Ομίχλη στον Ατλαντικό…
Τα μεσάνυχτα της Δευτέρας 30 Απριλίου ο Πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε ότι αποφάσισε να παρατείνει για έναν μήνα την εξαίρεση του Μεξικού, του Καναδά και της Ε.Ε. ως προς την επιβολή προστατευτικών δασμών στον χάλυβα και το αλουμίνιο που εξάγουν στις ΗΠΑ.
Έτσι, ο Λευκός Οίκος απέφυγε, σε επικοινωνιακό τουλάχιστον επίπεδο, τις εντυπώσεις μιας συνολικής αντιπαράθεσης-ρήξης με δύο μεγάλες δυνάμεις της Γηραιάς Ηπείρου, τη Γερμανία και τη Γαλλία. Και οι δύο θεωρούν τα προστατευτικά μέτρα Τραμπ πλήγμα στο παγκόσμιο ελεύθερο εμπόριο, αλλά θα θιχτούν σε διαφορετικό βαθμό από τα μέτρα του Τραμπ, με τη Γερμανία να πληρώνει μακράν το μεγαλύτερο κόστος.
Έτσι, πέραν της αλληλοενημέρωσης, Παρίσι και Βερολίνο δεν έχουν μέχρι στιγμής αποφασίσει πώς θα αντιδράσουν σε επίπεδο Ε.Ε.
Προστατευτική αναβολή
Αντίθετα, Γερμανία και Γαλλία, αλλά και η Βρετανία, έχουν ήδη διαμορφώσει κοινή απορριπτική στάση στην πρόθεση Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ με ορίζοντα τη 12η Μαΐου από τη συμφωνία του 2015 για τον διεθνή έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, μια κίνηση την οποία οι τρεις Ευρωπαίοι εταίροι των ΗΠΑ θεωρούν ότι θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου όχι μόνο με επιβολή νέων κυρώσεων αλλά και με ενδεχόμενη θερμή σύγκρουση της Ουάσινγκτον και των συμμάχων της με την Τεχεράνη.
Η αναβολή της επιβολής δασμών λειτούργησε προστατευτικά για να μην υπάρξει απότομη επιδείνωση της διατλαντικής σχέσης αμέσως μετά τις διαδοχικές επισκέψεις Μακρόν και Μέρκελ στον Λευκό Οίκο, που είχαν ως κύριο θέμα στην ατζέντα τους δασμούς και το Ιράν.
Με δεδομένες, δηλαδή, τις θέσεις του Προέδρου και της καγκελαρίου, θα κατέρρεε και η μεγαλοπρεπής επίσημη επίσκεψη Μακρόν ως συμβολική κίνηση στενής διμερούς συνεργασίας Γαλλίας-ΗΠΑ, αλλά και η επίσκεψη εργασίας της Μέρκελ ως η αρχή ενός ειλικρινούς διαλόγου.
Ακόμη χειρότερα, αν είχαν επιβληθεί δασμοί στις εξαγωγές μεταλλουργικών προϊόντων της Ε.Ε. στις ΗΠΑ, τότε η Ουάσινγκτον θα έχανε τη δυνατότητα να αξιοποιεί τις αποκλίσεις Γαλλίας-Γερμανίας και πολύ πιθανόν να ωθούσε το Παρίσι και το Βερολίνο να τις υπερβούν, για να αντιμετωπίσουν από κοινού τον μονομερή επιθετικό παρεμβατισμό-απομονωτισμό που συνοψίζεται στη φράση «Πρώτα η Αμερική».
Δύσκολος συμβιβασμός
Τούτων λεχθέντων, πέραν της χρονικής μετάθεσης των δασμών σε βάρος του Μεξικού, του Καναδά και της Ε.Ε., είναι πολύ δύσκολο να φανταστούμε συμβιβαστική φόρμουλα, μέση γραμμή πλεύσης και ως προς τον χάλυβα-αλουμίνιο και ως προς το Ιράν.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το Ιράν, ο Πρόεδρος Μακρόν, που θέλει να επισπεύσει πολιτικές διαβουλεύσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων στη Συρία μεγάλων και περιφερειακών δυνάμεων για την επόμενη μέρα στη Δαμασκό, κινδυνεύει να βρεθεί στη σκιά της σύγκρουσης ΗΠΑ-Ιράν, σε μια νέα γενικευμένη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Αν μάλιστα κύριος στόχος της συμμετοχής της Γαλλίας στις πρόσφατες επιθέσεις κατά κυβερνητικών στόχων στη Συρία ήταν να μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις του Λευκού Οίκου, μια νέα σύγκρουση ΗΠΑ-Ιράν ακυρώνει πλήρως την πολιτική Μακρόν.
Μέτωπο διαφωνούντων
Όμως τον μεγαλύτερο κίνδυνο από τον προστατευτισμό και τη μετωπική σύγκρουση με το Ιράν τον διατρέχουν οι ίδιες οι ΗΠΑ, καθώς εκ των πραγμάτων ωθούν τους συμμάχους τους στην Ευρώπη, και όχι μόνο, σε προσέγγιση με τη Ρωσία και την Κίνα.
Χάρη στον επιθετικό προστατευτισμό του Τραμπ η Κίνα προβάλλει ως εγγυητής της παγκοσμιοποίησης, θέτοντας στις χώρες της ευρύτερης περιοχής Ασίας-Ειρηνικού το δίλημμα αν και κατά πόσο ο προστατευτισμός-απομονωτισμός της Ουάσινγκτον είναι πιο απειλητικός για τα ζωτικά τους συμφέροντα από τη φιλοδοξία του Πεκίνου να προβάλει τη γεωπολιτική του ισχύ στην ευρύτερη περιοχή.
Ίδια διλήμματα και στην Ευρώπη, όπου η επιθετική πολιτική Τραμπ μπορεί να δώσει σε Παρίσι και Βερολίνο τον κοινό παρονομαστή ζωτικών συμφερόντων που δεν έχουν κατορθώσει να διαμορφώσουν μέχρι τώρα.
Την άνοιξη του 2003 ο Σρέντερ και ο Σιράκ, που μόλις είχαν διαμορφώσει συμβιβαστική πρόταση για τη Συνταγματική Συνθήκη στην Ε.Ε., συγκρούστηκαν μετωπικά με τον Μπους υιό για την επικείμενη εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ και εγκαινίασαν τριμερείς διαβουλεύσεις κορυφής με τον Πούτιν.
Σήμερα, αν ο Τραμπ προχωρήσει σε ρήξη με το Ιράν, θα έχει απέναντί του το πιο μεγάλο μέτωπο διαφωνούντων στη διαχείριση μιας κρίσης από τις ΗΠΑ μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, το 1989-1991.
Παρά τις ενδοευρωπαϊκές αντιθέσεις, παρά το ψυχρό κλίμα στις σχέσεις Ε.Ε.-Ρωσίας, το μήνυμα προς τον Τραμπ, που το συνυπογράφουν η Μόσχα, το Πεκίνο, το Παρίσι, το Λονδίνο και το Βερολίνο, είναι ξεκάθαρο: Παρά τις μεταξύ τους διαφορές, οι πέντε από τους έξι μεγάλους που υπέγραψαν το 2015 τη συμφωνία για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν συμφωνούν ότι η Τεχεράνη τηρεί τις υποχρεώσεις της.
