράτος. Φέρεται ότι αυτή την υποχρέωση έχει αναλάβει το κράτος σε ανταλλαγή της περιουσίας της Εκκλησίας η οποία περιήλθε σε αυτό. Το θέμα της περιουσίας είναι ακανθώδες, εθνικά και πολιτικά ευαίσθητο και απαιτεί ουσιαστικές συναινέσεις και κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο μερών. Στην περίοδο των μνημονίων υπήρξαν κάποιες διευθετήσεις και με βάση αυτές οι κληρικοί αντιμετωπίζονται ως δημόσιοι υπάλληλοι, πληρώνονται από την Ενιαία Αρχή Πληρωμής και οι προσλήψεις τους ελέγχονται με βάση τους περιορισμούς που ισχύουν (1:5, 1:3 κ.ο.κ.). Επίσης, η Εκκλησία, ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που είναι, συγκαταλέγεται στους φορείς γενικής κυβέρνησης.

Όταν ο πρωθυπουργός λέει ότι με την αλλαγή στον τρόπο μισθοδοσίας των κληρικών θα «ανοίξουν» περίπου 10.000 θέσεις στο Δημόσιο, έχει δίκιο ή άδικο;

Ο πρωθυπουργός θεωρεί τους ιερείς δημοσίους υπαλλήλους που κατέχουν οργανικές θέσεις οι οποίες θα «αποδεσμευτούν» (σύμφωνα με τη δική του ορολογία) και θα προσληφθούν σε αυτές άλλοι 10.000 δημόσιοι υπάλληλοι. Η Εκκλησία, που δεν τους θεωρεί δημοσίους υπαλλήλους, καλύπτεται από τη συμφωνία με την οποία θα μεταβιβάζεται μια επιχορήγηση από το υπουργείο Οικονομικών σε αυτήν, έως ότου αξιοποιηθεί η περιουσία της, ώστε να μισθοδοτεί η ίδια τους ιερείς της. Θεωρώ ότι θέσεις-καβάτζα δεν υπάρχουν. Εάν γίνουν προσλήψεις, θα είναι νέες προσλήψεις και όχι νέες σε παλιές θέσεις. Άρα θα υπάρξει νέα δημοσιονομική επιβάρυνση που θα προστεθεί στην επιχορήγηση των κληρικών.

Από κει και πέρα, διά στόματος πρωθυπουργού και άλλων στελεχών της κυβέρνησης έχει ανοίξει μια συζήτηση περί διορισμών. Το σχόλιό σας;

Η «νέα» εθνολαϊκιστική κυβέρνηση των Τσίπρα-Καμμένου συνεχίζει την παράδοση των ρουσφετολογικών προσλήψεων λίγο πριν από τις εκλογές. Μάλιστα, η έντασή τους είναι αντιστρόφως ανάλογη των δυσκολιών επιβίωσης που αντιμετωπίζει ο Έλληνας φορολογούμενος, μισθωτός και ελεύθερος επαγγελματίας. Οι δημόσιοι υπάλληλοι σε όλες τις κατηγορίες έχουν ξεπεράσει τους 700.000. Παρά τις υποσχέσεις της κυβέρνησης, δεν έχει υπάρξει ούτε η σωστή αξιολόγησή τους, ώστε να ξέρουμε ποιος είναι κατάλληλος για ποια δουλειά, ούτε το σύστημα κινητικότητας αποδίδει, ώστε να τοποθετούνται οι κατάλληλοι άνθρωποι στη σωστή θέση.

Από την άλλη, τα τελευταία χρόνια το Δημόσιο έχει σημαντικές απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό. Δεν πρέπει αυτές να καλυφθούν με κάποιον τρόπο;

Για να είμαστε σίγουροι πού υπάρχουν κενά, πρέπει να υπάρξει μια αντικειμενική καταγραφή των αναγκών και, στη συνέχεια, περιγράμματα των θέσεων που θα καλυφθούν από ανθρώπους με αντίστοιχα προσόντα και δεξιότητες. Σήμερα μόνο 11% των προσλαμβανόμενων στο Δημόσιο έχει τελειώσει πανεπιστήμιο. Η κυβέρνηση προσλαμβάνει ανθρώπους με χαμηλά προσόντα, στους οποίους πουλάει εκδούλευση και αλληλεγγύη, με στόχο να τους κρατά ομήρους ενόψει των εκλογών. Αυτοί που προσλαμβάνονται ελάχιστη σχέση έχουν με τις ανάγκες και τα κενά.

