Δύσκολος εκλογικός τοκετός - Free Sunday
Δύσκολος εκλογικός τοκετός

Δύσκολος εκλογικός τοκετός

Η συμμετοχή στις εκλογές της 7ης Ιουλίου ανήλθε σε 57,92% (ψήφισαν 5.769.503), όταν η αντίστοιχη στις ευρωεκλογές του Μαΐου ήταν 58,69%, στις βουλευτικές του Σεπτεμβρίου του 2015 56,16% και του Ιανουαρίου 2015 63,94%. Μπορούμε συνεπώς να ισχυριστούμε ότι δεν επηρέασε το αποτέλεσμα. Ίσως να την επηρέασε η είσοδος των δεκαεπτάρηδων στο εκλογικό σώμα, όπως και η πολιτογράφηση κάποιου αριθμού αλλοδαπών, αλλά η ανάλυση του μέλλοντος, πιστεύω, θα δείξει ότι και αυτά τα στοιχεία δεν καθόρισαν το αποτέλεσμα.

Η Νέα Δημοκρατία έλαβε 2.251.411 ψήφους, έναντι 1.526.400 τον Σεπτέμβριο του 2015 και 1.718.694 τον Ιανουάριο του 2015.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε 1.781.174 ψήφους, έναντι 1.926.526 τον Σεπτέμβριο του 2015 και 2.245.978 τον Ιανουάριο του 2015.

Το ΚΙΝΑΛ έλαβε 457.519 ψήφους, έναντι 341.732 τον Σεπτέμβριο του 2015 και 289.469 τον Ιανουάριο του 2015.

Σταθερό στις 300.000 ψήφους το ΚΚΕ, από 200.000 ψήφους έλαβαν το ΜΕΡΑ25 του κ. Βαρουφάκη και η Ελληνική Λύση του κ. Βελόπουλου.

Η Πλεύση Ελευθερίας της κ. Ζωής Κωνσταντοπούλου έλαβε 82.672 ψήφους, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2015 είχαν λάβει 200.532 ψήφους οι ΑΝΕΛ, 186.644 ψήφους η Ένωση Κεντρώων και 222.349 το ΠΟΤΑΜΙ.

 

Η συμμετοχή ήταν υψηλή

Όλα αυτά συνέβησαν σε προχωρημένο καλοκαίρι, όταν σημαντική μερίδα των συμπολιτών μας είχε μετακινηθεί για (ανελαστική και χωρίς εύκολη άδεια) εργασία λόγω της τουριστικής περιόδου και αιφνιδιάστηκε από την προκήρυξη εκλογών στις οποίες αντικειμενικά δεν μπορούσε να συμμετάσχει. Ομοίως, όσοι τα τελευταία χρόνια μετακόμισαν στο εξωτερικό, δεν μπορούσαν εύκολα να αλλάξουν προγραμματισμούς και να έρθουν νωρίτερα να ψηφίσουν (πέρα από τις εγγενείς οικονομικές δυσκολίες). Με αυτά τα δεδομένα, η συμμετοχή μπορεί να θεωρηθεί (πολύ) υψηλή. Ας μην ξεχνούμε ότι οι εκλογικοί κατάλογοι δεν είναι πλήρως εκκαθαρισμένοι. Έχουμε δέκα εκατομμύρια εγγεγραμμένους, όταν οι νόμιμοι κάτοικοι το 2014 υπολογίζονταν λίγο λιγότεροι (με το ισοζύγιο γεννήσεων - θανάτων έκτοτε αρνητικό) και οι ανήλικοι, μη έχοντες δικαίωμα ψήφου, είναι γύρω στο 1,75 εκατομμύρια. Με απλά λόγια, ο κόσμος ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα γι΄ αυτές τις εκλογές και συμμετείχε μαζικά.

 

Έσπασε τα ταμπού

Η Νέα Δημοκρατία επικράτησε άνετα, επιβεβαιώνοντας την υπεροχή που κατέδειξαν οι αυτοδιοικητικές και οι ευρωπαϊκές εκλογές. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν ήταν ποτέ το πρότυπο του "δεξιού" πολιτικού. Μετριοπαθής, φιλελεύθερων απόψεων, πραγματιστής, είχε φροντίσει να δώσει, κατ΄ επιλογή του, το στίγμα κάποιων διαφοροποιήσεων από απόψεις του κόμματός του. Η Νέα Δημοκρατία θεωρούνταν και θεωρείται από πολλούς κόμμα με χαλαρή ιδεολογική συγκρότηση και κύρια αποστολή τη νομή της εξουσίας. Ο Μητσοτάκης προσπάθησε να συγκροτήσει προγραμματικό και φιλελεύθερο λόγο, με αλλεπάλληλα συνέδρια, απέφυγε όμως τους αποκλεισμούς. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των δημοσίων διακηρύξεων του κόμματος ήταν παρόλα αυτά, όχι η ιδεολογική τους καθαρότητα, όσο η χρηστικότητα. Έδωσε έμφαση σε διακηρύξεις που επηρεάζουν την καθημερινότητα του πολίτη και με τις οποίες δύσκολα μπορεί να διαφωνήσει κανείς στην πράξη. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η μείωση της φορολογίας, χωρίς περικοπή επιδομάτων. Την ίδια στιγμή, προπαγάνδισε κάποιες θέσεις, εξίσου χρηστικές (χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου και η ανάγκη ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων), αποβάλλοντας το σύμπλεγμα του τι θα πουν οι αντίπαλοι. Με αυτό τον τρόπο, έσπασε τα "ταμπού" της αριστερής ιδεολογικής επικυριαρχίας. Βοήθησε σε αυτό και η τετραετία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η οποία επέδειξε διαχειριστική ανικανότητα, αλλά κυρίως, αδικαιολόγητη εμμονή σε αγκυλωμένες τοποθετήσεις, οι οποίες στην πράξη οδηγούσαν τον μέσο πολίτη σε πλήρες αδιέξοδο. Σε αυτές τις εκλογές δεν επιδοκιμάστηκε σε πρώτο πλάνο το φιλελεύθερο πνεύμα του Μητσοτάκη. Επιδοκιμάστηκε μια ομάδα και ένα κόμμα που υποσχέθηκε να αποκαταστήσει τα κακώς κείμενα, πολλά από τα οποία δεν έχουν στην πραγματικότητα πολιτικό χρώμα και συνιστούν απλώς ζητήματα καθημερινής επιβίωσης σε χαλεπούς καιρούς..

