Έλενα Παλάγκα: «Τα παιδιά αντλούν αυτοπεποίθηση από έναν σκύλο»

Η Έλενα Παλάγκα είναι επαγγελματίας εκπαιδεύτρια σκύλων, με εξειδίκευση στα σκυλιά βοηθούς για παιδιά με ορατές και μη ορατές αναπηρίες, και μας περιγράφει τη μοναδική σχέση που αναπτύσσουν τα παιδιά με τα ζώα.

Γιατί, θεωρείς, τα παιδιά έλκονται από τα ζώα;

Από μικρή ηλικία, τα παιδιά βρίσκουν τα ζώα συναρπαστικά και συχνά αναπτύσσουν ιδιαίτερες σχέσεις μαζί τους. Την περίοδο που τα παιδιά αρχίζουν να εξερευνούν τον κόσμο γύρω τους, έλκονται από πράγματα που κινούνται, εντυπωσιάζονται από έντονα χρώματα, διαφορετικά σχήματα, από γούνινα και τριχωτά αντικείμενα και παιχνίδια, με ενδιαφέροντες και διαφορετικούς θορύβους. Τα ζώα έχουν όλα αυτά τα στοιχεία και, το κυριότερο, έχουν τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσουν με τα παιδιά. Αυτό κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών και κάνει τα ζώα διασκεδαστικά. Με λίγα λόγια, τα ζώα είναι η ιδανική παρέα των παιδιών. Τα περισσότερα παιδιά βλέπουν το αγαπημένο τους κατοικίδιο σαν έναν σούπερ ήρωα, σαν έναν αδερφό ή αδερφή που μαζί μοιράζονται μυστικά, πλάθουν ιστορίες, ζουν περιπέτειες, γελούν και παίζουν. Τα ζώα, που αγαπούν με ανιδιοτέλεια, συνδέονται βαθιά με τα παιδιά και τα αγαπούν ακριβώς γι’ αυτό που είναι, δεν κρίνουν και δεν περιμένουν ανταλλάγματα.

Διαρκώς διαβάζουμε έρευνες που υποστηρίζουν τη μεγάλη επίδραση που έχει η σχέση κατοικιδίου-παιδιού στη γνωστική και κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Εσύ δουλεύεις εξίσου με τον σκύλο και το παιδί. Ισχύει κάτι τέτοιο;

Μπορεί τα ζώα και τα παιδιά να μιλούν διαφορετικές γλώσσες, να ανήκουν σε διαφορετικά είδη, ωστόσο μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους καταπληκτικά. Δουλεύοντας με ζώα, συγκεκριμένα με σκυλιά, αλλά και παιδιά, κατάλαβα πως αυτή η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ τους δεν συγκρίνεται με καμία άλλη, είναι μοναδική και, χωρίς να υπερβάλλω, θα πω πως είναι ευεργετική.

Τις περισσότερες φορές, ειδικά σε παιδιά με αναπηρία, αλλά και σε παιδιά χωρίς αναπηρία, η προσέγγιση και η αλληλεπίδραση με έναν ειδικό επιστήμονα, έναν δάσκαλο ή και μέλη της ίδιας της οικογένειάς τους απαιτεί περισσότερο χρόνο και τον «κατάλληλο» τρόπο για κάθε παιδί. Αυτό φαίνεται πως γίνεται αβίαστα και αυθόρμητα με έναν σκύλο. Το παιδί είναι πιο δεκτικό και πιο εύκολο στο να το προσεγγίσει ένα ζώο, π.χ. ένας σκύλος. Τα παιδιά αντλούν ηρεμία, δύναμη, ισορροπία, αυτοπεποίθηση από έναν σκύλο και, καθώς τον αντιμετωπίζουν σαν σύμμαχο και προστάτη τους, αφήνονται και αναπτύσσουν τη φαντασία τους, ανακαλύπτουν τα ταλέντα τους και γνωρίζουν καλύτερα τους εαυτούς τους. Τα παιδιά αρχίζουν να «διαβάζουν» τα ζώα, να παρατηρούν ή και να μιμούνται συμπεριφορές, να νοιάζονται γι’ αυτά, να προβληματίζονται και να συμπάσχουν με αυτά.

Σε περιπτώσεις παιδιών που πήραν σκυλιά ενισχύθηκε πολύ η σύνδεση μεταξύ γνώσης και συναισθήματος. Για παράδειγμα, θα μάθω να χτενίζω τον σκύλο μου για να φαίνεται όμορφος, θα ταΐσω τον σκύλο μου γιατί πρέπει να φάει για να είναι υγιής και δυνατός, θα του φτιάξω ένα σπίτι για να τον προστατέψω από το κρύο ή τη ζέστη, θα τον αφήσω να κοιμηθεί για να είναι ξεκούραστος και να παίζουμε με το μπαλάκι αργότερα.

Ένα από τα παιδιά με αναπηρία που πήρε σκύλο βοηθό έμαθε πως και ο σκύλος πρέπει να επισκέπτεται τον δικό του γιατρό, τον κτηνίατρο. Μπορεί οι εμπειρίες που είχε το παιδί από τις επισκέψεις του στους γιατρούς, λόγω της αναπηρίας του, να μην ήταν ευχάριστες, όμως κατανόησε πως για να είναι καλά ο τετράποδος φίλος του πρέπει να πάει στον κτηνίατρο. Έδειξε ωριμότητα, ευαισθησία, συμπαράσταση, υπευθυνότητα και ενδιαφέρον και τον ακολουθεί με θάρρος σε κάθε του κτηνιατρική επίσκεψη. Το μεγαλύτερο όφελος αυτής της ιστορίας ήταν πως το παιδί έμαθε να αντιμετωπίζει με θάρρος και τόλμη και τις δικές του επισκέψεις στους δικούς του γιατρούς. Ο σκύλος πλέον αποτελεί για το παιδί κίνητρο, στήριγμα, αλλά και παράδειγμα προς μίμηση.

Τα ζώα είναι συντροφιά, όμως έχουν κι αυτά ανάγκες και υποχρεώσεις και τα παιδιά αγαπούν να φροντίζουν και να καλύπτουν τις ανάγκες των φίλων τους κι αυτό σίγουρα αναπτύσσει αυτό που λέμε ενσυναίσθηση. Η ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα του ατόμου να αντιλαμβάνεται και να κατανοεί τα συναισθήματα του άλλου. Με ένα επικοινωνιακό ζώο, όπως είναι ο σκύλος, οι συνθήκες για την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης στο παιδί είναι οι κατάλληλες.

Τα παιδιά ασυναίσθητα αρχίζουν να ανοίγονται, εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους, αναπτύσσουν την ομιλία τους, μαθαίνουν να μοιράζονται, δημιουργούν παρέες και ομάδες, με απλά λόγια κοινωνικοποιούνται. Πόσες φορές έχουμε δει ταινίες όπου ένα ζωάκι έχει βοηθήσει παιδιά στο να αναπτύξουν μεταξύ τους φιλίες;

Τα κατοικίδια βιώνονται από τα παιδιά ως πραγματικοί φίλοι. Είναι όμως αυτό πραγματική φιλία;

Φυσικά και υπάρχει πραγματική φιλία μεταξύ παιδιών και ζώων, όπως υπάρχει και μεταξύ ζώων που ανήκουν σε διαφορετικά είδη. Μια φιλία περιλαμβάνει την εμπιστοσύνη, τη φροντίδα και την αρμονία. Ιδιαίτερα οι φιλίες που αναπτύσσονται μεταξύ παιδιών και ζώων είναι πολύ ισχυρές. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως η φιλία μεταξύ παιδιών και ζώων θα μπορούσε να έχει την ίδια ισχύ με την αδελφική σχέση.

Μίλησέ μας για το Nina Service Dogs. Τι ακριβώς κάνετε;

O οργανισμός Nina Service Dogs είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που εκπαιδεύει σκύλους βοηθούς, κυρίως για παιδιά με αναπηρίες, κατ’ εξαίρεση για ενήλικες, αλλά και για άτομα με άνοια. Οι σκύλοι βοηθοί παιδιών με αναπηρίες μπορούν να βοηθήσουν παιδιά με ορατές ή και μη ορατές αναπηρίες, όπως σύνδρομα και διαταραχές. Οι γονείς που ενδιαφέρονται για έναν σκύλο βοηθό για το παιδί τους έρχονται σε επαφή μαζί μας και, εφόσον ελέγξουμε το ιατρικό ιστορικό και κρίνουμε πως ένας σκύλος βοηθός μπορεί να φανεί χρήσιμος για την περίπτωση του παιδιού τους, ξεκινά η διαδικασία. Η εκπαίδευση του σκύλου διαρκεί περίπου δύο χρόνια και το matching μεταξύ σκύλου βοηθού και παιδιού δεν γίνεται από την αρχή. Εκπαιδεύονται ταυτόχρονα δύο-τρία σκυλιά και εκπαιδεύονται για διάφορα καθήκοντα εργασίας, ώστε να φανούν και τα «ταλέντα» του κάθε σκύλου. Σκοπός της εκπαίδευσης είναι να μάθει ο σκύλος να εκτελεί συγκεκριμένες εντολές και να έχει συγκεκριμένα καθήκοντα εργασίας που θα συμβάλουν στη βελτίωση της ψυχική ή σωματικής υγείας του παιδιού. Τα οφέλη είναι πολλά και η εκπαίδευση γίνεται εξατομικευμένα για κάθε περίπτωση και αναπηρία. Κάποια σκυλιά π.χ. έχουν καλύτερη όσφρηση και θα ήταν καλύτερα για παιδιά με επιληπτικές κρίσεις, άλλες κρίσεις, μετατραυματικό στρες ή διαβήτη. Σε αυτές τις περιπτώσεις η μύτη τους είναι σημαντική, ώστε να μπορούν να μυρίζουν τις χημικές μεταβολές που συμβαίνουν στο σώμα(σάλιο ή ιδρώτα) και να προειδοποιούν. Σε περιπτώσεις με κινητικές δυσκολίες ίσως χρειαστεί ένας μεγαλόσωμος σκύλος βοηθός, για ισορροπία. Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι να γίνει το δέσιμο μεταξύ παιδιού ή ενήλικα με αναπηρία και του σκύλου βοηθού και σε αυτό δίνουμε μεγάλη βαρύτητα και δουλεύουμε πολύ με τα παιδιά και τις οικογένειές τους.

INFO

Nina Service Dogs

Website: www.ninaservicedogs.com

Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Instagram: Nina Service Dogs