Με αφορμή την εξαγγελία της κυβέρνησης, αλλά και την τροπολογία της ΝΔ, για πάγωμα των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για χρέη προς το Δημόσιο, ποια είναι η εικόνα που έχει η ΠΟΜΙΔΑ για το φαινόμενο αυτό;
Το κομμάτι που απασχολεί τα μέλη των σωματείων της ΠΟΜΙΔΑ αφορά τους πλειστηριασμούς που μπορεί ελεύθερα να κάνει το ελληνικό Δημόσιο εναντίον ιδιοκτητών ακινήτων που χρωστούν στην εφορία. Και αυτό γιατί σήμερα υπάρχει ένας φόρος που ζητά τεράστια χρηματικά ποσά, όχι από πολίτες που παρανομούν ή φοροδιαφεύγουν αλλά από πολίτες που το μόνο «αδίκημά» τους είναι ότι κατέχουν κάποια ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, για τα οποία καλούνται κάθε χρόνο να πληρώνουν ποσά που όσο πιο μεγάλα είναι αυτά που ήδη έχουν καταβάλει, τόσο κάθε χρόνο μεγαλώνουν.
Προφανώς, αναφέρεστε στον ΕΝΦΙΑ…
Ακριβώς. Όταν οι πολίτες βρίσκονται απέναντι σε έναν τέτοιο δημευτικό φόρο, ο οποίος απειλεί να καταβροχθίσει τα πάντα, τουλάχιστον πρέπει να υπάρχει νομοθετική ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας τους. Σημειώνω, δε, ότι, εκτός του πλειστηριασμού του ακινήτου τους, υπάρχουν και ποινικές συνέπειες, που είναι πολύ σοβαρές, καθώς από ορισμένα ποσά και πάνω αποκτούν ακόμη και κακουργηματικό χαρακτήρα, και όλα αυτά επειδή δεν μπορείς να ανταποκριθείς σε έναν ετήσιο διπλό φόρο κατοχής που βεβαιώνεται αυτόματα, με υπερβολικές αντικειμενικές αξίες και εξοντωτικούς φορολογικούς συντελεστές. Μιλάμε για έναν φόρο που δεν υπολογίζεται με βάση το δίκαιο, το λογικό και το εφικτό, αλλά το πόσα μας λείπουν από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι πολίτες πληρώνουν τον ΕΝΦΙΑ. Εσείς τι λέτε;
Εδώ είναι το δυστύχημα: η προθυμία των φορολογουμένων να πληρώσουν σχεδόν ολόκληρο το πρώτο ΕΕΤΗΔΕ του 2011 απεδείχθη τελικά τραγικό «λάθος»! Αυτό είδαν οι εκπρόσωποι των δανειστών και επέμειναν στη μονιμοποίηση και επέκτασή του. Και ενώ το ΕΕΤΗΔΕ είχε κάποια στοιχεία λογικής και δικαιοσύνης, αφού επιβαλλόταν μόνο στα «ζωντανά», στα οικονομικά ενεργά ακίνητα, τώρα έχει επεκταθεί και στα ξενοίκιαστα και στα οικόπεδα, έχουν εξαιρεθεί, δε, τα εκτός σχεδίου ακίνητα, αφού τεράστιες εκτός σχεδίου περιουσίες πληρώνουν το αστείο ποσό του ενός ευρώ ανά στρέμμα τον χρόνο, με αποτέλεσμα το φορολογικό βάρος να πέφτει αποκλειστικά στην αστική ακίνητη περιουσία και να την απαξιώνει πλήρως.
Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει με τον ΕΝΦΙΑ;
Πρέπει να αναμορφωθεί ολοσχερώς. Κατ’ αρχάς, πρέπει να μειωθεί το ποσό που ζητείται. Είναι ασύλληπτο, από μια αγορά και μια κοινωνία που ήδη έχει ισοπεδωθεί από τη φορολογία, να απαιτείται το ποσό των 3 δισ. ευρώ κάθε χρόνο. Είναι απαράδεκτο, θα έλεγα ανήθικο, η φορολογία αυτή να αυξάνεται κάθε χρόνο και, με ομολογημένα εκδικητικό τρόπο, να επιβαρύνονται κι άλλο οι ήδη επιβαρυμένοι, με στόχο τη φορολογική «ελάφρυνση» μιας εικαζόμενης εκλογικής πελατείας. Ως δημοσιονομική απόδοση, ο ΕΝΦΙΑ πρέπει να πέσει κάτω από το μισό και να είναι «μονός» ανά ακίνητο. Ειδικά σε μια χώρα όπου η κτηματαγορά δεν λειτουργεί, καθώς ο ίδιος ο ΕΝΦΙΑ εκμηδενίζει την αξία της περιουσίας, η συνάθροιση των περιουσιακών στοιχείων και η επιβολή βαρύτατης φορολόγησης σε αυτούς που έχουν περισσότερα από ένα περιουσιακά στοιχεία είναι μια μορφή κοινωνικής «προγραφής» και οικονομικής εξόντωσης που δεν υφίσταται πουθενά αλλού στον κόσμο στον βαθμό αυτό.
Στην Ελλάδα έχει τεθεί επί τάπητος το θέμα της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Αυτό δεν θα μπορούσε να «ζωντανέψει» την αγορά;
Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των υπαρχόντων κτιρίων είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα, για την αναγκαία για όλους εξοικονόμηση ενέργειας. Όμως το κόστος της υλοποίησής της είναι τεράστιο και το αποτέλεσμα στην ουσία αβέβαιο. Η λειτουργική και ενεργειακή αναβάθμιση των παλαιών κτιρίων απαιτεί τεράστιες μακροπρόθεσμες επενδύσεις, με αβέβαιη δυνατότητα απόσβεσης. Οι δυσκολίες και αντινομίες σε αυτό το θέμα είναι μεγάλες: τα παλιά κτίρια ανήκουν σε ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, οι οποίοι προφανώς δεν μπορούν να προχωρήσουν σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε υπάρχοντα κτίρια. Όμως υπάρχει τεράστια πίεση από την Ε.Ε., με παρότρυνσή της από τη βιομηχανία (π.χ. των μονωτικών υλικών, των κουφωμάτων κ.λπ.), που απαιτεί την υποχρεωτική νομοθέτηση της άμεσης και βαθιάς ανακαίνισης των κτιρίων (deep renovation), δηλαδή το «γδύσιμό» τους και την ανακαίνιση των πάντων, από υδραυλικά έως εξωτερικές μονώσεις. Αυτό είναι απολύτως ανέφικτο για την Ελλάδα, όπου έχει «ξηλωθεί» κάθε φορολογική απαλλαγή, ούτε ενός ευρώ, αλλά και διότι –σε όλη την Ευρώπη– οι ιδιοκτήτες θέλουν μεν την ανακαίνιση των κτιρίων τους, αλλά αδυνατούν να την αντέξουν. Γι’ αυτό η Διεθνής Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων (www.uipi.com), της οποίας είμαι πρόεδρος, γνωρίζοντας την πραγματικότητα, αντιπροτείνει τη σταδιακή ανακαίνιση, ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Ειδικά, δε, για το θέμα της εξωτερικής θερμομόνωσης, επιβλήθηκε στην ουσία από τις χώρες του Βορρά, όπου το πρόβλημα είναι αποκλειστικά το κρύο, ενώ στην Ελλάδα το πρόβλημα αφορά και τη ζέστη – δεν μπορεί κανείς να ζήσει με το σπίτι σφραγισμένο… αεροστεγώς. Γενικά, όλα αυτά δεν φαίνεται να είναι προσαρμοσμένα στην ελληνική πραγματικότητα. Έτσι, από τη μια έχουμε την πίεση των Βρυξελλών και από την άλλη των επαγγελματιών, οι οποίοι έχουν στήσει απίστευτους εισπρακτικούς μηχανισμούς, όπως το απολύτως αποτυχημένο «πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης» και αρκετά άλλα. Αν το κράτος θέλει πράγματι να γίνει κάτι, θα πρέπει να θεσμοθετήσει σοβαρές φορολογικές απαλλαγές, που θα παρακινούν και θα ενθαρρύνουν τους πολίτες να προχωρούν σε τέτοιες κινήσεις.
