Άλλη μια χρονιά, άλλος ένας ΕΝΦΙΑ. Τι γίνεται φέτος με τον φόρο αυτόν;
Ο ΕΝΦΙΑ τείνει να μετατραπεί σε πραγματική γάγγραινα για την οικονομία και για την κοινωνία την ίδια. Ο Έλληνας που σε όλη του τη ζωή αγωνίστηκε, στερήθηκε, θαλασσοπνίγηκε, ξενιτεύτηκε για να αποκτήσει μια ακίνητη περιουσία, γιατί ήταν και ο μοναδικός εφικτός επενδυτικός προορισμός στη χώρα αυτή, διαπιστώνει ότι είναι όμηρος μιας ανελέητης φορολογίας και ότι ο ΕΝΦΙΑ στην πραγματικότητα είναι τα λύτρα που πρέπει να καταβάλλει κάθε χρόνο για να παραμένει εκτός φυλακής. Αυτή τη στιγμή με τον ΕΝΦΙΑ του 2016 έχουμε δύο μοντέλα φορολογουμένων. Εκείνος που είναι πανευτυχής, γιατί πέρυσι πλήρωσε 300 ευρώ και τώρα του έστειλαν να πληρώσει 280 ευρώ, και εκείνος ο οποίος πέρυσι κλήθηκε να πληρώσει αρκετές χιλιάδες ευρώ και τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν λογαριασμό ακόμη μεγαλύτερο. Ειδικά αν η περιουσία του είναι απρόσοδη, αν η περιουσία του έχει μέσα κάποιο οικόπεδο, όπου ο φόρος ανέβηκε 25%, αν είναι ιδιοκτήτης ξενοίκιαστου κλειστού ακινήτου, όπου βλέπει τον φόρο να ανεβαίνει επιπλέον 25%, αν η περιουσία του υπερβαίνει τα 200.000-300.000 ευρώ, τότε μπαίνει στο «καπέλο» που ονομάζεται συμπληρωματικός φόρος, με μικρότερο αφορολόγητο και εντελώς διαφοροποιημένους φορολογικούς συντελεστές. Και ακόμη πιο πολύ αν το ακίνητό του βρίσκεται στις ζώνες εκείνες που δεν υπέστησαν καμία μείωση στη διαδικασία δήθεν συμμόρφωσης με το ΣτΕ που ζητούσε μείωση των αντικειμενικών αξιών. Εκεί όπου δεν έγιναν μειώσεις, οι αυξήσεις, αν συμπίπτουν και με τις άλλες αυξητικές προϋποθέσεις που προανέφερα, είναι τεράστιες και πραγματικά είναι μεγάλος ο αριθμός των φορολογουμένων που με απόγνωση διαβάζουν τα εκκαθαριστικά. Λέω «απόγνωση» για τον εξής λόγο: το Σύνταγμα λέει ότι όλοι πρέπει να συμμετέχουμε στα δημόσια βάρη ανάλογα με τις δυνάμεις του ο καθένας. Η πραγματική δύναμη όμως δεν είναι η περιουσία αλλά το εισόδημα. Έτσι, λοιπόν, στις απρόσοδες περιουσίες, όπου επαυξάνεται επιλεκτικά το φορολογικό βάρος, αυτό ισοδυναμεί με οιονεί δήμευση της περιουσίας των συγκεκριμένων ιδιοκτητών. Γιατί οι ιδιοκτήτες αυτοί δεν μπορούν για μεγάλο χρονικό διάστημα να αντέξουν τέτοια φορολογικά βάρη. Κάθε υπεύθυνη κυβέρνηση θα έπρεπε να κινηθεί προς την κατεύθυνση του πώς θα ελαφρύνει το φορολογικό βάρος σε όλους τους φορολογούμενους και όχι του πώς θα το «ελαφρύνει» κατά δεκάρικα και εικοσάρικα, ξεγελώντας τους φορολογούμενους και επιβαρύνοντας τους ήδη επιβαρημένους, οδηγώντας τους προς την πόρτα των κατασχέσεων και ακόμα και της φυλακής.
