Το μετέωρο βήμα των Ισπανών Σοσιαλιστών - Free Sunday
Το μετέωρο βήμα των Ισπανών Σοσιαλιστών

Το μετέωρο βήμα των Ισπανών Σοσιαλιστών

Στήριξη, έστω μέσω αποχής, μιας δεξιάς κυβέρνησης που θα εφαρμόσει περαιτέρω περικοπές, στο όνομα της προσαρμογής στο Σύμφωνο Σταθερότητας για το οποίο πιέζει η Κομισιόν από τις Βρυξέλλες;

Ή ανάληψη της ευθύνης για τρίτη μέσα σε έναν χρόνο προσφυγή στις κάλπες, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ισπανίας στην τρίτη θέση, τους Podemos στη δεύτερη και τον Ραχόι και το Λαϊκό Κόμμα να αγγίζουν την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία;

Το δίλημμα αυτό ταλάνισε τους Σοσιαλιστές του PSOE μετά τις εκλογές του Ιουνίου. Τελικά, μετά την ανατροπή του κομματικού ηγέτη Σάντσεθ, που κινήθηκε προς την άρνηση κάθε διευκόλυνσης προς τον Ραχόι, επελέγη η λύση της αποχής, προφανώς υπό τον φόβο του κόστους της παράτασης του πολιτικού αδιεξόδου αλλά και της απουσίας κάθε προγραμματικής σύγκλισης για μετεκλογική συνεργασία με τους Podemos.

Η βαθύτερη αιτία

Για να μπορέσει να περιφρουρήσει τα ποσοστά του και να διαφυλάξει, έστω και οριακά, τη δεύτερη θέση και τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το PSOE οδήγησε τη χώρα σε δεκάμηνη ακυβερνησία.

Η αποχή του από την ψηφοφορία παροχής ψήφου εμπιστοσύνης στην υπό τον Ραχόι κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος δεν εξασφαλίζει τετραετή ορίζοντα σταθερότητας αλλά μόνο την αποφυγή τρίτης εκλογικής αναμέτρησης. Η σταθερότητα θα είναι σχετική, καθώς η επιβίωση των Σοσιαλιστών ως δεύτερης δύναμης είναι πλέον δύσκολη, με τη συνεχή πίεση προς τον Ραχόι να είναι η μόνη δυνατή επιλογή. Ήδη ο μεταβατικός πρόεδρος των Σοσιαλιστών Φερνάντεθ δήλωσε ότι το κόμμα του δεν πρόκειται να ψηφίσει τον προϋπολογισμό του 2017!

Στην πράξη, ο Ραχόι κινδυνεύει να έχει όλα τα μειονεκτήματα μιας κυβέρνησης συνασπισμού, μιας αδιάκοπης διαπραγμάτευσης με τους κεντροδεξιούς Ciudadanos και τους Σοσιαλιστές, χωρίς να μοιράζεται μαζί τους το κόστος μιας παρατεταμένης πολιτικής μονομερούς δημοσιονομικής λιτότητας.

Βραχυπρόθεσμη σταθερότητα

Το στοίχημα, λοιπόν, του Ραχόι έχει με τα σημερινά δεδομένα ολιγόμηνο ορίζοντα: να επιβιώσει ανάμεσα στην ταυτόχρονη πίεση Βερολίνου-Βρυξελλών από τη μια πλευρά και PSOE-Ciudadanos από την άλλη, και να ελίσσεται με τον πιο κατάλληλο τρόπο κάθε φορά που οι επερχόμενες αναταράξεις –στην Ιταλία στις αρχές Δεκεμβρίου με το δημοψήφισμα, στη Γαλλία με τις προεδρικές εκλογές και αμέσως μετά με τις βουλευτικές εκλογές την άνοιξη και, τέλος, με τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2017 στη Γερμανία– θα αλλάζουν ή και θα ανατρέπουν τη συνολική ισορροπία στην Ε.Ε.-Ευρωζώνη.

