Η (σύντομη) ιστορία μιας αφίσας

Ίσως έφταιγε η φτωχή αθλητική επικαιρότητα εκείνης της ημέρας. Ίσως και όχι. Το πρωτοσέλιδο, πάντως, της εφημερίδας «Sportime» την 29η Δεκεμβρίου του 2019 τιμούσε την «Ημέρα του Αγέννητου Παιδιού». Ο τίτλος της εφημερίδας ήταν «Αφήστε με να ζήσω» και συνοδευόταν από ψευδή, όπως αποδείχθηκε μετά, στατιστικά στοιχεία. Όπως ότι πραγματοποιούνται «πάνω από 350.000 εκτρώσεις κάθε χρόνο στην Ελλάδα», την ίδια στιγμή που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για την Ελλάδα δίνει τον αριθμό 17.632 για το 2012 (πιο πρόσφατο έτος). Ακόμα και χωρίς τα στατιστικά, η εικόνα και μόνο ήταν αρκετή για να προκληθούν αντιδράσεις που ξεπερνούν τον κανιβαλισμό που αγαπάμε να επιδεικνύουμε στα social media. Ήταν αρκετή για να αναρωτηθεί κανείς πώς επιστρέψαμε σε θέματα που λύσαμε 40 χρόνια πριν.

Δύο εβδομάδες αργότερα εμφανίζονται αναρτημένες στους σταθμούς και στους συρμούς του μετρό αντίστοιχες αφίσες. Το μήνυμα υπογράφεται από το κίνημα που τιτλοφορείται «Αφήστε με να ζήσω!» (το στηρίζουν 19 Ορθόδοξα Χριστιανικά Σωματεία Αθηνών και η Ανωτάτη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος) και μοιάζει να εντάσσεται σε μια ευρύτερη επικοινωνιακή εκστρατεία με αφορμή την Ημέρα Αγέννητου Παιδιού που όρισε και καθιέρωσε(;) το περασμένο καλοκαίρι η Ιερά Σύνοδος, λαμβάνοντας και επίσημα θέση κατά των εκτρώσεων, οι οποίες σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία είναι νόμιμες από το 1986 (ν. 1609/1986).

Αυτός ο νόμος ήταν μια προσωπική νίκη της Μαργαρίτας Παπανδρέου ως προέδρου της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας (ΕΓΕ) και συζύγου, φυσικά, του τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου. Όπως αποκαλύπτει η ίδια στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της «Έρωτας και Εξουσία», το 1985 ζήτησε προσωπική ακρόαση από τον τότε αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ, ο οποίος αρχικά της είπε: «Γνωρίζετε πως η έκτρωση αποκλείεται από τους θρησκευτικούς κανόνες. Ως επικεφαλής της Εκκλησίας δεν μπορώ να πάρω διαφορετική θέση. Καταλαβαίνω, βέβαια, την ανθρώπινη πλευρά του θέματος. Όσο σας άκουγα, αναρωτιόμουν τι θα έκανα, ως χωριατόπαιδο, αν ερχόταν η αδελφή μου και μου έλεγε πως ήταν έγκυος και πως ήταν αδύνατο να παντρευτεί τον πατέρα του παιδιού». Όπως γράφει η Μαργαρίτα Παπανδρέου, στο σημείο εκείνο συνειδητοποίησε πως είχε καταγάγει μια μικρή πρώτη νίκη και ότι υπήρχε περιθώριο συνεννόησης με την Εκκλησία.

Προφανώς σε αυτό το κομμάτι έκανε λάθος, καθώς 36 χρόνια μετά το κατοχυρωμένο συνταγματικό δικαίωμα της γυναίκας στην αυτοδιάθεση του σώματός της, αυτό εξακολουθεί να αμφισβητείται. Το μήνυμα με το μωρό στην αφίσα δεν υπερασπίζεται δικαιώματα, αμφισβητεί δικαιώματα. Στοχεύει στις τύψεις και στις ενοχές των γυναικών που έχουν προχωρήσει σε διακοπή κύησης, στη στοχοποίησή τους και, ναι, στη δαιμονοποίηση της σεξουαλικότητας. Όχι;

