Γιώργος Ψυχογιός: H τραγική κατάσταση στη Μόρια “επισφραγίστηκε” με τους θανάτους των τελευταίων ημερών

Δριμεία κριτική στους χειρισμούς της κυβέρνησης σχετικά με το προσφυγικό-μεταναστευτικό, μετά την τραγωδία στη Μόρια, ασκεί ο αναπληρωτής τομεάρχης Μεταναστευτικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτής Κορινθίας, Γιώργος Ψυχογιός.

Θα ήθελα να αρχίσουμε τη συζήτησή μας με την τραγωδία στη Μόρια. Κατ’ αρχάς, έχουμε εικόνα για το τι συνέβη;

Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, η πυρκαγιά ξεκίνησε από βραχυκύκλωμα. Αναμένουμε και το τελικό πόρισμα. Μέχρι όμως να βγει η επίσημη ανακοίνωση από το ανακριτικό της Πυροσβεστικής, είδαμε πολλά ΜΜΕ, καθώς και στελέχη της ΝΔ, να αποδίδουν την πυρκαγιά στους πρόσφυγες. Έφτασαν να υιοθετήσουν σενάρια για εμπρησμό, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο. Επίσης, οι συγκεχυμένες πληροφορίες από πλευράς της κυβέρνησης και των αρμοδίων επιβεβαίωσαν ότι στη Μόρια αυτή τη στιγμή επικρατεί απόλυτο χάος. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις πρώτες ημέρες που ακολούθησαν την πυρκαγιά δεν είχαμε ξεκάθαρη εικόνα για τον αριθμό των νεκρών. Την ώρα που η ΕΛ.ΑΣ. και το ΑΠΕ έκαναν λόγο για τουλάχιστον δύο νεκρούς –μία γυναίκα και ένα βρέφος–, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο και για περισσότερους, το υπουργείο Υγείας τους διέψευδε και έκανε λόγο για μία νεκρή γυναίκα και 17 εγκαυματίες.

Εδώ και πολύ καιρό η Μόρια χαρακτηρίζεται «κολαστήριο». Τι είναι αυτό που οδήγησε στην τραγωδία;

H τραγική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη Μόρια «επισφραγίστηκε» με τους θανάτους των τελευταίων ημερών. Δεν πρόκειται να ακολουθήσουμε τις κραυγές που η ΝΔ είχε επιλέξει ως αντιπολίτευση, ούτε πρόκειται να σπεκουλάρουμε, όπως έκαναν τα στελέχη της. Ωστόσο, με νηφαλιότητα πρέπει να δούμε γιατί η κατάσταση στη Μόρια έχει φτάσει στο απροχώρητο. Υπάρχουν ευθύνες και πρέπει να αποδοθούν. Η κυβέρνηση της ΝΔ επέδειξε καταστροφική αδράνεια τους δύο πρώτους μήνες διακυβέρνησης. Αντί να συνεχίσει το πρόγραμμα αποσυμφόρησης των νησιών που είχε εκπονήσει και ήδη υλοποιούσε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, μετακινώντας περισσότερους από 30.000 στην ενδοχώρα το 2018, εξαντλήθηκε σε επικοινωνιακή πολιτική πάνω σε ένα τόσο σοβαρό και σύνθετο ζήτημα. Αποτέλεσμα ήταν η αποσυμφόρηση να ξεκινήσει με δύο μήνες καθυστέρηση, μόλις στα τέλη Αυγούστου. Η ΝΔ παρέλαβε τη Μόρια με 5.500 ανθρώπους και σήμερα βρίσκονται στο ΚΥΤ περίπου 13.000, με συνέπεια να δημιουργείται αυτή η εκρηκτική κατάσταση που ανά πάσα στιγμή μπορεί να οδηγήσει σε τραγωδίες.

Η κυβέρνηση κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ ότι ευθύνεται για το «γκουλάγκ» της Μόριας. Τι απαντάτε;

Το σχόλιο του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, κ. Χρυσοχοΐδη, περί «γκουλάγκ» αποδεικνύει πως τώρα, στα δύσκολα, είτε λόγω πανικού είτε για άλλους λόγους σκοπιμότητας, ο ίδιος ξέχασε όσα έλεγε πριν από έναν μήνα, όταν επισκέφθηκε το ΚΥΤ της Μόριας και μιλούσε για «θετική εντύπωση από την πληρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν οι υπηρεσίες της χώρας το προσφυγικό». Σε ένα τόσο ευαίσθητο και κρίσιμο πολιτικό ζήτημα, όπως το προσφυγικό, νομίζω ότι τέτοιου είδους λαϊκισμοί δεν βοηθούν. Περιμένουμε, λοιπόν, να δούμε σχέδιο και πολιτικές που να σέβονται το διεθνές δίκαιο, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες, αντί για δηλώσεις εντυπώσεων.

Πώς κρίνετε τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου για το προσφυγικό-μεταναστευτικό;

Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν επιδιώκουν να ευθυγραμμίσουν τη χώρα με ακροδεξιές πολιτικές τύπου Ουγγαρίας και σε πολλά σημεία παραβιάζουν ευθέως το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο. Η ΝΔ βαφτίζει αυθαίρετα το ζήτημα «μεταναστευτικό» και όχι «προσφυγικό», προβλέποντας παράλληλα κατάλογο «ασφαλών τρίτων χωρών», τορπιλίζοντας ευθέως τη Σύμβαση της Γενεύης, που προϋποθέτει εξατομικευμένη εξέταση των αιτημάτων ασύλου και όχι εκ των προτέρων χαρακτηρισμό πληθυσμών ή χωρών. Προωθείται επίσης η γενικευμένη κράτηση αιτούντων άσυλο σε κλειστά κέντρα-φυλακές, για την οποία η Ελλάδα έχει πολλάκις κατακριθεί και καταδικαστεί σε διεθνές επίπεδο, καθώς και πρακτικές αποτροπής στην ξηρά και στη θάλασσα που θέτουν σε αμφισβήτηση το διεθνές δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.

Αν κάνατε έναν απολογισμό σχετικά με το πώς η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αντιμετώπισε το προσφυγικό-μεταναστευτικό, το ισοζύγιο θα ήταν θετικό ή αρνητικό;

Το 2015 βρήκαμε μια χώρα εντελώς ανέτοιμη να διαχειριστεί το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα σε όλα τα επίπεδα. Ακριβώς γιατί πιστεύαμε ως ΣΥΡΙΖΑ ότι πρόκειται για ένα από τα πιο κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα, για πρώτη φορά συστήσαμε χαρτοφυλάκιο Μεταναστευτικής Πολιτικής, δημιουργώντας μάλιστα αυτοτελές υπουργείο τον Νοέμβριο του 2016. Μετά από τεσσεράμισι χρόνια διακυβέρνησης, και παρά τα λάθη και τις καθυστερήσεις που υπήρξαν σε αυτή τη διαδρομή, μπορούμε να πούμε ότι η μεταναστευτική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ είχε ξεκάθαρα θετικό ισοζύγιο: Όσον αφορά την υποδοχή και φιλοξενία, δημιουργήθηκαν 50.000 θέσεις φιλοξενίας στην ενδοχώρα και 10.000 στα νησιά. Όσον αφορά το πολύ σημαντικό κομμάτι της ένταξης, 12.500 προσφυγόπουλα πήγαν σχολείο, προβλέφθηκε πρόσβαση στην αγορά εργασίας των αιτούντων άσυλο, παροχή ΑΜΚΑ για πρόσφυγες και μετανάστες, ώστε να έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη όταν τη χρειάζονται, ενώ εκπονήθηκε η Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο με πολυεπίπεδες πολιτικές για τον προσφυγικό και μεταναστευτικό πληθυσμό της χώρας μας. Πολύ σημαντικές ήταν και οι νομοθετικές μας παρεμβάσεις για την ιθαγένεια της 2ης γενιάς μεταναστών, οι βελτιώσεις στην πολιτογράφηση και τις άδειες διαμονής, προκειμένου άνθρωποι που ήταν για χρόνια «αόρατοι» από την πολιτεία να ζήσουν αξιοπρεπώς, με δικαιώματα και υποχρεώσεις, όπως όλοι.

Ποιο το σχόλιό σας για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει το ζήτημα η Ε.Ε.;

ομίζω, το αποτύπωσε πολύ εύστοχα ο πάπας Φραγκίσκος πριν από λίγες μέρες: «Οι χώρες που πουλάνε όπλα δημιουργούν την προσφυγιά και μετά δεν θέλουν τους πρόσφυγες». Θα συμπλήρωνα ότι οι ίδιες χώρες είναι υπεύθυνες για την κλιματική αλλαγή και την αύξηση των ανισοτήτων. Κανείς και καμία δεν φεύγει από τον τόπο του αν δεν υπάρχουν λόγοι που τον εξαναγκάζουν να κάνει κάτι τέτοιο. Δυστυχώς, η Ευρώπη οχυρώνεται όλο και περισσότερο πίσω από ένα μοντέλο αποτροπής, με αποτέλεσμα όλο και περισσότερους θανάτους, αλλά και αμφισβήτησης βασικών αρχών του διεθνούς δικαίου και ευρωπαϊκών αξιών. Αυτό στρέφει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες προς τον ρατσισμό και το μίσος.

Τι θα ζητούσατε από τις Βρυξέλλες ειδικά για την Ελλάδα όσον αφορά το προσφυγικό-μεταναστευτικό;

Από το 2017 η θέση μας για το ποια πρέπει να είναι η αντιμετώπιση στο προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι η ίδια και συνεχίζουμε να τη διεκδικούμε από τη θέση της αντιπολίτευσης. Έχει τρία σκέλη: Κατ’ αρχάς, η συνοριακή διαδικασία πρέπει να γίνεται με απόλυτο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και ειδικότερα στη Σύμβαση της Γενεύης. Δεύτερο σημείο, είναι επιτακτική ανάγκη η Ευρώπη, αλλά και όλος ο δυτικός κόσμος, να καταλάβει ότι αν δεν ληφθούν πρωτοβουλίες για να σταματήσουν οι αιτίες που γεννούν την προσφυγιά και τη μετανάστευση, αλλά και να ενισχυθούν με δίκαιη ανάπτυξη και συνεργασία με την Ε.Ε. οι χώρες προέλευσης, οι μετακινήσεις θα είναι εντεινόμενες. Τέλος, πρέπει να εφαρμοστεί η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών. Ένας υποχρεωτικός μηχανισμός καταμερισμού των αιτούντων άσυλο μεταξύ των κρατών-μελών. Βέβαια, μαζί με τον μηχανισμό αυτόν πρέπει, επιτέλους, να εγκαθιδρυθεί το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου, το οποίο θα εδράζεται στο διεθνές δίκαιο, στον ανθρωπισμό και στην αλληλεγγύη.