Σαβίνα Γιαννάτου: «Πάντα μου άρεσε η πολυχρωμία»
Τι να περιμένουμε στο Μουσείο Μπενάκη;
Θα παίξουμε τραγούδια παραδοσιακά και έντεχνα από διάφορες χώρες, καθώς και τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι και της Λένας Πλάτωνος.
Με τον Τάκη Φαραζή έχετε συνεργαστεί κι άλλες φορές. Η οικειότητα επί σκηνής είναι ζητούμενο;
Είναι οπωσδήποτε ζητούμενο. Μπορεί όμως να δημιουργηθεί οικειότητα και ανάμεσα σε μουσικούς που δεν έχουν ξαναπαίξει μαζί. Όταν υπάρχει κοινή μουσική γλώσσα, κοινοί κώδικες, κοινές επιθυμίες, δημιουργείται οικειότητα πολύ γρήγορα και επί σκηνής. Αυτό μπορεί να το αναγνωρίσει κανείς πολύ εύκολα στον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό, όπου πολύ συχνά παίζουν μουσικοί επί σκηνής για πρώτη φορά, χωρίς να έχουν συναντηθεί ποτέ πριν. Αν δεν υπάρχει οικειότητα, δεν μπορεί να στηριχτεί ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα.
Είστε από τους καλλιτέχνες που έχουν κυκλοφορήσει δίσκους με διεθνείς εταιρείες και οι δουλειές τους έχουν ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο. Είναι σε κάθε τόπο, σε κάθε χώρα, διαφορετική η αντιμετώπιση ή η μουσική είναι παγκόσμια;
Η αντιμετώπιση διαφέρει κυρίως ανάλογα με το πώς έχει διοργανωθεί μια συναυλία. Αν δηλαδή έχει διοργανωθεί από ένα φεστιβάλ, από έναν κρατικό φορέα ή από ιδιώτη. Το κοινό ενός έθνικ φεστιβάλ σε διαφορετικές χώρες έχει παρόμοια συμπεριφορά. Συνήθως παρακολουθούν όρθιοι, κάποιοι χορεύουν ό,τι μουσική και να ακούν, εκδηλώνουν φωναχτά τον ενθουσιασμό τους. Σε μια συναυλία διοργανωμένη από μια πρεσβεία, για παράδειγμα, σε όποια χώρα και να έχει διοργανωθεί, το κοινό είναι συνήθως πολύ πιο προσεκτικό στις εκδηλώσεις του. Άρα δεν είναι τόσο η διαφορετική ιδιοσυγκρασία των λαών μεταξύ τους όσο οι συνθήκες που υπαγορεύουν στο κοινό διαφορετικές συμπεριφορές.
Από την άλλη, έχετε ταξιδέψει κι εσείς η ίδια πολύ. Τι θα δανειζόσασταν από άλλες πόλεις να φέρετε στην Αθήνα;
Λίγο πράσινο παραπάνω, κτίρια από το παρελθόν που έχουν κατεδαφιστεί, κανένα ποταμάκι, περισσότερα χαμόγελα στους ανθρώπους, τόλμη στους καλλιτέχνες… Αν συνεχίσω, θα την αλλάξω την Αθήνα τελείως και δεν ξέρω αν είναι αυτό το ζητούμενο.
Εμπνέεστε από τις μουσικές του κόσμου και προσωπικά όταν σας ακούω ταξιδεύω, συχνά και σε τόπους που δεν γνωρίζω. Σας «καλύπτουν» και κοινωνικά οι πολυπολιτισμικές πόλεις;
Μόνο ως τουρίστρια έχω γνωρίσει πολυπολιτισμικές πόλεις, εάν εννοούμε, για παράδειγμα, το Λονδίνο ή το Παρίσι. Η πολυχρωμία αυτή πάντα μου άρεσε. Από μικρή. Είχα μια ιδανική εικόνα για τους ανθρώπους που μοιράζονται τον ίδιο χώρο και συνυπάρχουν έχοντας τη δυνατότητα να διατηρούν την ιδιαιτερότητά τους. Μου άρεσε και μου αρέσει πάντα αυτή η ελευθερία, όταν μπορεί να υπάρξει και όταν είναι πραγματική. Όταν η μια ομάδα δεν καταπιέζει και δεν εχθρεύεται την άλλη. Αυτό διώχνει τον φόβο και ανοίγει ορίζοντες.
Τελευταία, με αφορμή το προσφυγικό, ακούγονται φωνές –ας μην ορίσουμε πολιτική ταυτότητα, γιατί δεν είναι μόνο από την ακροδεξιά, όπως ισχυρίζονται κάποιοι– που προειδοποιούν για τους κινδύνους που εγκυμονούν τα ρεύματα των ασιατικών πληθυσμών που φτάνουν στην Ευρώπη. Εσείς ανησυχείτε;
Με αφορμή την ερώτησή σας μου έρχονται στο μυαλό οι ιστορίες των Εβραίων που δραπέτευαν από τη Γερμανία του Χίτλερ, για να φυλακιστούν τελικά ως Γερμανοί στις χώρες από τις οποίες ζητούσαν καταφύγιο. Όταν ο Χίτλερ καταλάμβανε τις χώρες αυτές, κυνηγούσε τους ίδιους ανθρώπους ως Εβραίους, άρα ως εχθρούς της Γερμανίας. Οι άνθρωποι αυτοί δεν είχαν πραγματικά πού να πάνε. Ήταν εχθροί για όλους. Μας ανησυχεί, και δικαίως, ο θρησκευτικός φανατισμός των μουσουλμάνων. Αλλά οι πρόσφυγες είναι πρόσφυγες επειδή κινδυνεύουν από αυτόν. Το να θεωρούνται επικίνδυνοι και να απομονώνονται σίγουρα δεν βοηθάει ούτε αυτούς ούτε όσους τους φιλοξενούν.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται πως σε λίγο στα ελληνικά σχολεία τα ελληνόπουλα θα είναι μειοψηφία. Τη δεκαετία του ’90, με τους Αλβανούς να περνάνε τα βόρεια σύνορά μας, ακούγαμε κάτι ανάλογο. Τι είναι αυτό που οι άνθρωποι φοβούνται στο ξένο;
Υποθέτω ότι φοβούνται το άγνωστο. Δεν ξέρω να απαντήσω σε κάτι τόσο γενικό. Το ξένο μπορεί βέβαια να είναι και ελκυστικό, κυρίως επειδή είναι άγνωστο.
