Τεράστιο ευρω-πρόστιμο στην Apple - Κλιμακώνεται ο εμπορικός πόλεμος Ε.Ε.-ΗΠΑ.
Άνοιξε έτσι ένα νέο κεφάλαιο στον ακήρυχτο πόλεμο Ευρώπης-ΗΠΑ στο πεδίο του εμπορίου. Ωστόσο, αν η Microsoft και η Google αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν προβλήματα με την Επιτροπή τα οποία σχετίζονται με μονοπωλιακές πρακτικές, η επίθεση κατά της Apple επικεντρώνεται στις φορολογικές της συμφωνίες με την Ιρλανδία, συμπαρασύροντας στη μάχη μια κυβέρνηση χώρας-μέλους της Ε.Ε., αλλά και την ίδια την κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία πήρε άμεσα θέση για το ζήτημα.
Στο πλαίσιο αυτό, είπε η Βεστάγκερ, η Επιτροπή επέβαλε στην Apple πρόστιμο ύψους 13 δισ. ευρώ, τα οποία η εταιρεία θα έπρεπε να επιστρέψει στην Ιρλανδία ως διαφυγόντες φόρους. Το υψηλότερο πρόστιμο που η Επιτροπή είχε ως τώρα επιβάλει σε εταιρεία ήταν ύψους 1,4 δισ. ευρώ στη γαλλική εταιρεία ενέργειας EDF. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι η Επιτροπή έχει ήδη κρίνει ότι το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία είχαν διακριτική φορολογική μεταχείριση προς τη Fiat και τη Starbucks αντίστοιχα, καθώς και ότι διερευνά αντίστοιχες υποθέσεις στις οποίες εμπλέκονται η Amazon και η McDonald’s.
Από την πλευρά της, η Apple ξεκαθάρισε ότι επίσης θα εφεσιβάλει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σημειώνοντας δηκτικά ότι το «πρόβλημα δεν είναι ότι η Apple δεν πληρώνει φόρους, αλλά ποια κυβέρνηση τους εισπράττει» και προσθέτοντας ότι «η Επιτροπή βάλθηκε να ξαναγράψει την ιστορία της εταιρείας, να αγνοήσει το φορολογικό νομικό πλαίσιο της Ιρλανδίας και να ανατρέψει στην πορεία το διεθνές φορολογικό σύστημα».
Στο παιχνίδι μπήκε και το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, το οποίο δήλωσε «απογοητευμένο από το γεγονός ότι η Επιτροπή ενεργεί με μονομερή τρόπο στο περιθώριο των σημαντικών προόδων που πραγματοποιούνται από κοινού από τις ΗΠΑ, την Ε.Ε. και την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα για να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή» και τόνισε ότι «πιστεύουμε πως η επιβολή αναδρομικών φόρων από την Επιτροπή είναι άδικη, αντίθετη στις καθιερωμένες νομικές αρχές και θέτει σε αμφισβήτηση τους δημοσιονομικούς κανόνες των κρατών-μελών». Ακόμα και ο Λευκός Οίκος παρενέβη στην υπόθεση, με εκπρόσωπό του να μιλά για «μονομερή προσέγγιση που απειλεί να υπονομεύσει την πρόοδο που έχουμε πετύχει μαζί με τους Ευρωπαίους για ένα δίκαιο διεθνές φορολογικό σύστημα», δείχνοντας την ενόχληση των ΗΠΑ για τις κινήσεις της Ε.Ε. εις βάρος αμερικανικών επιχειρήσεων.
Η Apple δεν διστάζει να σημειώσει ότι «με βάση τη θεωρία της Επιτροπής, κάθε εταιρεία στην Ιρλανδία και σε όλη την Ευρώπη κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να φορολογηθεί βάσει νόμων που δεν υπάρχουν», δημιουργώντας κλίμα επενδυτικής αβεβαιότητας σε μια περίοδο που η Ευρώπη αναζητά απεγνωσμένα νέες επενδύσεις. Το πρόστιμο αυτό καθαυτό είναι σχεδόν ασήμαντο για την Apple: αντιστοιχεί χοντρικά στον τζίρο που η εταιρεία κάνει μέσα σε έναν μήνα. Ωστόσο, η εταιρεία στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα: δεν επιθυμεί να πληρώνει περισσότερους φόρους από αυτούς που έχει συμφωνήσει και θα πιέσει με κάθε τρόπο για να το πετύχει.
Απόφαση-σοκ
Όλα άρχισαν όταν η επίτροπος, αρμόδια για τον ανταγωνισμό, Μαργκρέτε Βεστάγκερ ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή είχε κρίνει ότι το εξαιρετικά ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς που η Apple απολάμβανε στην Ιρλανδία ήταν «παράνομο», βάσει του ευρωπαϊκού δικαίου, καθώς επέτρεπε στην εταιρεία να πληρώνει φόρο που κυμάνθηκε από 1% το 2003 έως 0,005% (!) το 2014. Η επίτροπος είπε ότι η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συγκεκριμένη διακριτική φορολογική μεταχείριση της Apple από την ιρλανδική κυβέρνηση αποτελούσε ουσιαστικά κρατική ενίσχυση προς ιδιωτική εταιρεία, καθώς η Ιρλανδία για κάθε εκατομμύριο δολάρια που τζίραρε η Apple, εισέπραττε από 500 μέχρι μόλις 50 ευρώ σε φόρο.Στο πλαίσιο αυτό, είπε η Βεστάγκερ, η Επιτροπή επέβαλε στην Apple πρόστιμο ύψους 13 δισ. ευρώ, τα οποία η εταιρεία θα έπρεπε να επιστρέψει στην Ιρλανδία ως διαφυγόντες φόρους. Το υψηλότερο πρόστιμο που η Επιτροπή είχε ως τώρα επιβάλει σε εταιρεία ήταν ύψους 1,4 δισ. ευρώ στη γαλλική εταιρεία ενέργειας EDF. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι η Επιτροπή έχει ήδη κρίνει ότι το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία είχαν διακριτική φορολογική μεταχείριση προς τη Fiat και τη Starbucks αντίστοιχα, καθώς και ότι διερευνά αντίστοιχες υποθέσεις στις οποίες εμπλέκονται η Amazon και η McDonald’s.
Θυελλώδεις αντιδράσεις
Η απόφαση της Επιτροπής προκάλεσε θυελλώδεις αντιδράσεις, πρώτα και κύρια στο Δουβλίνο, απ’ όπου ο υπουργός Οικονομικών της Ιρλανδίας Μάικλ Νούναν δήλωσε ότι «διαφωνώ καθέτως με την απόφαση της Επιτροπής», προσθέτοντας ότι η κίνηση των Βρυξελλών τον υποχρεώνει να ζητήσει την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου, ώστε να εφεσιβάλει την απόφαση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ήδη στην Ιρλανδία μέλη της κυβέρνησης και του κυβερνώντος κόμματος, αλλά και εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου, απαιτούν από τον πρωθυπουργό Έντα Κένι να δώσει το πράσινο φως για να κινηθεί η νομική διαδικασία για την ανατροπή της απόφασης, κίνηση που θα φέρει την Ιρλανδία σε τροχιά σύγκρουσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και άλλες χώρες-μέλη, όπως, για παράδειγμα, η Γερμανία, οι οποίες θεωρούν ότι ο συντελεστής φορολόγησης των εταιρειών στη νησιωτική χώρα (12,5%) είναι υπερβολικά χαμηλός.Από την πλευρά της, η Apple ξεκαθάρισε ότι επίσης θα εφεσιβάλει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σημειώνοντας δηκτικά ότι το «πρόβλημα δεν είναι ότι η Apple δεν πληρώνει φόρους, αλλά ποια κυβέρνηση τους εισπράττει» και προσθέτοντας ότι «η Επιτροπή βάλθηκε να ξαναγράψει την ιστορία της εταιρείας, να αγνοήσει το φορολογικό νομικό πλαίσιο της Ιρλανδίας και να ανατρέψει στην πορεία το διεθνές φορολογικό σύστημα».
Στο παιχνίδι μπήκε και το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, το οποίο δήλωσε «απογοητευμένο από το γεγονός ότι η Επιτροπή ενεργεί με μονομερή τρόπο στο περιθώριο των σημαντικών προόδων που πραγματοποιούνται από κοινού από τις ΗΠΑ, την Ε.Ε. και την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα για να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή» και τόνισε ότι «πιστεύουμε πως η επιβολή αναδρομικών φόρων από την Επιτροπή είναι άδικη, αντίθετη στις καθιερωμένες νομικές αρχές και θέτει σε αμφισβήτηση τους δημοσιονομικούς κανόνες των κρατών-μελών». Ακόμα και ο Λευκός Οίκος παρενέβη στην υπόθεση, με εκπρόσωπό του να μιλά για «μονομερή προσέγγιση που απειλεί να υπονομεύσει την πρόοδο που έχουμε πετύχει μαζί με τους Ευρωπαίους για ένα δίκαιο διεθνές φορολογικό σύστημα», δείχνοντας την ενόχληση των ΗΠΑ για τις κινήσεις της Ε.Ε. εις βάρος αμερικανικών επιχειρήσεων.
Έμμεσες απειλές
Η Apple πήγε τα πράγματα ένα βήμα παραπέρα, λέγοντας ότι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «θα επιδράσει βαθύτατα και αρνητικά στις επενδύσεις και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην Ευρώπη». Στην ουσία, η Apple λέει εμμέσως πλην σαφώς ότι αν τελικά φορολογηθεί περισσότερο απ’ όσο προβλέπει η συμφωνία της με την Ιρλανδία (η οποία είναι γνωστή και νόμιμη), ενδέχεται να επανεξετάσει τη θέση της σχετικά με την παρουσία της στην Ευρώπη. Ειδικά στην Ιρλανδία, η εταιρεία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες και τα σχέδιά της προβλέπουν επιπλέον επέκταση των δραστηριοτήτων της και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.Η Apple δεν διστάζει να σημειώσει ότι «με βάση τη θεωρία της Επιτροπής, κάθε εταιρεία στην Ιρλανδία και σε όλη την Ευρώπη κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να φορολογηθεί βάσει νόμων που δεν υπάρχουν», δημιουργώντας κλίμα επενδυτικής αβεβαιότητας σε μια περίοδο που η Ευρώπη αναζητά απεγνωσμένα νέες επενδύσεις. Το πρόστιμο αυτό καθαυτό είναι σχεδόν ασήμαντο για την Apple: αντιστοιχεί χοντρικά στον τζίρο που η εταιρεία κάνει μέσα σε έναν μήνα. Ωστόσο, η εταιρεία στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα: δεν επιθυμεί να πληρώνει περισσότερους φόρους από αυτούς που έχει συμφωνήσει και θα πιέσει με κάθε τρόπο για να το πετύχει.
