«Η εισαγωγή στα ΑΕΙ δεν είναι ιερή αγελάδα», δηλώνει ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ.Παπαϊωάννου - Free Sunday
«Η εισαγωγή στα ΑΕΙ δεν είναι ιερή αγελάδα», δηλώνει ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ.Παπαϊωάννου

«Η εισαγωγή στα ΑΕΙ δεν είναι ιερή αγελάδα», δηλώνει ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ.Παπαϊωάννου

«Η παιδεία είναι εθνικό θέμα, υπερκομματικό» τονίζει o πρύτανης του ΑΠΘ, καθηγητής Νίκος Παπαϊωάννου, στη συνέντευξή του στην F.S.

Ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ αναφέρθηκε στην αλλαγή της εικόνας στο campus του ΑΠΘ κατά τον τελευταίο χρόνο. Ήταν θέμα νομοθετικής ρύθμισης η εμπέδωση του αισθήματος ασφάλειας ή το πανεπιστήμιο τελικά μπορεί να περιφρουρεί τους χώρους του;

Είναι γεγονός πως κάθε νόμος, για να εφαρμοστεί και να φέρει την επιδιωκόμενη αλλαγή, θα πρέπει να επιδιώκει τη στήριξη της κοινωνίας, να πείθονται οι πολίτες πως ο νομοθέτης έρχεται να ρυθμίσει κάτι προς όφελος του συνόλου. Η δράση εγκληματικών ομάδων στους χώρους του ΑΠΘ δεν αμαύρωνε απλώς την εικόνα του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της χώρας. Η εικόνα αυτή δεν μπορούσε να είναι ανεκτή από κανέναν δημοκρατικό πολίτη, κανέναν φορολογούμενο, κανέναν γονιό, κανέναν δάσκαλο. Η απόφαση της πολιτείας να αποκαταστήσει το πανεπιστημιακό άσυλο στην πραγματική του έννοια, αυτή της προστασίας της ακαδημαϊκής ελευθερίας και της απρόσκοπτης διακίνησης των ιδεών, επιβεβαιώθηκε από την αναγέννηση της πανεπιστημιακής ζωής. Δικό μας καθήκον ήταν και είναι να διασφαλίζουμε την τήρηση της νομιμότητας. Κλειδί στον σχεδιασμό αυτόν αποτέλεσε το άνοιγμα του πανεπιστημίου στην κοινωνία, ως αναπόσπαστο κομμάτι της. Μας δίνει μεγάλη χαρά το ότι οικογένειες με τα παιδιά τους μπορούν να απολαμβάνουν έναν περίπατο στο campus, το ότι οι πολίτες αισθάνονται ασφαλείς να κυκλοφορούν οποιαδήποτε μέρα και ώρα. Σαφώς και μπορούμε να περιφρουρήσουμε τους χώρους μας και θα θέλαμε να το κάνουμε ακόμη πιο οργανωμένα, όπως γίνεται σε όλα τα μεγάλα ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια, με μια πανεπιστημιακή μονάδα επιτήρησης, η οποία –σε καθεστώς εργασιακής ασφάλειας για το προσωπικό– ουσιαστικά θα επιτελεί το έργο που σήμερα φέρνει σε πέρας η υπηρεσία φύλαξης.

Η διαχείριση των ζητημάτων της καθημερινότητας αφήνει περιθώρια για στρατηγικό σχεδιασμό;

Η διαχείριση των ζητημάτων της καθημερινότητας είναι αλληλένδετη με τον στρατηγικό σχεδιασμό. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του πανεπιστημίου που ήδη έχει ξεκινήσει, αξιοποιώντας ως επιταχυντή τις συνθήκες που επέβαλε η πανδημία, έχει άμεση επίδραση στην καθημερινότητα του προσωπικού και των ερευνητών μας, που απαλλάσσονται από το γραφειοκρατικό άχθος. Ταυτόχρονα, όμως, επιτυγχάνεται μια μεγάλη εξοικονόμηση πόρων, που κατευθύνονται εκεί όπου πραγματικά θέλουμε να επενδύσουμε για την ανάπτυξη του πανεπιστημίου. Παρουσίασα στον πρωθυπουργό κάποια από τα εμβληματικά σχέδια, όπως η αξιοποίηση της ιδιωτικής περιουσίας του Αριστοτελείου, ώστε με ίδιους πόρους να χρηματοδοτήσουμε την ανέγερση νέων κτιριακών εγκαταστάσεων σε ιδιόκτητα ακίνητα.

Ποια είναι τα μείζονα ζητήματα για την ανάπτυξη του Πανεπιστημίου τα επόμενα χρόνια;

Αυτά που άφησε πίσω της η παρατεταμένη περίοδος της οικονομικής κρίσης. Πρώτο και κύριο το πρόβλημα της υποστελέχωσης, καθώς την περίοδο που η δημοσιονομική προσαρμογή δεν επέτρεπε την αναπλήρωση των αφυπηρετούντων καθηγητών ολόκληροι τομείς σε ορισμένα τμήματα αποδεκατίστηκαν. Γι’ αυτό και προτεραιότητα αποτελεί η προκήρυξη θέσεων στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχεια του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου σε σημαντικές για το ΑΠΘ και τη χώρα επιστημονικές περιοχές.

