Σοφία Φιλιππίδου: «Εμείς διαλέγουμε» - Free Sunday
Σοφία Φιλιππίδου: «Εμείς διαλέγουμε»

Σοφία Φιλιππίδου: «Εμείς διαλέγουμε»

Το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν και η Εθνική Λυρική Σκηνή εγκαινιάζουν τη συνεργασία τους με την παρουσίαση, στις 9 Σεπτεμβρίου στο Ηρώδειο, της παράστασης «Εκκλησιάζουσες – Η λαϊκή οπερέτα», σε μετάφραση - λιμπρέτο - μουσική Σταμάτη Κραουνάκη και σκηνοθεσία Μαριάννας Κάλμπαρη. Η παράσταση, με πολύ χιούμορ και μέσα από τον μουσικό κώδικα, θίγει τα σημαντικότερα πολιτικά ζητήματα που συνεχίζουν να μας απασχολούν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. H Σοφία Φιλιππίδου είναι η Πραξαγόρα και εξηγεί γιατί.

Μιλήστε μας για την παράσταση… Είναι διασκευή;

Δεν είναι διασκευή, όχι. Έγινε μετάφραση από τον Σταμάτη Κραουνάκη και μετά γράφτηκε το λιμπρέτο από τον ίδιο. Κάποια πράγματα «θυσιάστηκαν» για χάρη της παράστασης, όμως το νέο έργο που θα δείτε είναι οι κλασικές «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη σε μετάφραση - λιμπρέτο - μουσική Σταμάτη Κραουνάκη.

Μιλήστε μας για την Πραξαγόρα, την ηρωίδα που υποδύεστε.

Η Πραξαγόρα είναι έξυπνη, διορατική, αγαπάει την πόλη, έχει ηγετικά χαρίσματα, έχει χιούμορ και κατά κάποιον τρόπο είναι «ποιήτρια», γιατί έχει όραμα. Καμία άλλη γυναίκα απ’ όσες μεταμφιέζονται άντρες για να πάνε στη Βουλή δεν έχει τη δική της ρητορική δεινότητα, την ευφράδεια, την εξυπνάδα, την καπατσοσύνη, την ισχύ, την πειθώ και τη βούληση να αλλάξει τα πράγματα. Είναι μια σύγχρονη ηγέτιδα και είναι να απορείς και να θαυμάζεις την επιτυχία της. Είναι γνωστό ότι ο Αριστοφάνης φτιάχνει ουτοπίες. Κατασκευάζει κόσμους και καταστάσεις ακραία κωμικές και ταυτόχρονα λυρικές. Προσφέρει κάτι που θα μπορούσε να γίνει –μια διέξοδο, λύση ή σωτηρία–, αλλά με τη σάτιρά του το αναιρεί και το κάνει ανέφικτο, γιατί επί της ουσίας θέλει να καυτηριάσει και να χλευάσει αυτό που υπάρχει. Όλα είναι ποίηση, όμως όλα πατάνε γερά στους ανθρώπινους χαρακτήρες και στην πραγματικότητα. Η Πραξαγόρα ως πρωθυπουργός, αφού με τέχνασμα κλέβει την εξουσία, ευαγγελίζεται μια νέα ζωή «κοινή τοις πάσι». Κοινοκτημοσύνη! Όλα θα τα έχουν όλοι από το κοινό ταμείο… και αφού όλα θα είναι κοινά, θα είναι και η απόλαυση κοινή. Η απογείωση της τρέλας! Η Πραξαγόρα ψηφίζει τον πιο «επαναστατικό» νόμο ισότητας και δικαιοσύνης: οι νέοι πρέπει πρώτα να πηγαίνουν με τις γριές, διότι αυτό είναι σωστό και δίκαιο, και ο Αριστοφάνης γράφει την πιο κωμικοτραγική σκηνή στην ιστορία του θεάτρου. Η Πραξαγόρα είναι ποιήτρια –ο ύμνος στο λυχνάρι είναι ένα αριστούργημα– και στην παράστασή μας, και χάριν της μουσικής και του στίχου του Σταμάτη Κραουνάκη, γίνεται μια λαϊκή ερμηνεύτρια, πού και πού, δε, μια ροκ σταρ!

Έχει άλλη αξία που για τη δημοκρατία, την εξουσία και τις ίσες ευκαιρίες μιλάει μια γυναίκα. Και τι σημασία έχει να ακούμε αυτούς τους διαλόγους την εποχή του #metoo!

Έχει μεγάλη αξία, ναι, γιατί τα λέει «σωστά, αντρίκια και μετρημένα». Είναι γνωστό πως οι γυναίκες δεν είχαν θέση στην πολιτική σκηνή της εποχής που γράφτηκε το έργο, ενώ έχει καταλυθεί η δημοκρατία και κυβερνάνε οι τριάκοντα τύραννοι (4ος αιώνας π.Χ.). Είναι επίσης γνωστό πως ο Αριστοφάνης είναι συντηρητικός και δεν φημίζεται για την αγάπη του στις γυναίκες. Γράφει όμως για την Πραξαγόρα σαν να τη γνωρίζει καλά. Μοιάζει σαν να γράφει για μια υπαρκτή, ζωντανή, αληθινή πρωταγωνίστρια. Είναι πολύ σοβαρό να μιλάει μια γυναίκα έτσι όπως η Πραξαγόρα και είναι ταπεινωτικό να «κοιμούνται» οι άντρες όταν αυτή καταστρώνει το σχέδιο υφαρπαγής της εξουσίας. Η Πραξαγόρα, πάντως, δεν ηγείται φεμινιστικού κινήματος, ούτε μιλάει για τη βία ή τη σεξουαλική κακοποίηση. Μιλάει για την εξουσία και μιλάει για όλους: για άντρες και γυναίκες, νέους και γέρους. Διεκδικεί δικαιώματα και τα παίρνει με την αξία της, επειδή υπάρχει κενό και επειδή οι άντρες είναι «λίγοι», «ηττημένοι» και δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους. Εδώ τα βέλη στρέφονται σ’ εκείνους που άφησαν τη δημοκρατία να καταρρεύσει, ώστε εύκολα και με γελοίο τρόπο –μέσα στα άγρια χαράματα– να την αρπάξουν οι γυναίκες. Φυσικά, αυτό που φτιάχνει η Πραξαγόρα, δηλαδή η ακραία κοινοκτημοσύνη, είναι μια παρωδία «κουμμουνισμού» για γέλια και για κλάματα.

Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα φαίνεται να μας απασχολούν τα ίδια πολιτικά ζητήματα. Τόσο λίγο έχουμε εξελιχθεί ή αυτή είναι η ανθρώπινη φύση, όσοι αιώνες κι αν περάσουν;

Ο άνθρωπος έχει κάνει πολλά πράγματα στα λίγα χρόνια που υπάρχει στη γη. Αν κοιτάξουμε τα μεγέθη σε σχέση με τη δημιουργία του Σύμπαντος, ο χρόνος που είμαστε στη γη είναι ελάχιστος. Και νομίζω πως τα επιτεύγματα είναι πολλά και μεγάλα και σπουδαία σε όλους τους τομείς και προς όλες τις κατευθύνσεις. Είμαστε ικανοί για όλα. Για τον παράδεισο και την κόλαση. Εμείς διαλέγουμε. Όσο για τα πολιτικά ζητήματα, ναι, αυτά είναι. Οι άνθρωποι θα κυβερνιούνται δημοκρατικά, λιγότερο ή περισσότερο, ανάλογα με την παιδεία, την εξυπνάδα τους, τα χαρίσματά τους, τις ανάγκες τους και τα συμφέροντά τους. Ο άνθρωπος κατά τον Αριστοτέλη είναι «πολιτικό ζώον», όμως «δεν αναζητάει από τη φύση του την κοινωνία αυτή καθαυτήν, αλλά επειδή είναι δυνατό να λάβει τιμή ή κέρδος από αυτήν».

 

Η παράσταση χαρακτηρίζεται «λαϊκή οπερέτα». Θέλετε να μας εξηγήσετε τον όρο;

Η οπερέτα είναι εξελιγμένο είδος του κωμειδυλλίου, που είναι ηθογραφική κωμωδία και έχει εκτός από το κείμενο και πολλά τραγούδια. Είναι ένα θεατρικό είδος που γεννήθηκε στην Αθήνα τη δεκαετία του 1880 και το οποίο στις αρχές της δεκαετίας του 1900 εξελίχθηκε στην ελληνική οπερέτα: ένα είδος όπερας σε μικρότερη και απλούστερη μορφή, ελαφριά απόδοση και με περισσότερο κωμικό χαρακτήρα.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον Σταμάτη Κραουνάκη και τη Μαριάννα Κάλμπαρη;

Με τον Σταμάτη Κραουνάκη υπάρχει από παλιά θαυμασμός, εκτίμηση, κατανόηση και αγάπη. Εκτός από χαρισματικός τραγουδοποιός με τεράστιο ταλέντο, αγαπάει το θέατρο σε βάθος και το τιμάει και νομίζω πως και το θέατρο τον χρειάζεται. Η συνεργασία μας είχε ένταση, αγάπη και πάθος για δημιουργία. Το ίδιο και με τη Μαριάννα Κάλμπαρη (που το έργο της ως διευθύντριας του Θεάτρου Τέχνης είναι δύσκολο και απαιτεί θυσίες), η οποία με τις «Εκκλησιάζουσες» νομίζω πως βάζει ψηλά τον πήχη, επειδή στοχεύει σε μια σύγχρονη, μοντέρνα παράσταση που μπορεί να απευθυνθεί σε όλο τον κόσμο εντός και εκτός Ελλάδας.

Και μετά την παράσταση στο Ηρώδειο στις 9 Σεπτεμβρίου, πού θα δούμε τις «Εκκλησιάζουσες»;

Στις 16 Σεπτέμβριου θα παρουσιάσουμε τη δουλειά μας στο Θέατρο Δάσους Θεσσαλονίκης. Ακόμη, θα μας δείτε στην Ελευσίνα, στο Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος, και αργότερα στο Θέατρο της οδού Φρυνίχου. Αυτά προς το παρόν, επειδή έπονται φιλόδοξα σχέδια που εύχομαι να πραγματοποιηθούν.

INFO

Εκκλησιάζουσες – Η λαϊκή οπερέτα

Το έργο του Αριστοφάνη σε μια πρωτότυπη εκδοχή σύγχρονης λαϊκής οπερέτας

Μετάφραση - λιμπρέτο - μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης

Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη

Παίζουν: Σοφία Φιλιππίδου, Χριστόφορος Σταμπόγλης, Σταμάτης Κραουνάκης, Χρήστος Γεροντίδης, Σάκης Καραθανάσης, Ιωάννα Μαυρέα, Κώστας Μπουγιώτης

Ηρώδειο, 9 Σεπτεμβρίου