Φορτσάρουν οι τράπεζες για τα κόκκινα δάνεια

Μπορεί κατά κοινή ομολογία το ξεκίνημα του 2017 στο μέτωπο των κόκκινων δανείων να μην ήταν ικανοποιητικό, ωστόσο για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό οι διοικήσεις των τραπεζών εμφανίζονται αισιόδοξες για την επίτευξη των στόχων, βασιζόμενες και στη βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.

Μπορεί, λοιπόν, η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) να ζητά από τις διοικήσεις των τραπεζών μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και πρόοδο στο κρίσιμο μέτωπο των κόκκινων δανείων, καθώς η εικόνα του α΄ τριμήνου δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντική, την ίδια ώρα όμως είναι η πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης που οι τράπεζες έχουν στη διάθεσή τους ένα θεσμικό πλαίσιο, γεγονός που προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία διαχείρισης. Επιπλέον, το θεσμικό αυτό πλαίσιο διαμορφώθηκε μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, αλλά και τις προσθήκες που έφερε η νέα συμφωνία της κυβέρνησης και αφορούν τον εξωδικαστικό, τη νομική κάλυψη, τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς κ.ά., που λίγα χρόνια πριν θεωρούνταν αδιανόητα.

Οι επιδόσεις του α΄ τριμήνου στην κατεύθυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων δεν ήταν ικανοποιητικές, παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες προχώρησαν σε διαγραφές που αντιστοιχούν στο 60% των διαγραφών που θα πραγματοποιηθούν το 2017.

Όσον αφορά τις επιδόσεις, σύμφωνα με την ΤτΕ αυτές του α΄ τριμήνου στην κατεύθυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) και των μη εξυπηρετούμενων πιστωτικών ανοιγμάτων –που περιλαμβάνουν και δάνεια σε ρύθμιση– (NPEs) δεν ήταν ικανοποιητικές, παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες προχώρησαν σε υψηλές διαγραφές. Διαγραφές που στο α΄ τρίμηνο αντιστοιχούν στο 60% των διαγραφών που θα πραγματοποιηθούν το 2017. Επιπλέον, στο ξεκίνημα του 2017 χάθηκε το «μαξιλάρι» που είχε δημιουργηθεί στο τέλος του 2016 από τις καλές επιδόσεις στη μείωση των κόκκινων δανείων που πέτυχαν κατά το β΄ εξάμηνο της περσινής χρονιάς.

Η ΤτΕ, λοιπόν, ζητά επιτάχυνση και αποφασιστικότερες κινήσεις στα δύσκολα μέτωπα, που είναι οι επιτυχείς ρυθμίσεις, δηλαδή η «θεραπεία» προβληματικών δανείων και η επιστροφή τους σε κανονικότητα, και οι εισπράξεις από ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων και πωλήσεις προβληματικών δανείων σε τρίτους.

Σύμφωνα με τα σχέδια, περίπου το 36% της μείωσης θα προέλθει από διαγραφές, ενώ το υπόλοιπο 64% από «θεραπεία» δανείων, ρευστοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων και πωλήσεις κόκκινων δανείων σε τρίτους.

Η εικόνα του α΄ τριμήνου δεν ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητική όχι μόνο για την ΤτΕ αλλά και για τα στελέχη της τραπεζικής αγοράς, αποδίδεται ωστόσο στην αβεβαιότητα που επικράτησε σχετικά με την αξιολόγηση και στις καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τη σχετική έκθεση της ΤτΕ, κατά το α΄ τρίμηνο οι τράπεζες «έπιασαν» τον στόχο μείωσης των NPEs (στο τέλος Μαρτίου διαμορφώθηκαν στα 103,9 δισ. ευρώ έναντι στόχου 105,2 δισ. ευρώ), ενώ απέτυχαν στα NPLs (διαμορφώθηκαν στα 75,2 δισ. ευρώ έναντι στόχου 74,7 δισ. ευρώ).

Με εξαίρεση τα υπόλοιπα στον τομέα της καταναλωτικής πίστης, όπου οι τράπεζες ξεπέρασαν τον στόχο μείωσης των NPLs κατά 100 εκατ. ευρώ, βρέθηκαν εκτός στόχων τόσο στα στεγαστικά (-400 εκατ. ευρώ) όσο και στα επιχειρηματικά δάνεια (-100 εκατ. ευρώ). Αλλά και στα NPEs η θετική επίδοση οφείλεται αποκλειστικά στα επιχειρηματικά δάνεια: αστόχησαν τόσο στα στεγαστικά (απόκλιση 400 εκατ. ευρώ) όσο και στα καταναλωτικά (αστοχία 100 εκατ. ευρώ).

Οι πιέσεις για την επίτευξη των στόχων θα ενταθούν από το φθινόπωρο, καθώς η ΤτΕ θεωρεί εξαιρετικής κρισιμότητας την επίτευξη των στόχων του 2017 ενόψει του stress test που θα πραγματοποιηθεί το 2018 από την ΕΚΤ.

Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι διοικήσεις στις εποπτικές αρχές, πρέπει μέχρι το τέλος της φετινής χρονιάς τα NPEs να μειωθούν στα 98,2 δισ. ευρώ και τα NPLs στα 65,9 δισ. ευρώ.

Συνολικά το 2017 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα πρέπει να μειωθούν κατά 10 δισ. ευρώ, κάτι διόλου εύκολο, δεδομένης της επιδείνωσης της εικόνας στο ξεκίνημα του έτους. Οι τράπεζες θα πρέπει πάση θυσία να πιάσουν τους στόχους μείωσης των κόκκινων δανείων, καθώς σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουν να μπουν σε περιπέτειες ενόψει του νέου stress test της ΕΚΤ.

Παράλληλα, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η ουσιαστική επιτάχυνση της αποπληρωμής των οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες, που σήμερα φτάνουν τα 5 δισ. ευρώ, μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην ομαλοποίηση των συνθηκών λειτουργίας πολλών επιχειρήσεων και στην εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών τους. Με δεδομένο ότι υπάρχει σαφής συσχέτιση μεταξύ αποπληρωμής οφειλών Δημοσίου και μείωσης μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι τράπεζες σημειώνουν ότι αν υλοποιηθεί το σχέδιο για τη χορήγηση μεγαλύτερης δόσης, στο πλαίσιο της τρέχουσας αξιολόγησης, για την επιτάχυνση των αποπληρωμών των οφειλών του Δημοσίου, θα υπάρξει σημαντική θετική επίδραση τόσο στην αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων όσο και ευρύτερα στην οικονομία.