Το θαύμα της ελληνικής ναυτιλίας

«Μια μικρή κουκκίδα στον παγκόσμιο χάρτη με μπόλικο γαλάζιο έχει μια ζηλευτή πρωτιά, τη ναυτιλία, και αποτελεί 1η παγκόσμια δύναμη, με αποτέλεσμα ο ρόλος της ελληνόκτητης ναυτιλίας να έχει γίνει ευρέως γνωστός και σεβαστός ως εθνικό κεφάλαιο μέγιστης σημασίας και υπερκομματικού χαρακτήρα για τον τόπο.

Το 20% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου μεταφέρεται από πλοία που ελέγχονται από Έλληνες, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν μόνο το 0,15% του παγκόσμιου πληθυσμού. Ο ελληνικός στόλος παρέχει μια αναντικατάστατη υπηρεσία στη χώρα, στην Ευρώπη και στον κόσμο και αυτό αποτελεί σημαντικό επίτευγμα».

Το μήνυμα αυτό, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, στέλνει η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών στην έκθεσή της για την περίοδο 2017-2018, με τους Έλληνες πλοιοκτήτες να δηλώνουν έτοιμοι να ανταποκριθούν στις προκλήσεις και να διατηρήσουν την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία της ελληνόκτητης ναυτιλίας.

Στο σημείωμά του ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Θεόδωρος Βενιάμης υπογραμμίζει ότι σε διεθνές επίπεδο σημαντικές είναι οι περιβαλλοντικές και τεχνολογικές προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει στο προσεχές διάστημα η ναυτιλιακή βιομηχανία ώστε να ανταποκριθεί στις σημερινές απαιτήσεις για υψηλές αποδόσεις, ενώ συχνά τής καταλογίζονται δυσανάλογες ευθύνες σε σχέση με άλλες βιομηχανίες για οριζόντια περιβαλλοντικά θέματα.

Ειδικότερα, τη βούληση των Ελλήνων εφοπλιστών να πρωτοστατήσουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχει μπροστά της η ελληνική οικονομία επισημαίνει η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών στην ετήσια έκθεσή της, στην οποία δίνεται έμφαση στην πολύπλευρη συμβολή της ελληνικής ναυτιλίας στη χώρα, πέραν της εισροής ναυτιλιακού συναλλάγματος, που το 2017 άγγιξε τα 9,14 δισ. ευρώ. «Η βαθιά τεχνογνωσία και εμπειρία μάς δίνει το δικαίωμα να υπερασπιζόμαστε τον τομέα μας έναντι πολιτικών που αγνοούν τα πραγματικά δεδομένα και τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για την εύρυθμη και βιώσιμη λειτουργία της ναυτιλίας» επισημαίνει ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Θεόδωρος Βενιάμης.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, αποτελεί ιδιαίτερα θετικό γεγονός το ότι ο ρόλος της ελληνόκτητης ναυτιλίας έχει γίνει ευρέως γνωστός και σεβαστός ως εθνικό κεφάλαιο μέγιστης σημασίας και υπερκομματικού χαρακτήρα για τον τόπο. «Αυτό αποτελεί στάση υπευθυνότητας απέναντι στη ναυτική ιστορία και παράδοση του έθνους μας και εγγύηση για τη διατήρηση των στενών δεσμών της ναυτιλίας με τον τόπο μας» υπογραμμίζεται.

Σύμφωνα με την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, η χώρα θα πρέπει να εκμεταλλευτεί τις ανακατατάξεις στην Ευρώπη, ώστε να μπορέσει μέσω της υιοθέτησης μιας αναπτυξιακής πλατφόρμας να προσελκύσει μεγάλο τμήμα ναυτιλιακών και παραναυτιλιακών δραστηριοτήτων. «Η δυναμική της ποντοπόρου ναυτιλίας μας, που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την ανάπτυξη ενός διεθνούς προηγμένου ναυτιλιακού πλέγματος δραστηριοτήτων, είναι δεδομένη: αυτό που χρειάζεται είναι το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και η αξιοποίηση της καίριας γεωπολιτικής θέσης της χώρας μας» εξηγεί.

Το προηγούμενο έτος, αν και παρατηρήθηκαν πολλές διακυμάνσεις στις ναυλαγορές, η μεγάλη, σε διάρκεια και ένταση, ναυτιλιακή ύφεση φάνηκε να φτάνει στο τέλος της.

Το 2018 βρίσκει τη ναυτιλία μας να διατηρεί ακάθεκτη τα υψηλά ποσοστά πλοιοκτησίας στη διεθνή ναυτιλιακή κατάταξη, ελέγχοντας περίπου το 20% της παγκόσμιας χωρητικότητας (με ένα μερίδιο 30% στα δεξαμενόπλοια και 22% στα bulk carriers) και αντιπροσωπεύοντας στην Ευρώπη σταθερά σχεδόν το 50% (σε dwt) του κοινοτικού στόλου.

Η αύξηση της χωρητικότητας του ευρωπαϊκού στόλου το 2017 κατά 4,2%, που ξεπέρασε ελαφρώς τον ρυθμό ανάπτυξης του ασιατικού στόλου (3,8%), επιτρέποντας στην Ευρώπη να διατηρήσει την ηγετική της θέση, αποδίδεται κυρίως στις παραγγελίες νέων πλοίων από τους Έλληνες εφοπλιστές, όπως αναφέρεται στην έκθεση.

