Στουρνάρας: Η Ελλάδα χρειάζεται ένα new deal με τους Ευρωπαίους εταίρους

«Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που ακόμα παραμένει σε πρόγραμμα προσαρμογής. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα απέτυχε στην χώρα στο δεύτερο μισό της προηγούμενης δεκαετίας. Διαδοχικές κυβερνήσεις υποσχέθηκαν να διορθώσουν το σύστημα συλλογής φόρων, να ξεριζώσουν τα βαθιά κατεστημένα συμφέροντα και να εφαρμόσουν φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις και ιδιωτικοποιήσεις. Αλλά με λίγες εξαιρέσεις, δεν τα κατάφεραν.

Την ίδια στιγμή, οι Ευρωπαίοι εταίροι μας δεν έχουν ακόμα εκπληρώσει τη δέσμευση τους να παρέχουν περαιτέρω ελάφρυνση χρέους. Συμφώνησαν σε αυτό το Νοέμβριο του 2012 και θα έπρεπε να έχει συμβεί το 2014 αφού η Ελλάδα κατάφερε, με μεγάλο κόπο, πρωτογενές πλεόνασμα 1,5 δισ. ευρώ το 2013. Δεν συνέβη ποτέ. Η απόφαση καθυστέρησε λόγω των τοπικών εκλογών σε αρκετά Ευρωπαϊκά κράτη. Το ίδιο συνέβη στις 24 Μαΐου όταν οι υπουργοί Οικονομικών του eurogroup ξανά ανέβαλαν την σχετική απόφαση για το 2018, παρά το γεγονός ότι αναλυτικά αναγνώρισαν την ανάγκη να διατηρηθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελληνικής κυβέρνησης σε διαχειρίσιμα επίπεδα και ο λόγος του χρέους προς το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν σε φθίνουσα τροχιά.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι το eurogroup ανέβαλε την απόφαση ελάφρυνσης του χρέους παρά τα εξής: πρώτον, ότι η Ελληνική κυβέρνηση τήρησε τις δεσμεύσεις της, και δεύτερον, ότι τα τρέχοντα επιτόκια στις αγορές είναι πολύ ευνοϊκά για την ελάφρυνση χρέους και για τους δανειστές όσο και για τους οφειλέτες. Επιπρόσθετα, η απειλή του Grexit, που χρησιμοποιήθηκε εναντίον της Ελλάδας από έναν αριθμό πολιτικών της Ευρωζώνης όταν οι διαπραγματεύσεις έδειχναν να μην επιτυγχάνουν, επιβάρυνε το οικονομικό κλίμα, ενίσχυε περαιτέρω την αβεβαιότητα και επηρέαζε αρνητικά το οικονομικό και κοινωνικό κλίμα στην Ελλάδα.

Είναι τώρα η ώρα να επιτευχθεί η σωστή ισορροπία ανάμεσα στις μεταρρυθμίσεις και στην ελάφρυνση του χρέους. Από το 2010, η Ελλάδα έχει υποστεί μια άνευ προηγουμένου δημοσιονομική προσαρμογή, σε μια κλίμακα που καμία άλλη χώρα δεν έχει βιώσει από την Μεγάλη Κρίση. Παρά τις καθυστερήσεις, το κόστος και τις στραβοπατήματα, έχουν υπάρξει αρκετές επιτυχίες – η διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, το άνοιγμα των αγορών εργασίας και προϊόντων και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του μοναδιαίου κόστους εργασίας πάνω από 25% από το 2009.

Τώρα η Ελλάδα χρειάζεται ένα New Deal με τους εταίρους και δανειστές της για να προχωρήσει μπροστά. Είναι μη ρεαλιστικό και κοινωνικά ανέφικτο, να απαιτείται από την Ελλάδα ένα πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 και μετά. Αυτό θα έπρεπε να μειωθεί στο 2%, επιτρέποντας για ένα πιο ισορροπημένο μείγμα οικονομικής πολιτικής, δίνοντας έμφαση στη μείωση των φόρων και στην ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων, συνεισφέροντας σε βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης. 

Σενάρια που αναλύθηκαν στην Τράπεζα της Ελλάδας έδειξαν πως η βιωσιμότητα του χρέους επιτυγχάνεται με 2% τελικό στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος και μια ήπια ανακούφιση χρέους  η οποία δεν επιφέρει ζημιές στους δανειστές. Αυτό θα εμπεριείχε την επέκταση των ωριμάνσεων για 20 χρόνια και την αποπληρωμή των κεφαλαιοποιημένων τόκων σε ισόποσες δόσεις για μια περίοδο 20 ετών. 

Επιπρόσθετα, η κυβέρνηση, η Τράπεζα της Ελλάδας και οι τράπεζες πρέπει να αντιμετωπίσουν την πιο σοβαρή απειλή για την οικονομική σταθερότητα: τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs).  Αυτό είναι πρωταρχικά το αποτέλεσμα μιας επταετούς ύφεσης η οποία έχει επιφέρει μείωση στο ΑΕΠ πάνω από 25%. Οι Ελληνικές τράπεζες, μετά τις διαδοχικές (και επιτυχημένες) ανακεφαλαιοποιήσεις παρά τις δύσκολες συνθήκες, έχουν τώρα αρκετά κεφάλαια, προβλέψεις και ενέχυρα και επομένως μπορούν να πάρουν πρωτοβουλίες για να αντιμετωπίσουν τα NPLs. Οι πρόσφατες ευνοϊκές τροποποιήσεις στη νομοθεσία, και οι πιο ευνοϊκές συνθήκες στην Ελληνική οικονομία μετά το eurogroup του Μαΐου, καθιστούν ευκολότερες αυτές τις πρωτοβουλίες ώστε να αναληφθούν. 

Η Ελλάδα έχει αντιμετωπίσει μια τέλεια καταιγίδα, εγκλωβισμένη μεταξύ μιας κρίσης χρέους και μιας οικονομικής κρίσης και μιας ροής προσφύγων η οποία έχει επιβαρύνει ένα ήδη καταπονημένο κράτος. Δύσκολες αποφάσεις έχουν ληφθεί. Μόνο πρόσφατα το Ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε μια φιλόδοξη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού η οποία επιβάλει επιπλέον περικοπές στις ήδη μειωμένες συντάξεις, και ένα δημοσιονομικό πακέτο μέτρων που υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ, ολοκληρώνοντας μια γιγαντιαία δημοσιονομική προσαρμογή η οποία ξεκίνησε το 2010. Η προσαρμογή έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση του δομικού πρωτογενούς πλεονάσματος της Γενικής κυβέρνησης για πάνω από 20% του ΑΕΠ. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών έχει επίσης βελτιωθεί αναλόγως. 

Οι χαμηλότεροι δημοσιονομικοί στόχοι και η ελάφρυνση του χρέους είναι τα κίνητρα τα οποία χρειάζονται για να συνεχίσουν η ελληνική οικονομία και κοινωνία. Μεταρρυθμίσεις, ιδιωτικοποιήσεις, αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας, βελτίωση στη συλλογή των φόρων και μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι οι δράσεις που θα πρέπει να αναλάβουν οι Έλληνες πολιτικοί – με αποφασιστικότητα και με πνεύμα εθνικής ενότητας για να επιτύχουμε υψηλή και βιώσιμή ανάπτυξη.»