«Να εκπέμπουμε ως χώρα σοβαρότητα και αξιοπιστία»,λέει ο πρόεδρος του ΞΕΕ, Αλέξανδρος Βασιλικός

Τη διαβεβαίωση ότι μετά την εμφάνιση της πανδημίας τα ξενοδοχεία λειτουργούν με τη σχολαστική εφαρμογή λεπτομερειών υγειονομικών πρωτοκόλλων δίνει μιλώντας στην F.S. o πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Αλέξανδρος Βασιλικός.

Τι καινούργιο μάθαμε για τον τουρισμό χάρη στην πανδημία;

Η πανδημία επιταχύνει τάσεις που προϋπήρχαν και δημιουργεί την ανάγκη για ταχύτερη και αμεσότερη ανταπόκριση. Το περιβάλλον, η υγεία, η βιώσιμη ανάπτυξη, έρχονται σε πρώτο πλάνο και θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη στον σχεδιασμό των επόμενων βημάτων μας. Επιπλέον, μπορεί και πριν την πανδημία να μιλούσαμε για τον ψηφιακό μετασχηματισμό στον τουρισμό, αλλά τώρα αναδεικνύεται ως υψηλή προτεραιότητα. Εξέλιξη που δικαιώνει απόλυτα το πρόγραμμα CapsuleΤ του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ), τον πρώτο ελληνικό επιταχυντή για νεοφυείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό, ο οποίος ήδη με επιτυχία ολοκλήρωσε τον δεύτερο κύκλο υλοποίησής του. Επίσης, η εργασία από απόσταση είναι μια νέα πραγματικότητα. Μπορεί κάποιος από ένα ελληνικό νησί να εργάζεται για οποιοδήποτε σημείο στον πλανήτη, έχοντας μια ποιότητα ζωής που δεν θα είχε σε ένα αστικό κέντρο. Αυτή η δυνατότητα μπορεί να αξιοποιηθεί ουσιαστικά με την περαιτέρω αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών της χώρας, που είναι κρίσιμες και για άλλα μείζονα ζητούμενα, όπως, για παράδειγμα, η τηλεϊατρική.

Ήταν μεγάλη η προσφορά για τη φετινή ζήτηση; Τι επίδραση είχε αυτό στις τιμές;

Τα χαμηλά επίπεδα στα οποία κινείται η φετινή ζήτηση δεν έχουν ιστορικό προηγούμενο. Ωστόσο, έχουμε επισημάνει ως ΞΕΕ την ανάγκη για εξορθολογισμό της προσφοράς. Τα καλά αποτελέσματα στον τουρισμό τα τελευταία χρόνια οδήγησαν σε μια ευκαιριακή «μόδα» δημιουργίας καταλυμάτων. Όπου να ’ναι, όπως να ’ναι, ό,τι να ’ναι. Με μια λογική «είδα φως και μπήκα» φτάσαμε στο σημείο ο καθένας να μπορεί να παριστάνει τον ξενοδόχο, χωρίς τις προϋποθέσεις, τις εγγυήσεις, τις πιστοποιήσεις και τις υποχρεώσεις του ξενοδόχου. Αυτή η γκρίζα ζώνη της παραξενοδοχίας απέχει έτη φωτός από τον επαγγελματισμό και την αξιοπιστία που χαρακτηρίζουν τα ελληνικά ξενοδοχεία. Από κει και πέρα, σε ό,τι αφορά την τιμολογιακή πολιτική στις συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί φέτος, κάθε σοβαρή επιχείρηση την αποφασίζει με κριτήριο τη βιωσιμότητά της.

Έχετε εικόνα πόσα ξενοδοχεία που δεν άνοιξαν φέτος δεν θα ανοίξουν ποτέ ξανά;

Αυτό για το οποίο έχουμε εικόνα με βάση τον τέταρτο κύκλο της έρευνας του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) «Covid-19 και Ελληνικά Ξενοδοχεία», που διενεργήθηκε τον Ιούλιο για λογαριασμό του ΞΕΕ, είναι πως τα ξενοδοχεία που ήδη έχουν ανοίξει ή πρόκειται να ανοίξουν μέχρι τον Αύγουστο φτάνουν στο 84,5% του συνόλου τους, 9,09% δεν έχουν αποφασίσει ακόμη, ενώ σε ποσοστό 6,4% είχαν αποφασίσει να μην ανοίξουν. Οι ζημιές που θα καταγραφούν φέτος στα ελληνικά ξενοδοχεία είναι δεδομένες και μεγάλες, η βιωσιμότητα αυτών, ανεξαρτήτως ανοίγματος ή μη, θα εξαρτηθεί από την προσαρμοστικότητα των χρηματοδοτικών εργαλείων και κρατικών παρεμβάσεων σε βάθος χρόνου. Είμαι αισιόδοξος ότι οι σωστές ισορροπίες θα βρεθούν.

Τι πρέπει να γίνει για να μην υπάρξει ψυχολογική απόσταση από τις κύριες αγορές που δεν μπορούσαν να αξιοποιηθούν φέτος;

Το σημαντικότερο όλων είναι να εκπέμπουμε ως χώρα σοβαρότητα και αξιοπιστία. Βιώνουμε μια συγκυρία κατά την οποία μεγάλα και μικρότερα κράτη, αλλά και υπερεθνικοί οργανισμοί, δίνουν καθημερινά εξετάσεις στην παγκόσμια κοινή γνώμη. Η Ελλάδα κέρδισε στον πρώτο γύρο αυτής της παγκόσμιας πρόκλησης και πρέπει να διατηρήσουμε ακέραιο αυτό το απόθεμα εμπιστοσύνης.