Το υπουργείο Οικονομικών ισχυρίζεται ότι για την πλειονότητα των φορολογουμένων ο φετινός ΕΝΦΙΑ θα είναι ίδιος ή και μικρότερος…
Θα είναι μικρότερος για όσους έχουν πολύ μικρά περιουσιακά στοιχεία, κατά 5, 10, 20 ή 30 ευρώ. Την ίδια ώρα, όμως, για έναν σημαντικό αριθμό φορολογουμένων η αύξηση θα είναι πολλαπλάσια. Θα είναι 500, 1.000, 2.000, 5.000 ευρώ παραπάνω και σε όλους τους υπολογισμούς που έχει δώσει το υπουργείο έχει δώσει το πόσο παραπάνω είναι αλλά δεν έχει πει πόσα θα πληρώσει αυτός που εντέλει θα πληρώσει παραπάνω. Δηλαδή μας λέει ότι κάποιος θα πληρώσει 500 ευρώ παραπάνω, αλλά αν πληρώνει 10.000 ευρώ ήδη και του το κάνουν 10.500 ευρώ, αυτό είναι σωστό; Είναι δίκαιο; Είναι λογικό; Ρώτησε κανείς αν έχει να πληρώσει τα 10.500 ευρώ; Ρώτησε κανείς τι προσπάθειες έχει κάνει προκειμένου να πουλήσει κάποιο περιουσιακό στοιχείο από αυτά που έχει κλειστά, ξενοίκιαστα, απούλητα και τι επιτυχία είχε; Και με πόσες κατασχέσεις τον έχουν απειλήσει; Και πόσες φορές του έχουν κατασχέσει ενοίκια, αν έχει κάποιους ενοικιαστές;
Υπάρχει δυνατότητα πραγματική να αλλάξει αυτό το καθεστώς;
Υπάρχει, αν κάποια κυβέρνηση θελήσει να σχεδιάσει μια νέα πολιτική για την οικονομία γενικότερα, μέσα στο μείγμα της οποίας θα πρέπει να βάλει και την ακίνητη περιουσία. Σαν αντικείμενο συναλλαγής, σαν κτηματαγορά και σαν αντικείμενο επαγγελματικής ενασχόλησης όχι τόσο για την ανοικοδόμηση νέων κτιριακών όγκων όσο για την αναβάθμιση, για την ανακαίνιση, τη λειτουργική και την ενεργειακή, των υπαρχόντων κτιρίων. Ιδιαίτερα των κτιρίων στα κέντρα των πόλεων. Κτιρίων επαγγελματικών, κατοικιών και πολυκατοικιών της δεκαετίας του ’50, του ’60 και του ’70, πολλές από τις οποίες είναι σε κεντρική θέση, σε σημαντικά σημεία, με εξυπηρέτηση από συγκοινωνίες και κοντά στην κοινωνική ζωή της πόλης, πλην όμως χρειάζονται λειτουργική αναβάθμιση. Χρειάζονται και ενεργειακή αναβάθμιση. Βγαίνουν συνεχώς Οδηγίες της Ε.Ε. που επιβάλλουν στα παλαιά κτίρια να εκσυγχρονιστούν, να αλλάξουν τις προσόψεις τους, τα κουφώματά τους, τα υδραυλικά τους, τα ηλεκτρολογικά τους, τους ανελκυστήρες τους, τα συστήματα θέρμανσής τους. Για όλα αυτά όμως δεν υπάρχει κανένα κίνητρο, ούτε η παραμικρή διευκόλυνση στους ιδιοκτήτες οι οποίοι θα ήθελαν ή είναι υπόχρεοι να κάνουν όλες αυτές τις παρεμβάσεις. Η εκτέλεση, ωστόσο, όλων αυτών των εργασιών θα είχε πολλαπλή ωφελιμότητα για την οικονομία. Θα έδινε δουλειά σε πολύ κόσμο. Θα έδινε δουλειά στη βιοτεχνία και στη βιομηχανία, θα έδινε δουλειά ακόμη και στα τεχνικά επαγγέλματα, αλλά και στα δομικά. Γιατί πίσω από την ανακαίνιση των παλαιών κτιρίων αναπτύσσεται πολύ μεγάλη κινητικότητα. Θα ήταν πάρα πολλοί οι επενδυτές οι οποίοι θα ήθελαν να πάρουν στα χέρια τους παλαιά κτίσματα για να μπουν μέσα να τα ανακαινίσουν. Ποια πολιτική όμως έχει σχεδιαστεί γύρω από αυτό; Αν σχεδιαζόταν μια τέτοια πολιτική, θα δημιουργούσε φορολογικά έσοδα από τις συναλλαγές γύρω από τα ακίνητα, οπότε θα μειωνόταν η ανάγκη για έσοδα από την κατοχή των ακινήτων. Όσο το έσοδο από την κατοχή των ακινήτων, δηλαδή ο ΕΝΦΙΑ, παραμένει στο εφιαλτικό ύψος των 3 και πλέον δισ. ευρώ, τόσο το ακίνητο θα παύει να είναι κάποιο αγαθό που το θέλουν όλοι και θα παραμένει ένα κακό που δεν το θέλει κανείς.
