Μα πού πήγαν οι καλές ειδήσεις;

Κάπως σαν κακόγουστο αστείο: Ο Ερντογάν, λέει, διόρισε μόνιμο ιμάμη στην Αγια-Σοφιά. Την ίδια μέρα μάθαμε ότι έγινε περιφορά νεκρού μητροπολίτη στους δρόμους της Λαμίας πάνω σε θρόνο. Και το βασανιστικό ερώτημα επανέρχεται: Τι είναι αυτό που ζούμε;

Ο διοικητής του ΟΑΕΕ καλεί, ειρωνικά, τους ασφαλισμένους που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις όλο και βαρύτερες υποχρεώσεις να πάνε στη Βουλγαρία, αν τους αφήνει ο πατριωτισμός τους. Όμως στην πράξη αποδεικνύεται ότι και βέβαια το αντέχουμε, αφού καθημερινά επιχειρηματίες, ελεύθεροι επαγγελματίες και έμποροι αποκτούν βουλγαρικά ΑΦΜ για να αποφύγουν τον ελληνικό παροξυσμό φόρων - ασφαλιστικών εισφορών που λειτουργεί σχεδόν σαδιστικά για όσους εργάζονται ή προσφέρουν εργασία στον ιδιωτικό τομέα. Αλήθεια, πόσα μπλοκάκια θα έχουν μείνει ενεργά μέχρι το τέλος του χρόνου για να τα βρουν οι νέες ρυθμίσεις που θα ισχύσουν από το 2017, όταν πια οι κάτοχοι δελτίων παροχής υπηρεσιών θα τιμωρούνται ανηλεώς;

Οι κακές ειδήσεις διαδέχονται η μία την άλλη: προσαγωγές μαθητών στη Φθιώτιδα για καταλήψεις σχολείων, μαζικές δικαστικές προσφυγές από συνταξιούχους για τις μειώσεις στις επικουρικές τους παρά τις επιστολές που τους στέλνει ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος για να εξηγηθεί μήπως και δεν παρεξηγηθεί.

Αλλά όλα αυτά είναι μικρολεπτομέρειες μπροστά στο πολιτικο-δικαστικο-μιντιακό θρίλερ γύρω από τις τηλεοπτικές άδειες με προγραμματισμένες τις κρίσιμες συνεδριάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας τη Δευτέρα και την Τετάρτη. 

Η απόφαση του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου να κάνει παραδεκτές τις προσφυγές των καναλιών ήταν μια δυσάρεστη είδηση για την κυβέρνηση, που ήλπιζε σε απόρριψη, για να προχωρήσει απρόσκοπτα η αλλαγή του τηλεοπτικού τοπίου. Όμως τώρα θα πρέπει να περιμένουν την απόφαση της Δικαιοσύνης και η δημοσιοποίηση υποκλαπείσας προσωπικής αλληλογραφίας αντιπροέδρου του ΣτΕ καθόλου δεν βοήθησε την προσπάθεια δημιουργίας της εντύπωσης ότι υπάρχει θεσμική τάξη και σαφής διάκριση των εξουσιών. 

Η αχαρακτήριστη πρωτοβουλία του υπουργού Δικαιοσύνης Ν. Παρασκευόπουλου για πειθαρχική δίωξη σε βάρος του ανώτατου δικαστικού με βάση το παράνομα αποκτηθέν υλικό περιέπλεξε την κατάσταση, φέρνοντας σε αμηχανία ακόμη και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν έβρισκαν πώς να σχολιάσουν τον κανιβαλισμό ενός από εκείνους που καλούνται να πάρουν την κρίσιμη απόφαση για τις τηλεοπτικές άδειες.

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει διέξοδος: Αν ο νόμος Παππά κριθεί αντισυνταγματικός, θα επιστρέψουμε στο προηγούμενο καθεστώς (της ανομίας) αλλά δεν είναι σαφές αν και πώς θα γίνει νέος διαγωνισμός με τον κεντρικό ρόλο να έχει το ΕΣΡ που δεν έχει ακόμη συγκροτηθεί. Επίσης, δεν είναι σαφές πώς θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους οι υπερθεματιστές της δημοπρασίας, αφού έχει ακουστεί κάτι για δικαστική διεκδίκηση, το οποίο σημαίνει περιπέτεια σε βάθος ετών. 

Αν ο νόμος Παππά κριθεί συνταγματικός, η κυβέρνηση θα καταγράψει πύρρειο νίκη, αφού δεν έχει τη δημοτικότητα και την κοινωνική στήριξη για να κάνει κάτι πρωτοφανές, να ρίξει μαύρο σε ιδιωτικά κανάλια. Επομένως, πολιτικό κόστος θα έχει σε κάθε περίπτωση και δεν είναι εύκολο να εκτιμηθεί το μέγεθός του στη μια και στην άλλη περίπτωση.

Το βέβαιο είναι ότι κάτι που ξεκίνησε σαν επικοινωνιακό όνειρο για την κυβέρνηση κατέληξε εφιάλτης, με το κουβάρι να μπερδεύεται διαρκώς περισσότερο και την κατάσταση να γίνεται όλο και πιο δύσκολη, όσο από τη μια διαμορφώνονται τετελεσμένα (οι νέοι καναλάρχες βρίσκουν εγκαταστάσεις, κάνουν προσλήψεις, προετοιμάζουν πρόγραμμα), ενώ από την άλλη κλιμακώνονται οι αντιδράσεις.

Έχουμε τις ερωτήσεις, δεν έχουμε τι απαντήσεις. Κανείς δεν τις έχει, ούτε ο πρωθυπουργός. Ό,τι σχεδιάζεται ανατρέπεται (το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα είναι η υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών), ό,τι επιχειρείται αποτυγχάνει (όπως μια λύση γρήγορα για το χρέος).

Ακόμη και η δεύτερη αξιολόγηση δεν ξεκίνησε όπως θα θέλαμε. Η κυβέρνηση επείγεται να έχουν τελειώσει όλα μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, ώστε μέσα στον Δεκέμβριο να περάσουμε στα βαριά (συμμετοχή ΔΝΤ στο πρόγραμμα, έκθεση βιωσιμότητας και ρυθμίσεις χρέους, πρωτογενή πλεονάσματα, πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ). Όμως οι εκπρόσωποι των πιστωτών δεν βιάζονται και δεν θέλουν να χάσουν τη χειμερινή τους άδεια της πρώτης εβδομάδας του Νοεμβρίου. 

Έτσι, φαίνεται πολύ πιθανή η απώλεια και αυτού του χρονοδιαγράμματος που έχει θέσει το οικονομικό επιτελείο, δεδομένου μάλιστα ότι ακόμη η απόσταση είναι μεγάλη και ως προς τις αλλαγές στα εργασιακά και ως προς τη σύνταξη του νέου μεσοπρόθεσμου προγράμματος μέχρι το 2020, ακόμη και ως προς το άνοιγμα του επαγγέλματος των πολιτικών μηχανικών, πόσο μάλλον στη ρύθμιση των κόκκινων δανείων, που είναι μια πραγματική βόμβα στα θεμέλια του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος.

Άλλωστε, όπως όλα δείχνουν, δεν υπάρχουν πια φίλοι. Ακόμη και ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, αυτός που τόσες φορές μεσολάβησε για να φέρει τον ΣΥΡΙΖΑ κοντά στους Ευρωσοσιαλιστές, άδειασε χωρίς δισταγμούς το Μέγαρο Μαξίμου, διαψεύδοντας κατηγορηματικά τις φήμες ότι το Ευρωκοινοβούλιο θα αναλάμβανε πρωτοβουλία για το ζήτημα του ελληνικού χρέους. Ούτε ξέρει ούτε είδε τίποτα και κάπως έτσι ξεκίνησε δυσοίωνα το ταξίδι του πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες για τη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. που ολοκληρώθηκε την Παρασκευή. Εκεί συνάντησε τον Γάλλο Πρόεδρο Ολάντ και τη Γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ (με χρονολογική σειρά η αναφορά) για να τους ζητήσει αυτό που ζητά πάντα: Τηρήστε τις υποσχέσεις για το χρέος, γιατί, διαφορετικά, δεν βγαίνει το πρόγραμμα. 