 

Ο ΣΥΡΙΖΑ του 4% τελείωσε

Από την άλλη μεριά, ο ΣΥΡΙΖΑ του 4% (αν με αυτό εννοούμε την αμιγή αρχική κομμουνιστική ομάδα) τελείωσε οριστικά και αμετάκλητα. Τούτο φαίνεται και από το γεγονός ότι πολλοί εκφραστές αυτού του σχηματισμού δεν εξελέγησαν (πέρα από όσους έφυγαν το 2015) και από τη σαφή δήλωση Τσίπρα ότι πλέον οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ "δεν είναι δάνειο". Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ότι πλέον στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν εκλεγεί ταυτοχρόνως στελέχη του 4%, στελέχη των πρώην ΑΝΕΛ, στελέχη του ΠΑΣΟΚ, ιδίως οι δύο πρώην γραμματείς του, και κάποιοι που προστέθηκαν στην πορεία. Η αναζήτηση νέου ιδεολογικού και προγραμματικού προσανατολισμού στον ΣΥΡΙΖΑ είναι επιβεβλημένη. Το βέβαιο είναι ότι δεν πρόκειται πια για αριστερό - κομμουνιστικό σχηματισμό, αλλά για ένα νέο μόρφωμα που θα αναζητήσει ταυτότητα και χώρο στο πολιτικό γίγνεσθαι. Και θα πρέπει να πείσει για τις ικανότητές του, έχοντας πλέον παρελθόν ως κυβέρνηση.

Κάπου στη μέση βρίσκεται το ΚΙΝΑΛ, πρώην Ελιά, πρώην και νυν ΠΑΣΟΚ σε "μικρού μεγέθους" έκδοση. Κάποτε το ΠΑΣΟΚ ήταν ο κύριος "προοδευτικός" πόλος, χωρίς ποτέ κανείς να ορίσει τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Αργότερα ο ΣΥΡΙΖΑ διακήρυξε ότι είναι ο προοδευτικός πόλος, διότι είναι "αριστερός" πόλος. Χωρίς ποτέ κανείς να ορίσει τι σημαίνει "αριστερός". Είναι κομμουνιστής; Είναι σοσιαλιστής; είναι σοσιαλδημοκράτης; Το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη είχε επικρατήσει κυρίως διότι επέδειξε διαχειριστική ικανότητα, παρά τα "ηθικά" του παραπτώματα. Στην αναζήτηση ρόλου στις πρόσφατες εκλογές το ΚΙΝΑΛ επέλεξε να θυσιάσει την κυβερνητική (= διαχειριστική) του χρησιμότητα για χάρη της (όποιας) ιδεολογικής καθαρότητας. Προφανής η προκαταβολική παραδοχή του ότι η ΝΔ θα βρισκόταν αυτοδύναμη και η επιδίωξη να επαναπατρίσει του ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ: να πάρει πίσω "το δάνειο". Κινήθηκε όμως αντίθετα προς την λογική για την οποία εξελέγη η ΝΔ και θα έχει μια τετραετία μπροστά του να διορθώσει, αναδεικνύοντας τη χρησιμότητά του.

Η αναγνώριση του αυτονόητου

Χωρίς να παραγνωρίσουμε την αξία των ιδεολογικών και φιλοσοφικών τοποθετήσεων ανθρώπων και ομάδων, οφείλουμε να αποδεχθούμε ότι οι κυβερνήσεις κρίνονται πρώτα από όλα από την καθημερινή τους επάρκεια στην αντιμετώπιση τν προβλημάτων όλων. Τούτο σε καιρό ειρήνης, προϋποθέτει αποδοχή του σημείου στο οποίο βρίσκεται η χώρα. Στην πράξη αποδοχή του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου γίγνεσθαι, του τρόπου με το οποίο αυτό λειτουργεί και των συσχετισμών.

Μετά από δέκα χρόνια μνημονίων που ανέδειξαν όλων των ειδών και αποχρώσεων "επαναστάτες", η χώρα αποφάσισε να αποδεχθεί ότι είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του "δυτικού" κόσμου με ότι αυτό συνεπάγεται. Οι πάσης μορφής επαναστάτες πετάχτηκαν στον κάλαθο. Ένας κεντροδεξιός και ένας κεντροαριστερός πόλος με ένα ενδιάμεσο μπαλαντέρ διαμορφώνεται εκ νέου.

Στην πραγματικότητα το μνημόνιο τώρα αρχίζει. Μνημόνιο ήταν (και θα είναι) ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, αναδιάταξης και ανάταξης της χώρας με βάση τον (συνολικά αποδεκτό πια!) ευρωπαϊκό μας προσανατολισμό.

Έπρεπε να καταστραφούμε για να αναγνωρίσουμε το αυτονόητο. Τα υπόλοιπα θα έρθουν. Όχι εύκολα, αλλά θα έρθουν.