Οι εναλλακτικές δομές προσωρινής διαμονής, όπως τα διαμερίσματα Airbnb, ενισχύθηκαν ή υποχώρησαν φέτος;

Δεν το γνωρίζουμε βάσει στοιχείων, αφού το τοπίο συνεχίζει να είναι ανεξέλεγκτο. Η θέση μας είναι ξεκάθαρη. Η οικονομία διαμοιρασμού ήρθε για να μείνει, αλλά χρειάζεται εποπτικό πλαίσιο και κανόνες, όπως συμβαίνει σε όλους τους ευρωπαϊκούς προορισμούς. Κι εδώ θέλω να είμαι πολύ σαφής. Το πρόβλημα δεν είναι ο Γιώργος που φεύγει να πάει στο χωριό του και νοικιάζει το σπίτι του, ούτε η Μαρία που πάει για ένα μήνα στο Λονδίνο και κάνει το ίδιο. Είναι πρόβλημα όμως όταν αυτό γίνεται από μεγάλες εταιρείες που φτάνουν να διαχειρίζονται τεράστιους αριθμούς διαμερισμάτων ως παραξενοδοχεία. Ωστόσο, η ζημιά είναι κοινωνική πρωτίστως. Οδήγησαν τα ενοίκια στα ύψη, άλλαξαν τη φυσιογνωμία ολόκληρων γειτονιών και πάνω απ’ όλα άνοιξαν εξαρχής ένα μείζον ζήτημα υγιεινής και ασφάλειας μέσα ή δίπλα σε πολυκατοικίες και σπίτια οικογενειών. Ειδικά μετά την εμφάνιση της πανδημίας και όταν τα ξενοδοχεία λειτουργούν με τη σχολαστική εφαρμογή λεπτομερειών υγειονομικών πρωτοκόλλων, είναι αδιανόητο να φιλοξενούνται επισκέπτες σε βραχυχρόνιες μισθώσεις, χωρίς μέτρα προστασίας και ελέγχου.

Ήταν διαφορετική η τύχη των μονάδων που δουλεύουν όλο τον χρόνο από αυτήν των εποχικών ξενοδοχείων;

Σίγουρα ναι. Τα δωδεκάμηνης λειτουργίας ξενοδοχεία έχουν καταγράψει ήδη ζημιές από τον Μάρτιο, που λειτούργησαν, μέχρι και το κλείσιμο των ξενοδοχείων και έχουν επίσης μπροστά τους έναν πολύ δύσκολο χειμώνα. Γι’ αυτό και πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα γι’ αυτά, και μάλιστα εγκαίρως, ώστε να έχουν όλα τα δεδομένα που απαιτούνται από μια επιχείρηση για να σχεδιάσει μια στρατηγική επιβίωσης.

Είστε ικανοποιημένος από τη μέχρι τώρα κρατική παρέμβαση;

Δεν θα μπορούσα να απαντήσω με ένα «ναι» ή ένα «όχι». Το μέγεθος των προκλήσεων είναι τέτοιο που δεν επιδέχεται μονολεκτικές απαντήσεις. Όταν παγκόσμιοι κολοσσοί που δραστηριοποιούνται στην αγορά των ταξιδιών και στη φιλοξενία μπαίνουν στη σειρά για ενίσχυση από τα κράτη τους, αντιλαμβάνεστε το μέγεθος του προβλήματος. Παρ’ όλα αυτά, βρισκόμαστε σε διαρκή διάλογο με την κυβέρνηση προκειμένου να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο παρεμβάσεων και πολιτικής. Βεβαίως, όταν πρέπει κανείς μέσα σε τόσο σύντομο χρόνο να κάνει τόσες πολλές ρυθμίσεις, είναι εύλογο να συμβούν και κάποιες αστοχίες ή καθυστερήσεις. Η ρευστότητα έχει ρόλο-κλειδί για το μέλλον του ξενοδοχειακού κλάδου. Για παράδειγμα, το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής λειτούργησε με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Το ίδιο πρέπει να συμβεί και με τους πόρους από τα υπόλοιπα προγράμματα και εργαλεία, που ακόμη δεν έχουν φτάσει στα ξενοδοχεία, και γι’ αυτό απαιτείται επιτάχυνση και απλούστευση.

Τι πρέπει να γίνει για να υπάρξει ανάκαμψη του κλάδου το 2021;

Η πρόκληση είναι διττή για τον ελληνικό τουρισμό. Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, να κερδηθεί η μάχη επιβίωσης επιχειρήσεων και εργαζομένων, μέχρι να φτάσουμε στη σεζόν του 2021. Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, να σχεδιάσουμε ένα νέο τουριστικό πρότυπο για τη χώρα, που θα δίνει έμφαση στην ποιοτική αναβάθμιση και στον θεματικό εμπλουτισμό του προϊόντος μας, ενσωματώνοντας οριζόντια τις αρχές της βιωσιμότητας. Ο τουρισμός έχει αποδείξει πόσα μπορεί να προσφέρει στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Επένδυση, με νέους όρους και νέα αντίληψη, στον τουρισμό σημαίνει επένδυση σε ένα καλύτερο μέλλον για την Ελλάδα.