Από το «Μακεδονικό» στη Novartis και όποιος αντέξει

Πριν από λίγες εβδομάδες ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας πήρε αιφνιδιαστικά την πρωτοβουλία για τη λύση του «Μακεδονικού». Δεν υπήρχε κανένας λόγος να βιαστεί η ελληνική πλευρά, εφόσον η ΠΓΔΜ επιδιώκει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. και η ανάγκη αυτή δίνει το διαπραγματευτικό πλεονέκτημα στην ελληνική κυβέρνηση. Τελικά καταλήξαμε να δείχνουμε ότι βιαζόμαστε για κάτι για το οποίο βιάζονται τα Σκόπια.

Επίσης, δεν υπάρχουν νέα στοιχεία που να διευκολύνουν μια λύση στα μέτρα των καλώς εννοούμενων συμφερόντων μας, εφόσον η κυβέρνηση Ζάεφ, αν και έχει εγκαταλείψει την επιθετική φρασεολογία της κυβέρνησης Γκρούεφσκι, θεωρεί και αυτή πως δεν υπάρχει κανένας λόγος για αναθεώρηση του αλυτρωτικού Συντάγματος και πως δεν τίθεται καν θέμα συζήτησης για τη «μακεδονική» εθνότητα, η οποία αποτελεί τη βάση του αλυτρωτισμού των Σκοπίων, αφού μετατρέπει τους Έλληνες Μακεδόνες σε αλύτρωτο υποσύνολο αυτής της κατασκευασμένης εθνότητας.

Διάψευση προσδοκιών

Από την αρχή φάνηκε ότι η σπουδή του Μαξίμου είχε σκοπό να δημιουργήσει ρήγμα στη ΝΔ ανάλογο με εκείνο που προκλήθηκε το 1992-1993 κι έτσι να περιοριστεί το δημοσκοπικό προβάδισμα της ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ.

Η προσπάθεια αυτή απέτυχε, γιατί ο πρόεδρος της ΝΔ κ. Μητσοτάκης ακολούθησε μια ευέλικτη τακτική, ο κ. Σαμαράς έδειξε αυτοσυγκράτηση και ο κ. Καραμανλής στήριξε την όλη προσπάθεια. Σε διάστημα 15 ημερών κατέρρευσε η κυβερνητική επιχειρηματολογία σε ό,τι αφορά το «Μακεδονικό». Αποδείχθηκε ότι η διεκδίκηση μιας ονομασίας που δεν θα περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία» δεν είναι υπόθεση λίγων ακροδεξιών και πατριδοκάπηλων αλλά υποστηρίζεται από το 70% του ελληνικού λαού, ένα ποσοστό που είναι 15 μονάδες υψηλότερο απ’ ό,τι ήταν πέρυσι και εμφανίζει ανοδική τάση. Πρόκειται για την πατριωτική αντίδραση της ευρύτερης κοινής γνώμης στην πολιτική Τσίπρα-Κοτζιά, η οποία βασίζεται σε προσφορές προς τα Σκόπια χωρίς να υπάρχει διάθεση ουσιαστικής ανταπόδοσης από την άλλη πλευρά.

Φτάσαμε στο μεγαλειώδες συλλαλητήριο της Αθήνας με κεντρικό ομιλητή τον Μίκη Θεοδωράκη, ένα σύμβολο της Αριστεράς και των δημοκρατικών αγώνων, ενώ οι θέσεις που διατύπωσαν στην Ευρωβουλή εκπρόσωποι του ΚΚΕ και η κ. Σακοράφα, η οποία εκλέχτηκε με τον ΣΥΡΙΖΑ πραγματοποιώντας ρεκόρ σταυρών, είναι ιδιαίτερα επικριτικές στην ανοχή που δείχνει η κυβέρνηση Τσίπρα στον αλυτρωτισμό των Σκοπίων.

