«Το “ατύχημα” αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του σχεδιασμού», λέει ο υποναύαρχος ε.α., Δημήτριος Τσαϊλάς - Free Sunday
«Το “ατύχημα” αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του σχεδιασμού», λέει ο υποναύαρχος ε.α., Δημήτριος Τσαϊλάς

«Το “ατύχημα” αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του σχεδιασμού», λέει ο υποναύαρχος ε.α., Δημήτριος Τσαϊλάς

Οι εμπλεκόμενοι κατέχουν υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και ετοιμότητας, επιχειρησιακό και τακτικό σχεδιασμό, που επιβλέπεται συνεχώς από την κεντρική πολιτική και φυσική ηγεσία, ώστε να εκμηδενιστεί η περίπτωση του λάθους, δηλώνει ο υπονάυαρχος ε.α. Δημήτριος Τσαϊλάς, ο οποίος έχει υπηρετήσει σε κορυφαίες διοικητικές θέσεις στο Πολεμικό Ναυτικό, ενώ ήταν και κυβερνήτης σε σκάφη που επιχειρουσαν στην ελληνοτουρκική μεθόριο

 

Ποιες είναι οι επιχειρησιακές δυσκολίες στην επιτήρηση των θαλάσσιων συνόρων στο Αιγαίο;

Η διπλή επιχειρησιακή υπόσταση, που περιλαμβάνει στρατιωτικές ενέργειες και καθεστώς επιβολής του νόμου, απαιτεί από τους ελέγχοντες να εξισορροπήσουν τις ευθύνες για αποτροπή εισόδου παρανόμων σε ελληνικό έδαφος και διάσωση των όποιων ναυαγών οι οποίοι κινδυνεύουν, ακόμη και με δική τους ευθύνη, σκίζοντας τις πνευστές σχεδίες κατά παραγγελία. Στην ικανότητα επιβολής του νόμου η ακτοφυλακή πρέπει να είναι συνετή όσον αφορά την τήρηση των νομικών διαδικασιών και προσεκτική στην καλλιέργεια της εμπιστοσύνης στην κοινή γνώμη. Αυτό είναι ένα δύσκολο έργο, καθώς δεν επιτρέπεται η απώλεια ανθρώπινης ζωής, ενώ οι συνθήκες την ευνοούν σε πολλές περιπτώσεις, κυρίως λόγω μεγάλης έκτασης ακτών, δυσμενών καιρικών συνθηκών, ορατότητας και πανικού.

 

Πόσο εύκολη είναι μια εμπλοκή με τουρκικά πολεμικά σκάφη και πώς μπορεί να αποφευχθεί ένα «ατύχημα»;

Οι εμπλεκόμενοι με την επιχειρησιακή σχεδίαση έχουν πλήρη επίγνωση των κινδύνων της κλιμάκωσης μιας οποιασδήποτε κρίσης. Γι’ αυτόν τον λόγο η επιχειρησιακή σχεδίαση εξετάζει το ενδεχόμενο θερμό επεισόδιο μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, αφού περιλαμβάνει περίπλοκα σενάρια, που φτάνουν και σε επίπεδο παιγνίου πολέμου ακόμη και από εσκεμμένες ενέργειες, για τη διαχείριση κρίσης και αποφυγή εμπλοκής. Επίσης, η κλιμάκωση λόγω ατυχήματος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτού του σχεδιασμού, εξαιτίας κυρίως της ασκούμενης πίεσης των πληρωμάτων για την επίτευξη της αποστολής τους. Όμως πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος, αφού έχουμε να κάνουμε με πολύπλοκες πολιτικές και λήψη στρατηγικών αποφάσεων που περιπλέκονται ακόμη περισσότερο λόγω της αλληλεπίδρασης των αντικρουόμενων αποστολών, των δυνάμεων που εμπλέκονται.

 

Χρειάζεται ειδική εκπαίδευση η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών;

Βέβαια, γι’ αυτό οι εμπλεκόμενοι κατέχουν υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και ετοιμότητας, επιχειρησιακό και τακτικό σχεδιασμό, που επιβλέπεται συνεχώς από την κεντρική πολιτική και φυσική ηγεσία, ώστε να εκμηδενιστεί η περίπτωση του λάθους. Γι’ αυτόν τον λόγο, με διαδικασίες που επαναλαμβάνονται κατά τις ασκήσεις, η διοίκηση και ο έλεγχος είναι ενέργειες που τουλάχιστον θεωρητικά θα λέγαμε συντονισμένες. Αλλά στην πράξη έχει αποδειχθεί συχνά ότι υπόκεινται σε ανθρώπινα σφάλματα και στην ομίχλη των τριβών.

 

Γεωγραφικά, τι είναι αυτό που καθιστά τη Λέσβο προτιμότερο, από άλλα νησιά, προορισμό για τους διακινητές;

Ο Τουργκούτ Οζάλ είχε κάνει έναν «πρόλογο» για τις υβριδικές απειλές της Τουρκίας λέγοντας: «Δεν χρειάζεται να κάνουμε πόλεμο με την Ελλάδα, αρκεί να αφήσουμε μετανάστες να περάσουν τα ελληνικά σύνορα». Η Λέσβος κυρίως, όπως και η Χίος και η Σάμος ως νησιά του Βορείου Αιγαίου, με την επήρεια που κατέχουν από το Διεθνές Δίκαιο Θαλάσσης σε υφαλοκρηπίδα, αιγιαλίτιδα ζώνη και ΑΟΖ, άρα σε κυριαρχικά δικαιώματα, και σε συγκερασμό με την εγγύτητα στις τουρκικές ακτές, αποτελούν τον κύριο «κυματοθραύστη» στις επιδιώξεις των Τούρκων για μοιρασιά του Αιγαίου στον 25ο Μεσημβρινό.

 

Σε τι θα βοηθήσει η παρουσία της Frontex στις περιπολίες;

Η Frontex είναι ένας οργανισμός ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής που δημιουργήθηκε για να δείξει η Ε.Ε. ότι απασχολείται αλληλέγγυα με το πρόβλημα της παράνομης εισόδου ατόμων στην περιοχή της Ευρώπης. Για την ώρα, επειδή δεν υπάρχει πλήρης διοικητική υπαγωγή με τις εθνικές δυνάμεις όπου δρουν, δημιουργούνται νομικά κωλύματα που περισσότερο αφορούν την ερμηνεία των διεθνών κανόνων. Πάντως, όσο περνάει ο καιρός, φαίνεται ότι ξεπερνιούνται τα προβλήματα και ο ρόλος τους είναι πράγματι επιβοηθητικός.