Με τον ΕΝΦΙΑ τελειώνουν τα προβλήματα για τους ιδιοκτήτες ακινήτων;
Εδώ πρέπει να πω ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων δέχονται διαρκείς πιέσεις από άλλα μέτρα που ξεκινούν από συντεχνιακή έμπνευση. Αναφέρομαι στα διάφορα πιστοποιητικά που απαιτούνται στις συναλλαγές, όχι μόνο το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης αλλά και βεβαιώσεις μηχανικών για τα αυθαίρετα, που μπορεί να έχουν, από κει που ξεκινούν, μια αγαθή προαίρεση, αλλά η επέκτασή τους στις αποδοχές κληρονομιάς θα οδηγήσει σε τσουνάμι αποποιήσεων κληρονομιών και θα δούμε τον ιδιωτικό πλούτο της χώρας να ρημάζει σιγά-σιγά εξαιτίας τέτοιων εμπνεύσεων. Αυτό επεκτείνεται στους πλειστηριασμούς, όπου οι ενδιαφερόμενοι ούτε να δουν το ακίνητο μπορούν ούτε να το μεταγράψουν χωρίς να κάνουν νομιμοποίηση των αυθαιρέτων. Αυτά, δυστυχώς, είναι δομημένα στη λογική ότι πρέπει να δημιουργήσουμε τρόπους απασχόλησης των τεχνικών, ώστε να διεκδικούν αμοιβές από τους πολίτες, χωρίς στο τέλος να τους προσφέρουν κάτι ουσιαστικό για την καθημερινότητά τους. Και δεν θέλω καν να αναφερθώ στην απίστευτη νεοελληνική έμπνευση που ονομάζεται «ταυτότητα κτιρίου» και θα περιλαμβάνει όχι μόνο την υποχρεωτική αρχική καταγραφή, ακόμη και βιντεοσκόπηση κ.λπ., όλων των κατοικιών και των κτιρίων της χώρας με ηλεκτρονικό τρόπο από μηχανικό που θα πληρωθεί από τους ιδιοκτήτες, ώστε τα στοιχεία αυτά να μπουν σε βάση δεδομένων, αλλά και αέναους περιοδικούς ελέγχους όλων των κτιρίων ανά πενταετία έως επταετία, από μηχανικούς που θα μπαίνουν υποχρεωτικά, απρόκλητα και απρόσκλητα, χωρίς δηλαδή να υπάρχει κάποια δικαιοπραξία ή άλλη εύλογη αιτία, για να βεβαιώσουν ότι δεν υπάρχει αυθαίρετο. Αυτό το μέτρο σε έναν λαό που έχει υποστεί τα πάνδεινα ως τώρα για την ακίνητη περιουσία του έχει τον χαρακτήρα οικονομικής και κοινωνικής θηριωδίας. Ο κόσμος δεν πρόκειται ποτέ να δεχτεί έναν πραγματικό «Big Brother» να μπαινοβγαίνει στο σπίτι του, και μάλιστα με έξοδά του. Ας το σκεφτούν καλά αυτοί που το ετοιμάζουν και ας το αφήσουν για καλύτερες εποχές.
Πώς ενημερώνετε τα μέλη της ΠΟΜΙΔΑ απ’ όλη τη χώρα για όλα αυτά και για τα δικαιώματά τους;
Με το Γραφείο Ενημέρωσης της ΠΟΜΙΔΑ (Σοφοκλέους 15), με το περιοδικό μας «ΤΑ ΝΕΑ ΤΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ», με τα φορολογικά, νομικά και τεχνικά σεμινάρια που διοργανώνουμε τακτικά στα γραφεία μας, αλλά και με την καινούργια μας ιστοσελίδα στη γνωστή διεύθυνση www.pomida.gr.