Η διάσπαση της ΝΔ που ξεκίνησε το Μαξίμου προωθώντας μία εξαιρετικά προβληματική λύση, που ουσιαστικά περιορίζεται στην ονοματολογία, για το «Μακεδονικό» οδηγήθηκε πολύ γρήγορα σε αποτυχία. Η ΝΔ με τη στάση που κράτησε απέκτησε τη δυνατότητα να απευθυνθεί σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό από τα δημοσκοπικά ποσοστά που καταγράφει, η κυβέρνηση εμφανίστηκε στην κοινή γνώμη σαν μια συμμαχία συμφερόντων Τσίπρα-Καμμένου παρά τις αγεφύρωτες αντιθέσεις τους σε ζητήματα στρατηγικής σημασίας και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει πολιτικά κέρδη διεμβολίζοντας την κεντροαριστερά.

Οι επιλογές του κ. Τσίπρα εξασθένισαν τη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας στην Ε.Ε., εφόσον η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ ενημέρωσαν τους ευρωπαϊκούς θεσμούς ότι η λύση είναι περίπου έτοιμη και υποστηρίζεται από μια ευρύτερη πλειοψηφία, με εξαίρεση κάποιους αμετανόητους ακροδεξιούς και πατριδοκάπηλους. Το κλίμα που δημιούργησαν οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες φάνηκε στη συνεδρίαση της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διεύρυνση της Ε.Ε. στα Δυτικά Βαλκάνια που πραγματοποιήθηκε στο Στρασβούργο. Σχεδόν όλοι οι ξένοι ομιλητές αναφέρθηκαν στη «Μακεδονία» και χαιρέτισαν την επικείμενη συμφωνία, υπογραμμίζοντας ότι τα συλλαλητήρια ακραίων στοιχείων και η αντίθεση της άκρας Δεξιάς δεν πρέπει να σταθούν εμπόδιο στις προσπάθειες της κυβέρνησης Τσίπρα. Το εντυπωσιακό είναι ότι οι ευρωβουλευτές των άλλων κρατών-μελών θεωρούν θετική τη χαλαρή αντιμετώπιση του «Μακεδονικού» από την κυβέρνηση Τσίπρα, αρνούνται όμως να θιγεί στο ελάχιστο αυτό που θεωρούν δικό τους εθνικό συμφέρον.

Το κλίμα που έχει δημιουργηθεί απέδωσε με την ομιλία του, η οποία προηγήθηκε της συζήτησης για τη διεύρυνση στα Δυτικά Βαλκάνια, ο πρωθυπουργός της Κροατίας κ. Πλένκοβιτς. Αποκάλεσε τη γειτονική χώρα «Μακεδονία», καλωσόρισε την προοπτική ένταξής της στην Ε.Ε. στο πλαίσιο του ανοίγματος προς τα Δυτικά Βαλκάνια και απέφυγε να κάνει την αναγκαία διόρθωση όταν του το ζήτησα, παρεμβαίνοντας στη συζήτηση. Παρουσιάζοντας όμως τις θέσεις του για εθνικά θέματα της Κροατίας επέμεινε ότι δεν πρόκειται να δεχτεί διόρθωση των συνόρων με τη Σλοβενία, πως δεν αναγνωρίζει πλέον τη διεθνή διαιτησία στην οποία κατέφυγαν τα δύο κράτη, ενώ υποστήριξε ότι πρέπει να δοθούν περισσότερες εγγυήσεις στους Κροάτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, οι οποίοι δυσκολεύονται να συνεννοηθούν με τη σερβική πλειοψηφία.

Οι κυβερνήσεις όλων των κρατών-μελών επιδιώκουν να συνδυάσουν την ευρωπαϊκή προοπτική με την προάσπιση των καλώς εννοούμενων εθνικών συμφερόντων τους. Η κυβέρνηση Τσίπρα λίγο έλειψε να υπονομεύσει την ευρωπαϊκή προοπτική της Ελλάδας με το πείραμα του 2015 και τώρα δείχνει προκλητική αδιαφορία για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων.

Ρελάνς με σκάνδαλο

Από τη στιγμή που η «μακεδονική» εκστρατεία του Μαξίμου δεν απέδωσε τα αναμενόμενα και έφερε σε αρκετά δύσκολη θέση την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του ανέβασαν ένα νέο πολιτικό δράμα, αυτή τη φορά γύρω από το σκάνδαλο της Novartis.