Η κυβέρνηση κατηγορεί τον πρόεδρο της ΝΔ ότι σκοπεύει να επαναφέρει την αναλογία ένας διορισμός ανά πέντε αποχωρήσεις. Ποια αναλογία ισχύει –αν ισχύει– σήμερα;

Σήμερα ισχύει το 3:1, δηλαδή για κάθε τρεις που αποχωρούν πρέπει να προσλαμβάνεται ένας. Από το 2019 και μετά η αναλογία θα γίνει 1:1. Πρόκειται για μία συμφωνία μεταξύ των κυβερνήσεων και των δανειστών η οποία ποτέ δεν τηρήθηκε απολύτως. Μάλιστα, υπήρχαν και περίοδοι, όπως το 2017, που η σχέση αντεστράφη πλήρως και οι προσλήψεις ήταν περισσότερες από τις αποχωρήσεις. Ο σκοπός του μέτρου ήταν να επιβάλει μια συγκράτηση στις προσλήψεις. Σήμερα, τόσο ο υπαλληλικός πληθυσμός όσο και η μισθολογική δαπάνη κινούνται κάτω από τον μέσο όρο των λοιπών ευρωπαϊκών κρατών. Το μεγάλο πρόβλημα της δημόσιας διοίκησης εξακολουθεί να είναι η πρόσληψη ανθρώπων με χαμηλά προσόντα, η ανισοκατανομή τους, η μη αξιοποίηση των αρίστων και η κομματική ευνοιοκρατία. Αυτά είναι τα θέματα που πρέπει να λύσει η επόμενη κυβέρνηση.

Για να επιστρέψουμε στο ζήτημα της Εκκλησίας, θεωρείτε ότι πρέπει να υπάρξει αλλαγή στις σχέσεις της με το κράτος και, αν ναι, προς ποια κατεύθυνση;

Προφανώς πρέπει να υπάρξει μια αποσαφήνιση των διακριτών ρόλων. Δεν χρειάζεται όμως γι’ αυτό να αλλάξει το Σύνταγμα. Η ανεξιθρησκία είναι κατοχυρωμένη τόσο νομικά όσο και πρακτικά στην Ελλάδα και κανένας δεν διώκεται για τη διαφορετική του πίστη. Ζητήματα, όμως, που αναφέρονται στον τρόπο διαχείρισης της εκκλησιαστικής περιουσίας και της μισθοδοσίας των κληρικών δεν μπορούν να γίνονται αντικείμενα μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων από καμία πλευρά.

Αρχίζει στη Βουλή η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης. Ποια άρθρα του Συντάγματος θεωρείτε ότι θα έπρεπε να αναθεωρηθούν;

Το Σύνταγμα έχει παραμείνει στην ουσία του το ίδιο από το 1975 και οι ενδιάμεσες αναθεωρήσεις του αφορούσαν ήσσονα θέματα. Στα κεφαλαιώδη, λοιπόν, το Σύνταγμα δεν χρειάζεται αλλαγές. Άρθρα στα οποία υπάρχει ευρεία συναίνεση και πρέπει να αναθεωρηθούν είναι εκείνα που αναφέρονται στην «ευθύνη υπουργών», στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που πρέπει να αποκτήσει ουσιαστικές αρμοδιότητες, στον τρόπο αναθεώρησης του Συντάγματος και στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης με τη μη εμπλοκή της κυβέρνησης στην επιλογή των δικαστών. Αναθεώρησης χρήζει επίσης το άρθρο 16 για τα πανεπιστήμια, όπως και τα άρθρα για την επιλογή των στελεχών της δημόσιας διοίκησης, των ανεξάρτητων αρχών και του ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων.

Το ΚΙΝΑΛ γιόρτασε τα πρώτα του γενέθλια. Ποιες οι ελπίδες και προσδοκίες σας για το κόμμα;

Το Κίνημα Αλλαγής αποτελεί ένα σχήμα-ομπρέλα υπό το οποίο στεγάζονται κόμματα και ομάδες διαφορετικών αποχρώσεων και τάσεων που καλύπτουν τον χώρο του πολιτικού κέντρου. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται σοσιαλδημοκράτες, κεντροαριστεροί και φιλελεύθεροι, οι οποίοι θέλουμε να κάνουμε πλειοψηφικό ρεύμα και στις επερχόμενες εκλογές αυτό που υπάρχει ήδη στην κοινωνία. Εκπροσωπώντας τη μεγάλη δημοκρατική παράταξη με ιστορία και έργο στην πατρίδα μας, αγωνιζόμαστε για να δείξουμε ότι αποτελούμε μια αξιόπιστη προοδευτική λύση για τα μείζονα προβλήματα του τόπου. Απέναντι στην καταστροφική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ και στη συντηρητική ΝΔ, το Κίνημα Αλλαγής εγγυάται τόσο τις λύσεις όσο και τα πρόσωπα που μπορούν να τις εφαρμόσουν.