Τα διλήμματα που αντιμετώπισαν οι Ισπανοί Σοσιαλιστές δεν είναι μια ιδιομορφία της χώρας αλλά η συμπύκνωση σε παροξυσμικό βαθμό της πίεσης που δέχεται η σοσιαλδημοκρατία-κεντροαριστερά στον Νότο της Ευρωζώνης και στη Γαλλία: Όταν η διαμάχη έχει ως έναν πόλο την ακόμη πιο αυστηρή εφαρμογή της δημοσιονομικής πειθαρχίας που προτείνει ο Σόιμπλε και ως δεύτερο μέτωπα δυσαρεστημένων που εκφράζουν στα άκρα του πολιτικού φάσματος απόρριψη και αγανάκτηση, αλλά όχι ρεαλιστική εναλλακτική πρόταση διαχείρισης, η σοσιαλδημοκρατία καταγράφει απώλειες προς όλες τις κατευθύνσεις.

Υπεκφυγή και αποφυγή

Να συνοψίσουμε με την επισήμανση ότι οι Σοσιαλιστές απλώς απέφυγαν να πάρουν την ευθύνη παράτασης της ακυβερνησίας και μιας τρίτης εκλογικής αναμέτρησης, όμως η δικομματική σταθερότητα αποτελεί παρελθόν για την Ισπανία.

Πριν από έναν χρόνο η Ισπανία ήταν, τόσο για την κυβέρνηση Ραχόι όσο και για το Βερολίνο, ένα κοινό success story: Η χώρα υλοποίησε μια σκληρή προσαρμογή μνημονιακού τύπου χωρίς να χρειαστεί να προσφύγει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

Πέρυσι τον Οκτώβριο ο Ραχόι είχε καταθέσει έναν σχετικά χαλαρό προϋπολογισμό για προφανείς προεκλογικούς λόγους, θέλοντας να στείλει στους ψηφοφόρους το μήνυμα μιας κάποιας επιστροφής στην κανονικότητα.

Από τότε –μέχρι και σήμερα– άρχισε το ατελείωτο σίριαλ της απειλής επιβολής κυρώσεων στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, με κορυφαία στιγμή τη ματαίωσή τους στο παρά πέντε στα τέλη Ιουλίου με παρέμβαση Σόιμπλε.

Λευκός άγγελος τον Ιούλιο, ο Σόιμπλε επιστρέφει σήμερα στη δική του κανονικότητα, καθώς ανακινεί την επιβολή κυρώσεων για απόκλιση από το Σύμφωνο Σταθερότητας στη Μαδρίτη και στη Λισαβόνα, με την υπόμνηση ότι η Κομισιόν πρέπει μέχρι τον Δεκέμβριο να αποφασίσει το πάγωμα ή όχι των διαρθρωτικών ταμείων ως μια πρώτη τιμωρία της κατ’ εξακολούθησιν δημοσιονομικής παραβατικότητας των δύο χωρών της Ιβηρικής. Ταυτόχρονα πιέζει την Κομισιόν, που τη θεωρεί χαλαρή και υποκινούμενη από πολιτικές σκοπιμότητες, με την πρόταση οι αρμοδιότητές της οι σχετικές με την εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας να περάσουν στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, του οποίου προΐσταται ο τεχνοκράτης Ρέγκλινγκ και όχι οι επαγγελματίες της πολιτικής Γιούνκερ και Μοσκοβισί...

Λιτότητα ξανά

Πέρυσι, δειλά-δειλά, ο Ραχόι προεκλογικά ψιθύριζε ότι λεφτά, αν και λίγα, υπάρχουν! Σήμερα θα πρέπει να πείσει την κοινή γνώμη και τους Σοσιαλιστές γιατί έναν χρόνο μετά την έξοδο της χώρας από την κρίση πρέπει να περικόψει δημόσιες δαπάνες ή να βρει νέες πηγές εσόδων ύψους 5 δισ. ευρώ για να συμμορφωθεί στις σχετικές υποδείξεις της Κομισιόν.

Η επιδείνωση της λιτότητας και των παρενεργειών της στην Ισπανία είναι ένα στην κυριολεξία «γερμανικό θαύμα»: Ο Ραχόι και το Λαϊκό Κόμμα όχι μόνο δεν μπορούν να χαλαρώσουν τη δημοσιονομική λιτότητα για να διευκολύνουν τους Σοσιαλιστές αλλά είναι υποχρεωμένοι να ζητήσουν τη στήριξή τους σε μια πολιτική σκληρότερη από αυτήν που υποτίθεται ότι ολοκληρώθηκε ως success story πριν από έναν χρόνο!