Τελευταία ευκαιρία: Ή ρύθμιση οφειλών ή κατάσχεση

Η νέα ρύθμιση για τις ασφαλιστικές εισφορές έχει γίνει η καινούργια «σημαία» του υπουργείου Εργασίας, καθώς πρόκειται για ένα θέμα που παραμένει ψηλά στην ατζέντα τους τελευταίους μήνες. Μάλιστα, αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των επαφών που θα έχει η κυβέρνηση με τους εκπροσώπους των δανειστών κατά τη δεύτερη μεταμνημονιακή τους επίσκεψη στην Αθήνα, στις 21 Ιανουαρίου, και στην περίπτωση που πάρει το πράσινο φως θα ενεργοποιηθεί την άνοιξη, πιθανότατα τον Μάρτιο.

Στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης είναι η ελάφρυνση εκατοντάδων χιλιάδων «εγκλωβισμένων» επαγγελματιών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που έχουν αποκλειστεί από τη δυνατότητα ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους κατά κύριο λόγο προς τον ΕΦΚΑ, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού. Όσοι, από την άλλη, δεν ενταχθούν στη νέα ρύθμιση θα έρθουν αντιμέτωποι με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.

Χωρίς κριτήρια

Λεπτομέρειες για το νέο σχήμα ρύθμισης έδωσε η υπουργός Εργασίας, Έφη Αχτσιόγλου, έπειτα από τη συνάντηση που είχε με άλλους υπουργούς και με τον Ευρωπαίο επίτροπο Πιερ Μοσκοβισί. Όπως είπε η υπουργός, η νέα ρύθμιση θα είναι τελικά χωρίς εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και το «κούρεμα της» οφειλής θα ξεπερνά και το 70%.

Δυνητικά, η ρύθμιση, που θα είναι ανεξάρτητη από τις ρυθμίσεις για χρέη προς τράπεζες και Δημόσιο, αφορά περί τους 900.000 οφειλέτες σε πρώην ΟΑΕΕ, ΟΓΑ και ΕΤΑΑ. Στην πράξη, θα επιδιωχθεί να καλυφθεί το σύνολο των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολουμένων και των αγροτών που αποκλείστηκαν από την ένταξη στον εξωδικαστικό μηχανισμό, είτε γιατί έχουν κλείσει τα βιβλία τους ή έχουν πτωχεύσει, είτε γιατί δεν έχουν έστω μία κερδοφόρα χρήση τα τελευταία χρόνια, είτε ακόμη γιατί η περιουσία τους ξεπερνά τα προβλεπόμενα όρια.

Έως 120 δόσεις

Βασική προϋπόθεση για την ένταξη στη ρύθμιση είναι να ρυθμιστούν χρέη που δημιουργήθηκαν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016, τα οποία μάλιστα, βάσει των σεναρίων που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας, θα επανυπολογιστούν, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της αρχικής οφειλής, ακόμη και κατά 50% με 54%.

Ωστόσο, σύμφωνα με την κ. Αχτσιόγλου, στη νέα ρύθμιση θα μπορούν να ενταχθούν και οφειλές έως τις 31 Δεκεμβρίου 2017, χωρίς βέβαια επανυπολογισμό, αφού ήδη τα ποσά αυτά των οφειλόμενων εισφορών έχουν υπολογιστεί με βάση τον νέο τρόπο και το νέο ποσοστό που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου.

Στη συνέχεια θα μειώνονται και οι προσαυξήσεις, κατά τα πρότυπα του εξωδικαστικού μηχανισμού, έως και 85%. Μετά το «κούρεμα» των προσαυξήσεων και τον επαναπροσδιορισμό της βασικής οφειλής θα προκύπτουν οι δόσεις, οι οποίες θα είναι 36 για οφειλές έως 3.000 ευρώ ή 120 για οφειλές άνω των 3.000 ευρώ, ενώ υπάρχουν σενάρια κλιμάκωσης με ανώτατο όριο τις 120 δόσεις. Η ρύθμιση συνολικά απευθύνεται σε 584.000 οφειλέτες του πρώην ΟΑΕΕ, 356.000 του πρώην ΟΓΑ και 18.000 του πρώην ΕΤΑΑ. Συνολικά, το «κούρεμα» της οφειλής εκτιμάται ότι μεσοσταθμικά θα αγγίζει ακόμη και το 74%.

Η τελευταία ευκαιρία

Υπό αυτά τα δεδομένα, η νέα ρύθμιση θεωρείται από τις ευνοϊκότερες, κάτι που γνωρίζει πολύ καλά το υπουργείο Εργασίας, που διαμηνύει ότι πρόκειται πραγματικά για την τελευταία ευκαιρία όσων επιθυμούν είτε να συνεχίσουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα είτε να συνταξιοδοτηθούν. Και αυτό γιατί υπάρχουν περίπου 80.000 οφειλέτες που βρίσκονται σε ηλικία συνταξιοδότησης και λόγω οφειλών δεν μπορούν να βγουν στη σύνταξη.

Η απόφαση για νέα ρύθμιση οφειλών σε ασφαλιστικά ταμεία προωθείται καθώς αρκετές δεκάδες χιλιάδες οφειλετών απώλεσαν, λόγω αδυναμίας πληρωμής κάποιων δόσεων, τις ρυθμίσεις χρεών που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν και στις οποίες είχαν υπαχθεί. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι σήμερα ενεργή παραμένει σχεδόν μόνο μία στις τρεις ρυθμίσεις, ήτοι μόλις 128.370 οφειλέτες βρίσκονται σε ρύθμιση έναντι 417.942 που είχαν υποβάλει αίτηση συμμετοχής.

Ειδικά για τη ρύθμιση των 100 δόσεων τα στοιχεία δείχνουν ότι έχουν «χαθεί» 48.049 αιτήσεις για συνολικά χρέη 2,1 δισ. ευρώ και πλέον παραμένουν ενεργές 63.782 που αφορούν 1,5 δισ. ευρώ οφειλές. Επίσης, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2018 είχαν υποβληθεί 3.342 αιτήσεις για εξωδικαστική ρύθμιση, από οφειλέτες που έχουν οφειλές προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Από αυτές, οι 1.021 προχωρούν σε διαδικασία διαπραγμάτευσης με τους πιστωτές, oι 182 αφορούν διμερή διαπραγμάτευση με το ΚΕΑΟ, ενώ οι υπόλοιπες 2.139 είναι αιτήσεις για οφειλές ελεύθερων επαγγελματιών.

Πιέζουν οι επαγγελματίες

Την ανάγκη ενεργοποίησης νέας ρύθμισης που θα προβλέπει τον επανυπολογισμό των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών χιλιάδων «εγκλωβισμένων» ελεύθερων επαγγελματιών τονίζουν επιχειρηματικοί φορείς.

Όπως αναφέρει ενδεικτικά το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθηνών, είναι απαραίτητο να δοθεί μια τελευταία ευκαιρία σε 500.000 ασφαλισμένους επιχειρηματίες, ανάλογα με την οικονομική τους δυνατότητα και με κριτήρια, να αποπληρώσουν τις οφειλές τους σε έως 120 δόσεις με «κούρεμα» των υπέρογκων προσαυξήσεων άνω του 85%.

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες στο παρελθόν είχαν την υποχρέωση να καταβάλλουν εισφορές ανάλογα με τα έτη που ήταν ασφαλισμένοι, ακόμη κι αν είχαν μηδενικό εισόδημα, ή ζημιές στην επιχείρησή τους, με αποτέλεσμα να συσσωρεύσουν οφειλές και να κινδυνεύουν με κατασχέσεις. Με το παλαιό καθεστώς, οι ελεύθεροι επαγγελματίες κατέβαλλαν μέση μηνιαία εισφορά 342 ευρώ, ενώ πλέον ελάχιστη εισφορά 158 ευρώ.

Σύμφωνα με το Επιμελητήριο, η νέα ρύθμιση, σε συνδυασμό με τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές από το 20% του εισοδήματος στο 13,33%, θα δώσει ανάσα σε χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες, καθώς θα οδηγήσει σε αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Παράλληλα, η παράταση για έναν χρόνο και η απλοποίηση της διαδικασίας ένταξης στον εξωδικαστικό μηχανισμό, που είχε ζητήσει το ΒΕΑ, όπως σημειώνει το Επιμελητήριο, δίνουν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών των ελεύθερων επαγγελματιών, προκειμένου να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους και να ανακάμψουν.