Η ελληνική ναυτιλία εξακολουθεί να κατέχει την πρώτη θέση διεθνώς. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, ο στόλος ανέρχεται σε 4.746 πλοία (άνω των 1.000 gt), χωρητικότητας 365,45 εκατομμυρίων dwt. Οι παραγγελίες νέων πλοίων από ελληνικά συμφέροντα ανήλθαν σε 206 πλοία (άνω των 1.000 gt), συνολικής χωρητικότητας 24,47 εκατομμυρίων dwt.

Από αυτά τα πλοία, 142 ήταν δεξαμενόπλοια που αντιστοιχούν σε 29,16% της παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt) υπό παραγγελία, τα οποία περιλαμβάνουν 33 δεξαμενόπλοια LNG/LPG που ανέρχονται σε 17,76% της παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt) υπό παραγγελία, 58 φορτηγά χύδην ξηρού φορτίου που αντιστοιχούν σε 8,71% της παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt) υπό παραγγελία και 5 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που αντιστοιχούν στο 1,38% της παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt) υπό παραγγελία.

Το ηλικιακό προφίλ της ελληνικής σημαίας το 2017 ήταν 13,7 έτη και του ελληνόκτητου στόλου 11,5 έτη, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας του παγκόσμιου στόλου ήταν 14,6 έτη.

Τα έσοδα για τη χώρα

Ως προς τα έσοδα από ναυτιλιακό συνάλλαγμα, στην έκθεση τονίζεται ότι το 2017 οι εισροές στο ισοζύγιο πληρωμών από την παροχή ναυτιλιακών υπηρεσιών υπολογίζονται σε περίπου 9,14 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 16,91% σε σχέση με το 2016, όταν οι εισροές στο ισοζύγιο πληρωμών ήταν 7,81 δισ. ευρώ.

Σχετικά με την υιοθέτηση τον Απρίλιο του 2018 μιας φιλόδοξης αρχικής στρατηγικής μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στη ναυτιλία από την Επιτροπή Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος (MEPC 72) του ΙΜΟ, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών την καλωσορίζει, ενώ υποστηρίζει την ομαλή μετάβαση στα νέα όρια περιεκτικότητας σε θείο των ναυτιλιακών καυσίμων στην ανοιχτή θάλασσα, τα οποία θα παράσχουν στη ναυτιλία και στη βιομηχανία διύλισης την ευελιξία που χρειάζονται για την εξομάλυνση των εκκρεμών ζητημάτων.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, παρ’ όλες τις αρνητικές εξελίξεις, η ναυτιλία παραμένει ένας από τους δύο πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, καθώς επί δεκαετίες συνεισφέρει σταθερά στην ελληνική οικονομία με ποικίλους τρόπους, προβάλλοντας ταυτόχρονα το προφίλ της χώρας διεθνώς.

Οι εισροές από τη ναυτιλία στο ισοζύγιο πληρωμών ανέρχονται περίπου στα 136 δισ. ευρώ για τα έτη 2007-2016. Δηλαδή 16% περισσότερο από τον άλλο σημαντικό οικονομικό τομέα, τον τουρισμό, ο οποίος συνεισέφερε περίπου 117 δισ. ευρώ κατά την ίδια δεκαετία. Η ναυτιλιακή βιομηχανία απασχολεί περίπου 200.000 άτομα.

Σε ένα εθνικό οικονομικό περιβάλλον που, δυστυχώς, εξακολουθεί να παρέχει ελάχιστα επενδυτικά κίνητρα, ο τομέας της ελληνικής ναυτιλίας πρόσφερε αυξημένα έσοδα σε ξένο συνάλλαγμα.

Είναι δε σαφές ότι η συμβολή της ελληνικής ναυτιλίας στη χώρα είναι πολύπλευρη και δεν περιορίζεται στις εισροές στο ισοζύγιο πληρωμών από παροχή ναυτιλιακών υπηρεσιών, αλλά περιλαμβάνει έμμεσες οικονομικές επενδύσεις, καθώς και ευκαιρίες απασχόλησης. Παράλληλα, όντας στρατηγικός εμπορικός εταίρος σημαντικών οικονομικών και πολιτικών δυνάμεων, όπως η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ, η ελληνική ναυτιλία ενισχύει το κύρος της χώρας διεθνώς. Η ελληνική ναυτιλία αντιπροσωπεύει έναν τομέα επιχειρηματικής δραστηριότητας, αποτελούμενη κυρίως από μικρομεσαίες ιδιωτικές και συνήθως οικογενειακές επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται πρωταρχικά στον τομέα της μεταφοράς χύδην φορτίων. Λόγω των εγγενών γνωρισμάτων της, διατηρεί χαρακτηριστικά τέλειου ανταγωνισμού και παρουσιάζει μεγάλη ευελιξία και προσαρμοστικότητα στο συνεχώς μεταβαλλόμενο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον. Ο ελληνικός στόλος μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις μεταβολές των εμπορικών προτύπων ή στον επαναπροσανατολισμό των εμπορικών ροών και να συνδράμει στη δημιουργία νέων εμπορικών σχέσεων μεταξύ προμηθευτών και εισαγωγέων με έναν οικονομικά αποδοτικό τρόπο.

Οι προοπτικές για το επόμενο έτος φαίνονται σχετικά θετικές, με την παγκόσμια παραγωγή να αναμένεται να αυξηθεί κατά 3,9% το 2018. Αυτή η αυξημένη ανάπτυξη είναι πιθανό να προέλθει από τη δυναμική που εμφανίζει η παγκόσμια οικονομία, τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, οι οποίες αναμένεται να ωφεληθούν από ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες παγκοσμίως και εμπιστοσύνη στις αγορές και να βοηθήσουν στην επιτάχυνση της ζήτησης και των επενδύσεων.