Η Novartis είναι μία πολυεθνική φαρμακοβιομηχανία με έδρα την Ελβετία, παραγωγική και εμπορική δραστηριότητα σε περισσότερες από 140 χώρες, περίπου 120.000 εργαζόμενους και ετήσιο κύκλο εργασιών της τάξης των 40 δισ. ευρώ. Επειδή είναι εισηγμένη και στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης υπόκειται στην αμερικανική νομοθεσία και αντιμετωπίζει σοβαρές κατηγορίες για άδικες εμπορικές πρακτικές που νοθεύουν τον ανταγωνισμό. Η πιθανότερη κατάληξη αυτής της υπόθεσης είναι η επιβολή προστίμου στην ελβετική πολυεθνική από τις αρχές των ΗΠΑ, το οποίο θα είναι της τάξης εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων ή και δισεκατομμυρίων. Η έρευνα γι’ αυτού του είδους τις εμπορικές πρακτικές αναδεικνύει τις μεθοδεύσεις της εταιρείας στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διαχείριση της φαρμακευτικής δαπάνης του Δημοσίου ήταν απαράδεκτα χαλαρή μέχρι το 2009, με αποτέλεσμα να πλησιάσει τα 6 δισ. ευρώ τον χρόνο και να προκαλέσει σε διάρκεια δεκαπενταετίας πρόσθετη επιβάρυνση στα δημόσια οικονομικά της τάξης των 20 δισ. ευρώ σε σχέση με την εξέλιξη που θα είχε εάν ακολουθούσε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο αύξησής της. Είναι φανερό ότι οι κυβερνήσεις που κυβερνούσαν προ της μνημονιακής περιόδου έχουν σοβαρές πολιτικές και διαχειριστικές ευθύνες. Είναι επίσης γνωστό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και άλλοι όψιμοι επικριτές τους πίεζαν εκείνη την εποχή για ακόμη μεγαλύτερες δαπάνες, προβάλλοντας αιτήματα για δωρεάν φάρμακο για όλους, απεριόριστη και ουσιαστικά ανεξέλεγκτη συνταγογράφηση και υποστηρίζοντας συντεχνιακά αιτήματα υπέρ των φαρμακοποιών και των αρμόδιων διοικητικών υπαλλήλων των νοσοκομείων του ΕΣΥ. Όταν ξεκίνησε η προσπάθεια, στο πλαίσιο του προγράμματος-μνημονίου, για σταδιακή μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης σε επίπεδα που αντέχει το δημόσιο ταμείο και η εθνική οικονομία, ο ΣΥΡΙΖΑ πρωταγωνίστησε στις σχετικές αντιδράσεις και άσκησε μεγάλη πίεση σε πολιτικούς όπως ο Αντώνης Σαμαράς και ο Άδωνις Γεωργιάδης, που προσπάθησαν να βάλουν κάποια τάξη στο σύστημα.

Επομένως, οι πολιτικές, διαχειριστικές ευθύνες για τη μεγάλη αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης ανήκουν στις κυβερνήσεις της εποχής, αλλά και σε εκείνους οι οποίοι, στο πλαίσιο του λαϊκισμού, πρόβαλλαν αιτήματα τα οποία ξεπερνούσαν, όπως αποδείχθηκε, τις δυνατότητες του ελληνικού Δημοσίου και της οικονομίας στο σύνολό της.

Μάρτυρες και ονοματολογία

Η κυβέρνηση Τσίπρα εντάσσει το θέμα του σκανδάλου της Novartis, όπως και το «Μακεδονικό», στη στρατηγική της έντασης, η οποία αναμένεται να κλιμακωθεί στην πορεία προς τις βουλευτικές εκλογές. Ο κ. Τσίπρας έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να ανεβάσει τα ποσοστά του για να πλησιάσει εκείνα του 2015 και δίνει άμεση προτεραιότητα στην προσπάθεια να κατεβάσει τα δημοσκοπικά, εκλογικά ποσοστά της ΝΔ σε ένα επίπεδο που θα επιτρέψει στον ΣΥΡΙΖΑ να διατηρήσει πρωταγωνιστικό ρόλο μετά την αναμενόμενη εκλογική του ήττα. Με αυτό το σκεπτικό άλλωστε προχώρησε στην αλλαγή του εκλογικού νόμου και προωθεί σχετικές ρυθμίσεις για την τοπική αυτοδιοίκηση.