Τι σημαίνει το ΑΠΘ για την πόλη;

Το ΑΠΘ είναι η πόλη. Κάθε άνθρωπος που ζει στη Θεσσαλονίκη αντιλαμβάνεται τη διάδραση αυτή σε κάθε έκφανση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής. Φυσικά οι αριθμοί από μόνοι τους δεν λένε τίποτε, δεν αρκεί να πούμε έναν αριθμό για τη συνεισφορά του ΑΠΘ στο τοπικό ΑΕΠ. Είναι χρέος μας απέναντι στην κοινωνία ο πολλαπλασιαστής να αυξηθεί ακόμη περισσότερο, να δημιουργήσουμε ευκαιρίες για τους νέους επιστήμονες, ώστε να μείνουν εδώ, να καινοτομήσουν εδώ, και να προσελκύσουμε με τη δυναμική αυτή περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό να επενδύσουν στην πόλη μας.

Αποκάλυψαν οι βάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ τμήματα που δεν έχουν λόγο ύπαρξης;

Με προβλημάτισαν, όχι μόνο ως πρύτανη του ΑΠΘ αλλά και ως γονιό, όπως και κάθε γονιό και κάθε συνάδελφο που επιδιώκει την ποιότητα στην ανώτατη εκπαίδευση και τη διασύνδεση με την αγορά εργασίας. Κατ’ αρχάς, όμως, θα πρέπει να είμαστε ειλικρινείς – όσοι συμμετέχουμε στον θεσμικό, στον δημόσιο διάλογο, αλλά και συνολικά οι πολίτες: Η εισαγωγή στα ΑΕΙ δεν είναι ιερή αγελάδα, ούτε και ο ακαδημαϊκός χάρτης. Η παιδεία είναι εθνικό θέμα, υπερκομματικό. Το μέλλον των παιδιών μας είναι ευθύνη όλων μας, όχι εργαλείο πελατειακής πολιτικής για τοπική κατανάλωση. Δεν υπάρχει ανάγκη για επιπλέον τμήματα των οποίων η προστιθέμενη αξία είναι ανύπαρκτη. Οι επιχειρήσεις ζητούν καταρτισμένους επαγγελματίες, όχι αιώνιους φοιτητές που μπήκαν σε μια σχολή παραδίδοντας λευκή κόλλα χαρτί. Εκτιμώ πως, εφόσον εισάγονται στα ΑΕΙ όσοι ζητούνται από τα τμήματα ή τις σχολές, η αυτορρύθμιση των βάσεων, σε συνδυασμό με τη δυσκολία των θεμάτων, θα αντανακλά στο τέλος το επίπεδο γνώσεων των νέων φοιτητών.

Τι αποτύπωμα άφησε στο ΑΠΘ η πανδημία;

Την αυτοπεποίθηση ότι ενωμένοι μπορούμε να αντεπεξέλθουμε σε κάθε δυσκολία και έκτακτη κατάσταση, ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε παθογένειες, να ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας, να συνταχτούμε σε έναν κοινό στόχο και να δείξουμε τον δρόμο. Και ταυτόχρονα την ικανοποίηση ότι μπορούμε να είμαστε χρήσιμοι στην πολιτεία και στην κοινωνία, να αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες της και να προσφέρουμε λύσεις. Είναι μια τεράστια παρακαταθήκη για εμάς η εμπειρία που αποκομίσαμε την περίοδο της πανδημίας. Σε ό,τι αφορά το εκπαιδευτικό κομμάτι, σαφώς και θα αξιοποιήσουμε τα ψηφιακά εργαλεία για να προσελκύσουμε ακόμη περισσότερους ξένους φοιτητές στο εντελώς νέο τοπίο της διεθνοποιημένης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Προεδρεύετε της Συνόδου των Πρυτάνεων. Υπάρχει ενιαία γραμμή των πανεπιστημίων απέναντι στο υπουργείο για τον νέο νόμο-πλαίσιο στην ανώτατη εκπαίδευση;

Εργαζόμαστε από κοινού και νομίζω ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες του διαλόγου για ένα συνολικό πλαίσιο λειτουργίας των ΑΕΙ, που θα αντιμετωπίσει με θάρρος χρόνιες παθογένειες και θα απελευθερώσει τα πανεπιστήμια από τον σφιχτό εναγκαλισμό με το κράτος, δίνοντάς τους παράλληλα ώθηση να γίνουν πιο εξωστρεφή και να απαντήσουν αποτελεσματικότερα στις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας. Πάγιο αίτημα από την πλευρά μας αποτελεί η ενίσχυση του αυτοδιοίκητου των πανεπιστημίων, συνεπώς τα θεσμικά αντίβαρα αποτελούν και για εμάς απαραίτητο εχέγγυο ότι ο προσανατολισμός μας θα είναι αυστηρά προσηλωμένος στη διαρκή αναβάθμιση της δωρεάν δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης.