Φωτεινή Μπαξεβάνη: «Η παράσταση δεν τελειώνει στην πρεμιέρα»
Το «Βικτώρ ή τα παιδιά στην εξουσία» ανεβαίνει για πρώτη φορά παγκοσμίως με τη μορφή μουσικού έργου και μας εξηγεί γιατί η μουσική είναι ίσως πιο δυνατή από τον λόγο. (Photo: Σταύρος Χαμπάκης).
Μιλήστε μας για την παράσταση…
Το «Βικτώρ ή τα παιδιά στην εξουσία» (Ροζέ Βιτράκ, 1928) είναι έργο-ορόσημο του σουρεαλιστικού κινήματος. Ανεβαίνει για πρώτη φορά παγκοσμίως με τη μορφή μουσικού έργου, σε μουσική Σταμάτη Κραουνάκη. Ο Βικτώρ είναι ένα «παρά φύσιν έξυπνο», υπεραναπτυγμένο εννιάχρονο αγόρι που καταλαβαίνει τα πάντα, αλλά δεν έχει προλάβει ακόμα να ζήσει τίποτα. Την ημέρα των γενεθλίων του αυτό το μέχρι σήμερα παιδί-υπόδειγμα με την προδιαγεγραμμένη «καριέρα μοναχογιού» της αστικής τάξης αποφασίζει να «τινάξει το σπίτι του στον αέρα». Αποκαλύπτοντας τη μοιχεία του πατέρα του, ο Βικτώρ θα ξεσκεπάσει με βίαιο τρόπο όλη την υποκρισία και τη σαπίλα της οικογένειας αλλά και της τάξης του. Θα σπείρει την καταστροφή. Αλλά θα καταστραφεί και ο ίδιος.
Η παράσταση επιθυμεί μέσα από τη μεγάλη δύναμη της μουσικής, αλλά και το άγριο χιούμορ, την τρέλα και τη συγκίνηση αυτού του κορυφαίου έργου, να μιλήσει για το βίαιο τέλος της αθωότητας. Για τον κίνδυνο των ψευδαισθήσεων. Για την επανάσταση που πνίγεται μέσα στην ίδια την πηγή της. Για τη νέα γενιά που θέλει να αλλάξει τον κόσμο αλλά νιώθει ότι είναι πολύ αργά για να το κάνει. Και δεν ξέρει πώς να το κάνει.
Εσείς υποδύεστε την Εσθήρ. Τι ρόλο διαδραματίζει στα σχέδια του Βικτώρ;
Η Εσθήρ είναι πέντε χρονών, αγαπάει πολύ τον Βικτώρ και μέσα από την αφέλειά της μπαίνει στο «άγριο παιχνίδι» κατά λάθος αρχικά, γιατί θέλοντας να εντυπωσιάσει τον Βικτώρ του λέει τι άκουσε στο σπίτι της και ρίχνει λάδι στη φωτιά, αφού έτσι αποκαλύπτεται η σχέση της μητέρας της με τον πατέρα του. Από κει και πέρα ακολουθεί τον Βικτώρ μέχρι τέλους και ίσως να μην καταλαβαίνει συνειδητά κάποια πράγματα αλλά όλες αυτές οι καταστάσεις και ο παραλογισμός των μεγάλων την οδηγούν στη βία και στην οργή. Πόσο μάλλον στο φινάλε που μαθαίνει ότι είναι και αδερφή του.
Πώς είναι να υποδύεστε ένα παιδί σε μια ενήλικη παράσταση;
Τον ρόλο τον δούλεψα όπως θα έκανα για κάθε άλλο ρόλο. Το σίγουρο είναι πως δεν μιμούμαι με εξωτερικούς τρόπους ένα παιδάκι. Προσπάθησα να είμαι ο εαυτός μου και να αντιδρώ μέσα από το μυαλό και το συναίσθημα ενός παιδιού. Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά έρχονται από μόνα τους στη συνέχεια. Μπορεί να μοιάζει απλό, μια που όλοι έχουμε περάσει από αυτή την ηλικία και η μνήμη μας θα λειτουργούσε αυθόρμητα, αλλά δεν ήταν καθόλου. Συνειδητοποιείς πόσο μακριά είσαι πια από αυτό. Ήταν ιδιαίτερα δύσκολο, αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέρον, γιατί πρέπει να αφήσεις πίσω την ενήλικη σκέψη και αντίδραση και να δεις τα πάντα μέσα από την αυθόρμητη και χωρίς φίλτρο παιδική σκέψη και φαντασία και ανακαλύπτεις ότι αυτό τσακίζει κόκαλα. Ήταν μια ευκαιρία να ξαναθυμηθώ κι εγώ κάτι που ίσως να είχα χάσει. Βέβαια στο θέατρο «παίζουμε» και αυτή την παιδική ματιά προσπαθούμε πάντα να την κρατάμε ενεργή, για να είμαστε πιο καθαροί και κοντά στο συναίσθημά μας.
Είπατε πως ο Βικτώρ αποκαλύπτοντας τη μοιχεία του πατέρα του ξεσκεπάζει και τη σαπίλα της τάξης του. Με λίγη ή πολλή φαντασία, αυτό θυμίζει και τη σύγχρονη Ελλάδα. Θεωρείτε πως η κρίση αποκάλυψε νοσηρές καταστάσεις του Νεοέλληνα; Αν ναι, μπορεί αυτή η αποκαθήλωση να οδηγήσει σε κάτι νέο και υγιές;
Τις νοσηρές καταστάσεις τις ξέραμε, τις ζούσαμε, αλλά δεν θέλαμε να τις δούμε. Η κατάσταση, όμως, όταν πλησιάζει στον πάτο, σε αναγκάζει πια να δεις τα πράγματα όπως είναι και δεν έχεις περιθώρια για άλλες αναβολές, γιατί δεν έχει πιο κάτω. Δεν ξέρω αν θα πάμε σε κάτι πιο νέο ή υγιές αλλά τουλάχιστον έχουμε την ευκαιρία να μην εθελοτυφλούμε πια και να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Μακάρι!
Η μουσική τι ρόλο παίζει στην παράσταση;
Τον πρώτο ρόλο και τον πιο σημαντικό και αποκαλυπτικό. Η ιδέα του Σταμάτη να κάνει μουσικό αυτό το έργο ήταν μια φοβερή, μοναδική ανάγνωση. Ένα έργο που το κρατούσε επτά χρόνια και το έβγαλε την πιο σωστή στιγμή. Η μουσική έχει τη δύναμη να μας λέει άλλα τόσα, και άλλα τόσα, που ίσως δεν καταφέρνει ο λόγος. Μιλάει κατευθείαν στο συναίσθημα, κάνει διάλογο με αυτό και μας εξηγεί πολλά, μας αποκαλύπτει πολλά, μας παρηγορεί και μας χτυπά.
Πώς είναι η συνεργασία με τον Σταμάτη Κραουνάκη;
Μαγική. Είναι η τρίτη φορά που συνεργαζόμαστε. Είναι σχολείο μεγάλο ο Σταμάτης. Ανεξάντλητος. Γενναιόδωρος. Σπάνιος. Τον ευχαριστώ κάθε φορά.
Διαβάζετε κριτικές;
Δεν τις ψάχνω, ποτέ δεν το έκανα, αν πέσει όμως στα χέρια μου κάποια, ναι. Ακούω όμως κριτικές. Το προτιμώ, γιατί μπορώ να κουβεντιάσω και να ανταλλάξουμε απόψεις με τον συνομιλητή μου. Κάθε βράδυ, από τους θεατές, από τους συνεργάτες μου, από τον ίδιο μου τον εαυτό. Ξέρετε, η παράσταση δεν τελειώνει στην πρεμιέρα, είναι ένας ζωντανός οργανισμός που μέχρι το τέλος εξελίσσεται.
Τα τελευταία χρόνια, με την παντοδυναμία των social media, όλοι πλέον εκφράζουν κριτική. Το κοινό, μάλιστα, έχει πιο απόλυτες απόψεις και πιο τραχύ τρόπο έκφρασης. Αυτό επηρεάζει μια παράσταση, έναν καλλιτέχνη;
Ο καλλιτέχνης παλεύει κάθε μέρα με την αλήθεια του. Ξέρει, λοιπόν, πάρα πολύ καλά να κάνει σωστή ανάγνωση των κριτικών και των σχολίων που κυκλοφορούν. Θα επηρεαστεί από αυτά που έχουν κάποια ουσία και θα τον πάνε παρακάτω. Το κρίμα είναι ότι κάποια κακόβουλα «κίτρινα» σχόλια θα επηρεάσουν κι άλλον κόσμο. Βέβαια, αυτοί που επηρεάζονται από αυτά και τα αναπαράγουν μάλιστα, χωρίς να έχουν δική τους γνώμη, είναι άξιοι της μοίρας τους και δεν με ενδιαφέρουν καθόλου. Είναι όμως στενόχωρη η ευκολία και η ροπή προς όλον αυτόν τον εμετό.
INFO
«Βικτώρ ή τα παιδιά στην εξουσία»
(το μουσικό έργο)
Λιμπρέτο-Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης
Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη
Παίζουν: Σταμάτης Κραουνάκης, Χάρης Φλέουρας, Φωτεινή Μπαξεβάνη, Φένια Παπαδόδημα, Χρήστος Γεροντίδης, Μαρία Τζάνη, Γεράσιμος Γεννατάς, Κωνσταντίνος Ευστρατίου
Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν
Φρυνίχου 14, Πλάκα
Τηλ.: 210 3222464, 210 3236732