Η κυβερνητική επιχείρηση «Novartis» στηρίζεται στη μαρτυρία των λεγόμενων προστατευόμενων μαρτύρων, οι οποίοι κατασκευάζουν ενόχους στον πολιτικό χώρο της αντιπολίτευσης κυρίως με υπαινιγμούς και περιγραφές που είναι αμφίβολο ότι μπορούν να τεκμηριωθούν, ενώ απολαμβάνουν, βάσει πρόσφατων νομοθετικών ρυθμίσεων, ασυλίας. Σε απλά ελληνικά, αυτοί οι οποίοι θεωρούν ότι είναι θύματα συκοφαντίας δεν μπορούν να στραφούν κατά των συκοφαντών τους. Δημιουργείται έτσι ένα ανώμαλο πολιτικό κλίμα, με τους κουκουλοφόρους να κυριαρχούν στον δημόσιο βίο, από την προσπάθεια τρομοκράτησης του Μίκη Θεοδωράκη και όσων ήθελαν να πάρουν μέρος στο συλλαλητήριο της Αθήνας μέχρι τη σκανδαλώδη υπόθεση της Novartis, η οποία είχε φτάσει να ελέγχει το 10% της «φουσκωμένης» αγοράς φαρμάκου στην Ελλάδα. Μια ματιά σε όσα ισχυρίζονται οι λεγόμενοι προστατευόμενοι μάρτυρες –οι οποίοι βέβαια δεν διευκρινίζεται από ποιους ακριβώς προστατεύονται– οδηγεί στο ασφαλές συμπέρασμα ότι το 80% των ισχυρισμών τους είναι για πέταμα και πως ένα 20% πρέπει να διερευνηθεί για να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα.

Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας υποχρεούται να αναλάβει τις ευθύνες του για την προστασία του δημόσιου συμφέροντος. Μέχρι σήμερα διαχειρίζεται την υπόθεση Novartis με τη γνωστή κομματική λογική που αναπαράγει τα αδιέξοδα. Από τη στιγμή που η κυβέρνηση υιοθετεί τις καταγγελίες των προστατευόμενων μαρτύρων, οι οποίοι σύμφωνα με τις δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Υγείας κ. Πολάκη είναι στελέχη της πολυεθνικής, πρέπει το Δημόσιο να στραφεί κατά της Novartis και να διεκδικήσει αποζημιώσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ ή και δισεκατομμυρίων. Διαφορετικά, θα βρεθούμε μπροστά σε μια κωμικοτραγική κατάσταση.

Η ελληνική κυβέρνηση θα προσυπογράφει καταγγελίες για χρηματισμό αντίπαλων πολιτικών με στόχο τη βλάβη του δημόσιου συμφέροντος αλλά δεν θα στρέφεται κατά της Novartis, η οποία όμως θα καταβάλει αστρονομικό πρόστιμο στις ΗΠΑ για τις διαχειριστικές πρακτικές που ακολούθησε στην Ελλάδα. Ανάλογο τραγέλαφο είχαμε με γερμανικές πολυεθνικές που λεηλάτησαν το δημόσιο ταμείο της χώρας μας και κατέληξαν να πληρώνουν πρόστιμα στη Γερμανία και στις ΗΠΑ για τις άδικες και παράνομες πρακτικές που εφάρμοσαν στην Ελλάδα. Κατά την άποψή μου, ο κ. Τσίπρας δεν έχει την πολυτέλεια να μην κινήσει τη διαδικασία για να στραφεί το ελληνικό Δημόσιο κατά της Novartis. Εάν αφήσει την πολυεθνική με τα υπερκέρδη που τα ίδια τα στελέχη της καταγγέλλουν ότι έβγαλε με απαράδεκτες πρακτικές στην Ελλάδα, τότε θα τεκμηριωθεί συμπαιγνία μεταξύ της Novartis, στελέχη της οποίας περιγράφουν σαν απατεώνες πολιτικούς της αντιπολίτευσης, και της κυβέρνησης Τσίπρα, η οποία ουσιαστικά καλύπτει τη Novartis, εντάσσοντάς την στον επικοινωνιακό και πολιτικό σχεδιασμό της. Είναι κανόνας της κάθαρσης ότι αυτοί που την επιχειρούν και τη διαφημίζουν πρέπει πρώτοι απ’ όλους να αποδείξουν ότι είναι καθαροί!