Η εκλογική πτώση φέρνει αμηχανία στο Μαξίμου
Κίνδυνος να ξεφύγει το κόστος από την προεκλογική διαχείριση της ήττας.
Όσο εξαντλούνται τα χρονικά και πολιτικά περιθώρια για την κυβέρνηση, τόσο μεγαλώνει η αμηχανία στο Μαξίμου. Θεωρητικά ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του δεν έχουν λόγο να βιάζονται και θα εξαντλήσουν την τετραετία.
Η απόφαση για το πότε ακριβώς θα γίνουν οι βουλευτικές εκλογές τούς ανήκει, μαζί με αυτήν και τα τεράστια προβλήματα στον πολιτικό σχεδιασμό.
Το σοκ του Μαΐου
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ πηγαίνει για τριπλή εκλογική ήττα τον Μάιο.
Οι υποψήφιοί του στις περιφέρειες, ιδιαίτερα στην Αττική και στην Κεντρική Μακεδονία, μένουν πολύ πίσω, ενώ η γενική τάση είναι να καλύψει ο ΣΥΡΙΖΑ, στο μέτρο του δυνατού, τη μεγάλη ήττα του στις περιφερειακές εκλογές μέσα από συνεργασίες με υποψηφίους που προέρχονται από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ.
Η εικόνα, το βράδυ των εκλογών, ενός χάρτη της Ελλάδας που θα είναι γεμάτος από «γαλάζιες» περιφέρειες και η πολιτική συζήτηση γύρω από την άνετη επικράτηση Πατούλη στην Αττική και τον θρίαμβο Τζιτζικώστα στην Κεντρική Μακεδονία θα ενισχύσουν την πολιτική δυναμική που εκδηλώνεται σε βάρος του ΣΥΡΙΖΑ και σε όφελος της ΝΔ.
Σαν να μην έφτανε αυτό, άσχημα είναι τα νέα που φτάνουν στο Μαξίμου και για τις δημοτικές εκλογές. Στην Αθήνα ο κομματικός υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ περνάει απαρατήρητος και έρχεται πέμπτος στις δημοσκοπήσεις μεταξύ των διεκδικητών της δημαρχίας της Αθήνας.
Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας τον είχε περιγράψει σαν πολιτικό στέλεχος που διεκδικεί το αήττητο, στην πράξη, όμως, αποδεικνύεται κομματικό στέλεχος περιορισμένων δυνατοτήτων, που έχει χάσει τον αγώνα από τα αποδυτήρια.
Κάπως καλύτερη είναι η πορεία της κ. Νοτοπούλου στη Θεσσαλονίκη, η οποία εμφανίζεται να παίρνει διψήφιο ποσοστό και να μπαίνει στον δεύτερο γύρο πίσω από τον κ. Ταχιάο, τον υποψήφιο δήμαρχο που υποστηρίζεται από τη ΝΔ. Ο τελευταίος αναπτύσσει δυναμική, έχει άνετη διαφορά από την κ. Νοτοπούλου και αναμένεται να πάει σε διπλάσιο και τριπλάσιο ποσοστό μόλις μπουν σε κάποια τάξη τα παραταξιακά της κεντροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη ή απλά πάρουν οι υποστηρικτές της ευρύτερης κεντροδεξιάς το μήνυμα από την Πειραιώς ότι έφτασε η ώρα να τον υποστηρίξουν.
Το πολιτικό μήνυμα στις δημοτικές εκλογές από Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα είναι και αυτό μήνυμα πολιτικής και αυτοδιοικητικής αδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ.
Η δοκιμασία των ευρωεκλογών
Οι εξελίξεις είναι δυσάρεστες για τον ΣΥΡΙΖΑ σε ό,τι αφορά και τις ευρωεκλογές. Η εκλογή έξι ευρωβουλευτών το 2014 μοιάζει με μακρινή ανάμνηση.
Τρεις από τους έξι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ διαχώρισαν τη θέση τους και κατήγγειλαν την κυβερνητική πολιτική. Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι η ΝΔ θα κινηθεί προς το 30%, βγάζοντας επτά ευρωβουλευτές αντί για πέντε που έχει σήμερα, και πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα πέσει αρκετά κάτω από το 20%, κινδυνεύοντας να βγάλει μόνο τέσσερις ευρωβουλευτές.
Υπάρχει ένας γενικός κανόνας ότι τα ευρωεκλογικά ποσοστά των μεγαλύτερων κομμάτων εμφανίζονται μικρότερα από τα ποσοστά τους στις βουλευτικές εκλογές εξαιτίας μιας λαθεμένης, κατά την άποψή μου, αντίληψης περί χαλαρής ψήφου ή ψήφου διαμαρτυρίας στις ευρωεκλογές.
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών είναι και συνάρτηση του χρόνου των βουλευτικών εκλογών. Αν υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία, θα έχουμε μεγαλύτερη συμμετοχή και μεγαλύτερη εκλογική τιμωρία του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου.
Η διαφαινόμενη τριπλή ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Μαΐου βάζει τον κ. Τσίπρα και τους συνεργάτες του μπροστά σε μια δύσκολη επιλογή. Θα εξαντλήσουν την τετραετία και θα κάνουν βουλευτικές εκλογές τον Οκτώβριο με κίνδυνο να ενισχυθεί η πτωτική τάση του ΣΥΡΙΖΑ μετά τα αποτελέσματα-σοκ του Μαΐου; Ή θα κολλήσουν τις βουλευτικές εκλογές στις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις του Μαΐου, σε μια δύσκολη προσπάθεια να μπερδέψουν τον κόσμο και να περιορίσουν κάπως την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ;
Όποιο σενάριο και να επιλέξουν στο Μαξίμου, μοιάζουν καταδικασμένοι να ηττηθούν, ενώ η ΝΔ διεκδικεί με πολλές πιθανότητες πραγματοποίησης τις τέσσερις νίκες στις τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις του 2019 που περιγράφει ο πρόεδρος της ΝΔ κ. Μητσοτάκης μιλώντας σε διάφορες εκδηλώσεις σε ένα ολοένα πιο πυκνό παραταξιακό ακροατήριο.
Ο φόβος είναι κακός σύμβουλος
Στο Μαξίμου περνάνε από την ανησυχία σε ό,τι αφορά τις εκλογικές και πολιτικές εξελίξεις στον φόβο μπροστά στη διαφαινόμενη επικράτηση της ΝΔ.
Ο φόβος, όμως, είναι κακός πολιτικός σύμβουλος και φαίνεται να οδηγεί τον κ. Τσίπρα και τους συνεργάτες του σε επιλογές που δεν θα αποτρέψουν τη μεγάλη εκλογική τους ήττα, αλλά μπορεί να μεγαλώσουν την κρίση αξιοπιστίας της κυβερνητικής παράταξης και του πολιτικού συστήματος γενικότερα.
Το πρώτο σοβαρό λάθος που κάνουν η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι προσπαθούν να κερδίσουν πολιτικό χρόνο με μεθοδεύσεις που ρίχνουν τραγικά το επίπεδο του κοινοβουλευτισμού και υπονομεύουν την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο κ. Μητσοτάκης, έχουμε φτάσει στο σημείο να έχει η Βουλή 302 αντί για 300 βουλευτές, εφόσον υπάρχουν δύο βουλευτές που έχουν διπλό ρόλο. Ανήκουν σε κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά στηρίζουν την κυβέρνηση!
Ένα άλλο σημαντικό λάθος που κάνει το Μαξίμου είναι ότι προσπαθεί να «ψαλιδίσει» τη διαφαινόμενη «γαλάζια» κυριαρχία με μεθόδους που κάνουν λιγότερο λειτουργικό το πολιτικό, αυτοδιοικητικό σύστημα. Για παράδειγμα, η αναλογική εκπροσώπηση των παρατάξεων στα δημοτικά συμβούλια μπορεί να οδηγήσει στην εκλογή δημάρχων οι οποίοι δεν θα ελέγχουν την πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου και δεν θα μπορούν να ασκήσουν πολιτική σε όφελος του δήμου.
Αντιμέτωπος με την εντυπωσιακή ευρωεκλογική δυναμική της ΝΔ, ο κ. Τσίπρας σκέφτεται να καταργήσει τον σταυρό προτίμησης –απόφαση Σαμαρά που ενίσχυσε το κύρος των ευρωβουλευτών– και να επιστρέψει στη λίστα, στην οποία εκφράζεται η ηγετική προτίμηση. Επιδίωξή του είναι να προωθήσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάποιους έμπιστους από τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ και της κεντροαριστεράς, εφόσον η κυβερνητική παράταξη θα εκλέξει λιγότερους ευρωβουλευτές και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ορισμένοι από αυτούς να εγκαταλείψουν τον ΣΥΡΙΖΑ μετά την εκλογή τους.
Η εκλογική φτώχεια οδηγεί το επιτελείο του Μαξίμου και σε σκέψεις για ριψοκίνδυνες επιλογές. Έτσι, διαρρέονται στα ΜΜΕ πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες οι αρμόδιοι δικαστικοί θα ασκήσουν διώξεις σε βάρος ορισμένων πολιτικών που κατά την κυβέρνηση και την κοινοβουλευτική της πλειοψηφία εμπλέκονται στο σκάνδαλο της Novartis, ενώ οι πιο τολμηροί σχεδιάζουν και προεκλογικές προφυλακίσεις πολιτικών αντιπάλων.
Τέτοιου είδους επιλογές δεν θα λύσουν το εκλογικό πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ. Θα δυναμιτίσουν όμως το πολιτικό κλίμα και θα προετοιμάσουν μία εξαιρετικά δύσκολη συνέχεια, ιδιαίτερα για τα στελέχη της σημερινής κυβέρνησης και την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ.