Όμως, όπως όλα δείχνουν, την πρώτη και την τελευταία λέξη στο συγκεκριμένο θέμα την έχει ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ Β. Σόιμπλε, ο οποίος δεν κρύβει την αρνητική του προδιάθεση. Θεωρεί, άλλωστε, ότι κάθε δωράκι προς την πλευρά μας θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη καθυστέρηση στην υλοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων. Με άλλα λόγια, δεν έχουμε αξιοπιστία και γι’ αυτό οι εταίροι και πιστωτές μάς αντιμετωπίζουν σαν προβληματικό παιδί που χρειάζεται οριοθέτηση και αυστηρούς κανόνες χωρίς χαλάρωση για να μην πάρει αέρα.

Την Κυριακή θα συνεδριάσει η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ για την εκλογή γραμματέα και πολιτικής γραμματείας. Δεν θα είναι εύκολη ιστορία, αφού υπουργοί όπως ο Νίκος Φίλης και ο Πάνος Σκουρλέτης φέρονται απρόθυμοι να αναλάβουν τα ηνία του κόμματος. 

Η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη έχει προαναγγείλει δομικό ανασχηματισμό με βαθιές αλλαγές και αυτό σημαίνει συγκρότηση υπερυπουργείων με αξιοποίηση και εξωκομματικών προσώπων. Το άγχος είναι πια τόσο μεγάλο, που δεν αποκλείεται να γίνει ανασχηματισμός πριν από την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, με ό,τι αυτό θα σημαίνει για τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης. 

Προφανώς και η απόφαση του ΣτΕ θα επηρεάσει τους σχεδιασμούς του πρωθυπουργού και προφανώς το μήνυμα που θα εκπεμφθεί με τον ανασχηματισμό θα δείξει πολλά και για τον χρόνο των εκλογών. 

Με άλλα λόγια, αν γίνει ένα ανακάτεμα της εσωκομματικής τράπουλας με την αγωνία της τήρησης ισορροπιών, θα πρόκειται, κατά συγκλίνουσες εκτιμήσεις, για ανασχηματισμό εκλογών. Αν αναζητηθούν και βρεθούν πρόσωπα χωρίς περγαμηνές ΣΥΡΙΖΑ που θα μπορούν να κάνουν τη δουλειά, τότε θα καταδειχθεί στην πράξη ότι ο πρωθυπουργός θέλει να το παλέψει και δεν προετοιμάζει απλώς την αξιοπρεπέστερη δυνατή απόδραση.

Ο καθοριστικός παράγοντας για τη διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων είναι σύνθετος, γιατί έχει και εσωτερική και εξωτερική όψη. Αν οι έξω δείξουν αδιαφορία για τις αντοχές της κυβέρνησης και τους παίξουν τεχνοκρατικά, τα πράγματα θα πάνε σύντομα σε αδιέξοδο. Και αν η κοινωνική δυσθυμία μέσα προσλάβει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις και εντονότερη έκφραση, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μην αντέξει τις γυρισμένες πλάτες και τα θυμωμένα βλέμματα.

Το βέβαιο είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας επέστρεψε από τις Βρυξέλλες χωρίς να φέρει αυτό που επεδίωκε (κάτι πιο συγκεκριμένο για το χρέος), χωρίς να μπορεί να προβλέψει την τελική στάση του ΣτΕ στο θέμα των τηλεοπτικών αδειών και χωρίς ενδείξεις ότι η φθορά της κυβέρνησής του είναι αναστρέψιμη και ότι το παιχνίδι μπορεί να γυρίσει.