Ο κ. Αλεξιάδης δήλωσε ότι ουσιαστικά το φορολογικό βάρος του ΕΝΦΙΑ μεταφέρεται στα υψηλά και πολύ υψηλά εισοδήματα…
Αν είπε «στα εισοδήματα», είναι απολύτως λάθος, γιατί δεν υπάρχει εισοδηματικό κριτήριο στον ΕΝΦΙΑ. Υπάρχει μόνο περιουσιακό, πάνω σε περιουσίες υποβαθμισμένες, πάνω σε περιουσίες που έχουν μετατραπεί σε πραγματικά οικονομικά «μπάζα» αυτή τη στιγμή, γιατί κανείς δεν τις θέλει, κανείς δεν τις αγοράζει και όποιος τις νοικιάζει δεν πληρώνει αυτό που θα έπρεπε ή το πληρώνει όποτε θέλει αυτός. Άρα, λοιπόν, δεν πάει στα υψηλά εισοδήματα αλλά στις υψηλές περιουσίες. Αυτό όμως το παιχνίδι είναι καθαρά τυπικό. Σήμερα οι ιδιοκτήτες ακινήτων εξαιτίας του φόρου κατοχής έχουν μετατραπεί στην πραγματικότητα στην πιο ευάλωτη κοινωνική ομάδα. Στην κοινωνική ομάδα η οποία χρωστάει τεράστια ποσά χωρίς να έχει δανειστεί ποτέ.
Δεδομένου ότι, απ’ ό,τι φαίνεται, ο ΕΝΦΙΑ ήρθε για να μείνει και δεδομένου ότι η κυβέρνηση μέχρι στιγμής δεν δείχνει διάθεση να προχωρήσει στις αλλαγές που ζητάτε εσείς, ποιες λύσεις θα προτείνατε ώστε να υπάρξει μια διευκόλυνση, αν μη τι άλλο, στην πληρωμή του ΕΝΦΙΑ;
Ο ΕΝΦΙΑ στερείται ουσιώδους προσέγγισης προς εκείνον ο οποίος θα τον πληρώσει, γιατί δεν έχει καμία σχέση με το πραγματικό του εισόδημα. Θα έπρεπε να υπάρχει ένας «κόφτης» ο οποίος θα σταματούσε τον συμπληρωματικό φόρο ώστε να μην υπερβαίνει τον κύριο φόρο και, δεύτερον, θα έπρεπε να υπάρχει ένας άλλος κόφτης ο οποίος θα είχε σχέση με το συνολικό εισόδημα. Δεν μπορεί σε κάποιον που έχει μια σύνταξη και παίρνει 12.000 ευρώ τον χρόνο να ζητάνε 25.000 ευρώ ΕΝΦΙΑ. Δεν βγαίνει αυτό. Εκεί, λοιπόν, θα έπρεπε να υπάρχει μια λογική προσέγγιση, μια στοιχειώδης λογική προσέγγιση. Η απάντηση σε αυτό το θέμα είναι «πούλησε το ακίνητο». Βεβαίως, να το πουλήσω. Ποιος θα το αγοράσει; Δεν υπάρχει κάποιος να το αγοράσει ή, αν υπάρχει, θα έρθει να το πάρει ουσιαστικά δωρεάν.
Ποιος λέτε ότι θα ήταν ο καλύτερος τρόπος;
Δεν υπάρχει. Ο καλύτερος τρόπος θα ήταν ο ΕΝΦΙΑ να εκλογικευτεί. Είναι ένας παράλογος φόρος. Θα ήταν καλύτερα να επιστρέφαμε σε ένα τέλος στη μορφή του ΕΤΑΚ, το οποίο ήταν ένα τοις χιλίοις επί παντός περιουσιακού στοιχείου. Αυτό κανείς δεν θα μπορούσε να πει ότι δεν μπορεί να το πληρώσει. Βέβαια υπάρχει και το δύο τοις χιλίοις, αλλά ο συνδυασμός αυτός –ένας φόρος σε ένα ακίνητο και ένας δεύτερος φόρος-καπέλο επάνω σε αυτόν που έχει κάτι περισσότερο– είναι αυτός ο οποίος σκοτώνει κυριολεκτικά την ακίνητη περιουσία, τη μεταβάλλει σε κάτι που δεν έχει καμία απολύτως αξία και αυτό δεν θίγει μόνο τους ιδιοκτήτες αλλά και όλη την κοινωνία και την οικονομία. Γιατί ένα σημαντικό κομμάτι της απασχόλησης, του εργατικού δυναμικού, της βιομηχανίας, των επαγγελμάτων των επιστημόνων, έχει καταδικαστεί να μαραζώσει και μαζί με αυτό θα μαραζώσουμε όλοι. Αυτή τη στιγμή η χώρα μας, με ένα πολύ χαμηλό κόστος φόρου μεταβίβασης και με τα συμβολαιογραφικά να έχουν πέσει πολύ χαμηλά, θα έπρεπε να αποτελεί πραγματικό μαγνήτη για κάθε Έλληνα ή ξένο που θα ήθελε να αποκτήσει περιουσία στην Ελλάδα ή να επαυξήσει την περιουσία που έχει. Ο απόλυτος ανθρωποδιώκτης είναι ο ΕΝΦΙΑ και συγκεκριμένα ο συμπληρωματικός του φόρος.
