Αλλαγή πορείας τώρα ή στο επόμενο Eurogroup;

Η τελευταία σύνοδος της Ευρωομάδας και το μάλλον σπάνια εκτενές κοινό ανακοινωθέν απέδειξαν ότι η διαβόητη αξιολόγηση του προγράμματος δεν είναι τόσο μακριά για την Ελλάδα. Ούτε όμως και τόσο κοντά όσο ευχολογούσε η κυβέρνηση εδώ και καιρό. Σίγουρα, δε, όσα ανέφερε το ανακοινωθέν δεν ταίριαζαν με κανενός είδους θριαμβολογίες, κυρίως αν αναλογιστεί κανείς όσα η χώρα αναγκάστηκε να παραχωρήσει και δεν αναφέρονται σε αυτό. 

Στ’ αλήθεια, από το ξεκίνημα της κρίσης, αυτό που έχει αξία μετά από κάθε Eurogroup δεν είναι η συχνά ηττοπαθής διάθεση που κυριεύει την κοινή γνώμη. Αντιστοίχως, δεν έχει και τόση σημασία η αναμενόμενη μόχλευση διά των ΜΜΕ που επιδιώκει η εκάστοτε κυβέρνηση, είτε με πλαστά «νενικήκαμεν» για τους Έλληνες είτε με κενόδοξες κραυγές κατά των υπόλοιπων Ευρωπαίων. 

Περισσότερο από κάθε άλλο, θα έπρεπε να εστιάζουμε στην επισήμανση των νέων συνθηκών για τη θέση της χώρας και να οραματιζόμαστε, όσο πιο πρακτικά γίνεται, την κοινή προσπάθεια για την αναστροφή του σπιράλ της κρίσης, όπου ο τόπος βρίσκεται επί σχεδόν οκταετία σε συνθήκες δημοκρατίας. Αν αναλογιστούμε, περισσότερο μάλλον απ’ ό,τι η ανεκδιήγητη και όλως καταστροφική επταετία της χούντας.

Αν, λοιπόν, κάτι πρέπει να κρατήσουμε ως κοινωνία από το τελευταίο ανακοινωθέν, είναι η αναγνώριση σημαντικής πια προόδου στο πρόγραμμα δημοσιονομικής σταθεροποίησης της χώρας και η σχετική πρόοδος στις διαρθρωτικές αλλαγές, όπως οι ιδιωτικοποιήσεις, ικανές αμφότερες να οδηγήσουν σύντομα στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης από τους θεσμούς. 

Για άλλη μια φορά, βέβαια, τα έξαλλα νταούλια έγιναν διαμιάς σεμνά τύμπανα αναφορικά με τυχόν νέο κούρεμα του δημόσιου χρέους, που παραπέμπεται για μετά από δύο χρόνια. Σιωπή, επίσης, τηρήθηκε για την άρση των περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων που η αγορά ζητεί εναγωνίως, προφανώς γιατί αυτό λογίζεται από τους εταίρους μας ως ζήτημα των εθνικών τραπεζικών αρχών. 

Κάτι, τέλος, που διαπιστώνει κανείς ανάμεσα στα γράμματα του ανακοινωθέντος είναι η επιτέλους αναγνώριση της δραματικής γεωπολιτικής μοναξιάς της Ελλάδας. Η χώρα βρίσκεται σε μια αναφλεγμένη γειτονιά, με συγκατοίκους ετερόκλητους. Είναι και παραμένει η μόνη βαλκανική και μόνη ορθόδοξη χώρα με χαρακτηριστικά δυτικοευρωπαϊκού κράτους, θεσμικό εξοπλισμό και κοινωνική πεποίθηση κοντά στις αξίες της Ενωμένης Ευρώπης. 

Με τη δύσκολη διαχείριση του προσφυγικού προβλήματος και σε εμφατική αντίθεση με τους γείτονές της, η Ελλάδα απέδειξε ότι παραμένει μια κοινωνία με όρους συνοχής και έμπρακτη προσήλωση στις αξίες που μας ενώνουν με την Ε.Ε. Με άλλα λόγια, οι εταίροι μας, που για καιρό αντιμετώπιζαν την πατρίδα μας σαν μια προβληματική χώρα του Νότου που ανεξήγητα δημιουργεί και εμπλέκεται συστηματικά σε προβλήματα, εγκύπτουν σε αυτήν, αν και κάπως διστακτικά. Και μας δίνουν μια ακόμη λαβή για να αλλάξουμε τη μοίρα του τόπου. 

Παραβλέπουν τις ανακολουθίες, τα πισωγυρίσματά μας ως κοινωνίας, συνομιλούν με διάθεση καταλλαγής με ένα κυβερνητικό επιτελείο που πριν από σχεδόν ένα έτος κόντεψε να τινάξει τα πάντα στον αέρα με τη διχαστική πολιτική και την αντιευρωπαϊκή ρητορεία του.

Έτσι, εμείς οι Έλληνες έχουμε μια ακόμη ευκαιρία να βρούμε τον βηματισμό που ο τόπος μας έχει ανάγκη και αξίζει. Οι συνθήκες δεν είναι εύκολες. Αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, ποτέ δεν ήταν, απλώς παλιότερα είχαμε ως σύνολο καλύτερη διάθεση και μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Στο χέρι μας είναι να καταλάβουμε και να κάνουμε πράξη, πολίτες και πολιτικοί με αλλαγή συμπεριφορών, όσα έχουν συμφωνηθεί και κατατείνουν στο καλό της χώρας. 

Στο χέρι μας είναι να εφαρμόσουμε με σωφροσύνη δημοσιονομικό έλεγχο, χωρίς να γίνει ποτέ η εφαρμογή του αυτόματου κόφτη δαπανών. Με ολοκληρωμένη αξιολόγηση ή χωρίς, στο χέρι μας είναι μια χρυσή ευκαιρία να αλλάξουμε διαπαντός ως χώρα εδώ και τώρα. Με άλλα υλικά όμως.