Πέθανε ο Ντάριο Φο

«Με τον Ντάριο Φο η Ιταλία χάνει έναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές του θεάτρου, του πολιτισμού, της κοινωνικής ζωής της. Η σάτιρά του, η έρευνα και η διαρκής εργασία του επί σκηνής, η πολύπλευρη καλλιτεχνική του δραστηριότητα αποτελούν την μεγάλη παρακαταθήκη ενός μεγάλου Ιταλού, προς όλο τον κόσμο», τόνισε μετά την ανακοίνωση της είδησης του θανάτου του, ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι.

Η ζωή του

Ο Ντάριο Φο γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1926 στο Λεγκιούνο-Σαντζιάνο, κοντά στην ανατολική πλευρά της Λάγκο Ματζιόρε, στην Ιταλία.

Κοντά στο τέλος του πολέμου, ο Φο στρατολογήθηκε στο στρατό της Δημοκρατίας του Σαλό, αλλά δραπέτευσε και κατάφερε να κρυφτεί για το υπόλοιπο του πολέμου.

Όταν ο πόλεμος τελείωσε, η ταπεινωμένη Ιταλία προσπαθούσε να βρει την κανονικότητα της. Το ίδιο και ο Ντάριο, ο οποίος συνέχισε τις σπουδές αρχιτεκτονικής, αλλά, κυρίως, γνώρισε τα λεγόμενα μικρά θέατρα (teatri piccoli), στα οποία άρχισε να παρουσιάζει τους αυτοσχέδιους μονολόγους του. Το σανίδι αιχμαλώτισε την καρδιά του και απελευθέρωσε το ταλέντο του. 

Το 1969 ο Φο παρουσίασε για πρώτη φορά το «Μίστερο Μπούφο», που στην ουσία άλλαξε την ιταλική και ευρωπαϊκή θεατρική αφήγηση. Επηρέασε πολλούς νέους ηθοποιούς και συγγραφείς. Έγινε αυτό που οι Ιταλοί αποκαλούν αφηγηματικό θέατρο teatro di narrazione, ένα θέατρο παρόμοιο με το λαϊκό παραμύθι.

Στο μεταξύ είχε γνωρίσει τη σύζυγό του και ηθοποιό Φράνκα Ράμε. Μαζί το 1970 ξεκίνησαν τη θεατρική ομάδα, Collettivo Teatrale La Comune. Παρήγαγαν έργα βασισμένα στον αυτοσχεδιασμό για τα σύγχρονα προβλήματα, όπως το κλασσικό, πλέον, «Ο Τυχαίος Θάνατος ενός Αναρχικού» (1970) που ασκούσε κριτική στην κατάχρηση εξουσίας του συστήματος δικαιοσύνης.

Έμπνευση για το έργο αποτέλεσε το 1969, ο θάνατος του Ιταλού αναρχικού Tζουσέπε Πινέλλι, ο οποίος είχε κατηγορηθεί αδίκως για θανατηφόρα βομβιστική έκρηξη στο Μιλάνο. Ο Πινέλι έπεσε από παράθυρο της αστυνομικής διεύθυνσης του Μιλάνου κατά την διάρκεια της ανάκρισής του και μεγάλο μέρος της ιταλικής κοινής γνώμης, αλλά και τον διανοουμένων , υποστήριξε με έμφαση ότι ο θάνατός του δεν οφειλόταν σε αυτοκτονία. Ο Φο, για την όλη αυτή ιστορία αποφάσισε να γράψει το έργο- καταγγελία «ο Τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού».

Ακολούθησε, το «Φενταγίν», το 1971, ένα θεατρικό έργο για την αστάθεια στα παλαιστινιακά εδάφη και οι ηθοποιοί αποτελούνταν από πραγματικά στελέχη της PLO.

Το 1981 πήρε το βραβείο Σόννινγκ απ' το πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, το 1985 το βραβείο Premio Eduardo, το 1986 το βραβείο Όμπι στην Νέα Υόρκη και το 1987 το βραβείο Agro Dolce. Στις 9 Οκτωβρίου του 1997 τού απενεμήθη το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας.

Η πολιτική δράση σημάδεψε το έργο και τη ζωή του. Τη δεκαετία του '70 είχε στηρίξει τον αγώνα των ελλήνων αντιστασιακών κατά της χούντας των συνταγματαρχών. Tην τελευταία περίοδο της ζωής του, ο Ιταλός σκηνοθέτης, συγγραφέας και ηθοποιός είχε αποφασίσει να στηρίξει το Κίνημα Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλλο.