Υπέρ της συνέχισης του λιγνίτη στο Αμύνταιο μέχρι την τελευταία στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ

Η κυβέρνηση επιμένει στη θέση ότι δεν πωλούνται υδροηλεκτρικές μονάδες, είχε πει στη ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ στις 27 Μαρτίου 2017 ο τότε υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, επιβεβαιώνοντας ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν απέκλειε την πώληση των λιγνιτικών μονάδων της επιχείρησης.

Περίπου 40 ημέρες αργότερα, η κυβέρνηση αποφάσισε την πώληση του 40% του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ, το οποίο τότε παρήγε 4.280 μεγαβάτ και συγκεκριμένα 1.550 από τη μονάδα του Αγίου Δημητρίου, 1.200 στην Καρδιά (με χρόνο λήξης το 2020), 600 στο Αμύνταιο (επίσης το 2020), 330 στη Μελίτη και 600 στη Μεγαλόπολη.

Ο κ. Σταθάκης διαβεβαίωνε μάλιστα ότι δεν πρόκειται να πουλήσει τις υδροηλεκτρικές μονάδες, παρά το γεγονός ότι είχε γίνει αποδέκτης των απόψεων εταιρειών όπως η Elpedison, σύμφωνα με τις οποίες η πώληση μόνο των λιγνιτικών μονάδων δεν ήταν ελκυστική.

Τρία χρόνια αργότερα, από αυτό το 40%, το 14%, ο Ατμοηλεκτρικός Σταθμός (ΑΗΣ) Αμυνταίου, σταμάτησε να δουλεύει πριν από λίγες ημέρες, και συγκεκριμένα εν μέσω πανδημίας, στις 30 Απριλίου, ενώ ένα άλλο 28%, ο ΑΗΣ της Καρδιάς, είναι σχεδόν εκτός λειτουργίας, καθώς οι μονάδες 3 και 4 αναμένεται ότι θα επαναλειτουργήσουν περί τα μέσα Οκτωβρίου – προκειμένου να τροφοδοτήσουν το δίκτυο τηλεθέρμανσης της περιοχής.

Οι λιγνιτικές μονάδες

Ουσιαστικά, δηλαδή, από τα 4.280 μεγαβάτ παραγωγής από λιγνιτικούς σταθμούς η ΔΕΗ έμεινε με 2.480. Πριν από δυόμισι χρόνια, τον Νοέμβριο του 2017, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε συμφωνήσει με την ευρωπαϊκή διεύθυνση DG Comp της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το λιγνιτικό χαρτοφυλάκιο που θα παρέμενε μετά το 2020 στη ΔΕΗ να είναι στα 1.022 μεγαβάτ, δηλαδή στα 342 MW της 5ης μονάδας του Αγ. Δημητρίου με διάρκεια ζωής έως το 2040 και τα 660 MW της νέας μονάδας Πτολεμαΐδα 5, που βρίσκεται υπό κατασκευή και η ανταγωνιστικότητά της είναι υπό αμφισβήτηση.

Παράλληλα, είχε συμφωνήσει να ξεκινήσει μέσα στο 2018 η διαδικασία για να πουληθούν τέσσερις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ συνολικής ισχύος 1.291 MW και συγκεκριμένα:

• η Μελίτη 1 ισχύος 330 MW και χρόνο ζωής έως το 2040,
• η άδεια για τη Μελίτη 2 ισχύος 450 MW,
• οι μονάδες 3 και 4 της Μεγαλόπολης ισχύος 255 MW και 256 MW, αντίστοιχα, με χρόνο ζωής έως το 2025.

Μάλιστα, στις 24 Νοεμβρίου 2017, μιλώντας σε ενεργειακό συνέδριο, ο κ. Σταθάκης είχε αναφερθεί στη δημιουργία δύο ή και τριών λιγνιτικών πόλων στην αγορά ηλεκτρισμού, ενώ ο τότε διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας είχε πει ότι βλέπει «την εξέλιξη ως ευκαιρία» και είχε εκτιμήσει ότι μόνο από την πώληση της Μελίτης θα γίνουν επενδύσεις 800-900 εκατ. ευρώ, ενώ θα ανοίξουν τα ορυχεία της Βεύης και του Κλειδίου, δημιουργώντας 600 νέες θέσεις εργασίας».

Όμως η μόνη συζήτηση που έγινε ουσιαστικά αφορούσε τον ΑΗΣ του Αμυνταίου. Τέσσερις μήνες αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2018, ο Όμιλος Μυτιληναίου εμφανιζόταν πρόθυμος να αναλάβει πλήρως τη χρηματοδότηση των 110 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση του ΑΗΣ Αμυνταίου με αντάλλαγμα η ΔΕΗ να υπογράψει σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας της «Αλουμίνιον» με διάρκεια έως το 2030 για ισχύ 300-400 MW.

Η πρόσφορα Μυτιληναίου ήταν κατά 10-40 εκατ. ευρώ καλύτερη από την εκτίμηση της ΕΤΕ ΔΕΗ, η οποία υπολόγιζε ότι απαιτούνται επενδύσεις 70-100 εκατ. ευρώ, τα οποία θα έδινε η επιχείρηση.

«Δεν θα επιτρέψουμε τον εκτοπισμό και την απαξίωση του λιγνίτη και την απώλεια του ΑΗΣ Αμυνταίου από τον παραγωγικό ιστό της ΔΕΗ» ανέφερε η Ένωση Τεχνικών.

Διαβεβαιώσεις για τη συνέχεια

Εννέα μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο του 2018, ο πρόεδρος της ΔΕΗ, Μ. Παναγιωτάκης, προεξόφλησε ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση θέλουν να λειτουργήσουν οι μονάδες και προανήγγειλε διαγωνισμό για την αναβάθμιση του ΑΗΣ Αμυνταίου με ήδη τέσσερις ενδιαφερόμενους και συγκεκριμένα τους ομίλους Μυτιληναίου, Καπελούζου, TΕΡΝΑ και ΙΝΤΡΑΚΑΤ. Δεκαπέντε μήνες αργότερα, κι ενώ η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει τις αποφάσεις για την απολιγνιτοποίηση, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Πέτρος Κόκκαλης αναρωτιόταν σε άρθρο του «έχει νόημα να πεθάνεις μέσα στο κάρβουνο;».

Πάντως, τον Νοέμβριο του 2018 ο βουλευτής Φλώρινας του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Σέλτσας, τασσόταν υπέρ της συνέχισης λειτουργίας του ΑΗΣ Αμυνταίου.

«Η συνέχιση λειτουργίας του ΑΗΣ Αμυνταίου είναι η καλύτερη δυνατή εξέλιξη. Πρόκειται για ένα κομβικής σημασίας ζήτημα για τη λιγνιτική παραγωγή, τους εργαζόμενους αλλά και την ευρύτερη περιοχή» έλεγε ο κ. Σέλτσας, ο οποίος στις επόμενες εκλογές, που έγιναν στις 7 Ιουλίου 2019, δεν εξελέγη.

Οι δηλώσεις του κ. Σέλτσα έγιναν ενώ τελείωσαν οι ώρες λειτουργίας της μονάδας του Αμυνταίου, οι οποίες και παρατάθηκαν, ενώ τρεις εβδομάδες πριν από τις εκλογές του Ιουλίου 2019 τελείωσαν και επίσης παρατάθηκαν οι ώρες λειτουργίας των σταθμών στην Καρδιά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τότε κυβερνητικών παραγόντων, η επέκταση έφτανε τις 32.000 ώρες και θα έδινε τη δυνατότητα λειτουργίας μέχρι τον Μάιο του 2021.

Τη συνέχεια της λειτουργίας υποστήριξε –κι ενώ η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει την 30ή Απριλίου ως τελευταία ημέρα λειτουργίας της μονάδας του Αμυνταίου– και η κ. Πέτη Πέρκα, που κέρδισε και διαδέχτηκε τον κ. Σέλτσα στην έδρα του ΣΥΡΙΖΑ στον νομό Φλώρινας και η οποία τάχθηκε εμμέσως πλην σαφώς υπέρ της συνέχισης της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων, για να αποφευχθεί η «βίαιη και άδικη απολιγνιτοποίηση».

«H κυβέρνηση θα επανεξετάσει τις θέσεις της ως προς τη βίαιη και άδικη απολιγνιτοποίηση που έχει εξαγγείλει, προσαρμοζόμενη στις έκτακτες συνθήκες που επικρατούν λόγω της πανδημίας Covid-19;» ρωτούσε η κ. Πέρκα τον υπουργό κ. Χατζηδάκη στις 29 Απριλίου 2020.

«Tο κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων της χώρας πρέπει να γίνει με όρους που να εξασφαλίζουν τη δίκαιη μετάβαση, τους εργαζόμενους σε λιγνιτωρυχεία και μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, αλλά και την τηλεθέρμανση των λιγνιτικών περιοχών» έλεγε στην ερώτησή της η κ. Πέρκα, η οποία υπενθύμιζε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υπέρ της απολιγνιτοποίησης.

Τρεις ημέρες αργότερα, στις 2 Μαΐου, το θέμα της τηλεθέρμανσης επανέφερε ο περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργος Κασαπίδης, ο οποίος σε επιστολή του προς τον κ. Χατζηδάκη και τον υφυπουργό Ενέργειας, Γεράσιμο Θωμά, ζήτησε οι αδιάθετες ώρες λειτουργίας του ΑΗΣ Αμυνταίου, τις οποίες υπολόγισε σε περίπου 6.000, «να διατεθούν στον ΑΗΣ Καρδιάς», για να τροφοδοτεί με θερμικό φορτίο την τηλεθέρμανση Πτολεμαΐδας.

Τηλεθέρμανση στη Δυτική Μακεδονία έχουν τέσσερις δήμοι (Φλώρινας, Αμυνταίου, Εορδαίας και Κοζάνης), οι οποίοι, σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα τηλεθερμανθούν με φυσικό αέριο.