Αν πράγματι τα δικαιώματα του αγέννητου παιδιού ήταν προτεραιότητα του όποιου κινήματος, στην αφίσα δεν θα βρισκόταν το υπερηχογραφηματικό έμβρυο αλλά ένα προφυλακτικό. Θα βρίσκονταν μέθοδοι πρόληψης ανεπιθύμητων κυήσεων. Αλλά αυτό θα ήταν φύσει αδύνατο. Γιατί; Γιατί τα 19 Ορθόδοξα Χριστιανικά Σωματεία και η Ανωτάτη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος του κινήματος «Αφήστε με να ζήσω!» είναι και κατά της αντισύλληψης, την ώρα που η πλειονότητα των αμβλώσεων που τελούνται στη χώρα μας αφορά νεαρές και πολύ νεαρές γυναίκες, 16 ετών και κάτω.

Είναι αυτά τα ψευτοχριστιανικά διλήμματα που διατηρούν τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στη χώρα μας σε χαμηλό επίπεδο και τη θέτουν εκτός αιθουσών διδασκαλίας, ενώ έχει αποδειχθεί πως σε εκείνα τα εκπαιδευτικά συστήματα όπου είναι ενταγμένη το επίπεδο μετάδοσης του AIDS είναι χαμηλότερο, η εγκυμοσύνη στην εφηβεία σπανιότερη και η ισότητα των φύλων αυτονόητη και σεβαστή. Στη χώρα μας αυτά τα θέματα θεωρούνται ακόμη ευαίσθητα (ή και ανήθικα), ενώ σε άλλες χώρες η σεξουαλική αγωγή έχει ενταχθεί στις πρώτες βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος εδώ και 50 χρόνια.

Στη Γερμανία το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης έχει γίνει υποχρεωτικό στα σχολεία από το 1968, ενώ στη Δανία, στη Φινλανδία και στην Αυστρία από το 1970. Στη Γαλλία η σεξουαλική αγωγή είναι υποχρεωτική στα σχολεία και ξεκινά από την ηλικία των 6 ετών.

Εθελοτυφλούμε όσον αφορά τη σεξουαλική ζωή των ανηλίκων, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα νούμερα διακοπής κυήσεων στην εφηβεία. Όπως όμως προκύπτει από επιστημονικές μελέτες, ο μέσος όρος έναρξης της σεξουαλικής δραστηριότητας στη χώρα μας είναι τα 15 χρόνια. Ένα στα τρία παιδιά θα έχει ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή πριν από την ενηλικίωση, ενώ το 7% των εφήβων, περίπου ένα στα δώδεκα παιδιά δηλαδή, θα έχει μία τουλάχιστον ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, η οποία κατά κανόνα καταλήγει σε διακοπή (ΠΗΓΗ: Καθημερινή).

Η άµβλωση, ιδεολογικά φορτισμένη, δεν είναι μια ανώδυνη διαδικασία. Η επιστημονική και μη κοινότητα έχει κληθεί επανειλημμένως να απαντήσει σε ερωτήματα που ξεπερνούν τα ιατρικά ευρήματα και άπτονται της φιλοσοφίας. Το ερώτημα δεν είναι αν έχει χτύπους η καρδιά ενός εμβρύου από τη 18η ημέρα, αλλά αν έχει ψυχή, αν υπάρχει διαμορφωμένη προσωπικότητα με συναισθήματα, και εδώ η απάντηση δεν έχει μετρήσιμους αριθμούς.

Η απόφαση μιας γυναίκας –που εξ ορισμού μεγαλώνει, εκπαιδεύεται και νουθετείται ώστε κάποια στιγμή να γίνει μάνα– να μην αποκτήσει τελικά παιδί, ή αυτό το παιδί, είναι τόσο σημαντική, γενναία και τελικά μη εγωιστική, που θα έπρεπε να της γίνεται εύκολη και όχι γεμάτη ταμπού, τύψεις και ενοχή. Η γυναίκα που κόντρα σε όλα –και κυρίως στην αγιοποίηση της μητρότητας– παίρνει την ευθύνη και λέει «όχι, εγώ δεν θα γίνω σωστή μάνα υπό αυτές τις συνθήκες» μπορεί να μην αξίζει μπράβο, χειροκροτήματα και βραβεία, αξίζει όμως σεβασμό και σιωπή.

photo: eurokinissi