Πολίτης Πολλάκις Εκτεθειμένος

«Τηλεφώνημα Πολάκη στον Στουρνάρα: Καλώς ελέγχετε το δάνειό μου, αλλά να ελέγξετε και τα υπόλοιπα» έλεγε το δημοσίευμα στον τίτλο του. Ανυπόγραφο, γεγονός που σημαίνει ότι την ευθύνη φέρει ο εκδότης. Το σύντομο εισαγωγικό σημείωμα καταλήγει με τη φράση: «Αναλυτικά ακολουθούν τα βασικότερα σημεία από τη συνομιλία Πολάκη-Στουρνάρα». Αυτό που ακολουθεί έχει τη μορφή της πλήρους απομαγνητοφώνησης.

Ήταν επόμενο να βουίξει η Ελλάδα και το δημοσίευμα να αναπαραχθεί απ’ όλα τα μέσα, με την επισήμανση πως φαίνεται ο κ. Πολάκης να μαγνητοφώνησε τη συνομιλία του με τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος.

Με αυτό το «σούσουρο» σε εξέλιξη, ο υπουργός ανακοινώνει με κεφαλαία στο Facebook: «Επιβεβαιώνω πλήρως τον διάλογο. Διαβάστε το». Δεν κάνει τον κόπο να αρνηθεί ότι έγινε μαγνητοφώνηση και πλέον δημιουργείται η εντύπωση ότι ο υπουργός διέπραξε κακούργημα.

Δημοσιεύματα και δηλώσεις πολιτικών αντιπάλων επισημαίνουν ότι το άρθρο 370Α του Ποινικού Κώδικα προβλέπει ποινή καθείρξεως μέχρι δέκα έτη σε όποιον μαγνητοφωνεί χωρίς τη συναίνεση του συνομιλούντος και προτρέπεται η Δικαιοσύνη να επέμβει. Ο κ. Στουρνάρας δηλώνει πως η συνομιλία μαγνητοφωνήθηκε και δημοσιοποιήθηκε χωρίς τη συναίνεσή του. Η δήλωση δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη και η Δικαιοσύνη διατάσσει αναγκαστικά πια προκαταρκτική εξέταση. Ο υπουργός αρνείται, πλέον με δημόσια δήλωση, ότι έκανε μαγνητοφώνηση.

Έχει, προφανώς, συνειδητοποιήσει ότι κινδυνεύει, όχι μόνο ο ίδιος αλλά και τα στελέχη της εφημερίδας που δημοσίευσαν τον διάλογο.

Η απλή καταγραφή σε χαρτί, είτε από μνήμης είτε μέσω ωτακουστή που κρατάει σημειώσεις, δεν τιμωρείται. Αυτό που τιμωρείται είναι η χρήση τεχνικού μέσου (κοριού, παράλληλης σύνδεσης, λογισμικού) προκειμένου να αποτυπωθεί η φωνή του συνομιλητή σε «υλικό φορέα», δηλαδή σε ψηφιακό ή μαγνητικό δίσκο.

Θεωρείστε δεδομένο πως η έρευνα της Δικαιοσύνης θα καταλήξει στο αρχείο, διότι δεν πρόκειται να βρεθεί ποτέ κασέτα ή στικάκι με τη συνομιλία, ακόμη κι αν υπήρξε. Όποιος παραδεχτεί ενώπιον των αρχών ότι υπήρξε τέτοιο, μπλέκει ο ίδιος. Κατά συνέπεια, η συνομιλία αποτυπώθηκε στο δημοσίευμα ως προϊόν της μνήμης του κ. υπουργού. Άλλη εκδοχή δεν θα υπάρξει.

Άλλωστε, δεν επρόκειτο παρά για μία ακόμη, εμφανή, προσπάθεια του κ. υπουργού να επιδείξει «μαγκιά». Τελικώς επέδειξε ασυγχώρητη άγνοια.

Το δάνειο

Είχε σηκωθεί θόρυβος για το γεγονός ότι ο ίδιος πήρε καταναλωτικό δάνειο 100.000 ευρώ από την Τράπεζα Αττικής, σε μια εποχή που οι τράπεζες δίνουν (αν και όποτε) με το σταγονόμετρο δάνεια πολύ μικρότερου ποσού για πολύ πιο κλασικές οικογενειακές και επιχειρηματικές ανάγκες. Επέλεξε να αντεπιτεθεί με τον δικό του τρόπο, δημοσιοποιώντας μια συνομιλία, ενθυμούμενος, προφανώς καλά, όσα ο ίδιος είπε και με αδιάφορες τις απαντήσεις του συνομιλητή. Νόμιμα, θα σας πω.

Έχει σημασία η έμφαση που ο ίδιος δίνει σε όσα ο ίδιος ισχυρίζεται ότι είπε, επιδιώκοντας να περάσει το μήνυμά του στην κοινωνία: Επιβραβεύει τον κ. Στουρνάρα για τον έλεγχο του καταναλωτικού του δανείου. Βέβαια, «πηγές» της Τραπέζης της Ελλάδος είχαν ήδη «δηλώσει», και δημοσιεύτηκε, ότι το δάνειο είναι νομότυπο. Αλίμονο αν δεν ήταν, πάντως ο υπουργός κινήθηκε εκ του ασφαλούς!

Ζητά από τον κ. Στουρνάρα να ελέγξει τα δάνεια του «Κήρυκα Χανίων», του «Πρώτου Θέματος» και μιας σειράς πολιτικών. Προφανώς θέλει να αντεπιτεθεί, εμφανιζόμενος όμως να αγνοεί ότι με ειδική κοινοτική νομοθεσία (Κανονισμοί 1024/2013 και 468/2014) οι τράπεζες που έδωσαν αυτά τα δάνεια ελέγχονται απευθείας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (SSM). Συνολικά 119 «συστημικές» τράπεζες της Ευρωζώνης υπήχθησαν στον SSM και μέσω αυτού στην άμεση εποπτεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Βασικά πράγματα για υπουργό, ψιλά γράμματα για τους πρόθυμους θαυμαστές. Ποιος από αυτούς θα θυμάται άλλωστε ότι η σχετική εξεταστική στη Βουλή κατέληξε στην αποκάλυψη ότι στην «Αυγή» των τεράστιων ζημιών στους ισολογισμούς συμμετέχει μια offshore, τα στοιχεία των φορέων της οποίας ο ΣΥΡΙΖΑ αρνείται να δημοσιοποιήσει.

Δηλώνει στον κ. Στουρνάρα ότι αν δεν κάνει τον έλεγχο, θα πάει από κει και δεν θα φύγει αν δεν διατάξει την έρευνα. Θα μπορούσε να θεωρηθεί και απειλή, αλλά ο διοικητής δεν πρόκειται ποτέ να δηλώσει ότι τον φοβήθηκε. Έχει περάσει και χειρότερα! Το σίγουρο είναι ότι ο έλεγχος των δανείων δεν ανήκει στις αρμοδιότητες του συγκεκριμένου υπουργού. Κανείς υπουργός δεν έπαθε τίποτα επιδεικνύοντας ολίγη παραπάνω «μαγκιά».

Ένας πληθωρικός χαρακτήρας

Πλην όμως, ο πληθωρικός χαρακτήρας του ανδρός λίγο έλειψε να τον στείλει κατηγορούμενο, μαζί με τους δημοσιογράφους, για κάτι που προφανώς δεν είχε σκοπό να κάνει. Στόχος του δεν ήταν να μαγνητοφωνήσει τον διοικητή. Στόχος του ήταν να δείξει, ξανά, στην κοινή γνώμη (του) ότι αυτός είναι θαρραλέος, ότι αντιμάχεται τους κακούς, ότι δεν διστάζει να πολεμήσει. Προπαγάνδα ήθελε να κάνει, ίδια με αυτήν του 2010-2014. Κατέληξε να μας διαβεβαιώνει ότι έχει μνήμη ελέφαντα. Κακά τα ψέματα, μπροστά στα δέκα χρόνια κάθειρξης μόνο για λόγους επικοινωνιακούς, ο καθένας θα λύγιζε.

Ακόμη μεγαλύτερη άγνοια επέδειξε ο υπουργός σε ένα ακόμη, πιο σύνθετο ζήτημα. Το κάθε «σύστημα» έχει ενστικτωδώς την ιδιότητα να αυτοπροστατεύεται, ακόμη και όταν δεν βάλλεται ευθέως. Όταν κάποιος επιτίθεται στην Τράπεζα της Ελλάδος, δεν θα διστάσει να επιτεθεί σε οποιαδήποτε από τις τράπεζες. Το ίδιο ισχύει και για τα κόμματα. Και κάπως έτσι (τυχαίο;), μέσα στον ορυμαγδό, βγαίνει στη δημοσιότητα το πλήρες κείμενο της ρύθμισης του δανείου του ΣΥΡΙΖΑ, με υπογραφή Τσίπρα, στο οποίο φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ κυβερνά, κάνει ο ίδιος όλα ανεξαιρέτως τα στραβά για τα οποία κατηγορεί τους άλλους, την ώρα που τους κατηγορεί. Ρύθμιση δανείου με ενέχυρο τη μέλλουσα επιχορήγηση. Αυτογκόλ.

Το ζητούμενο δεν είναι αν ο κ. υπουργός έκανε το αδίκημα. Η Δικαιοσύνη θα αποφανθεί και, το πιθανότερο, θα τον απαλλάξει. Έχουμε σημειώσει πολλές φορές ότι ο ρόλος του εισαγγελέα δεν είναι να θεραπεύει τις προσωπικές, πολιτιστικές, θεσμικές μας ανεπάρκειες, ούτε να λειτουργεί ως άλλοθι στην ανεπαρκή κοινωνική μας συγκρότηση. Το ζητούμενο είναι η κοινωνία μας να αποβάλει τέτοιου είδους συμπεριφορές.

Την εποχή της ευημερίας των δανεικών, στα μπουζούκια ανθούσαν κάποιοι «ξέρεις ποιος είμαι εγώ, ρε» που νόμιζαν ότι χορεύουν και καλά. Αν τους απαντούσες, εισέπραττες την άλλη κλασική ατάκα: «Ποιος νομίζεις ότι είσαι, ρε;». Εμφανώς αμυντικά και κομπλεξικά όλα αυτά. Η οικονομική χρεοκοπία έπεται πάντοτε της πολιτισμικής.

Είναι επιλογή του καθενός μας να ονομάσει «υπερτιμημένο τεχνοκράτη» όποιον έμαθε γράμματα ή παλικάρι και λεβέντη όποιον ξέχασε τα γράμματα που έμαθε και διάλεξε να επιδείξει «μαγκιά». Ακόμη χειρότερα, όποιον δεν έμαθε γράμματα και μετέτρεψε το κόμπλεξ του σε διαφημιζόμενο προϊόν.

Ο καθένας μας διαλέγει το πρότυπό του, ενίοτε το ψηφίζει, και προφανώς σπρώχνει τα παιδιά του προς αυτό.

«Ποιοι θέλουμε να είμαστε, ρε;»